«•Tab.
XLIII.
Fig. I.
Fig. m
j . 2.3» 4
5.6.7.8.
9.1 o. 11.
22. a,
firn, auod horümce Infeftoram membra adeo
lìngularia, cam -concinna, tamoque arrificip &
confilio conftru&a fiqt y ut fane non nifi a Divina
Omnìpotentia, & infinita, cui impenetrabile nihil
eftjSapientia hunc inraodum fabrefieripotue-
rint. Videbis haec Animalcula gaudere Cerebro,
Nevis, Mufculis, Rulmonihus, Bué&bus Salwali-
büSjVent-riculo, feteftinis cenuibus ,eraffis ,c a e -
c is , Membranis pingutferis & aliis vifceribus.
P A R T E S A C A R I E X T E R N A L .
Ut igitur vulgariflimus fit hie Vermis nativa
tarnen eum magnitudine, & plena
a e ta te , depi&um heic filiere volu ifl: quum
is omnibus adeo haud notus e f t , multique vilia
ejusmodi Animalcula minus amant. Ajji interim
Vermículos iftos quam avidiflime una cum Ca-
feo devorant, imaginario illo nixi argumentó ,
eos ex particulis Cafei optimis ortum ducerej
cum tamen ex Ovulis duntaxat eommuniuiri
Mufcarum proveniapt: quemadmodum in fe-
quentibus patebit. Antequam autem Naturam
& Anatomen hujus Vermis exponam; breviter
prius externa ejus membra, aliasque nonnullas
partes, quae per exteriora transparent, de-
fcribam.
Acarps, microfcopio confpeftus, in duode-
cim feftiones five Anpulos 1. 2. 3 .4 & c . fefe
divifum oftendit. Primus horum proprie C a put
conftituit a. Hujus nec non corporis uni-
verfi cu tis , membranae inftar pergamenae ,
firma compage gaudet, nec facile rumpitur
apt fauciaturj ut ut Vermis violentiflimos det
fubfultus, vel ruditer etiam tra6letur. Capitis
anterior pars quodammodo divifa e f t , &
in duo veluti tubercula, e quibus binae, per-
breves, Antennae e x tan t, interftinßa. Inter
duas iftas Capitis divifiones nigra Temper partícula,
quae pari ter quafl bifida efle videtur,
transparet. Partícula illhaecreapfe corneo-ofleás
Oris partes in fe comple&itur: cum his autem ¡
anterius bini Unguiculi, n ig ri, articulantur,
qui tergemino Crurum, Unguium, atque Den-
tium officio promifcue in Verme hoc fungun-
tur. Porro- quam dariffime ibidem per cutem
videre lic e t , quod Vermis memoratos modo
Pedes aut Ungues, fipiul cum nigris Oris fui
partibus, comeo-ofleis, fimili ratione , ac C ochlea
Caput & Antennas fuas, introrfum &
CXtrorfum movere queat.
Annulus alter id perquam memorabile mon-
il r a t ,
foo raar9 foo net, foo kui0igenwfißlyk
fy n , Hat ß miet-als van een Goddelyke
heid, en van een alles doordringende
hebben kunnen gefabriceeft worden. Want dttfc
Dieren bebben Mejßnen, Semwen , Spieren «
Longen, Kwylvaten, een Maag, dünne, dikt en
blinde Damen,met VetvJießn m andere
den.
DE U Y TW EM D fG E LE E D EN VAN Dß
KAASWURM,
E J o i gemeen dan deefe Wurm is, fio beb ikbtn
A J . egter levens grootte, en in fyn vollen ouier.
dom ^Hen uytbcelden %• aljoo alleMcnfchen hm
niet en kennen , en 00k om dat veele fulke veragtr
Dieren niet en beminnen 1 dam nogtans wer andere
defelve met de Kaas fie r graag eten, ßm.
nende op deeß ingebeelde reeden, dat fe uyt dt
hefte ejfentien van de Kaas, haar oorfpronk tut.
men. Hoewel fy niet anders als uyt de Eyem
van gemeene Fliegen voortkoomen , als in bet w-
volg blyken fal. Maar eer ik nu den aart n
ontleeding van deefe Wurm voorßel, foo fal ft
kortelyk fyne uytwendige leeden, en eenige andtn
deelen, die daar door heen fchynen, a f handelet!,
d is men deeß Wurm met een vergrootglas fe*
fie t , foo telt men daar in twaalf afdeelingen 0/
ringen. \. 2. 3. enz. De eerße maakt eygentty
het Hooft a. Het Vel van 'defelve , gelyk d
van de- gantfehe buyt, is van een fierk maakßl,
gelyk een vafi parkement, dat niet ligt breeb y
gequetfi wort, hoe feer hy 00k fpringt, en dat bj
gehandelt wort. De figuur van het Hooft m
vooren is eenigßns verdeelt, en als in twee hop
kens gefcheyden, daar twee feer körte Hoometiop
flaan. Tujfchen deeß twee verdeclingen van btt
Hooft 9 fiet men ahyt een /wart deelken doorfety
n en d a t fig vertoont in twee deelen verdeelt tejf-
Dit deel bevat eygenllyk in fig de hoornbecnß
deelen van de Mont: en met defelve mrden von
vooren twee fwarte Nagelkens of Klaawwkens
articuleert, die het gebruyk van Votten, A/w®
wen, en Tandeny alte drie te gelyk in deefe ;
. hebben. Voorts fiet men daar heel klaar door j
Vel been, dat de Wurm deefe Voeten ofNo&e®> i
te gelyk met de fwarte boornbeenigt deelen
fyn Mont, inwaarts en uytwaarts kan be®e^'
op de manier ak de Slak fyn Hooft en Ho
doet.
De twsede ring is daar in feer aant
ftrat,qüod Inie&i hüjusFiftulae Pulmonales in eo
ferè folo paculis oftiis aperiantur : ita , ut in uni-
verfo reliquo corpore alia nulla «nfuper mihi
detenere licuerit Punéla Refpiracoria, nifi ran-
tummodo in poliremo corporis Annulo* qui bill''
n'is adhuc pervius eft. Extrema ifthaec, five
p i . potiusprincipia Pulmonum b ,miro artificiofa-
T brefaóla funt* Antica parte, qua extra cutem
I protuberant, quam tenuiflima, membranacea,
I & fubalbida fefe exhibent : nonnihil autem
I ihferius quafi in ampullam dilatantur, & Ha-
I vefeentem induünt colorem, qui ad auri fplen
I dorem quodammodo accedit. Deinde circa,
I tertii Annuii initium rurfus anguftiora fiunt: ubi
I loci etiam dare per cutem videre licet, argen-
[ teum ea acquirere candorem, & conchae mar-
I ' garitiferae quafi facienv referenda, cum ramis
I Tracheae, uniri j utpote cui Laringum loco
[ inferviunt. Inde v e r o , quod iftae aperturae
j anterius prope Annuii tertii principium fint col-
[ locatae, id boniredundat, quod eo tempore,
I quo Acarus, Caput & Crura fua introrfum re-
trahens, humid uni in Cafeum ili br epic, di6ti L a rynges
fub cutis curvatura abfcondamiirj ita ut
I fordiumprorfusnìhil tuncin eorum oftia perve-
I nire queat : id , quod fane ardfìcio fingulari, &
I admirabili fapientia a D E O , omnium miracu-
lorum Auélore, conftitutum eli.
In Annulo terdo quam diftiricìiifime per cu-
I t.em transparentes cemuntur duo maximi Alpe-
* iiae Arteriae rami> q u i, circa quarti Annuii
I initium,.adm’odum confpicua aiiollomofi inter
fe mutuo communicant. Multi praeterea mi-
j 00^es Tracheae ramuli, ex binis hisce ramis
toajoribus, in Annulo terdo fitis, oriundi, ver
fus Annulum fecundum atque Caput adfeen-
dunt 5 quos tamen haud delineavi, ne Iconem
fiimis amplam exarare cogerer. Infuper non.
nulla etiam alia interanea per memoratos An-
! »“los, minus tamen diftinéle, transparent, in
Annulo quarto rurfum gemini Tracheae ramuh
_ con(piciontur, utrinque in P e co re e binis illis
ft*, ramis grandioribus prodeuntes c c y qui parte
I a tera terc*um Annulum feruntur, altera par-
teverfus quintum ; ubi cum Tracheae rämii-
toc loa puUulantibus I duplici analtomofi
I 'Pcfilàbiii, fefe conjungunr.
I ™“ anp» illos Aiperae Arteriae ramos haud
I H i ^Ì0 l0C° ’ Praeteriiuam circa quarti
?n7 Pn”api™, mutuam inter fe anaftomo-
w.;™'6' ” Vero ex eoram lateribus pro-
>nn„rte! ra“ Ulì’ qui winulares, m mroque ccoirrcpao roism nes divi^fiones
a u n -
dat di opmingen vän de ImgadirtH ■ van dà
Dier aldaar haar pinate hebhen , fonder dat ik
op hat geheele lichaam eenige andere ademhalendh
fiippen heb kunnen ontékken, tthalken op de laat-
Jie ring des lichaams , alveaar dot ’er nog ienet
fyn' Deefe uytcynden , e f ìiever begintfelen der
LongeA b , fyn fte r hmfiìg van maäkfel. Van
vooren, daar fy buyten. de huyt uyt puyìcn, fyn fy
feer dun, vliefig, en viitagtig van rouieur : en
een weynig langer worden Jy alt een vies gettila,
teert, daar fe van een geeiagtige emìeur fy n , dii
een weynig nàa het hlinkent gout trekt. Voorts
worden fy omtrent het betfhtftV dir derde ring
W eer vertumvst, en min fiet klaar door het vel
heen, datfe aiday fiiver wit ; en ali een perle-
mèr worden , en met detakken derLugtpyp haar
vereenigen : waar vanfy de Strahoòfden fyn. Sy
Jyn geplaatfi hbor aan het begintfel der derde
Ring ; waar uyt dit nùtfprttft, dat dp die tyt,
watmeer de Wurm fyn Htmft en Beeneh inwaarts
trekt, en in de hatte kaas hraypl, dan deefi
Stmhoofden onder de bogt vah het vel bejloaten
w01 en, foo dat daàr als dati de hiinfle onreynìg.
h a i met hinnen in haare openingtn kan pufferen}
Jeit G iftig en ook wtmderbairlyk Van deh
GOD T aller Wanderen geordiheert is.
Op de derde Riñg fiet men heel d ißn$
door het vel heen fchynen , de twee gtoolfie taltim
der Lugtpyp , dewelke aän het hégin der vierde
Rthg feer ksnnelyk inet mälkahderen imnonden.
Verfeheyden kleette taksksns Mn de Lugtpyp,
fiet men uyt deefe twee groote tallen op de derde
Ring naa de tweode Ring en het Hooft gaan
die ik niet afgebedt heb, em niet gehoodfaakt te
fyn myn figuur al te gm t te maakem Voorts fiet
men mg door de genoemde ringen eenige ingewan.
ien doerfchynen, maar niet htel diftim. En op
le vierde Ring fiet men aan Wetrfyien opde Borft,
ien talt der Lugtpyp uyt de twee gimte takket1
¡aan e c , dewelke eens deels naa dt derde ring
en ander deels naa de vyfie ring teopen, alwaar
fy met de taiken der Lugtpyp; die daar uyt
Ipntyten, vereinigt worden , en dat door twee
kenbare inmondlngm.
Deefe-twee groote taiken der Lugtpyp die weet
ik niet, dat ergenr meer , als omtrent het begiit
der vierde ring met malkahdeten mgemond wor*
den ; maar de takken,die daar aan de fyden uyt--
gaan , ende Welke men heel diftinft omtrent alle
de rtngwyfe verdeelingen ßun weer fyden van Oo ao oo oo i b,e