Whnneer dan de Wurmkens, die óp ífefc/eEetíle
W ys in de 'Vierde Order der veranderingen %
my gefielt worden, ■genoegfaam hebben gegcetn
en dät bäaVe kedematen bekwamelyk onder 1$
vel aangegroeytfyn ; foo foeken fy een bebmb
plaats, om aldaar inrufi enfekerheid tot een h.
keniiyt te puylen. Waar toe fy haar dan eeniga
tyt f i i l bouden , Tat fy allengskeñs alte haare «■
rige beWeeging komen te Verliefen , fonder neg.
tdns dat fy merkelyk inkrimperl, kkend'er m
den , o f de gedaante vetanderen I en dat mit.
genftaande f y , binnen in haar bnafgeleyde Í
de gefialte van een waare Pop aarmeemeti.
Het welk ons dan dit feer gewigtig voordeelbifi
te géetieñ', dat men de oñgevoélige iiytdampkg,
die ik hier en daar in de Pophns gefegt beb tl
j gefchieden, als met oogkn daar fien kan. Wt
in deefe eerße foorten van Wurmkens fiet
eerftelyk het Popken, het ganfchevel ván de Wum
te vervullen; daar naa Oilgevoelyk van de verm
veranderendeen fig allengskens te famen tretende,
( waar door de uyterfie tippen of puntkens ja#
het vel aan beyde de hoeken of uyieynden verleetn
worden; ) fien wy het felve het genoemde vel tot
deele maar te vervullen. Soo dat eyndelyk hetgenm- j
de Popken meer ende meer, door uytwaafcmgu»
overtollige vogtigheeden, t’ faamen getrokken w
'Quando igitur Vermes, q u ia me ad'Quar-.
■ti Mutationum Ordinis Prmutn Moium relati
runt, fatis comederunt, eorumque membra-
fub cute ju ile accreverant i tunc idoneum h
locum libi quadrane, in quo tati & quieti m
Nymphàm pullulare queant. Ibi deiode per
aliquod tempus conquiefcunt ; donec fettóni
omnem penitùs prìiiìnum fiium mùtum amit-
tànt. Atcamen baudquaquam turn notabilicer
cóncrahuntur, minores fiunt, àut forma ifiu-
tàntur; quamvisintereà temporis iutus,in cute
fuano'ndepòflta.habitum verae Nymphae 111-
duant. . „
Inde itàqiie hiìni maxlmi ntomefiti ùfùm
baurimùs, quod infenfibìlis peripiratio , quam
in Nymphis obtineré paflim adferui, hoc in
exemplo ipfis velut oculis confpici quear. In
huiusce enim primae fpeciei Vermiculis primo
obfervatun quod Nympha umverfam Vermis
cutern repleat : poftea vero haec Nympha
j modo fénfibus haud percipiendo colorem
mutans, & fernet pedetentim contrahens , ab'
extremis cutis apicibus intus utrinque recedit,
adeoque cutem tune ex parte tantum replet:
qbod quidem eousqueprocedit, donec tandem
Nympha, ob fuperfluoruttt humorum evapora-
tionem magis magisque contrafta, effieiat; ut
duae perquam confpicuae cavitates, altera
c ìr c aC a p u t , altera circa Gaudam & Veritrem
memoratäe Nymphae, in Vermis cute non de-
pafita, fefe maniféftent. Atque hae cavitates
deinde continuo majores majoresque évadant
; donec Animàleulum virium fuarutn
perfectìonetn acquifiverit. Simile quidpiam
V i r expertiflìnius, D. Harveus , Circa foveolàm
five cavitàtem recentium Ovorum Galliñaceorum
obtinere adnotavit : nam & haec li-
tìuidorum evaporatione fenfim*ampliatur.
' Proptef eà ficiibi dura eft in hifce Verinibus
& ten a x cutis, àùt eo tempore,quo Vermiculus
intus in Nymphae formam extuberat, nonmhil
magis indiirefcit; haud alitér fieri poteft, nifi
tìt priftinà Vermis figura permaneat integra *
dum interea intus in cute indurata,a qua Ani-
malculum paullatim magis magisque feparatur,
hoc Nymphae foririam induit : queniadmadum
poftea in Qparti ihei Ordinis Iconibus nitìdiffime
demonftràbo* Imo , quas hifce deinde fub-
jungam, peculiares meae Obfervationes hanc
rem adhuc facilius intelligendam atque expli-
catiorem reddent : audeo enim ad has potifli-
mum confidenter provocare; quandoquidem
fumdende
i daar twee feer kenbaare .... a . .....
een omirent het Hopft, den ander omirent de Steeit
ofte de Buyk van het gefeyde Popken, in het ||f|
lefiroopte vel van de Wurm haar dan oopenk-
ren. En dewelke holligheeden tot het Dierkenfp
volkoomn fterkte verkreegen heeft, nog g^H
grooter ende grooter werden. Als ook omirent M
küylken ofte de holligheid in de veifche Heenk
Eyeren, dat meede door uytwaafeming vanwgtig'
heeden metter tyd vergroot werd, van kn ^
ervarenen Heer Harveus te gefchieden oH*
merkt is.
Hierom , wanneer dan de h u y t hart en tUfj
deefe Wurmen i s , o f dat defelve, wonneet
Wurmken inwendig tot de. gefialte van eénfy^1
uytpuylt, wat harder wort : foo kan het met
ders weefen, o f de eerfie gefialte van de ff**
moet nootfakelyk blyven. En binnen-in hct-WP
de vel, daar het Dierken a l l e n g s k e n s meer enfk1
afgefcheyden wort ; daar neemt het de gefi^1
een Popken aan. Gelyk als ik in het ver^l^
de afbeeldingen van myn Vierde Order
vertoonen. En dat nog beter kan
! den, uyt myne by fondere ondervindingen
aldaar vèrvolgens fa i voorjlellen. En mar ^
jfommám, quam potui, lis accürandis induftriam my voornamelyk beroep., alfoo ik m p uyterfie neeri.
_ t [fiigheid daar adhibui. omtrent in het werk beb gefielt. •
Veruni quod ad Alterum Modum Quarti hujusce
Mutationum Ordinis attinet ; comple&icur is
Vermiculòs molli cutieula inveftitos, idque ha-
bet animadvertendiim, quod cutis exterior fefe
ad corpufculum Nymphae, quae intüs mutatur,
accoramodet. Quoniam vero intrinfeca ifthaec
rcorpufculi; five Nymphae, mutatio ; in
mulcis harumee Vermiformium Nympharuni
, ~M a a r m t m * Tw é e d eTw y7 “á^ virando
ringen fafer Wurmkens in de Vidrie .Order M
gaat, m dewelke een weelte huyt Pelibcn, daar
omtrent moet tiren aanmerken ; dat het uyterlyke
vel -fig naa het lichaani van. het Pofken^.dat
daar hinnenin Verändert, kontjefehikken. Welkt
■verandering van licbáam ,ofi Popkeñ , mademaál
ìuuiub iwiuiuye. , t,iuiuv..m«.. het felve m.-v“dmelpe udeejfetrr jfoooórriteenn VVaann ddee WWoorr.mrns.swwyy--
fpeciebus, .Oviformi e it; ideo & cutis totte* fdP op Eywys isffio. neemt hetuyterlyke vel dati
ripft quae non tleponicur , hanc ipfam tünc ife niet afleggen, ook. defelve Eywyfe gedaante'noot-
figuräm Oviformem neceffario acquirit. A t- fakelykaan; en fort veränderen fy meede in een
q1u_e_ hac radane hi etiam Vermiculi
tales mutantur Nymphas, quae cutem fuam
non exueruntk Sunt, autem Nymphae hunc ad
Modum pertinentes, prae reliquis omnibus Oliarti
Ordinis, maxime implicitae & cognitu diffi-
çiUüuae; quoniam ipiarum Vermiculi fubtilifli-
ma & tenerrima cute gaudent. .Quocirca hae
Nymphae ilice rurfus a Vermiculorum fuorum
forma, minus recedunt ; fiquando cutis horum
paullo craffior eft : ut adeo . durides tenuitasve
cutis clariorem effieiat aut obfcuriorem muta-1
tionem, ; ,
Interim quantumeunque a prillino fuorum Ver-
mium habitu diferepent hae. Nymphae; omnes
tamen varia adhuc ejusdem. veftigia confer-
varit.. Primo namque cutem retìnent non depo-
fitam; dein & annulares incifiones, Caput, Cau-
[ ^ J . .& fic porro : prout magis .minusve. a
Vermium forma defeifeunt. Nonniillae etiam
Crura, Cornicula, & fi quae alia defiderari
poflunt,. figna prae fe ferunt. Unde ob
momentofas hafee rationes, iis omnibus pro-
mifeue idem Nympharum Vermiformium nomen
impono: .quamvis. probe feiam , quod ab in*
duftnis quibusdam Naturae Rufpatoribus, uti
Moufeto, Goedartio, Clariflìmis illis Viris , qui
Plantas circa Cantabrigiam crefcentes deferi-
Pferunt, & haud pridem quoque ab eruditiflì-
mo Francifco Redi, Ovorum nomine impertitàe
iw; tanquam fi nulla in ipfis membra diftin&a
conlpici atque animadverti poifent; Nonne autem
ipiffiet-Vermiculi funt; qui intus, in pròpria
ua cute , ope accretionis membrorum , in
jmp as. pullularunt ? Quanam ergo ratione,
c 2 & r ill0sOvaadpeiiabis? vemm Ë
« u 4 -ff0j k qn0d 0m”es modo nominati Viri
confiderei!^ I ™ mhaud “ verum Animalculum
fértùm'' ‘ f i e ntU1)1 ut putamen liquido re-
Trancfx!. 6 • Animalculum demum per
I . rmatl°cem fit génèrandum. Iiinc anim- j
adver-
- - ...yuuo ui,. CCK
átergelyk Popken, waar. in het vel niet afgejlram
wort. En iitfoort van Popkms fyn wel.de.al-
dermlennclykfbe in de Vierde ordér, on¡ dat haare
Wurmkens een feer teere en duntie.buyt hebhetí,..
Hiér om foo wyken deefe Popkens. terftont .weer
minder van, de gedaante haarer Wurmkcnsaf,
wanneer haar .huyt weer wat tdikker is:: welkert
harte, o f dufitc de verandering klaarder o f duy-
flerder maakt: ,
Han,hqé feer datfe.pokyan deváorigegeftalté
haarer Wurmen verfcheelen,, foo 'behmden Jy.milite
faamen. daar.mgverfcheydetekenen.van, alseerfi.
bet. omfgeflrapte.vel:, tm.tweede.de ringwyfe in-
kepmgen, het Hooft, de Staartenfoomms.nait
dat Jy.meer o f minder, van haar gedaante afwy-
ken: anderen vertoonen .ook de. voeten •, de HoornkcnS
en wat daar meer tekenen kunnen vereyfi worden.
Om welke aanmerkelyje reeienen.ik.haar ook alie
met defelve naam Van Wormswyfe Pop mente.
Ende’ dat niet tegenftaande , hoewel.wy by eenige.
feer neerjüge onderfoekers van, de -Natrnr, ais
Moufetus, Goedaert, de Heeren, dewelke ¿
Planten omtrent Cambrits waffende befihreeven
hebben , ende m. enlangs hy den doorlcttcrdm
Francifcus Redi haardenaamen van Eyeren ge-
gerjen te fyn hevinden, even als o f daar. gern hn -
nelyke leedemaún inte fien en te .bemerken warm.
Want naadmaal het de Wurmkens felve fy n , dewelke
binnen in. haar vel doqr een aangroejingin.
lecdemaatm in Popdierkens fyn uytgepuylt; foo
kunnen fy met gern reedenen ter weerelt Eyeren.
genoemf werden. Ende dat te meer, nademaal
alle die genoemde Heeren dit voorgefielde Ey niet
als een waaragtig Dierken aanfim, maar als een
fchaale vol vogtigheeden., waar uyt het Dierken
1 door gedaante-verandering nog eerfi gebooren fott
moeten werden. Soo hevinden wy ook, dat dt
I ■■■.’ I Tc tt tt t k.