> î8 j O A N N Ì S SW A M M-E R D A M MI ï
t ì è r , perfringendàm neceflariis, deftituta; te brekent fio m it bet titg ligter te
liinc tanto a d h u c fàcìlius comprehend! poteft,
■quo paño Vermiculus , v e l intra ipfum quoque
O v i fui putarilen etiamnum conftitutus,
- T •__ Z f/ \fa ìn / I t ti M t r iT o tjam
hoe dit Wurmken, fe lfs nog binnen in het Iffij
van fyn Ey fynde, aldaar het doordringende L f '
fe i kan opfuygen. En in der waarheid deefe ob.
fuccum nutririum, qui fefe in O v i cavitatem [fervatic, dat het Ey gevoet mord ende groottr
p énétrâ t, fugere poffit. E t fane obfervatio ! word, daar het nogtms een Ey is ende een £j
ifthaec, qua confiât* Ovum nutriri atque g r a f t - » die be-wyfi feer kragttg, dat het Ey B
dius evadere-, dum interim Ovum e li & ma-\D ier Jelve is , en dat alle het onderfcbeyt tnßhen
h e t, validiflime evincit, quod Ovum revera j bet D iet -en het Ey niet befiaat, als in het m-
pfum jam fit Animalculum -, nec ulla detur a- fangende Vlies , het welk alle het gefigt van btt
• --- - - Dier weg neemt, Hoewel men het Dier in dü Ey
reedelyk d fiin ft kan fien door fchynen. Eil daar
in vetfchilt ook dit Ey van die van veek ändert
Infeften , dat aldaar de Eyeren nimmernieer am-
groeyen , maar alleen de befloote Dieren voor een
tyt bekleeden, op de mdnìèr, als de vliefen van di
Pop de Dieren ko men te doen9 die daar in beßfa
tenfÿni
ab. •
LIV.
M
Fig. W . ï .
O
lia. inter hete & iilud differentia * nifi ratione
tunicae ambietìtis , quae Infe&ám O v o con-
tentum Oculis fubducit: quamvis id tàmen per
hujusce O v i pelliculam iatis diftinólc transparent
obfèrvare liceat; titicque dote Ovum,
de quo mine agimos, àb illis plùrimorum alio-
rum Infeélorum diferepat , quod hàec nunquam
inerefeant} fed contenta Animalcula aliquam-
diu-faltern inveftiant: prout Nympharum etiam
membranae Inlefiia intus concluía tantummo-
do ad tempus ambiunt.
Quando dein hoc Animalculum noviffime ex
O v i fui tunica prorupit ; tenuis id ac minu-
tàe Eruculae formam práe fe fert, Ovo qu e,
ìn quo paullo aiite reconditum haeferat, altero
tanto- longius eft. Cemitur tunc itidem
intus,. ih clàufo Tubercolo, pelliculam ab Animálculo
depofitam prope hoc jaceret Ehlcula
ifta tum' temporis-adeo adhuc e&ilis eft ; ut
vix purifiium äequaret, fi magnitudine fìàturali
delihearetur. Quocirca earn poti us piena ae-
tàce conftitutam repraefento q , qualis apparet,
c u r r i exefam Verruculam fuam morfu- incus ef-
fòravit, fa&umque per ófcillum t foras prore-
pens j dereliquiti
Erucùla haec ad ita diftos ConvolVulos pro.
prie pefiinet. Earn fi-microfcopio Conremple-
rìs ; quindecim ex ìncifùris annularibus, quae
C ap ut, T h o ra c en i,Abdomen & Cauti am con-
fìituunt, compofitam effe videbis. Caput coracina
fplendet nigredihej Oculosque utiinque
collocatos monibrat s. Anterius , in inferiore
Capitis regione, binae eemuntur Mandibulae,
durae, corneo-oífeae, quarum extrema in mulatos
Dentículos, ácumifiatos, diviià funt. His
acum chalybeam mordere non veretur Animai,
llquando irritatur. Color iftorum Denticulorum,
e x fpadiceo ruber, diaphahus eft* Cum tribus
anterioribus Thoracis annulis, fubtus, articulara
erant fex Crura priora t i, quorum fingala articula
quinqué, & uno Unguicuìò, five Ùngula* con-
ftabant. Du o proxime fequentes annuii adfixis
Cruribùs carebant. A t fex annulorum abdominal
Wanne er nu dit D i’erken qffenuyi het vliei
van fyn Ey gebrooken is , foo ß e t men, dat bet
de gedaante van een dm ende kleen Rupsken heejt)
en het is eens foo lang van geßalte, als het Ey
fe lv e , daar het in beflooVen lag. Men fiet ä
binnen in het befloote vrugtken , dat fyn afgfi
firoopte vlies neffens hem leyt. D it Ruf sken is of
die tyt nog foo kleen j dat het maar everi Bin ftif-
kenfou uyt maaken, als min het levens grootte af-
teekende , waar om ik %} dan een vertoon in
fyn vollen ouderdom q , op de manier, als byffl
iiyt gegeeti. wratken . verdaten heeft, en ddar wrt
binnen naa bityten een gaatken heeft in gekf
ten r.
D it Rupsken is eygentlyk ben foort van den j§i
volvulus ; wanneer men het onder een vergrod-
glas befiet t foo. befiaat het met Hooft, Berß,
ßuyk , en Staart, uyt 15 ringwyfe verdeetingto
Jan weerfyden van. het Hooft, dat glimmehifwrt
is , fiaan de, Oogen s. Voor aan onder (tan htl
H ooft, heeft het twee bar de hoornbeenige Kalt-
beenen , die op haare eynden in verfiheyde ßberp
Tantkens verdeclt fyn , en Waar meede hy tyf®
fiaale riaalt dürft byten, als men hem tergt • «
couleur deefer Tanden is den doqrfigtig iß$M
roßt. M et de voorfie drie ringen van de
daar waaren van onderen de voorfie fes
meede gearticuleert 1 1 , devielke alle in vyf
culatien met een Nagelken o f Klaauwken
waaren. De twee volgendt' ringen häddin
Voeten: maar onder aan de folgende fes sing ^ ^
buyks , daitt had by nög twaalf Voeterl u»
B t ß L J A Ñ A f Ü R À Ë*
haiium im aè regiohl duodecim adhuc Chira w’
p adtaerebant; & Cauda deniqoe duobus mfuper
erat inltrufta ®: uthinc Crnra hnjufee Infeffi,
umilia ßraul comphtatat numeriim viceharium
conrtimant. In parte Capitis poftica, & C e rv ic e ,
„ec non circa Candam e ju s , punfta quaedam
pigra confpiciebantur. Porro Cute veitiebatur
haec Eruca, Coffi inflar, corrugata, & paflim pifis
óbfita. Poileriotem corporis fui partem, haud a-
Sterac Convolvoli, contorquebat atque in unum
convolvebat; M'ediis poftremisqne fuis Pedi-
bns haud freqiienter utebatur ; praeterquam eo
tempore,quo corporis fui püileriora.prios cont
»lomerata, circum foliorum extremitates obtorquere
conabatur: tum enira Pedum iltorum
adminiculo, fefe firraabat, Crurà fua anteriora
hequaquam fimui àdhibens. Caeteroquin autem,
quando ambtilat, anticis tantum Pedibus fuis
btitiir,partimque cofpòris poftremarn tunc dun-
iaxar protiahit : quod ipfum etiàm apud oriines
bbtinet Convolvulbs j pl'uribüs Pedibus inliru-
éios; qui pariter adeo conftanterin Mufcas pro-
crefciint; ütnulium haibenus exemplumin pattem
contrariam obfervaverim. Punita Refpi-
ratoria in corporis fuperficie hiantia cernebab-
tur, Fiibilaeque Pulmonales per cutem trans-
parebant. Id parte autem corporis poftica Cor
quoque micans, & transiucens, confpiciendum
fefe exhibebati
Quando bae Eruculae adhuc minütifümae
funt, color earum ex flavefeenté albedine, &
perlucido virate, cómpofitus eft ; qui tarnen
paullatim magis fàturatur. Porro cum veluti
in cimabulis ctiamnum verfantur , profunde
Viridia lineoia, quae alimeritum VentriculO
tontentum dehotat,- per corpus ipiànim trahs-
patet. Haec vero lineoia eo fenfim obfeurio-
remadfequitutvirorem, quo Erucula magis adm
lefeitj quae ipfa tum colorem quoque viridem
acquirit ioiige pleriiorem, circa Ventrem tarnen
ex fubflavo tantiilum albicans. Quin &cutem alb
quoties in iflis Verruculis mutant haec Animaleula
,exiiviisqiie récentiffime pofitis albefcunt.
Interna Verrucniae fubftahtia eorum pabii-
lum eft j quo ftatim vefeuntur, quamprimum
uts ex Ovis prodierdnt. Sub id tempus de-
niiim exereriienta inTubercuiis reperiunturj
quorum etiuni fenfim major accumulami copia,
praut Eruca magis accrefcit; Tam infignem
quando iftofum exerementorum acervum in
l ü f f l offendi * ui is corpufeuio ipfins Ani-
id ,CUi H tril>'0 S e n io r eflet. Vernmtamen
a pluvia profieifeitur j quae fteces illas turne-
fa c it,
aan de Staart twee x , dat in alles ttoiritig Voeteh
fyn. Jgter op bet Hooft m in de N e t, gelyk ook
omtrent de Staart, had by eenige Jwarte fiippt~
len. ^ Syn vel tsas gerimpelt its de Houtmirmen,
en hierin daar niet hayrkens befit. Het agterlyf
dat rolie ende m nd by in een, -als de Convohu^
li. Syn midielfte en agterße Beenen gebruyk-
te by niet .v e e l, ten fy op die ty t, dot by fyn
agterlyf tefamen rollende, dat am de randen der
bladeren m n d , en fig daar meede vaft h ielt, fonder
dat by fyne voorfie Beenen als ddn kviam te
gebruyken. Maar underfinS, fio wanneer by voorf-
gaat, fio gebruykt by niet dis de voorfie Beenen \
fieepende het agterlyf naa, gelyk alle Convolvuli
dien , die viele Voeten fyn gegeevent en die altyt
tn Vltegen Vergroeyen , fonder dat ik tot nog toi
drnr een corttraric voorbeelt vafi gefien heb. Op
bet liebaam ftonden de adembatende ftippen, en
daar door fa g men de Longaderen been fchynen i
en op bet agterlyf het door fihynent ende tlob-
pent Herti
M tiefTc Rupstirisnog k e il klein fyn -, fio is
haar couleur uyt een geelagtig M t, en een door.
lugtig groen beftaande, dal ibet der tyt boogei
van couleur tiotd. En als fy rüg maär ln haar
begintfel fyn , foo ftbynt.door haar liebaam een
donkergroetifi/eepkin, dat bet Voetftlin deMaag
is : en dit ftreepken Word allengskens donkerder ;
naa dat het Rupsken ouder Word, en dan Word
, ook fyn couleur veel groender, fynde Het aan de
Buyk ein vteynig geelagtig M t. Sy vemellen ook
eenige maalen , binnen in deefe Wralkehs , en als
I fy even V irveltfyrt, foo fyn fe Miagtig.
Hdar Voltfel is de inwendige fubfidtitie van
bet wratken. Soo draafy uyt haare Eyeren ge-
krnen fyn , foo glbruyken fy dat .fe ile , eit als
dan eerfi foo vind men daar iiuylrgbeden in , de -
welke, naa propörtie dat fe aatigtocyen , ook ver-
meerdert worden. A ls fy eerfi g tlifi fy n , fod
fyn f e g rein , in daar na foo worden fy fw art. Ik
heb deefe tmfiigbcedbn in fidk ein grooten getal
viel in bet vrugtkengevonden, foo d tti.fi de groot-
tt von het liebaam van bet fdierken wel driemaal
Y y y y y y y y j