Hare in hoc Audio vaieamus : Naturae enim my- jgeßelt , m ban . aanbiddelykc Wysbcii khmfyj.
ile r ia ib i, quousque ulla ratione fieri potuit * in I aangeweefen. Ende: in der wqarheid ernfiigbt.
apricum produximus, atquè adorandam, quae merkende de feer heerelyke dingen, die wy hiero
in his animadvertitur, Sapientiam, ubique quam trgnt no^ megr o-nfowmden kunnen ; ende hoe nit
clariffimededimusconfpiciendam E t revera ^ . •
ferio confideramus, quam adtmrabilia phaeno- ’ J , H H H B I
mena, ulteriore indagine heic àdhuc obfervan- mattr nógtans v'rmJftUni, do mtmr tour, Jj»
da, dentur; & quanto nitore , claricate, elegan- betoont: Soo fchynt bet ons, dat Je haar.uyterßt \
t i a , celeritate , temporis exiguitate, órdine,
mobilique demum, at regu'ari tamen, variatione
contemplàndam in hifce Infe6iis fefe exhibeat
Natura : videtur haec profeóto extremas veluti
fapientiae fuae vires in iis profudifle, & impe-
netrabilia atque inexplicabilia fua miracula
haud alibi largius ac manifeitius curiofo inve-
ftigatori obtuliQe perluilranda.
Dtim praecedentia fub praelo fudant, ecce !
traiismittuntur mihi gratiofe a Nobilìflimo Thè-
venotto ( cujus merita atque animi ardòrem ad
fcieritiam naturalem promovendani illi fatis fu-
perque cognoverunt, quibus aliquando contig
l i Lutetiae Parifiorum hebdomad ariis difcepta-
tionibus ab ipfo inilitutis intereffe) excellen-
tìflimae D. Marcelli Malpighii, Philofophi, & Me-
dicinae ProfeiTorìs Bononieniis, circa Bomby-
cum Anatomen Obfervationes,quas Regia Societas
, Londini ad fcientiam naturalem promoven-
dam.iniiituta , hoc ipio milleiìmo fexcentefimo
fexagefimo & nono anno in lacem edendas cu-
ravit. In quibus fane perilluftribus Obfervationi-
bus uti modo laudatus Medicus fingulari fua ac-
curatione fcopum libi praefixum attigiffe videtur;
ita vel hoc praeprimis etiam animadvertimus,
quod , poli exaftiffimum obfervatorem, .¿indram
Libavi um, unicus ille & folus fit, qui-, exclufa
metamorphofi » de genuina mutationurnquas
Bombyces fubeunt, ratiöne nonnulla veritati
congrua in medium protulit: quae tamen cafu
fortuito fibi innotuifie ipfe fatetur. Verum ...................... -
ipfa ejus verba , quippe |eélu digniifima atque endefwaaragtigfyn, hier by Voegen. „ M g l g
veraciflima, heic inferemus. „ Intra quatriduum >j fien vier dagen, waar inhet hart des Zyww
9, tandem, a i t , quo tempore Bombycis cor tar-
4)de movetur , corporifque moles anguftiorred-
., ditur, difcuifo exteriori corio, (fene&ae inftar)
a,Aurelia, quali novum animal, emergit. Expo-.
„liatio completur ipatio minuti uniushorae cum
„ decem fecundiis, haequeratione (u t forte mihi
„v id e re contigit) primo, celerrimus eft cordis
„ inotus, tonus corporis habitus convellitur, ita ut
„fingulae circulares lègmentorum plicae emer-
„ gant, & e x transverfali laterum coilftriftione
„externum corium ab interiori feparetur ; unde
„ impétu fatto, propulfa infigni corporis craffitie
«verkragt
van wysheìd daar omtrent ah verfpilt beeft\
ende lojfelyk voor den ì nauwkeurigen tndérfoeker •
haare ondoorfoekelyke ende onoplojjelyke ihonitm-
te grabbel gewotperii
Terwyl dit voorige onder de pers i s , foo mrl
ons van den Edelen Heer T h e v en o t, Wiens w-
dienßen en iever , tot de voortfettinge der natmrdy |
ke wetenfchappen,die geene, dewelke fyn Eimke-
lyke Reede wiffelinge o f Conferentie te Parysbyge-
woond hebben, gernegfaam bekent fyn, gunjtig
toegefonden de overheerelyke Ondervindingen, door
den Heer Marcellus Maipighius, Wysgeer ende
Opperleeraar der Gefieeskunfi te Bologne, o
irent de ontleeding der Syde-Wurmen waargenoo-
men ; ende door de Koninglyke Maatfchappje,
de natüurelijke weterfchappen te bevorderen ,te bif
den ingefielt, in dit jaar feftien hondert negenm
fefiig in ’t ligt gegeeven. ln welke heerelybOs-
dervindtngen , behalven dat de voornoemde im-
keurige Arts fyn oogwit fchynt bereikt te l
foo bevinden wy ook , dat hy de aldereeriigfle ifl I
dewelke naa den Opmerkelyken Heer Andreas Li< j
bavius, met waarheid ende uytfluytinge van wr-
vorming, van de waare manier der veranderingeii'M
de Syde-Wurmen iets {gefchreeven heeft: b
hem ( gelyk hy feg t) by geluk te fien gekoonitn
Dan wy füllen fyn eyge woorden, die feer öj
„ faam bewogen, en deomtrek des lichaams n
,, wer gemaakt word, kamt de Pop (als door oi
,, dom ) het buitcnfie vel ajgelegt hebbende * ols $
j) nieuw dier voor den dag. De vervellingSefi
„ in detydvan een minuuten 10 feconden,tn| '
„ ze wys (gelyk ik gevallig heb mögen zitn) ft S
„ debeweeging van’tHartzeer fiel,de gtp^e ^
,) geheelen lichaams word gefchud, zo dat
„ kringswyfe ploojen van de ringen iedtr ®
„ byzonder zig vcrtoonen , en uyt de .dofflj ||
,, mentrekking der fyden het buitenfic van m
„nenfie vel word afgefcheyden , waar do°r^
„ weld gef chiedmde, en de merkelyke d
^verfus caput, fenium deorfum repellitur, & tra-
cheae portiones a propriis exterioribus orificiis
,• divulfae rapiuntur una cum fenio,quod tune
jjdeponitur. Interim eo motu feiflura excitatur
,in dorfo prope caput , per quam reliquum cor-
, pus exit, retraéta fenlim deor film fenedlaver-
fus anum, ju v an è non parum flavo quodam
ichore, e cranii cavitatibus erumpente, ità ut
• libera àppàrèat Amelia, feti Nympha.
•„Dum éxit Aniiùal, Antellnaé craflìOrés & mu-
! ;,cofioresareliquo Aureliae corpore fejunótae,
I praeter ihiplautàtionem, à binis Cranii cavitati-
„ bus eruurttur; ubi revoluta ipfaruni produdtio
I „eundemoccupat fitum, qualem Mandibularum
I j , bini olim Mufculi. Alae pariter, & crura, fuis
I „terminis circumfcripca apparent; haec a fitu
I j, ànteriorùm in BombycePedum extrahuntur,
I „ illae vero a lacerali bus Dorfi partibus, quae olim
I „ purpureae florebant. Hae vero exaratae par-
I ;,tes quoniam adhuc mucofae funt, hinc e i l ,
I „ quod invicem de facili haerent& fenfim ficce-
I jjfcences ita aréte uniuntur, ut unum videatur in-
| j, dumentUm, quod Aureliae fpeciem exhibet.
I „ Quare cum hae partes fintPapilionum propriae,
f „ipfommqueufibüsdeilinatae, videtur Papilio-
i ,,num natura citius, ac Vulgo creditur, emerge-
| ^re, altiusqueradicari ; cum in Bombyce ante
Ifollicu/i texturam, Alarum inchoamenta, fub
I „fecundo&tertio annulolatitent; Antennarum
13, etiam delineationes in Cranio fiant j & expleto
! i,folliculó , pròprio gaudeant termino: necin-
I »eongruum erit dubitare,novum Aureliae; vitae
I» genus nonnifi jam geniti Papilionis larvam &
18,velamenefle, ut nequaquam excitatus vel per-
„euflùs externorüm injuriis fifte firmetur , &
tvadoleicat, quafi foetus in utero” ; 'Ha6le-
nus Maipighius ’5 cujus ultima modo comme-
[ morata verba evidentiflìmis illis refpondent
expenmenus, quae Nobiliflimo Viro Lamentio
' MWtotto , cum in comitato Sereniflimi He-
runae Prineipis per Belgium noftrum iter fa-
ceret, olim exhibuimus: prout jam fupra me-
mmimus. De Bombycibus tamen in totohocce
: atu^ eQ fpeciatim nihil propono, nifiCefpnHUm>
^ul*am Spinalem, & Genitalia ma-
na; quaequidem in Tabulae XXVIII. fig.
*u.viden poffiint; 6
Is PaPì,iones , quos in fylvis, cam -1
> °nbus, floribus, herbisque cepimus ; noilris
„ naarhet Hooft voortgefiooten Zyhde, bèi (rude vel
„ naar beneden word te rug gedreven, en äe fiukkek
„ der Longepyp ,van haar eige buitenfie openingen
» afgefcheurt, te gelyk met het oude Vel *t ¡ ¡ p i aan
„afgelegt word, weg gefivept worden. Ondeitujjchen
„ komt er door de beweeging in den Rug by het oift
„eenfeheur, waar door het everige li c ha am uitgaaty
„ het oude vel allengskens ita beneden naar ùenAars
v. af è ef i r00Pt zynde, en een geele vogt,mtàe hollighe-
,, den des Hooftsuitjpringènde, niet weinig helpendè-,
„ zo dat de Guide Pop ofPop vry te voorjchyn komt. '
„ Terwyl het Dier uitgaàt, wofden de dikke en
„ weèkagtige Hòorrien van bei overig lichaam der
„ Guide Pop afgefch'èideft, by der felver inplanting,
„u it de bey de holligheden des tìòofts gerukt.aìwaiir dè
„ omgèvoude uitrekkifig d'erzèlv'e dèzelv'e plaàts be'-
ìfiadt, als eertyds de twee Spieren der Kakebeenénì
„ De Fleugelen insgelyks eh de Beeneh werden gejieh
„ binnen haar palen befiooten , deeze worden uiide
„plaqtsdervoorfieBeenenin de Zywurm uitgetrok-
,ken, geene van de zydelyke deelen des Rug's, die eer-
„ tydspurperagtig fcheenèn, màar depe uìtgetrokkò
„ deelen om dat zy nog tèer zyn , zo is het dat zy inak-
„ kelyk ààn malkàndèreh kÌeeven,en alfehgskens droog
„werdende zo vafi vereenigtworden, dat hei een
overtrekfel fchynt, *t welk de gedaante van een
,, Guide Pop verbeelt. Weshälven om dat deeze deelen.
,, aan de Rappel eygenfyn en tot haar gebruik gefchikt,
„ fchynt de Natuur der Kappelien, eer als mengemeen•
» lyk gelooft, voor den dag te komen, en dteper in-
„geworteli te zyn; daar inde Zywurm voor hei
„ maakfel van het Beursken de beginfeis der Vleugelen
„onder de tweedeen der de Ring aìreèds fchuiJen; ook
„gefchiedendoaftekeningen der Hoorensin 't hooft,
„ en bet Beursken volmaakt zynde hebben zy. haar eige
„paalen : ook is het niet ongevoeglyk te twyffelen, dai
„d e nieuwe levenswyfe der Guide Pop niet als eenMas-
„ ker ey dekfelzyvandat van dereeds geboorne ita•
,ipel, zo dat hy geenjins ontroert o f gekreukl door de
„ uit wendige rampen in fchyn word vafi gemaakt,
„ en groeyt als een vrugt in de Lyfmoeder Dus ver*
re Maipighius : körnende in fyne laatfie woorden,
met de ogenfehynelyke ondervindingen, dewelke wy
alreedc aan den Hoogedelen HeerLorenfo Magallot-
in het gevolg, van fyn Dßorlugtigheid den Groo-
ten Prince van Tofcanen , fyndo>, vertoont hebben,
over eèn. . Als booven gefegt is. Van de Zywur-
men vertoon ik in defe ganfehe verhandeling niets
in het particulier, als de Herfenen, het Riiggemerg,
de Teeldeelen in ’t Manneken. Die in de
XXV III. Tafel, by de 3. fig. te fien fyn.
Vor ders onder de Kappelien, dewelke wy bewad-
ren, en die wy in Boffchen , Velden, op Boomen,
B b b b bb b Bloe