40* j Q A Ñ N Í S S W A M M E R D A M M U
Tab.
XXIII.
Fig. x m
f-S
triti atque ad u ltio re s :/& g binös fiilunt alios, '-ende meer gevoeder Wurmen van ■ Byen , en-
Tab.
Xxv.
Fig. 11
Tab.
X XIII.
Fig. xiv.
aaa
de dat ophetfelve poßuur, als fe in haare Huys*
kens krom geboogen leggen. h vertoont een Wurm
op Bfe n S Eggende, dewelke fig van agteren
inwaarts begint te trekken , ende met bet- Ho'oft
■fig flauwelyk te bemegen. In defelve figuur by
de letter i. wort een Wurm op fyn buyk leggende
vertoont, alwaar op de rüg een fwartagtig bleek-
blaauw fireepken te fien is, bet welk de doorfchy-
nende Maag is , die in ,defelve met een geele fub-
fiantie ganfehelyk vervult was. In de tweede
figuur by de letter a wort een volwajfe. Wurm van
een Bye vertoont, die fig regt in fyn Huysken
opgeregt beeft, ende dat aldaar toe gefponnen
■ hebbende, fig nu ganfeh f i i l , en fonder de minfte
beweeging houd , waarom men ook omtrent de i*
2. en 3. ringwyfe inkerving van bet lichaam de
Wurm'begint uyt te fien puylen, bet welk komt,
alfoo fyne verborge leeden, die hem onder bet vel
aangegroeyt fyn, allenskens met vogtigheden opge-
zwollen worden, ende de Wurm alfoo tot fyn vervek
jing gefchikt; als een weinig laager feer difiinlt
fa l befefrreeven worden.
- Als men nu de. Wurm Van de Bye Wat nau-
wer onderfoekt., ende met een vergrootglas befiet,
foo falmen bevinden ,als in de veertiende a f beeldinge
aangeweefen wort, dat by uyt Veerticn Ringwyfe
inkervingen a a a fa l beftaan , bet Hooft daar
onder gereekent. In bet Hdoft b daar in fyn aan-
temerken de Oogen c c , J e Lip d , twee deelkens
e e , die naderbant in Hoornen vergroeyen,als mee-
de dan nog twee deelkens f f onder defelve, die als
gearticuleert fchynen , en dewelke naderhand in
Tanden vergroeyen* Nog is tuffchen deefe twee
deelkens, ende alfoo onder de Lip & aantemerken,
een uytfieekend ofte uytpuylehd deelken g , dat irt
manier als een Tong o f Snuit is , alfoo bet daar
ook naderbant merkelyk in komt te vergroeyen: hier
boven aan vertoont fig nog iets, als een kleen Te-
pelken j waar door den Wurm fyn Spintfel oprifpt,
als by nu genoeg gegeeten beeft, ende de gcfialte
van een Popken fa l aanneemen. In eenige andere
Wurmen, heb ik, behalven Tn iS ltamma lua c iU L ld L , v. um l a u s a u u i cm I w u r m e n , ueu ik , uvuiuuvu, udve T*>o«n»g5 5g*, n'*o«5g daar
c e p it , atque in Nymphae formam tranfiturus tuffchen ende de Lip d , een manier van een dünne
eil. In aliis nonnullis Vermibus, praeter Lin-1 pypagtige Snuit gefien, waar meede de Wurmfou
iEerum majores , longiusque nutricatos ; qui
S' fintili modo, ac in cellnlia fiiis incurvati re-
1. cumbunt, heie repraefentantur : h refupina-
turn esprimi! Vermiculum, qui poilicam corporis
partem introrfura trahere.fuumque caput
i* languide movere incipit. In fig. eadem,fub fit. t,
Vermiculum depinxi ventri fuo incumbentem,
cujus in dorfo Aria cernitur ex fubnigro pallide
coerulea: notat haec linea Ventriculum ibi
transparentem, quem fla v i materie penitus
infarflum deprehendi. In fecunda figura, fub
. o. lit. a, Vermis fiftitur, incrementi plenitudi-
nem adeptus, qui fernet in cellula fua erexit,
hancque obtexendo claufit, quietiflime dein-
ceps & fine ullo motu in ea fubfiilens: pro-
pterea etiam circa i . a & 3 corporis incifu-
' ras annulares extumefcere incipit hic} Ver-
mis- quandoquidem abfcondita ejus membra ,
quae ipfi fubter cutem accreverunt, humori-
bus fenfim turgefcunt, Vermemque hinc ad
cutis fuae mutationem difponunt : prout paullo
infra quam diitìnaifiimeexponetur.
Quodfi deinde Vermiculum Apis accuratius
qiiis examinat, & microfcopio contemplarne ;
is animadvertet, qüemadmodum in figura de-
//•
mi“ “ “ “ ' — 3 1
c im a& quarta demonilro, quod Vermis ille
quatuordecim annularibusincifurisaa a , Capite
b. iimul computato, fit conflatus. In Capite b
d> notandi funt Oculi c c ; Labium d ; binae
pardculae ee , quae pofìmodum in Anten-
te' nas five Cornua abeunt ; binaeque aliae par-
ticulae f f ) fub prioribus locata® , quae
veluti articulatae videntur, & poftea in Den-
tes exerefeunt. Praeterea inter duas hafee partículas,
adeoque infra Labium d, confpicien-
da adhuc offertur alia quaedam partícula pro-
minula, five extuberans g , quáe Linguam
quàfi aut Probofcidem refert, fenfimque incre-
feens hanc quoque ipfam tandem diflinile con
ftituit. Porro fuperne ex hac partícula quid
piam eminet, exiguae papillae limile, quo Vermis
ftamina fua eruélat, cum fatis alimenti
g. d. guam g , medio inter hanc atque Labium d lo-l kunnen fyn voetfel opfuygen< Dan ik en heb dat
co , tenuis veluti Pfobofeidis tubulofae ipeciem I gefeide pypagtige deelken in den Wurm niet gefieti,
adhuc fitam vidi , cujus ope fuum fort e\ voor al eer ik fyn lichaam een weinig ge drukt, eriäe
p ab ul um fugere poteft Vermis. Attamen mo-J tuffchen de vingeren na bet Hooft toe geperftbadt.
do di6tam hancce tubulofam particulam tum ( j n eenige andere van deefe Wnmen, beb ik effen
demum in Verme confpexi; cum corpufculumi on(jer ¿en Lip een kleen hoomagtig deelken bemerkt,
ejus prius tantillum prefleram, meosque inter j ¿¡an alles met eenige duyfierbeid, alfoo deefe dee-
digkos antrorfum verfus Caput coegeram. In | ¡m te gelyk onder een vergrootglas moeten befien,
aliis 1 ende
B i b l i a n a t u r a e ;
Tab*
¡XXIU.
Fig. xiv.
'aliis iteruni qmbusdam ejnsmod. Verm.bns,
proxime f i t e r Labium, corneam obfervavi
particolari exiguam. Interim pollenora ftt-
L e c non adeo dAUnSe mihi comparuerunt :
qnandoquidem oportet partes hafee fimul & fu b
microfcopio contemplari, & eodem tempore
etiam, absque fe d o n e tarnen, a fem u tu o d i-
ftinguere atque fepärare. Q u in & e x albo flave-
feens earum color impedimento e i l , quo minus
accurate eas undique perlullrare, aut iis ephtem-
plandis microfcopium majus adhibere liceat*
Duo Vermis oculi cc penitus ex albo transparent
, limpidiqüe fuiit ; ut materie veluti
lymphatica turgidi videàntur. In aliis Infeótis
Oculi plerumque pulii funt , fubnigri, viri-
des, rubri, coerulei, aui flavefcentes j quan-
doque etiani faturatiflinie aut diiute purpurei:
prout videlicet Tunica Uv ea in ambitu interiore
Oculi colorata eli. Pateat igitur hoc exemplo,
quod Oculi haud ubivis in omnibus Inlè6Hs eodem
fefe riiödo habeant. Qüin&Oculoriimill-
haec ratioiie coloris diverfitas in majoribiis atque
fanguineis Ànimantibus locum habet: quemad-
modum haud ita pridehi adhuc in Cuniculis
obfervavi; ih quibus tota Tunica U v ea in
Oculi fundd alba e ra t, mihiqiie h in c , db ni*
Ì groris defédlum , inepta videbatur ad radios
lucis quodàmmodo fiilendos Uve colligendos.
Pulligo enim atque nigrites libi pfoprium
habet , quod paucos nullosve radios inciden-
dentes repèrcutiat : quäpropter etiam Charta
nigra multo facilius in foco vitri ullorii ignem
capit, quàm albani quae accèptos radios refle-
£lit A t vero Divinae Omnipotentiae innume-
rabilia patent media , quae ad unum omnia
eundemque finem perducere pòfiunt : quem-
àdmodunì in fequentibus circa vifus organum,
quo Apes pollent, dillinfile exponàm, Omnipotentem
DE I Sapientiam ex Oculo horumee
Infe6lorum fimul ibidem demonllraturus.
Binos inter Oculos , hàud procul a Läbio
■ ä. d, fubflavi quidpiam occufrit : quin Labium
A g. ipfum , atque Lingua g , pariter flavefeunt.'
te. In extremis futiirarum Ahténnarum ee acuminata
extat particula flava Se fubfufca. Omnes
autem hae pardculae , quandoquidem dilutions
funt coloris atque translucent, nonnili difficiliime
pòfiunt ìnternofei.
In reliquis corpufculi Annulis dillributa cèr-
huntur décem utrinque Punita rèlpirato-
bbb. ria > hhht nullis gaudentia particulis corneo-
ofleis , alio colore praeditis 5 ud quidem
. Coflo , Bòmbyèibns y aliisque Infeitis
obti-
40$
ende ook van een gedeelt ofte gtfebeiden worden.,
hoewel fonder J'nyding.. En dan belet haar witit
geelägtige couleur, dat men alles foo wel niet fien
kan, nog een grdter glas gebruyken*
De twee Ö'ogen c c in den Wurm fyn gart•
febelyk wit ’, doorlugtig ende beider, even als o f
fe met een wateragtige f lo f opgevult waaren;
Daar anders de Oogen in de Irlfetten gemeenelyk
donker, o f bruyn, groen, root, blaauw ende geel-
agtig fy n , alles na bet DruyvenWlies gecouleurt
is in de binnenfle omtrek Van bet Oog , ook fyn fe
wel heel hoog ende ook bleek purperagtig: dan ge-
lykin dit InfeEt blykt, fy fyn niet alle even al
eens. Gelyk ook deefe verfchillentheid Van de couleur
der Oogen j in de grooter ende de bloetryker
Ditren plaats grypt. Gelyk ik nog onlangs in de
Konynen gefien bebbe , alwaar bet ganfehe Druy-
ve-Vlies , in de gtond van bet Oog wit was, ende
my als onbekwaam fcheen, afoofegeenfwartig-
heid en bad, orn eenigi firaalen van *t ligt tegens,
te houdtn, ofte te Vergaderen: want dat bet donker
en fwart eygen is , dat bet geen ö f weinig f ir aalen
weer kaatft. Waarom ook een fwart papier vee*
ligter door een brantglas ontfonkt, als dat wit is,
enfyn ontfange firalenweer omkaatfi. DanGODS
Abnagtigheid heeft een weet duyfent ende dürfenden
van middelen, om tot een ende bet felve eynde
te raaken; als ik in ’t vervolg omtrent bet gefigt
der By'Sri diftinEtelyk toonenfal, ende aldaar'fynd
Almogende Wysheid uyt bet O'ög deefer In f eiten be-
wyfen.
Tuffchek beyde de Öogeri rtd den Lip d , fiet meti
eenige geelagtigheid, gelyk ook de Lip ende de Tong
g geelagtig is. Op bet eynde van de toekomende
Hoorn e e fiädt als een fpitsgeel enbruynagtig deelken.
Alle nü deefe deelkens , jyn in haare wittig*
Beid ende doorlugtigheid moeyelyk ende feer kwaat
te' bkkinnen.
Op de vordere Ringen des lichaamS fiaan tien
ddemhalendt Openingehhh h aan weerfyden, dewelke
geen böombeenagtige deelkens, dewelke van een andere
couleur zyn, als in den Höutwurm, de Zy wurmen ,
en andere In f eiten plaäts grypt, hebben. Waarom dari
K k k k k 2 dee