668 j O A N N Ï S S W A M M P R D à MMÏ Î
C A P U T Q U A R T UM .
Quant mirabili modo Vermis ifte in Nym-
pbam fuccrefcat ; & quaenam dentar
in Verme p a rtes, cum is fa a cu te fpo-
liatus efi > bue ìpfae autem partes in
Nympba dein d a re oßenduntür.
Vrermes defcripti tandem in Nyrtìphas Oliart
i Ordinis mutantur, quando intrìnfeca
eorum membra fub cute fatis accreverunt. Tum
igitur, iilam fubitiiri mutationem, ad herbulas in
aquae fummo fluitantes fefe conferma:, lente-
qùe fuper hisproreptantj donee tandem, par-
tim in ficco, partim in aqua recubantes con-
quiefcant i five enim fub id tempus venti impera
tori in aquam devolvantur, five & in va-
fculo faltem fola aqua pieno detineantur; haud
tamen ideo haec eorum mutario impeditur
Verum quando poftmodum fub Muicae ipe-
eie ex Nymphae habitu prodeunt i tum qui-
dem aquis quam facillimè fuffocantur : natn
quamdiu Animalcula iftbaec Vermes funt, in
aquis eommode vivere poflunt; minime vero,
ciim in Mufcas abierunt. Simili fané modo etiam
H om o, quousque Utero contii-ciur, in aquis
Amniipulchre v iv i t ; at neutiquam deinceps,
ubi perruptis femel membranis in luceffi editus
e li. ’ Hinc Vermes i f t i , naturali fuo loco con-
fiituti,virides femp'er herbnlas quaerunt.in qui-
bus tandem conquiefcentes decumbunt. Tum
vero dein paullarim fefe contfahunt, & modo
v ix fenfihili omnem penitus fernet movendi fa-
cultatem amittunt. E o tempore Caudae Ver-'
mis interiora lènfim ab exrima fua cute ièce-
dunt, & notabiliter contrahuntur : quod qui-'
dem forfan haud absque dolore f i t } quum cu-
ib.XLI.tis haec externa rane plerumque in tres, nqng.
i.aao. nunquam& in quatuor flexuras cogatur aaa,.
ejusque extremttm vacui mftar fjiatii relin-
quatur,in.quod fefe penetrans aer locum,quem
corpus fernet coariians ante occupaverat, re-
plet. Quodfi autem vacui iftius per aerem
fuecedenteffi repletio minus fiat; cutis Caudae
in fe ipfam concrifpatur: quod tamen non
nifi unica vice obfervare mihi contigitv
H ac rarione Animalculum iftud paullarim
intra propriam fuani cutem mutatur , neque
hanc exuit prius, auc in Nympham extrinfecus
confpicuam abiti ut adeo penitus diverfus fit
hi®
Htst v iü t tut s HuurDSTÜK,
Hoe wonderbaarelyk deefe Wlirm in eeii
Pop yexgroeyjtj eji wat deefen in de
Wupm lyn, als hy buyten uyt fynYei
gefepareert is gewojden. Deefe
deelen worden: klaar vertoout in de
Pöp.
Wannest deefe Wurmen in Popkens tan k
Vierde Order füllen veränderen, betwelk op
die tyt gefebiet, warmer haare inwendige keim
genoegfaam onder bet vel.fyn aangegroeyt: ,foo k-
geeven fy haar in de groente , die op hei water
dryfty en fy kruypen allengskens bovin op defcht,
foo datfy half not en half droog daar blyven leigen:
dan o f haar de wint heel in bet Water drtef,
o f dat men fe in een kopken alleen mei water boui,
dat en belet haar verandering tuet; maar als fy in
gefialte van Fliegen daar dan uytkruypen, fii
kunnenfe heel ligt verdrinken; alfoo dit Dier ein
Wurmfynde wel in het water leven kan, maar
geenßns als hy tot een Flieg vergroeyt is: gety
ook de Menfch felfs in de Lyfmoeder wel in
bet water, dat in bet vogt Jmnion is leeven ian,
maar geenßns ; als hy daar eens doörgebrooken isi
Daarom als deefe Wtlrmen in haar natmrelyke
plaats fy n , foo foeketi fy altyt de groente, daar
fy dan ß i l blyven leggen ; en als dan foo treit it
Wurm fig allertgskem te famen en hy verließ on-
gevoelig alle fyne beweeging. Op deefe tyt jtö
Wykt de inwendige Stadrt van de Wurm allen#'
kens van fyn buytenfid huyt, en ßy krimpt merkt-
lyk in een; dat fonder pyn mogelyk 'niet gefchitt',
want de buytenße huyt wort daar door gement-
lyk in drie,en fOmtyts ook vier bögt en getfbkkemn,
en bet eynde van de huyt der Siadrt Word als ecri
leedige tujfcbenwytte gelaten, daar de lucht ifi
dringt ; en die vervult m de plaats , ddarhet n
eeii krimpende lichaam geleegen heeft. En olsid
niet gefebiet, foo krinkelt de huyt van de Stand
in malkanderen, dai ik niet als maar eens gfo*
hebba
' En foo verändert dit Dièr allengskens
fyn huyt, findet die a f te leggen, ef <•
veilen, in een kénnelyké Pop, dot een
•rie' order van veranderingen is, als tna )
B I B B I A l i A f Ü ft. A Ëi
|dc mutatioiium Ordo ab e o , .qyi ip Bombyci.
bus, aliisque innumeris Iriieftoruro ipeciebus;
^nimadverutur.
Vidi mukpries} quod Vermis ifte mtra dyp-
llecim horarum fpadum, id e il; a fexta v,eij5er-
dna ad fepdmam matutjnam usqde; in Nympham
fueric mutatus; Atque haee omnia mo-
¿0 abfeondito, ob fcu ro ,& incpg^itp; it&tis ip
obferata quad cute perficiuntun Quam ob ra-
tionem abillis etiam, qui perfunftorie tantum,
atque ut canis in Aegyp‘tp, Naturam examinant,
ifthaec miitadonis fpecies tadquam aded mom
ftrofa vel ineoniprehenfibilis exagitatur.
Siquando enim Vermis , qui fic mutatur,;
molli gaudet cute j haec nebfe.flario fefe ac^
C6p,
tuuimuufi. au itiuutLiuuca oc cynLFaCLlOIieS 111"
terioris ac invifibilis corporis Nymphae. Unde
fit farinm eft, ut ne omniiim quidem peritiffi-
ini, qui de hoc themate fcripfernnt, Animalcula
ilihaec nomine OvOrUm infignirq dtibisaye*
rint: quo fane errorem commiferunt valde ftq-
pidum, ipfaque D E I naturalia miràqula & ve-
ritates in rerum natura corruperiint,. Ita nam-
qne fenrientes fimul adferunt, quod unum A-
rimai in aliud heic mutetuf ; inio quod Animal
furfus Ovum fiat, Ovumque deiu per terriere
tonSfiiam nietamorphófin Mufca qvadat: quin
fuperaddunt alii , omnia ifthaec cafu fortuito
atque ex putredine orrnm ttaherè. : quae Vera
profefto via eft; ad Atheismum deducens. Si
enim rerum generationes cafui taiitopeie ob-
iioxiaefunt; qiiidimpedit ; quoriiirfus & Ho-
iuo acque facile hunc in modum prognafci
queatf Quod ipfum nonnulll etiam ih fcripris
fun pronunciare minus veriti font: quamvis
ferera DEUS utrobique; in Infeais acque; ac
ffl nomine , admirabiliS fit. Bruti fane cor- P"1 hand minorem njeretiir admirationem, f™ .¿orPas Hnmanum , fi tittumque fua in
ram^ ^ aa^ura confidefesr Utrumque fp’haee
frnnm a^niS no^rae SU!lm longiftime excedir;
toa-nquemeomprehenfibite eft & impenetra-
4»meror-0q“ deni miraC" ,a B i 'rina omni
” ero "laJ°ra m »a animadvertBntUr.
fantato 1^sue ■ no(ler intus in Cute fua
diutbexrim^8 S S I CaPac ^ Cauda pedeten-
S r r teinVelliente aBfcédunt- Crura
Officula Dr0J T PUS’ Ilorumi3ttV cartilaginea
iM> intus^om 1 arWs femet ex iis retrahen-
“ »làmtuiicTei1“ VaC“a fiunt: UDde & fe-
‘Pucuntur i y 0[, ultror^in,>>nOris.hiatunire-
3«oque Vern..-, ® lmmota jacent. Praeterea
4 turn temporis uniyerfum fuum,
amie-
Wurmen is ie fie lt, en in een oneynäg getal an
den firnen van lvfieäen.
A heb vetfihtydh mdal gefien, dei deefe Warn
hürnen de tydmn ra. uuren, dat is , van 's a-
wnts te f i t uuren, tot der ogtm te fevohm , f ig
rn ern Pop veranderde. En dit alles gefihiet m
een verborgene , donfore en tmbehnde manier »
m m m fyn befiaten Huyt. En daarm ir dee.
ü Ü B « fe» monfheus , o f mbegrypeM,
h die de mtrnr als ein Haan, die. mer de beete
hm. oopt, onderfoeken, uyt gekreeten.
Want ah dit gefebiet in Wurmen, dewelki
een meeke Huyt hebben, f io vblgt die noötfakelyle
bet veränderen tompiodat ad mutatldnes & cBntraaioneS, In- L t ’’-L J., ^ ^ ena’tÄfu0L0v ivsl >.lg t di.e. no.o tfake<ly i>
terioris ac invifibilis corporis Nymghae. Unde en onfmbaarîIMbaamTlZ. T - httJ nmndiS» a/ tmfjcn van /
en onfigtbqare Licbaam Van de Pop. En daarfn,
f ib b e b b e n f ilf s d ea l,lerervarenfli f ” t Z r
vang' fehreeven hebben, deefe Bieren niet ontfien
b L \ T m •“ * ■ te memen> ¿o' eeb feer
hotte doohng , s , in een vervalfibing van de natmrelyke
vionderen en vSaarbeden G O D S in de
Natnur. Want daar door vaß gefleh £
d t Z n - erìn I *
bet Bier een E y f iu morden; en dan fabuleem
m f m Ë È Ê M vervorrningeen
n t g mort: eri dat aller door t„eval, e n J v Z
W M H m S Ê Ê S dat de regte Z ig toi
vevall mUS. nt f 00 äii gbneratien foo
gevalhg maaren, een Menfch fou alfoo ligi of die
mamer kamen voortkominr dat ookfemmige haaf
1 S H i ^ K GODT m beyde even vermohderlyk te ; mant bet
Licbaam van een Dier dat is in fyn aart een
fiort , alfoo vermondtrlyk als dat van de Menfch
’oJ T - 7 r t f ” ityd‘ fy ” f l »ndoorfoekelyky jad
T o M r l ^ r b n d e l i j k , van m e g j i
W m S g k « oneyJelijk |
. i P i l i i P l i * ääk btnntn tn.fidt M
Verändert, f io mykt fyn Lichaam met het Hopfk
in. de- Staarl alléngkens van de. buytenft, Huyt
die bem bekleet. Op melken tyt fyne. Mieten , m
haare Hmtnbeenige. Beenen bed. van hitmen, door
die Leeden, d,e daar uyt mfiem, gtevacueert mer-
den. Kn daar dóor, foo worden deefe Föetem
f in defpleet-van. dt
Bekgetrpkken , daar fy . blyven. ¡eggen, Vin ge,
G S S g g g g g a lyken