quam fpe&abilis e i l , tota pellucida> limpi.
d à , & èorufcantis initar adamantis perfpicua ;
imo vel altero tanto etiam m ajo r , quam in
A p e vulgari ? tubulus, a ppilengre parte hu-
jù s Veficae confpicuus, heic facilius, quam in
Ape vu lg a r i, detegi poteil : alterque tubulu
s, qui ab hac Velica verftis Aculei Vaginam
protenditur, quoque & validior efl: & nonnihil
lónglor , quam in Ape vulgari. Quum vero
humor, in veneni hoece Sacculo eontentus ,
adeo perlpicuus vifgque j,ucundus mihi adpare-
r e t; tentavi eundem deguftarè,cavens interim,
ne tantum libarem , ut noxae mihi quidpiam
inde inferri pofleti, Amarefcehte autem is fàpo-
re linguam primum adficiebat, qui pgilea a*
crior reddebatur atque penetrantior, per to-
tum oris cavum usque ad fauces fefe diffun-
dens, falivamque fuis e dufjibus prolicìens :
nec fané aliterinde,quam a radicibus Pyrethri,
afficìebatnr lingua} at longe tarnen minus v ehementer
: motus etiam ab eo in omnibus o-
bet Wyfken der Byen, fynde heel doorlugtig, hcl f l
der ende klaar, als een fiikkerende Diamant,
ruym eens foo groot als in de gemeene Byen ; I
pypken agter am bet Blaasken is hier mdkkehkr I
als in de gemeene Bye te ontdekken. Het ändert I
pypken van dit Blaasken na den koker des Engels I
gaande, is meede fierker ende wat langer als | I
de gemeene Byen. Atfoo deefe vogtigheid in he I
Fenynblaasken foo doorlugtig ende aangenaam inj I
toefeheen} foo nam ik de refolutie om het te prot. I
ven, dan foo weinig, dat ik oordeelde daar gen I
kwaat van te füllen ontfangen. In 7t eerfl was bei I
bitteragtig op de tong , daar na ivierd het fcherf I
ende doordringende , verfpreidende fig vorder den I
heelen mond tot de keel toe over, ende bewegende Je I
jkwyl uyt fyne kwyhaten. Het prikkelde op den
tong als Vuwrwortels doen, maar op verre na Jet I
fierk niet, ende die beweeging pajfeerde door enilu
weer .door de mond, als een geproefde droppel tien I
o f twaalf van de fubtielße overgehaalde Brande• I
wyn. Naderhant fiouter geworden fynde , foo beb ■
ik ook dat van de andere Byen , als meede van it ■
fVefpen geproeft; bet welk alles over een komt-, I
dan egter bevind ik het fenyn in de gertteene Byen Jet I
fierk niet als in het fVyfken, en dat van het Wyfken I
is foo fierk niet,als dat in de Wefpen. Wonderlyk iskl I
dan niet, dat dit feer kleene droppelken, tuffchen bitf I
en vlees met gewelt ingedrongen fynde, en aan bet blod I
gecommuniceert wefende, fulk een pyn , kloppty I
van Slagaders, fwelling ende ontfieeking komt
inaaken; en dat ook foodanig,dat7er de koors w / l
op volgt, ende op die de dood, foo deefe JUda I
vermenigtvuldigt wierden. Want doet een klemm
ende fubtiel ßuksken glas, o f een kleene fplinter in
de vinger fulk een pyn , wat moet dan niet detjt ■
feherpe ende doordringende vogtigheid doen, dewellt I
te gelyk afknaagt, fig tuffen de de eien met gewÜM
infety ende die haar famenhang ontbindt, eneyn-w
delyk fig in de bloetaderen mvlycnde daar mttk ■
het ganfibe lichaam door omloopt: foo dat innW
voor een gemeene Hifiorie verbaalt, dat fes HorjtltW
een Paard hinnen ombrengen.
ris partibus acque validus eoneitabatur, ac fi j
depera yel daodecim Spiritus Vini fubtiliifime !
rettificati guttulas deguftaflem. Poilmodum
vero audacior faólu§ venenum quoque aliarum !
A pum, quin & Veiparum, delibavi : convenie- !
bant autem inter fe omnia; nifi quod depre-
hendeiim, venenum in Ape vulgari haud adeo
vehemens e l le , ac quidem in Ape Foemella ,
& rurfus, quod in Foemella d a tur, mitius , !
quam venenum Veipae. Quid mirum e rg o ,
quod minuti (lima hujus veneni guttula inter
eutem & camem violenter ad a&a, & maflae
fanguineae jnfufa ., tantum dolorem, arteria-
rum pulfationem, tumorem & inflammationem
Vel eo etiam usque producat} ut non febris folum,
fed mor§ inde fecutura fo re t, fiplures
qjusmodi ifrus infligeremur. Si enim exigua
quaedam yitri particula, aut parva fefiuca
lignea, digitoinfixa, fummos excitat dolores;
ecquid tandem ab aeri hoc & penetrantiflimo
liquor« exfp.e&andum e i l , qui fimul corrodit,
cura violentia pardbus fefe infigjt, harum dis-
folvit continuicatem, tandemque, in vafa fan-
guinea irrepens, una cum fanguine per corpus
univeffum fefe diffundk l Hinc vel in yulgus
nota, e il hiftoria, qua fertur , fex Crabrones
interficiendo Equo fefficere.
Aculeus porro, una cum omnibus fuisparti-
De Angel vorder ende alle fyne deelen,
tibus, m Foemella fipjitem penitus in modum
f a b r e f a f e o f t , ac ante in Ape operaria de*
feripfi : id folum difcriminis notavi , quod is j krommer ende omgebogender i s , hoewel feer L
in Foemella notabiliorem in eurvaturam fi cóla- dat nwgelyk dt ret den is.waarom. hy niet en 1
eeven al eens van maakfel, a h in de Werkbyen b I
fchreeven, behalven alleen dat hy aanmerkelykfs I
tur* ‘/"B
I tur- quamvis fimul fit quam acutiifimus» Atquej
I hnc forte ©il, quod Foemella fuo Aculeo non*
I pungat, ncque facile pungere valeati ut inde con- I fifta poftmodum fit fabula, qua narrant*Regem
K Aculeo carere manfuetaeque efle indolis. Certe
I fimulat faltem i6lum Foemella, fiquando ir-
I ritatur atque laceifitur : quemadmodum ipfe
i experiundo didicu Quisnam autem verus fit
■ veneni hujus ufus (fi prò certo habeamuç,
id non folum ideo datum efle Apibus, ut ejus
I ope fobolem défendant, hancque defendendo
I fuamme,t vitam amittant ) ; v ix video quomo-
■_do adinveniri queat : quanquam enim ante fiif-
■ tinuerim * infervire illud pofie ad Cerae con-
lfe£ lionem } deilruunt tamen hancee opinio-
■iiem Vefpae & Crabrones, quibus & Aculeus
& venenum praeilo fu n t , licet Ceram
non confkiant» Quin nec Apum Foemella
BCeram parat: verum ne fobolem quidem haec
défendit: ut adeo iilhic quoque ufus in dubium
Bvocari poiTet. En igitur, mi Leótor! Quam
H iit difficile Naturam in operibüs fuis invettiga-
B r e , & mecum difce, digitis labella compefce-
B r e nollramque infcitiam atque impotentiam
■candide fateri.
Prima Obferüatio in Atpé Foemina.
I In majorem eorum omnium illuilradonem ,
quae haélenus de Aculeo , hujusque veneno ,
Btum & de Ovario didla iunt , nonnullas heic
■interferam Obfervationes peculiares, quas polì*
Bpiodum in Ape Foemina militili Quum igitur
16 Junii Alveare aperuiflem ; plurès in eo Re*
ges five Foemella?, fuis etiamnum in cellulis
K e r e is collo,catas, atque obtextas , offendi ,j
f c u a e mox mox erant e^aminatwae. Id enim; Binde ftrihi quam certiffime conilabat, quia eas
weperiebam cutefua jam exutàs, expanfisque
alis inilruélas : quin vel in eo quoque erant,
B ut de cellula fuis prorumpereat* In harum prl-
» q113® diflecui, Ovarium mihi occurrjt
#Aau penitus diilin6le conipieuiini ut ideo
■nuic examinando acutum microfcopium .adhi-
■bere fueri” c° aa us, tum v e ïo V id ij quod Q
■Vi u us m eo perquam eflent multiplices} ipfa
Bmtem O vu la, ob ingentem numerum a c te-
K Uitatern ’ quaiì innumerabilia j ut fane credam
B ecem aut duodecim miìlia eorum adfuifle.
K " ! ° Ve Gnin*a ifihaec dillifi&e numerare pò*
| uutem.. fl volnpe mihi fuiffet taedîofo piìus
la b o r e omnes O v id u ^ s a fe mutuo T ed ia re .
I ’ callaia , qtìié in Foemina
prò«
qfte ook niet wel kan fieeken , vbaar uyt dan bet
fabelken gffpmten is , dat de Koning geen Angel
beefty maar van een fagtmotdigen aart js. Egtef
foQ maakt by de mynen om te fieken, foo. wanneer
hy gepergt en geport wort, gelyk jk onceruonden
heb. Wat nu eygentlyk dit fenyn voor nut heeft,
{foo man vafi f i e lt , dat bet alleen niet en j f om haa-
re Jongen te bewaaren, ende die bcfchermende ook
haar lecven te verliefen ) dat fou fwarelyk wiege*
lyk weifen ein Uyt te vinden. En hoewel ik hier
vooren gemeent bebbe , dat het tot het Wafch
inaaken fou kunnen dienen, foo wort dat egter om
vergfigbpen door de Wefpen ende de Höfels 9 die
Angelen ende fenyn hebben, ende egter geen Wafch
en maaken: gelyk ook het Wyfken van de Byen
niet doet, maar dat ook haare Jongen niet defen-
deerty en waar door min ook dat gebruybfou kunj
nen in twyfel trekken. Siet dan alhier Eeefer ,
boe befwaarlyk de Natwur in fyne werken na ti
fpeuren is, en leert met my de vinger op de mont
te leggen, om orfe onwetentheid tn onmagt te
bekennent
Eefite Obfervatie in de Vröuwelykg Bye<
Tot weerdir verklaring van al bit geen toi
nog toe van de Angel en fyn fenyn gefegt is,als ook
van den Eyerfiok , foo fa lik alhier eeiiigc particu*
Here Otfervalipn invoegen ? die ik naderhand in hei
W y f kender Bye gedaan beb. Wanneer ik dan op dctl
16, Jm y ein Bye Korf kwam te openeh , foo
vond ik daar verfcheydc Köningen o f Wyfkpns in>
die nog in haar waffe huyskihs faten, en omfponnen
Vsaaren i fiaande op het punt om te fwermeit, Dat
ik feekir kon weiten , alfio ik hdat alrccde •ver*
ve'lt Vond , eli haare VliugHen uytgefpreyl * foo
dat f e ook bfig wdarèn , öm uyt haafè cellekens te
breeken. in de eerß.ep die ik daar van ojxphde, vörid
ik den Eyerfiok niet tèa vollen kemeiyk f foo dai
ik daar een goet vergr.ootgJaf tat WPßß gebruiken }
Waar meè ik fa g , dat de Eyerleiders daar feer menig•
vuldig in waaren, ende' EyÉfèn waar hi als ontel-
baar, Van Wegéns haar feèr grootè menigte en
Jdeénte; foo dat tk iiaßeJyk vertrpuw , dat die wel
io o f 12 duyfm in hpt getal Waarcn. En ik f iu
die edle dißinft hebben kunnen teilen, Indien my
die fwaare moeyte gelufi hadt, m ee rflé fi adle d t
Ee ee ee 2 Eytr