a. Tab.
XIII.
Fig. IX,
X ,X I.
ìnolles eae adhuc effe obfervañtur, ut papyró
fimiles fint-, quod, illapfa aquae guttula made-
faZ um , in foveolas, cavitates, rugofosque fi-
nus fefe evolvit : quemadmodum ante in T a bula
decima tertia a repraefentavi. A t intra
dimidiae horae lpatium íiccefcunt , & aequa-
biliter atque ad laevorem expanduntur ; ut volami
infervire queant. Quandó autem transmutado
Papilionis tota penitus ad finem perduZa
e í l j tune unam, aliquando etiam tres quatuor-
v e fat magnas aquae cruentae guttulas e corpo-
re is fuo excernit: quae quidem ultimae funt
reliquiae fuperfluarum illarum humiditatum -,
quas A ure lia, fervidis meníibus aeltivis , intervallo
decem dierum evaporai : de his , in-
quam, diZae guttulae fuperfunt, quae uti par-
tibus Animalculi dilpandendis fuam contulerunt
operam, ita nunc ,h o c officio funZae, exere-
mend fpecie eliminantur.
Sic igitur Papilio intra ípatiüm temporis, qua5
drante horae paullo majus -, omnibus fuis nume5
ris abfolutus nafeitur. Sub habitu Erucae con-
iìderari is poteft tanquam Embryo recens utero
conceptus. Quando vero Aureliae formam
induitj tunc foetum velud refert partui maturimi,
qui intra matricemfuis etìamnum mem-
branis conclufus ad exitiim fefe accingit. Deni-
que cum omnibus iftis membranis deponendis
occupatus eft ; recens nato infand , qui modo
in lucem prodiit, fimilem fefe praeftat. Atta-
men infigriis ifthàec diferepantia heic obfefva-
r id e b e t , quod Papilio nequaquam, utìmifellà
noftra progenies, aetate puerili , invalidus,
rudisque riafeatur: imo vero perfetta is gaudet
aetate, cum in lucem editur, aptusque eft ad
e a omnia efficienda atque vitanda, quae fuften-
. tationi & confervationi fuae profunt vel ob-
funt.
Id fi attente quis confiderat ; fane in vili ift»
hoc Animálculo maximain , imo immenfam, a-
nimadVertet perfeZionem , quà Homo penitus
caret: ut ideo nobis mortalibus ánimos deprimi
atque humiliàri deceat, curri cernimos, v ile
adeo atque futile Infeóhitri infinite excellen-
tioribus dotibris, elegantiis, atque perfezioni-
b u s ,v e l tu rn ,quando in lucem editur, praedi-
ttlffi e ffe , quam nos unquam, quousque hac in
terra degimus, poffidemus, aut poffeffuri fu -
je n , foo fiet men haar Jco week als papier u ffa
daar een droppel water op gevallen is, en f|§|
kuylkens, bolligheeden , ende kreukeUgebogtmfo
uytdeyt. Gelyk ik te vooren , afgebeelt fa'
de dertiende Tafel a. Maar binnen een
nur , foo worden fy droog , glad ende tffa
uytgefpanrien, foo dat hy daar méede vlìegen kit
En als na fyn ganfche vergroeying mleyndt is,ß
laat hy een, en fomtyts drie en vier redelykem/i
droppelen bloedig water uyt fyn lichaam valkn
dat het laatfie overblyffel is Van fyn overoloeiìy
vogtigbeeden , àie hy allengskens binnen veertiit
dagen in heete Somer maanàen uytdampt) a
die nu overfehieten van fyne deelen uyt te fetten
waarom fe in figuur van vuyligbeden geloß w*
den.
En foo wort dit Dierken eygentlyk binnen dl tj
van een groot kwartier uurs volmaakt gebooren. It
de fiaat van een Rups kan men bet als en vrugt ¡
die eerfi ontfangen i s , aanmerken, En in He a-
daante van een Guide Pop, als een volita
kint, dat binnen in de Lyfmoeder in fyne vliijet
befiooten fynde, fig tot den arbeyt gereet mi
En in fyn a f legging van alle deefe FJiefen, mixt
men het als een nieuw gehöre fchepfel aammh¡
dat eerfi ter werelt gekomen is. Maar mit à
feer danmerkelyk onderfebeyt, dat hy met tinti,
fwak, ende onverfiandig gebooren wort, als tuft
ellendige Hinderen ; maar in een volmaakten older
dom, waar in dit fchepfel bekwaam is, milles
te doen ende te laaten, dat tot fyn onJerbmt
ende confervatie nodig is.
Animalculum enim hocce folo rore , limpi-
disque humoribus deftillaris, quos id undequaque
pro feparatos, atque benigno Sole in floribus
excoZos invenit
Het welk, als men wel en aandt
foo fa i men in dit veragte Dierken een fett 1«
te en onmetelyke volmaaktheid befpeuren, I
menfeh fenemaal ontbreekt : en die hem ootmtnn
en neederig van herten behoorden te maaken : ®
weegen dat hy fiet, dat foo een gering ende mW
Dierken met oneyrtdiger goetheeden $ j
en volmaaktheeden ter weerelt komt, als hy f '
mermeer hier op deefe aarde komt te beßttm> °f
aldaar ooit befitten fai.
Want. dit Beesken leeft alleeri van datim t
heldere gedifiileerde vogtigbeeden, die bet ^
voor hem gereet, tque a Denigno ooie m non d u s w w g e /e c * , envan dem muiuldn ej fvo»n »pp de
, vitam fuam fuftentat. Veftis I gekookt vindt, En dan is bet bekleetfHCt ^
ejus'
ejus tatn fpeciofis fuperbic ornamends ; ut vel
colores praeftantfifimorum aulaeorum eludat.
profeZo namque&AIae& harum colores ipfi
folummodo ornatus loco dati funt: quod quidem
inde patefeit, quoniam duabus Alis aeque, ac
quaternis, volatum id exercere poteft. Caete-
rum Pa^ilionis domus coelum e ft, aérqueipiius
habitatio: dum interim Homo, ab omni parte
mifer, fudore & folJicitudine viZum fibi comparare
cogitur j nudus , omnisque Iplendoris
expers nafeitur, natus per aera divagatur domicilio
àut habitaculo deftitutus, hinc Solis
ardori, quo exuricur, filine vaporibus te r ra e ,
quorum veneno inficitür> expofitus.
At vero horum nihil cuiquam mirum videri
debet: eft enim homo aeterna fua patria ex-
clufus ; eft illuftri fuo amiZu orbatus, quo ante
veilitus erat, cum in Parädifi habitadonibus
igneos inter lapides ambularet : prout Prophe-
ta Ezechiel Adamum fub nomine Regis T y r i
hacratione deferibit. Ezech. 28.
Quin fi facobi Böhm & Dominae Bourigiìón
[ feripta animo praejudiciis libero quis perlegat j
j obfervabitis,quod Homo* fi in Paradiib per-
I manMet, pariter aetate p e r feZ a , plenoque
e cum rationis ufu, in lucem proditurus fuiflet,
• ingenti illi miferiarum , quas annis puerilibus
patimurj cumulo nequaquam fubjeZus: malum
enim id eil:,quod ita , uti hodie, nafeimur j ad-
eoque minime ex amore D E I pröfluere poteft;
verum ex Ejus ira, & execratione telluris atque
rerum creatarum, quae ideo omnes vanitati
redditae funt obnoxiae, derivatur.
Hinc Animalculum ifthoc ; dubio procul, va-
lens admödum illuftris illius oftus exemplum
! in natura praebet. Neque huic folummodo
n n a .0 propr^um ^ •’ fed reliquae omnes
IM 11 °rUm ^)ec^es modo generantrir.
wuüum eorum vel latam lineam amplius in-
| re eit poft elapfum filud dimidiae horae Ipa-
l uin quo id paritur, atqüe e membranis &
pvolucris fuis in lucem prddit. Unde faepiffi-
attoniti ftupentesque miramur, quanamra-
I 10ne. er* Pottierit , ut in exiguis ejusmòdi
[membran* & peUicalis, qnales ab hifee Ani-
L H ' ' “ i " “ deponunturj ingenda adeo
b W Öndufai E n ! T am m eÄ b ra -
H B U m ifihaecfuam inefefeen-
poft breve É
leem e d S naUm ’ q" ° nata " 9“ “
^ aeiJuum eft: O omniiim
|®araeu]orum DEUS ! Quam mirabilia funt T u a
opej
hecrelyke cleragien , dat f e de vertuen der aider-
fchomfie tapiffiryen komm uyt te tartin: aljoo fy-
ne couleuren en vleugelen alleen tot derait fyri.
j Het geen blykt, om dat fy met twee Vleugelen ¿
foo wel als met vicr,kumen vliegen. Voorts is den
| Hemel fy n ' buys, en de lucht fyn wooning, daar
de Menfeh in alle deelen ellendig i s , en fweeten
ende forgen moet om de koft, en hy wort naakt,
, en fonder alle beerlykbeid gebooren, fWenendedoor
■ de lucht fonder buys o f waning, daar hem de Son
verbränt ', en de dampen der aárde vergiftigleti.
Maar dm alles is geen Wonder, alfoo hy buytek
I fyn eeuwig Vaderlant geßooteh is; en van fyn hee-
relyke bleeding berooft, daar hy meede bedektwas; '
en daar hy in de wooningen van bet Paradys on- '
der de vietige fieenen wandelde , gelyk de Pro-
pbeet Ezechiel de perfton van Adam foo befebryft,
onder de naam van de Koning tc Tyms. Ezech. i g .
En foo men de Schriften van Jacob Böhm en
van Juffrmw Bourignon met een eenvoudig oog
tnfiet, men fa i bemerken , dat de Menfeh meede
m het Paradys, in fyn Voile verfiam en wider-
dm , Jm gebooren fy n , fonder wit aan dat groo-
te kwaat van de eilenden der jtmkbeii onder-
mrpen gtwceß te fy n , afoo dat een faak is
die niet goet is , en daarm van de lie f de GODS
met en hm tfhmten, maar viel Pan fyn toorn,
en uyt de verokeking der aarde, en die der fchep-
felen, die alle de ydclheid ondermorpen fyn gewor-
den.
En daarom is dii Dierken fon ê r alíe tvsyfel
e’en kragtig voOrbeelt in de nalmr van deefe beer-
lyke geboorte. En niet alteen dit Dierken, maar
alie de andere foorten der InfeUèn, die worden fo i
gebooren. En geen van alle grocyt het aldermin-
f ie meer aan, naa het half nur, dat fy gebooren
I fyn geweeß, en uyt haare vliefen ende windeten,
1 fyn te. voorfcbyn gekmrienl Soo dot men dikmaals
tot verbaafiheid ende ßom wordene toe aanmerkt,
hoc het mbg'elyk is geweeß, dat in fulke kleine
Vlieskens en vellekèns, als deefe Dierkens in haar
geboorte afleggen, fulke groote lichaamen fyn be-
f ooten geweeß : fiet ! foo opmerkelyk groeyen deefe
Dierkens tot haar volmaaktheid aan, naa het
körte ogenblik dat fy gebooren fy n , en ter werelt
gckomèh.
Soo dai men wel mdg uytroepen , Ö G OD T
aller wondered, wat fyn uwe werken wtmderbaari
t i l II 1 11 i lykj