m ■ ! Siri!
l i g l
l a
lac invehientes, quae totidem quafi vela funt
confpedlui obilantia , paullaiim removeantur ,
deponantur & excutiantur ; ut tandem memb
r a , quae hàótenus intus abfcondita latuerunt,
externe confpicienda offer antur. Caeterum in
omnibus hifce mutadonibus nihil magis mirabile
e f t , quam motus, cujus folius efficacita1
te eae omnes produèuntùr 5 modisquchaudinve-
ftigandis perfieiuntur r unde quo profundiusheic
in Naturam introfpicimus ; eo fané caecitatem
atque ignorantiam noftram fateri magis cogi-
mur* Equidem cercius proietto nihil e i l , quam
quod ea omnia, quae nos in medium proferi-
mus, nudae tantummodo umbrae fint inexplica-
bilium Magni Oonditoris myfteriorum , quorum
interior natura & vera indoles hebetis ingenio-1
li noflri captumlonge fuperant.
Finem non invenirem * fi memorabilia quae-
v is ,in hifce Chryfallidibus occurrentia, ad o*
mnes usque minudas profequi adgrederer. E t
fane L e tto r i edam meo prolixa eorum recita*
tione taedium moverem 1 quandoquidem aliqua
prius hiftoriae horumce lnfettorum notitia quis
imbutus fit oportet ; u t , de quo proprie aga-
tu r , intelligere poffic. Unicum id Ìàltem de
Ovis infuper adjiciam j quod fd lic e t, quoniam
in ipfa jam Eruca Ovorum -rudimenta perfe-
ttiflime conipiciuntur, multo adhuc illuftrius
inde fuppeditetur argumentum, evincens, nul-
lam in hoc Animálculo metamorphofin, veram-
y e partium transformationem locum hafeer-e ;
fed fimpìicem duntaxat epigenefin, uh in aEis
omnibus Animautibus, notabiliorem tantummodo
& mirabiliorem, quam in reliquis creatis,
heic obtinere* Addo praeterea, v e lip fum O -
vum reverá nonnifi Animalculum eiTe , quod
fuam intra tunicam eo faltem usque Viribus
augetur ; donee tandem fat acquifiverit roboris
ad teftam hancce diffringendam j primumque
integumentum fuum exuendurm E x hifce igitur
luce meridiana darius patefeit, quam .infinitas
ufus ab .ejusmodi experimentis in nos redun-.
riet: .prouc jam ante , fpeciminis lo co , in fine;
Xertii capitis propofui.
.Circa T e x t a , quae Erucae fibi confidant,;
jnhabilis .edam varietas obfervatur : quum e-
nim e a loco nidorum jpfis inferviant j hinc E-
ruca quaelibet, pro peculiari fua indole atque
natura,, variis .fuum Tcxtum modis peificit &
nedificat. Interim .ut perquam mirificum f i t ,
quod in Textis bisce -elucet, artifidum,, id
tarnen Erucarum genus , quod nullo penitns
texto involvitur, reliquis omnibus arte & invengenoomen,
afgeleyt ende uyt ge f chut worden ¡ fy
dat men ten laatßen de inwendige verdonkerk
leeden uyter.lyk kamt te befchouwen. Synde w.
ders omirent alle defe vçrandenngen niet mik.
baarlyker' als de beweeging , door welke allm
dit alles uytgevoert wort, en onnavorfchelyk k<
werkt. Soo dat bot wy hier dieper in de natwir kp
men te fien ,hoe dat We meer moeten belydon, ¡¿tf I
we blind ende onwetende fyn. Want waarelp,
jaawaarlyk, bet fyn maar de fchaduwen van de om
pploffelykc verborgentheeden des grooten Scheppers,
die wy voorßellen, en waar van bet warn 1
¡chaam en wefen onbdgrypelyk en onbevattslyh v
ons arme aartwurmen is.
1k fou oneyndig fy n , Indien ik alle de rnuktii-
righeeden defer Guide Poppen tot de minfie on-
ßandigheeden wilde voorßellen, en bet fou 09k myn
Leefer verveelen, om die te booren, alfoo men daar
eerßelyk eenige kennis van moß hebben, om tt
weeten, waar men eygentlyk vanfpreekt. mm
fa l ik dit van de Eyeren hier nog by voegon , ät,
alfoo men in de Rups, de Eyeren beel volkomin
haar beginfel f ie t , dat dit nog een veelmropbeb
derend bewys is , van dat in dit Dierken gern «er*
vorming, o f wefentlyke gedaante verändern^ ki
deelen plaats heefi i maar alleen een frnpeU tf
groejing, gelyk in alle andere Bieren ; dm M
merkelyker en wonäetbaßrlyker , als in de wißt.
Schepfelenßant grypt. Boet hier m by, titti
Ey felver een Dierken i s , ‘’f geen maar ¿allein il
fyn’ vliesßerker wort, tot -bet eyndelyk deh$
verkrygt, om die Schaal door te breeken, affi
eerfie bekleetfel a f te leggen. Waar uyt dank
neklaar blykt, wat een oneyndig nut ons defe onler>
•¡¡indingen ¡¡einen kühnen , ah ik alreeh Hlctt
poeßen,agter aanin m.ynäerdehoojißiik,V>P
gefielt.
Ventione anteceJIére puterp: earum enim non-j felve in de aarde kmypende, weeten fie f°o kurfi
flullae, fMbter terram fefe démeígentes, hanc I ß ig uyt te dat f e ern nerfekerder nerbht-
« ú ñ w t e t i t o „ r e noredf üt p/aafs jMr ¡ n f „ ^ ^
ibi domicihum, qyam aliae fuo m tex to , ha- r i _ . |
bere videaiitiirt nónnullaé iterunij fupra tellu- aarJPmJ e ; ommige w'ederom boven de aarde
tem permanentes, telam itupenda quadamdex-
teritate.ad plantas j arbores , muros, & fepi-
menta gtjfigere im fdunt j ut intra earn, aeri
licet nndjque ambienti exppfitae , absque tarnen
detrimento pendeant, tandemque ibidem
poiitis exuviis in elegantismos rautentur Papi-
liones. Id vero praeprimis maximam meretur,
admirationem, quod haec Animalcula, tempo,
refuae mutadonis , unguiculos fuos a texto
B iterum expedire, horumque cutem, una cum
I abfeedentibus exuviis , fimul mutare norinc -3
dum interim ipfis his unguibus tamen in texto
defixa manenu qua quidem arte Erucae vel
aftaofiflimos etiam geiliculatores acque mimos
quam longiflime poít fe relinquunt; Vidi quoque
Erucas aliquot, quae fuos in ufus particu-
lam quandam de foliis arborum morfu exfein-
derefciebant, in qua d e in d e , tanquam in tuto
habitáculo, du&orum ope fijuninum fefe
concludebant. Aliae ovatos texunt nidos ¡ a-
liaeexaíée rotundos ; aliae oblongos; aliae ftria-
tos; aliae retiformes ; afiae angulatos: aliae
lignutn, arengnij conchas, lapides jfilices, a-
liasque materias fuis telis intertexunt : aliae
■ herbarum arborumque foliis fefe fimpliciter
■ quidem, at artificiofiflime tarnen, involvunt.
blyvende, weeten foo överkunßig een fpínfel tegeris
de Planten, Romen , de muuren enfehuttingen té
maaken , dat f e daar, midden in de omfwevendé
lucbt fondér verhindirnijfe hangende, eyndelyk al?
daar uyt haar vel kruypen , en in cierelyke Kapellen
veränderen. En het geen alte vérwondering
verdient) is, dat fy haare Nagelen, op detyt haarer
Veränderung, weer uyt het fpinfel weeteh te baakenl
en die te gelyk met het afßropcnde vel meede te
vervellen, enegter in het fpinfel vaß gehaakt té
blyvcn: Waar in fy de alderkunßigße gogelaars
ende buytelaars feer vene kamen te overtrefferti
Ik heb ook eenige Rupfen ge fien, die heel voor fig
eenfiuk uyt de bladeren der Bornen wißen te by-
ten, en daar binnen in haar fe lv e , als in een f e -
kere woning, door haar fpinfel te befiuyten. Anden
fpinnen ovalé nefien; andere heel ronde, fom*
mige langwerpige, eenige geribde , andere netag¿
tige, fommige kantige ,* eenige weeven boat, fant±
fchelpen, f t eenen, kyen en andere ftoffen in haari
f pinjéis: fommige bewinden haar in de Bladeren,
dir Planten ende Boomen , heel eenvoudig maar :o-
■ Verbo. mÜlenis fane invenrionum modis adr verkunftig, en foo tonen fy haaren wonderhbtt
■mirabile Eruearum ingenium fefe manifeftat 1 \ J f
■ 0 aardt, op duyfentderhandige künftige manieren. Iß
welke alle men den grooten Schcpp'er ogenkennelyk
fiet; die-haar ,dxt verftant en defe wysheid, in orÖmtrent
het fpinnen der Rupfen v d l td *
■ ut ideo in hifce omnibus ter Maximi Condito-
■ ris digitus quam liquidiflime animgdvertatur,
verwonderlyk onderfcheyt te bemerken :
het felve haar als een nefi dient, foo # *'■ ' S w
der Rups h c tß lv e , naa fyn particulieren^ F&Vm,
natuur, komt te völmaaken, en
te timmeren. Maar hoe wonderlyk dat dit J r *
is,foo dunkt my , dat die 'Rupfen, dtwelke
lyk niet pmfponnen worden, alle de ändert ^
ende vinding overtreffen. Want fomnadf1 ^
tantam -iftis Animakulis folerdam atque
Ifepienüam.in ordine imenfùra, & pondere o k
I fervahdis igfudit.
_DePapilioiiibus hafienus .defcriptis, .quorum!
Mafculus fqlus alatus e f t , capite xertio diujidce!
i opens, quoque %eeiatim e g i, dhnulque ibidem
qB0d ,Snd#Bius ¿Goedmius in Pmt. J.
r - f 9i^ P art'II Obf. 30. bxwem eorym de*
! í ü ü ? „ y w m n s
mec Animalcula ifthoec penitius qqgnpyerjt W . , ^ V-yiLUO V C i l t
wafculum a ,ï;oemeUa f o w ^ t d ^ p g ^
! _ r ■
liis e i ! °lm “ Be,gip noftro » iVeaimri iimQái-
verfae Iufe6la offendi, quae tamen di-
qua hae^ *nC-naCurae : Prouc e x icone odiava ?
fento in Qlma^Cu'a cmtum exercentia reprae-
* oteieere poteft,. Foemella hujufce
, H
der, niaat, en gßwigt, heeft ingeftßrt.
Van defe tegensWoordige Kapellen, waar Man bet
Männchen gevleugeltis, heb ik Offk particülierlyk
in myn derde Hooftßuk gefprooken 5 en met een
aangeweefen , dat de neerßige G o ed a a r t, in
fyn js i’ ß h f ¿van fy» Jftfi D e e l, en Jy» dertigfté
Obfervatie vun fyn I f i e Deel, dqpr van een körte
‘befchryving , ende afbepjdingen gegeeven heeft%
da» fonder defe Dierkens in d¡e grgnt tp kenne», ßtt
bßt Manneken van btt Wffke® te ondprfcheyfp».
Fig¿ y i i j .
Niet alleen in Nederlant ,maar ook k l jVrßnkryk
heb ik deefe Dierkens geobferveert, maar van een
anderen aart, als uyt de achfte a f beelding kan bly-
ken: alwaar ik deefe Dierkens in de vermenging
fynde kom tt vertoonen. Het Wyfkcn is daar ganfeh
E e e e e e e 2 fon-
¡P l i l l i
1