Ovnlorum numems;uti fuo tempore deferibam
A t Apes Vulgares nec mafculinis, nec foemini-
n is , funt intlruaae pardbus Genitalibus.
Quantum ad internas Apum p arte s ; aliae
quidem tribus. Apum fpeciebus , in univerfum
ómnibus, communes funt, aliae peculiares finfehfcevm
warden Maar de gemerne Byen hebbell
nog mannelyke nog, vrouwelyke teelleeden.
De inwendige deelcn dev Byen aangdande, daav
van fiet men. eenige, diq in alle de drii foorteii
van Byen gemeen fyn , en andere die byzonder
M fyn. De inwendige deelen, die aan alle gemeen
gulis. • Partes internae , omnibus’ > ) f die j hetHooft, de Herfens , de kleine
in Capite funt Cerebrum; Cerebellums princi- jjjg EU . . -
p ium ,& globofae dilatadones Medullae. Spinalis
Herfens, bet begin mn bet Ruggemerg,de bols-
myfe verwydingen van het Merg, dat bet ganfche
iicbaam van bet eene tot bet andere eynde door-
gaat; neffens da« de Sernvm, dewelke foo uyt bet
Mergfelve , als uyt fyn verwyde kmopkensfpruy-
ten. Het gern ik alles in de Meding van bet
Manneken befchreeven en afgebeelt hebbe. Voorts
is de inwendige ftruituur van bet Oog,ten aanfien
van bet generaal, in alle de drie foerten geiyk,
als bet Druive-Flies, de amgekeerde Pyramidale
Vefels, de Netwyfe Vliefen ,de dwarfe Vfe ls van bet
Brein, en dehreimgtige fubßantie, die bet gebruik
der Gezigt-Zemwen beeft,dat meedein het Man.
neken aangemefen is. De Spieren en Senuwen der
Srait en Kahn, daar in verfcbeelen fy meede met.
In de Borfl , ziet men in aile deefe drie fernen,
de Spieren der Vleugelen en Beenen, als ook de
Longpypen en het V e t , ’t geen ook in bet Hooft
te lien is. Inde Buyk van gelylen, fiet men de
¡Strot, die van de Keel, door de Borft , tot daar
toe a f daalt, mg fiet men daar de Maag, de dun-
neun dikke Darmin, en eenige Klapvhezen, en fes
particulière Klierkens, binnen in de Darmen befloo-
ten■ 't geen in de gemeene Bye befchreeven, en m
H M Nog fiet men de Longen
1 1 de Buyk, als ook haar verwyde
blaaskens en uytfpruitende Langpyphns., dat ook
in de gemeene Bye aangemefen is. Het Hart,
metfyne verwydingen en merkpende Lmgpypkens,
legt war fyn grooifte gedeelte, mede in de Buyk,
en bet is ook in de Borft: en den Hab tefien , dat
in bet B Ü M ¡t. Eyndelyk is bet Vet
daar in een groten overvloet tefien , als ook de
yliefen en de fpieragtige Vefels, die anderde Ringen
des Onderbùiks ¡eggen, en die defelve bemegen ,
.„effensook eemge Longaderhns;ft.e daar doorloo-
H f f i S Jat in het JVyfken meede iS aangemefen, en
quae totum corpus, ab uno ad alterum usque
extremum, pervadit ; tandemque Nervi
aeque ex Medulla ip fa , ac dilatatis ejus nodu-
lis, oriundi: quae omnia in Anatome Mafculi
defcripffatque delineavi. Ulterius fabrica. interna
Oculì in genere eadem e ll m omnibus
t r i b u s fpeciebus: Tunica nempe U v e a ; Fibrae
Pyramidales inverfae ; Tunicae Reticulares ;
F i b r a e Corticales, transverfales ; & Subflantia
Curticalis, quae Nervi optici munere fungitur.
Ifthaec itidem in Mafculo figuris exhibui. ; Ra-
done Mufcnlorum & Nervorum Probofcidis at-
qtie Mandibularum nulla quoque datur diverfi-
tàs. In P ea o re quaelibet trium harumce fpe-
cierum Mufculos monllrat Alarum & Crurum ,
Fiftulasque Pulmonales & Pinguedinem ; quae
qùidem in Capite edam reperitur. In Abdo-
jnine itidem Gula cernitur , quae a Faucibus
oer Thoracem eousque defcendit: ibidem etiam
Ventriculnm, tenuia & craffa Inteffina non-
nnllasque Valvulas & fex peculiares Glandulas,
• intra intellina collocatas, videre licet; quem-'
admodum in. Ape Volgari defcripfi, figunsque
repraefentavi. Praeterea etiam Pulmones in
Abdomine potiflimum confpiciuntur, horum-
que dilatatae Veficu la e, & pullulantes Fiftulae
Pulmonales:quae omnia itidem m Ape Vulgat
i depifta exhibui. C o r ,. una cum dilatatibni-
bus fuis,Fiftulisque Pulmonalibus, per ejus fu-
perfidem difcurrentibus, pro parte fill maxima
q u o q u e i n ,Abdomine collocatum e f t s quamvis
& in P eä o re atque Collo queat confpiaiprout m
Foemella depinxi. Tandem plurima etiam Pin-
euedo ibi reperitur, Membranaeque & Fibrae
mufculofae I fub AnnuUs Abdominis fitae ,
B H H m I I 1 1 1 * ** ■ H ■ ■
tes- quae quidem omnia ud inFoemellaa me de- g
monftrantur; ita omnibus tarnen tnbus Apum
rpei ^ “ P: c u t e s funt primo Orga-
„ a G e n i t a f i a i n M a f c u l o : P u d e n d i m n u r u m — ^Schacht,de Saadr
W — -
* V e - j
Veficulae feminales, partícula
pardculaPyramidalis, binaequ^ ^ p p e ^ ^
acumen cqnve g ' ¡t¡dem cemuhtur
oe Oviduítus horumque dmfiones , O ,
Fiftulae Pulmonales bisce partibus propriae,
t o Tranci Matricis, per qiios Ovula deferun-
tu r , Collum U te r i, & Sacculus gluten .cohti-
T Ape vulgati, atque inFoeme lla, ifthaec
occurrunt peculiaria: AcfileUs, hujusque Sacculus
venehifer& Tubuli tarn e x antica, quam
nnftica eius parte prodeutites ; Vagina Acalei,
fum Crura ejus & Cartilágines ätque Mufculi;
quarum pardum nüllain Mafculo reperitur
de Zaadblaasjes, een deelkin met vy f verdeelingen ',
een Pyramidal deelken, en tme fpits toelopende aan.
bangfels, met dan eenige Senurnn. In het JVyfken
E x hac generarmi ; aeque a_c fpeemtun, infti-
tuta Apum inter fe.eomparatione evidenter m-
hötefeit, qüdd- vulgares Apes operanae.ingenio
atque naturae Foemeliarum multo accedant
bropius, quamMarium: qttandoquidem omnes
& externae & internae partes, u ti demeeps
patebit, in Utrisque ponveniunt. E xciße folum,
quod Ovario careant Apes vulgares, adeoque
tanquam ferviles exfedaeque ancillae , quibus
incognita füllt herae fuae myfteria, ifthac in
öeconomia nafeahtur : ünde & alteri cuidam
operi exfequendo impares fu n t, praeterquam
Proli five juvenculis Apum Vermibus nutrien-
dis, educendis, cellulis. eorum aedificandis ,
fimulqiie hinc .viSui pro fe & fui fimilibus
comparando ; Ut tempore hybetno, diebufque
pluviofis & procellofis, habeant, unde vivtmt.
Foemella contra; Maresque, hbrumeeommum
hihil eCficiuiit : Foemella enim etim duntaxat
in fineni Alveari inhabitat; dj: Sperma feu Ovu la
fua ibidem in eellulas deponat ; Mafculo
autem folummödo incumbit ; Sperma illud ,
priusquam exclufum e i l , etiamnüm in O vario
atque intus in edrpore Foemellae delire-
feens , prò integri an n ifp ad o , id e ft , pro medio
inter bina examina tempore, foecundare
ätque hafee pb radones Apiculae, in fervas
nata e , Mares illos & Foemellam abundand
Melle tum fuftentant. Verumtamen ifthbc ge-
nerandi tempore praeterlapfo, cum Mares filo
defuncti ' funt officio , vulgares Apes eos ;
tanquam penitus inútiles , nec qtlicqüam am-
pliùs boni in Alveari praeftantès, interficiunt;
qui aliter fatis forte diu adhuc vitarri protrahe-
re potiiilTent. Optafem fané ; u t; hanc rem
accutadus inveftigandi opportunitate aliquan-
do edneeffa, experiri mihi liccat, ali non toi
fiet men ook haare particulière Teelleden, als
de Eyerftok , de Eyerleiders , en haare verdeelin-
gen’, de Eyeren, haare Longpypen, de tviee tak-
kennjan de Lyfmoeder, daar ae Eyeren in affchie-
ten, de hals Van de Lyfntéeder, en litt LymPedrs.
ken;
In 'de gemeene Bye ; als oökih bet JVyfken zyh
particulier te fien.,den Angel ,fyn fenyn Beursken,
fyne pypkens, foo é e l die van voreh, als van agieren
daar uyt gitan , de kstker des Angels , fyne
Beenen, fyne KraaB’eenen in Spieren ; van alle
mike dielen het Mabneken ontbloot is'.
t Uyt deefe vcrgelyking der Byen ander malkande-
ren, foo blyfit klaarlyk, dat de gemeene JVerkbyen
veelmeer met den aärd ende de natuur van bet
JVyfken bvereen komm, als met dre van bet Man-
neben t enant allé bare foo 'iiytalsook inwendige
leedematcn, als in ’t vervolg blyken fa i , komen
overeen. ' BebaHen alleen ; dat fe geen Eyerftok
bebben , ènte afoo als fiaafagtigè en f lu id e
Dimftmtagden, dernlke di geheynieAifft van baa-
remefterbffe nieten meten, in deefe huysbouding
gebooren morden ; ende alfoo nergens anders toe
bekéaam fy n , ali cm di Rinderen ofte de jonge
JVurnen der Byen tè voeden, ende op te kmeeltm,die
haare huyskens tebouvSaiiendefio dan lioor haar en met
¿eninvoorbaàresgélykménhfttevetforgen,<mfoò
inde JVinter, db in natte ‘ende windige daagen van
ite leéved. Het welke Alle, nog bet JVyfken, nog
ook de Mamehns M n , Jynie bèi JVyfken maar
allem in den Korf, um. haar Saat ofte Eyeren al-
daar in de ccllebns te fetten : ende bet 'Manneken,
\om btt Saat, ter bet gtfet is , ende als b k nog in.
den Eyerftok is , en bitmen in bk Iicbaam van bet
JVyfken, Voar ein keel jaar lang , dat is van de
eene fxermtyt a f , tot de ändert fwermtyt toe,
vruebibaar fe maaken : tot welken eynden dan de
¡;diinftbaare geboren Byen deefe Maraàkens en dit
JVyfken rykelyk met Hodihg ohderhouien. Maar
de ieeltyt ovtr fyndc , ende de Mänriehns haar
pligt voltrokken hebbende, foo worden f e van de
gemeene Byen, AU gèbéèliit dm Korformut, m met
meer ditnftig fynde, om ’t leevtn gebttgt ,daar fe
anders insgelyks im langen tyt mg fouden hinnen
leeven. Dat ik ’w'el eens onderfiebn wilde, ende
alfoo een geheelén Korf mit als mit Mannekens alleen,
te geiyk egter met bit JVyfhn. tragt/m een
jaar over ie houderi. Niet teginftaaridi de erva-
■entbeid leert, datier veel van felve ft'erdm in baat