j O A N N I S S W À M M E R D A M M I Ì
Tab.
XXXVII.
lug. VII,
Fig. Vili.
Fig. IX.
6 1 4
fubitae pallulationis & extuberationis membro-
rum, compendio nunc exponam.
Hinc e ft, quod Icone feptinia Papilionem,
cujus membra', Icone quarta ante repräefenta-
ta , formam Chryfallidis, fub N®. V depi&ae,
ihduerunt , exhìbeam , qui, mutationi fuae
quam proximus, ìn eo e i l , lit jam jam ultimas
fuas exuvias deponat. A t vero fi quis fci-
re defiderat, quanam ratióne cognoìcatur, an
iithaec mucado propèdiem inilet ; is n o te t ,
pofle hoc quam cerdfiìme praevideri ex mi-
nùtis illis nigris maculis , quae in apicibils dua-
rum Alarum fuperiorum per cutem Chryfallidis
transpàrentes ceriiuntur: prout ideo unam ni-
grarum harumce macularUm, ¡tellucentium ,
in dextra Ala hujusce Papilionis-Chryfallidis
depiéìam oliendo.
Ut autem modus | quo ultima illhaec cutis
Ihutatió fit, intelligatur ; fciendiim eil 3 quod ,
poitquam intus conclufá Papilionis membrá pe-
detentim , ope inferifibilis perfpirationis , ju-
ítum fuiim róbur ¿cquifivére , is tándem , lernet
agitando, movendo, & vi majore fpiri?
tum ducendo > cutem externam ¿ qua ambitur,
tribus vel quatuor diverfis locis disrumpat, &
ha¿lenus conglutinata fuá membra rurfus deglu-
tiriet: quémadmodum Icone odiava ad vivutn
lepraefentò.
Quando inveíliens cutis vix dum incipit de-
hifcere j ilatim jam animadvertitur ,inclufi Papilionis
vires pariter augeri. Unde hie tune
Antennas fuas, Probofcidem, atque Crura, ilico
extra cutem eifert, unguibusque Pedum fuorum
ad res proxime adjacentes, aut etiam ad fuas
met exuvias , fefe defigens , v i quafi fadla fic
ab ultima cute fua fefe expedit. Ita tandem
ex pelle fua prorepit ifthoc Animalculum ea rations
figuratum i uti Icone nona exhibetur.
Ñeque vero forma ejus tum multum diferepat
ab ilia , qua id donatum e r a t , cum ex cute
Erucae a me protraheretur: uti quarta figura
edocere poteil.
' H e ic autem nunc probe juvat ànimadver-
te re , quod Animalculüm iilud modo didtam
formam v ix pundlo temporis retineat: quam-
primum enim cutis ejus regulariter disrupta
hia t, Papilioque ex hac vixdum incipit prore-
pere i ilico obfervatur , Alas quoque ejus ílatím
augefeere, mirumque in modum accrefcere.
Verum' antequam hanc rem plenius pertra-
¿ lem j inmemoriam prius revocare op or te t,
«quod in praecedentibus indicavi ; membra nimi
«
puyling van kedemaaïen, beknoptelyk-fal | l § g |
len. | S l i l l l I I
Daarom ift, dat ik in defevsndefiguur i c i
pel9 welkers leeden in de vierde figuur vertm
fy n , en die de gedaante van de Guide Pop,
N®. V . verbeelt aangenomen hebben ; nu op i
ogenblik van hadre verandering , of op het pn
van haare laatfte aflegging des huyis, km
vertoonen. Maar oni nu te weeten, ofdeefey
1wijfeling van huyt haaft gefchieden fal 9fio
men dat onfeylbaarlyk Hennen uyt de fwarte viè-
kens, die men op de toppen der tivee bovenfie via.
gelen f i e t , door het vel van de Guide .Pop im
fchynen ; gelykerwys ik een van defe fwarte kn-
fchynende vlakskens , op de regier vleugel van
Guide Pops-Kapel körn te vertoonen.
Om nu de manier defer laatfte vervelling tel
grypen, foo moet men weeten, dat als deinm
dige leeden van de Kapel | alleng'skens door,de oi
gevoelige uyt dumping haare fterkte verkreegenh
ben ; fy eyndelyk door haar roeren 1 bemgen, en
fterker aajfem haalen, het uyterlyke vel dat Imr
omvangt, op drie a vier onderfcheydentlykß plaat-
fen körnen van een te doen^fplyten , en haar ft-
mengekleefde leeden als weer te ontlymen,gel)kü
in de. agtfte figuur naa. het leeveti van my wr-
toontworti
Wanneer deefe openfplyting van de bekktU
huyt e ff en begonnen is , foo fiet men, dat-de bauten
van de befioote Kapel 00k dadelyk vertneerdertii!
tvaar op het dan Jyne Hoornen, Snuit, ende Betnm,
terftont buiten het vel ligt, en het grypt met de ^
gelen fyner voeten op de naaft aanleggetà ||
jebien, o f 00k wel op fyn eyge v e l, en foo W
het fig als met kragt van fyn lqatfte huyt tewt-
warren. Waar op dan dit Dierken in die giß?|
buyten fyn huyt kruypt, als ik in denegtéP
guur vertoon, in welke gedaante het niet nid w-
fchilt van de g e fia lfe , die het gehadt heeftydlt 1
het uyt de huyt van de Rups kwam te P ili
gelyk in de vierde figuur is afgebeelt.
Maar alhier is nu wel aan te merken y dd ^
Dierken defe geftalte haaft niet een \
höuty want foo haaft als fyn vel regulier opßlyrfl
ten i s , en dat het daar maar even begmt tjtf 1
kruypen, foo bemerkt men , dat fyne
dadelyk grooter beginnen te worden, en
haarlyk aan te groeyen. Maar eer ik dit f
a f handel 9 foo moet men eerftelyk
in het voorgaande gefegt heb, dat de
fonderlyk de vleugelen van de Kapel, een
B Ï ß L I À N A Ï j j . R A &
XX®1’
p ia lli
mirum, praefertim vero Alas Papilionis, triplici
gaudere magnitudine : minutiifimae enim
f/iprunt. cum intus in Eruca, fub N®. I l i depi-
P I
fuerunc, IH.... * -, -sT.7-
¿ta, delitefcunt: in Papilione dein e cuteEru-
.cae protradlo, quem Fig. IV exhibet , nonnihil
[ grandiores cernebantur : tandem vero tertiam
I àtque poilremam fuam acquifiverunt magnitu-
I dinem, quando fanguine & humoribus intro-
I pulfiis , in Chryfallide N° . V delineata > or-
! dinate fuerunt collocacae 3 i t a , ut tum quoque
I tjlterius fefe expandere haud potueriqt ; quia
I cuds poilrema, adhue deponenda, id haud per-
I mìtteban . ;
flanc ob rationem, ultimis iftis exuviis re-
! jedlisjdemum conlpicitur,quomodo hae A la e , ;
I vi lànguinis, humorum, & aeris intropulforum, !
I mirum in modum accrefcant, extuberent, at-
I que difpahdantur: quod leone decima exhibe-
• tur. Ubi in ipiò Papilione hanc rem aliquando >
| fueris contemplatus ; dices earn haud aliter feie
1 habere, quam fi aquae guttula,in ficcam papy
I rum delapfa, hanc dilatet, inaequàlem, foveo-
I lis plenam, atque àmpliorem effieiat. Eadem
| fane.ratione iilae etiani Alae in principio ru-
I gofae & inaequales fefe expanduntj donectan-
! dem ad laevorem diftendantur,&vel duodeeu-
! plofemajores exliibeant, quam fub initium erant.
prout N#. VI videreliceti ubi Alas, piene & piane
difpanfas, nativa magnitudine repraefentoi
| | At, quod maximam meretur admiratienem i
* m eo fitum eil,quod tota, quanta, iithaec Alarum
I ^ ret!° ne g r a n d s quidem horae fpatiiim
» n exigat. Praetered & id perquam notabile
I * , quod, fi hoc tempore particula quàedam
A!is’ °P e t ó e i s > refeindatur,
I m • r1 Suinem«re^antihagisminusve
M B pr° Ut A,a PauII° minore majoreve
0re&Udat“r- M 1“
Z , J ’ IStUmSuttulis efuis vafis llillat,
ini n“ni3“ am deincepsfefs difpandit. V e - I cataZ'It Jehae’rCmelpenituse* tenrae&fi,!-
f c l ’nr ranUh<i,Jam B B
Und. ’ ^uotIes<:un9Ile «iam vutaerentur.
1 Quadr>Z'I,qa° 1]a? 1 pa£io Animalculum iftud,
1 , oras Pptóo» omnibus niimeiis aBI
S B B 3 edatui’
“ Maobno'Sfrnrfr’ tieC
hae ,A h e M difpandin.
ex parvis rauone n'grae earuiri maculae
9“° patio K M difFundarit} tum &
S'Mtur, aedref S arumceiA larum colores au-
cÌ«deni Ootn I f 11’ & unà on>nes aequalicer,
1 nmtentur, atque alia ihnu-
mera
1 . J
€ ¡ f ¡
hatdé grootte hadden, áls.fynie hiel kleen, t i *
nen in de Rups by N°. III. afgebeelt-, en wederom
wat gmter in het uytgetrokken ICapelleken, by di
vierde figuur vertoont: fot eyndelyk deefe Vlrnge-
len baar derde ende laatfte grootte verkreegen
vxmneer f y door bet ingedrtmge bloet en vogtigbee-
deh, ardcntelyk in het Gulde Rapten , by N \ V .
uytgebeelt, ■geplaatftfyn gcviorden; fonder dat f e
ook verdir konden uytfpannen; ftoir dien het laatfté
vel , dat f e nog moflen afleggen , bet.felve belettede.
JVaarom dan alfeo m & laatfte buyiken af¿e-
legt is;.foe ftet mén , gelyk in de tiende figuur
vertoout mort, hoe, defe Vleugèlen , door bet inge-
petfte bloet, de vogten on lucht, feer vmderbaar-
lyk aangroeyen, uytpuylen, en uytgefpannen morditi.
Dat fig in bet leeven veriooñt , op de mod-
nier gelyk een droppel water op droog papier ge-
vallen fynde, dat felve iUlateert, ,mgelyk, kuyi-
J f ig en grooter maakt. Eh op defe oms fo i
Spannen ook 'ieefe Vleugelen kreukelig en ongelyb
m ^ Imgintfel u.yi. Tot fy eyndelyk glad i ,
gefpannen worden, vertomende baar wel i s maal
grooter, als fy in bet begin: waaren * gelyk men
dat fien kan by N°. V I , alwaar fy in baar volli
uytfpanmng meede leevens grornte afgebeelt worden-.
. Ma" ^ ‘ titalérverwoñderÍykfte is , dat fe lv i
beftaat,m dat deefe ganftbe aangroejing der VIeu-
gelen geen kwartier ttur tyts van naden bceft: en
«°g is bet feer aanmerkelyk ¡ dat ais men op defi
tyt ein ftukskin van de aangroeyende Vleugelen
>net eenfcbaarken affnyi, dat fe dan kennelyk Mee.
den, bet welk moer o f minder is , naa dat men de
Vleugel wat digter aan bei li¿baam¡ o f wat verdes
van bet felve komt te kmetfen. Dít tioet dat
gcelagtig is valí ais dan by kleeni iroppclkens mi
fyne vaten, en de vleugel blyfi voorts onuytgefpan-
nen. ftlaar ais nu defe Vleugelen eenmaal uyt-
gejpannen eh gidroogt fyn geworden,.foo blóeden
fy naa defe tyt nimmermeer, boe dikmaals dat f e
ook gekwetft worden. tVaar uyt men fien kan,
| boe dat dtt Dierken , ruta de tyt van eer/gkwartier
uurs om is , fyn volmaákti gebiortí verkrygt, f an.
dir dat het^ daar na eoitmeir beboefiaan te groejin ■
bfaan de eilenden derjenkbiidinderworpen té weefen
Mdarheim diefe Vleugelen eygentlyk uitgefpan-
nen worden ; boe de fwarte vlakskehs op defetié
han kleen tot groot vermeerdirt worden ; neffeni
meede boe dlle de verwtn defer vleugelen toenec-
men, aanwajfen, en ecnparig door dejhtie béweea
ging verändert worden; met mg andere mntteme-
R r r r r r r lykS