8J+
Verum interrogacene forte quispiam, ecquid
igitur naturalis, ¿¿terminata, aut etiam arte ac
extrinfecus concitata itla Nervorum irritatio ni
tus in M u f c u l o proprie efficiat? Siquidemfta
Maar mogtymani vraagen, mat vemrfaelt
nu eygentlyk de naturelyke gedetermineerde, of
de künftige enuytwendige initatie der Semen Unnat
ivmicuio p r f l i ? H u m ^ ---------® ¡n de Spier? Mfoomen daarniet van kanfegg%<
tueré haudliceat » Nervo ftimulato, fenfibilem datdaar eenfetftble materie, als de Semmgemalt
in M n f rn lum d e v eh i. aut wort, tot de Stier over quandam materiem in Mufculum d e v eh i, aut tafTeert. of d a a r Dl/m tfM
localiter inferri $ fed potius contra affirmandum
fit, quod Mufculus tum, quam continet materiem
e x fe p r o p e l la le minusfpatium occupet.
Fateòr, diffieilem fané & arduam effe hanc
quaeftionem, nec forte prius folvi poffe,quam
vera Mufeuli ipfius conftruZio examuffim
fuerit deteZa: quae quidem me hucusque la-
te t , v ix nifi catenari# demum longiffimi tempori?
laboribus emenda. Quapropter jam in
hac re determinanda ingrediar viam, qua ad ufììs
oculi notitiam eft perventum : modus enim, quo
vifus. peragitur-, absque vera oculi cognitione
deteZus eft. H in c , ficubi rudi quadam fi-
miJitudine renj hanc illuftrare liceret , exiftima*
rem, eam haud aliter fefe habere,ac fi quis fi-
liqùàs Herbae Impatientis Dodonei, aut Bal-
famitae alterius Fabìi Columnae-, leniflime ad-
treZa ret; quae quidem, dum per duastresve
nèrvòfas & herbaceas fibrillas dilatantur vel
extenduntur , momentanea ifthac irritatione
vim acquirunt fubtilHfime ac celerrime fernet
contràhéndi. E t fané f i fibrillae i f ta e , quae,
iemine edam nondum penitus maturato , tam
fubito fefe contrahunt, haud in unum crispa-
rentur atque excuterentur, fed , inftar corii
c o a Z i , rurfus dilatari, novaque irritadone ad
iteratam contraZionem excitari poffent; fingu-
lariflimum omnino in iis Mufeuli exemplum ob
oculos poni mifn videretur : quum praecipua
hujus aèdo pariter in contrazione , dilatatio-
nem fequente, fica fit.: ut hinc con tra r io, ne-
quaquani autem- dilatatio, verum Mufculorum
officium dici mereatur 5 quandoquidem i i , mor-
tuo etiam Animali, fernet contrahere adhuc
conantur. Imo obfervavi Mufculum, quem fe
liquot per annos in Balfamo confervaveram ,
cum dein eodem in Balfamo a, me coqueretur,
v el tum quoque lemet contraxìflè.
Verum ut ut fe habeant memoratae fimilitu-
dines; firmiiiimo faltem talo iftud nititur expe-
rimentum, quod Mufculus ilico contrahatur,
cum Nervus ejus commovetur. Q_uum vero in-
fuper demonftraverim, Mufculum in contrazione
fua, minus,- quam in fua dilatatione,occupare
fpatium; evidentiffime etiam inde fequitur,
quod nulla in eum influat materies difpandens,
fed ultra, quam comprehendi poteft, fubtilior
effe
Spier pajfeert, ofdaar plaatfeljk,
in beweegt wort ; maar dot de Spier ter contrarie
een materie uyt fig fioot, en een minder plaats bt-
ßaat.
Sekerlyk dat is een barde en fwaare queftie, en
mogelyk niet te folveren, als uyt de ganfche kennìs
van de waaragtige ßruftmr der Spier felve, die-
my npg onbekent is , en feer %iene te foeken.
Daarom fa l ik hier bandelen, gelyk men methet
gebruyk van het Oog gedaan heeft, welkers manier
boe het gefigt gefihiet, men fonder het Oog. marlyk.
te kennen, heeft aangeweefen. Daarom foo hetmy:
geoorloft was door een rouwe gelykenis de.faàk te.
verklären, ik fon J eggen, dat het in defegelegenl*
heid ging, gelyk metymant, die feerfagt de Saad-
kokers van het Kruidje Roer mynict van Dodoneus,.
o f de andere Balfamita van Fabius Columnatag
aan te raàken, het welk door twee a àrie Smini en.
kruidagtige Vefclkens gedilateert ofgeextendeertfonde
dandoor die momentelyke irritatie de bagt ver-
krygt, om fig feer fchielyk en gefwint te contraine-
rem En in der daat, indien defe Vefelketts fo.
haar foo fchielyk contraheeren, f e f eer boat
faat ryp is , niet in. een krdnkelden en weg ffrontgen,
maar datfe, gelyk het in een gekrempelt-
der, haar weer liefen älateeren, en op een mura
dpor irritatie te famen trokken; men fou dm om-
trent een feer raar voorbeelt'van een Spier vindent
wiens voorname aftie in een contrarie befiaat, ,
d\e op de dilatatie vojgt : waar door dat. de contrar
ie , en niet de dilatatie , het eygentlyke offiae der
Spieren is : dewelke haar geduurigyßlfi m 1
doot der Bieren , Prägten te_ contraheeren ^ jaaà
heb ondervonden, dat een Spier-, die ik eenige jaarn
ip een Bufem bewaart had, fig nog■ mtraheeri^
wamneer ik hem naderhant in de felw.
kooktt,
Maar- defe grfykenijfen daar lotende,
dit expefiment onw.eerfprek,elyk vaft , dat a r «
n imM u een Spier geroertWßrh j f nu 00
lyk dt. Spier geroeft ^
wefin,daf dt Spier-| B H H | ®! J f »
befiaat , als in J rt da" „ ! .
wecrfpreekelyk uyt, da$ daar dan geen
blaafende materie invloeytj en dat het eene
telyk /Melder materie moitfyn, * °£ 0 t
ilio temporis m ju lk e e nm oM a r e ly h b em e ^ g doof m W
mmoommeennttoo ,, ttaannttooppeerree mmiirraabbiilleemm iinn MMuuffccuulioo
motum excitat : quatnvis interim minime con-
Jìet, aliud quidpiam ab hac in Mufcalo effici,
qnam quod ventus, digitus, bacillus, aut feta
, in contra&ili Herbae impatientis iìliqua
ad fibrillas hujus cqntrahendas, producir, -
Qùocirca, ut iupra jam indicavi, exìftìmo
hinc inferri jure poffe , quod, ficubi Nervus
coniinenter irritetur, ipfe etiam ejus Mufcu-
los adfidua in contrazione, aut faltem perpetuo
in conatu & nixu ad fcontraZìonem, con-
iliuitus effe 'debeat : quemadmodum olim in
Traftatii meo de Refpiratione jam memoravi
moxque nonmhil clarius adhuc ob oculos po
nani, methodum exhibicurus, qua juges Mu
fculorum motus aliquaiehus confiderare licet.
At priusquam hoc facere adgrediar, finem
qlie fic differtationi huic imponam ; animad-
teterbac contemplari oportet, quàndhi ratione
tumconilimd fint Mufeuli, quando nunquam
adhuc motum fuum exercuerunt. Id , quod prae-
primis circa InfeZa obfervari potelb quin & circa
Mufculorum rudimenta in Animantibus majori-
bushocipfumpatet; utpote in quibus Mufeuli
eotempore plerumque in fe c o a fli.a lb i, membranacei
, in ipfis primordiis fuis velut ex hu-
more gelatinofo compofiti, deprehenduntur. In
Infeffis autem vel maxime notabile e f t , quod
Mufeuli fub id tempus, quo Animai aUam in-
uuetfiguram , quali invifibiles fin t, & citifli-
?ie tum magnopere augeantur ac increfcant.
imo vel circa totos etiam artus id ipfum obtinet :
tapniecipue in Cruribus horumque Mufculis eft
« ere; quippe quae mirandum in modum ac*
humori‘>us> au tSanguine,
t e t f *fpaB<UcernÌmus' ^ liquidi!
Mae n ^ ut P « “
lam fu L " tan>P0” s > velati contra natu-
1 ASP0mSant,,r’ & areus inilar
H h B in ,nreffis hoc praedP“e io-
— Mufeuli itidem longe din*
AmmamT11* 5»?Uam a,iorun» quornmeun*
P o C m r “ "m ’ ? veI PeraaJ“°'■
notumfi,, , vorpore refeiflum fu i t , i'“®! ecourunmT ln■rnA 1rV ?t' exA“nvui™s adfuvies rtipmroursu min
Idefeer ec aahtnduien „ c V qqUua?Dd1 iPffuubmit ii®n mAen imÈ™ann-- f"t“eo>d> iidlloemru mob Btinet*” 8i- »”6 inaiulrteumff isp’r oPfric0iPfc°i«tuior,- il""" H i E M I H
!“r. D,-- e a f m fe ìpfos coire conen-
“ lq“ e “ “ * 8 « edam confpieimus,
quod
mrfaakt. Sonder dat menfeggen kan, dstfe \eti
anders in de Spier doetpals de wintr een vinger
een/tohien, o/een borftel , tot de famentreiktnde
Saadkoker van het Kruidje roer my niet doet om
haare Vefelkens te doen contraheerem
m ta r uyt ik dan mrdeel te volgek, als bovin aU
reede gefegt is , dat als een Senuw geduurig gelrs
nteert wort, dat dan ooi de Spiel in een giduuri.
ge contraül«, often rnnften id een geftadige trag*
tmg en remtentie tot defelve fou weeftn M i l
voor ieefen in myn Traäaat van de Aiembaaling
heb aangeweefen. En ik m terftortt wat klaardir
Jalopenen, door een manier voor te ftellen, waat
door men de gedmrige beweegingen der Spieren
eemgjins kan confidereoren.
Maar eer ik daar tve hm ,en te gelyk dit diftouri
eynäige, foo ,s bet feer nodig aan te L k e n e n U
Jien, op wat manier de Spieren geleit A * eer m
haaroost beweegt bebben. -Het welk voernamelyt J L
M S InSelte" \e M ttnren is , en omtrent de be-
gmtfelen der Speren m grooter Dieren, alwaar
men dan f ,e t , datfe meeften tyt in een gedrongen
fy n , en van eouleur wit en vliefagtig; L d e betl
— ■ Ü 1
H | ItfeEtcn is dit feer aanmerkelyk ,
datfe ,nd,e tyt, wanneer bet Dier een andere g e la l
te fa l aanneemen, als onfigtbaarfyn, en in een ge-
I Z F / 7 B l m ^ t y e n , dat ooi
ganfihe leedematen doen, als voernamelyt. omtrent
de Eeenen en haare Spieren gtfehiet, die men ver.
wonderlyk fict aangroeyen, en door ingeironat
«gt,gbeeden ofbloetuytgefette worden, e v e n Z
™ een opfpanmng vm overtoljige vogtig e e H
Waar door dan die deelen met ’er t y t f l t e Z
haar natuur, uytgerekt en als een g e f ta n Z
worden:dat voornamelyk in de Infeilen plaats beefti
welkers Speren ooi veel langer beweegen als dte
van een,ge andere Dieren, fe lfs naa dft * % £
al cenigedagen van het lichaam gefneeim is ge-
weeft En men fiel ook, dat als f e UJt kaart
afgelegie hat breeken, dat dan ook haare licba-
nun feer fehelyk groot en uytgefpannen wordent
Dat ook naa froportie fiant grypt in * Dic.
ren, die een beter bloet hebben. En het geen te
weeg beengt, dat haare Spieren fig f i „ M te
Jlerker dan weer traglen te contraheeren, en in
figfelven te krimpen. Ookfiet men klaarlyk, dat
als de Spieren haar nu begfnnen te biweegen,
datfe door het bloet, dm zig inwendig ¡„dring,,
enhaar voor een gedeelte ‘dilateert, veel roder Z .
den, en datfe door de Bloetvaten, die haar door
Hh hl) hh hh hh /„i