854. J O A N N I S S W A M M E R 0 À M M 1 1
È P I L O G U S B E S L U Y f
A D L E C T O R E M.
U t igitur tandem Operi huicce noftro finem
‘ìmpònamus ; videtur p ro fe to tam in iis,
quae haèlenus pertraèfcavimus, quam in reliquis
omhìbus Infeèlis, animadverfione digniflìmus,
aè .longe .maximi momenti effe mirabilis ille
ofdo uc modus, quò Animalcula iilhaecinju-
rias frigoris, Brumaeque inclementiam , effu-
giunt. Eum vero quadruplicem effe experiun-
do nobis conftitit.
Primo nimirum obfervamus, Infeèla ip fa, ul-
titnam fuam perfeèlionem jam adepta, per totani
Hyemern fupereffe: quo quidem tempore
omnis piane motus expertia funt; ut ideo, fic-
ubi forte Jocqlo fuo, in quem, veluti tutum in
latibulum, indoli fuae prorfus refpondens, au-
tuìhnali,tempore fernet receperunt, ejiciantur,
nulla penitus fefe reilituendi potevate gaudeant.
Quod fi vero manu caìida foveantur , aut igni
prppiùs admoveantur ; priltinam non tantum fe
movendi vini recuperare incipiunt : imo vero
Alarum fuarurii remigio etiàm hue illuecircum-
volìtant j neciterum àdqtiiecem fefeicomponunt;
nifipoflquam vel ambieritis àtmófphaerae vi rur-
fus-.obriguerunt-, vel òòmmòdàni denuo -,in qua
tuto deìiteicefe queant, fedem invefierunt. Ne-
que.tamen motus ifthaee amiffio Infeèlis Omnibus
communis eft : prout, inter alia , exemplo Apum
patetj-utpote quae tempore,Brumali non folum
oilia fuorum domiciliorum aperire acobfignaré
folent \ verum media etiam Hyeme progeniem
fu aim benigne nutricantiir, & folicitudine ac a-
more fingulari .educant., Hinc primo Vere non
tantum Apes j uvenculas in Alveariis reperire lic
e t } fed.pfcr.vulgato quoque infer.Cultores A-
pum proverbio fertur , -quod Apieulae j uniores
Hirtìndinesqueleodemi'tempore in.'conlpeftum
pròdeant.
. - Hifundineà sinfaper Apibus., àeque ac Tnfe-
ètìs aliis', : àlimehtL lócóattuntur , & hdec v e l1
in ipfo’ etiam volàtu perquam expedite aucu-
parinorunt. Undè coelo pluvio, cum nulla in
aere Infeèla oberrant, his in efeam potiundi
gratià telluri propiùs àdvolant Hirundines : id
quod originem dedit perverfiflìmae illi opinioni
, qua Hirundines ingruentem procellam pro-
fpicere perhibentur. Interim , ut mox memoravi
, haudalio fine, cum pingue , nubilum, tri-
ile , aut vento immanius faeviente perturbatum
è l i eoclum, humìlius eae propter terram volitant;
nifi
A A N D E N L E E S E R .
Maar om eyndelyk eens te beßuyten, foo dunh
ons, foo omtrent deefe, als alle de vordere Bloede-
löofe Dierkens feer äanmerkelyk, ende van eengroot
ende ge-wigtig nadenken te weefen , de order ende
de monier, dewelke fy onderhouden , om de felheid
van de Vorfi ende de wreetheid van de Winter tt
bntvlieden: het welke wy van haar op vierderhaude
wyfen gedaan te werden\ ondervinden.
Voor eerfi bevinden wy, dat de Dierkens felve
de ganf che Winter overblyven : in welken tyd fy
haar niet het geringße roeren ofte tieweegen; fio
dat-, indien f e van de plaats , daar fe haar in bet
iiajaar, als in een fekere fchuyl-hoek, ende net
haar aard geheel overeenkoomende, gef et hebben)
werden afgeßooten, fy om haar weer op te regten
haar ganfehelyk niet beweegen kunnen. Maar in-
dien een warme band daar omtrent komt, oftedat
fe by het vuyr gebragt werden , foo beginnen fy
haare voorige beweeging niet alleen wedr te verhy.
gen; maar haar väh plaats tot plaats döor de beweeging
van ’er Vleugelen omvoerende; foo en kamen
fe niet cer te rußen, voor dat fe of van de
onifweevende lugt verßyft fyn geworden, of dat
fe een verfeekerde verblyfplaats wederom voor haar
uyigevonden hebben. Dan dit verliefen van beweeging
is niet gemeen aan alle, als onder anderen
omtrent de- Byen aan te merken J s : dewelke niet
alleen de uytgangen van haare wooningen in de
Winter openen ende töefegelen; maar fy bomen ook
inidden in den felve haare. jongen miläelyk te voe-
den, ende yol forg 'en lie f de op te kweeken. Soo
bevinden wy nichalleen in het begin van Lentemaand
jonge ßyen; mpdr.by .de Byen-houders is. ook feer
gemeen , dat. f e , feggen ; de jonge Byenmetie
Swaluen te gelyk voor ■ den dag te koomen.
Soo. dienen oòk de Byen, ende andere ■ -
f e Dierkens de Swaluen tot voetfel ; dewelke fy feer
behendig- al vii egende weeten op te vangen: waaron
als fbetr regent, ende datier geen Bloedeloofe Dierkens
in. "de lugt bevonden werden ; foo begeevenfy
haär, om defelve tot ’er -vpeding op te foeken,naie
aarde. Waar uyt feer verkeert gejprooten is w
gevoelen, van dat de Swaluen bet aanfiaande m
weer foude voorßen kunnen. Dan als 0ß$h l.
is niet als om haar voetfel op te foekenpon dm]
in een dikke , donkere, betrokke, ende feer wind’J
lugt j in dewelké de Bloedeloofe Dierkens aitytwß
tónùt (fabulùm fuum*, Infeétà videlicet-.quae
tali tempeftate Temper fe quieti dant, venen-
tur. Hanc 'edam òb rationem crediderim,
Hirundines jugiter Solis cùrfudi fequi, & , Hyè-
iné nofiras regioneS'infeilante, fub àliis coeli
n-a&ibus', ¿jui; turn v e l jucùndo V e r e , vel fermili
Adiate ;, aùt, xempèfàri^é Aùturnho gau-
'denié'i * iufficiens ipfis aliniemum fuppe.ditanf
’còrnmorari.
Secundo, Infeétòrum nonnulla in fuis Mem-
Verrhiculis Hyemern perdurare animadverti-
mus : ' quae qùidem non folum fupra & ibbter
terram, in arborum cavernis', in contextis Ve-
getantium foliis, mediisque ih fruélibus& ex-
crelcentiis''; imp vel ipfàs quoque intra aquas,
fub qiiibiis fàepìufcule etiam gelu conftringun-
tur, délitefeunt. Id vero admodùm héic no-
tari meretur, quod horumee Infeèlorum plèra-
que, quousqtìe .Vermìculorum habitum adhuc
prae fe ferunc', longe robuftiops fint naturae
quam poftea", cum , mutatiónibus fuis defun-
'ila ,r ad.genefandum eva/efe idonea. Sic Ver-
mem aquatkutti, e quo Epbeinerum nafcitur,
tam valida vitae'Vi effe;donktum jobfervamus.} ut
vel acicula perterebratus ad 'aliquot diés •eti'aifi-
num vitam protrahat :, cum tamen is ipfey poft
peraftam : rtutationem ■, ne minima quidem '
laelìone-àdfiièlus, vel quàtuor etiàm tìorarùm
fpaiiòtìaud fùperiles m aneaf. Porro id pariter ex
perimur, quod Animalcula iftha'ec,ut ut admò
dum robùitaè indolis fme, faciliime tamen ìn.
téreant 5 fi làtebram fuae naturae convenien-
tetirdeligéndi copià.dfeftìtuantur.. Docuere id
ìi°s, praetèr.alia, Vermiculi,qui intra.Nucès
AvellanasTeperiuncur: nifi enim inhumidà hos
arena.cònfervavèris, ,in qua nonnullas fibi ca-
vermilas , hybernaculo.rum vice infervientes
fodere queailtq- non Tolum facile, admodum
moriuntur, fed vel unius etiàm noólis Ipatio
eousque indurantuf 6c exarefettot} ut nullo nè-
gotio in pulverem cómminui poffint. Quin hoc
3P Um Timiliter ih illis dèprehendimus Vérmi-
CUisj qui intra tubèrcùla ToKorum, Saligtiorum
invèniuntur : quamvis hi tamen minime caver-
P as ubi in terra confidant, in quibus Hye-
“ emperdurent;. verum telà fernet .obtexendo
9®modiinhie frigoris -incletìientiaìh fic perfe-
S5 y
om laag ende längs dir mrie „liegen. Om welke
reciknen wy gelomen.iat de Swaluen dm loop „an
deSmgedmng nolgm, inde haar, wannkér het
w m Wm ■ W H p M cnu
. “y w n f e e n aangeriaame Lente, efeek
mugtbaare S o n e r e te een getemperdeHrrffi,hair
'genoégfa'am ìjoafil kan verfchaffeH.
S H K S S p a fe , fub Nymphäe ha-
tMnp«e in vivis per.
i i K s S ^ l Hàs Nymphas iddem in
U n aeque de gremio, quin ipfis
9 m SRdis, rèpetire licet : quibus èqui-
dem
■ ¡ ¡ M 5 M I m m m ^ I B H
!°»fe Dterkent ook ln haare Wurmen onerblm'-
M e t W m U ■ * ™
M W m m m I H
9 B n 1 .- J m
r T term’ ook W m
Mu , udat we ondervinden, ’het meefte getaldL
H H H H IM I eeflalte wn mrmen
Ü — van M | H I ah wanneer
f e de verandenng ondergaan hebben, ende tot de
É M \eh^ f M &ew6rfin. Sóo bevinden
n de Water-Wurm, daar hit Haft fyh oor.
fpronk uyt neemt, foo fierk „ah ¡¿eben te fyn, dà
Wanneer' als hy met emfpelt 'doòrhoort ■ by
mg eemge daagen het leevén kdm te betiuùdmi
dMr h jm fyn „erandering,-fonder emigfiù gèw
m M m m —
9 W m m iorikr ’ deefe
Dierkens haar feinen gèen plaats , dewelke met
haar aard overeenkònà, kunnen „ erkiefin ■ dat f i
hpewelfe al fie r f ie r i fy n , Hgtelyk de'geeftkoò.
men te geeven. D it be^bm wy onder anderen on.
dervonden omtrent de Wurmkens, die ine '.binnen indie
Haasnootep gewaar werden ; Want f io defelve ih
geen not fand bewaart werde* ■ waar in f e haar
eenige UUighecden, om de Winter ovér te blyvm ,
maakeni f io koomm f e niet alleen ligielyk te f e r n
e n ,.maar f i wmden In ceti nagt vàh de omfwec-
„ende lugt f io fie r „ erbard en uytgedroogf; do t fi
ligtelyk tot f t o f kunnen gemaaìt werden. Het fe lpe
bemerken wy „ordert omtrent de Wurmkens, de-
welke binnen de uytwaffen op de bladeren ¿er WO-
gen bevinden. werden; dan defelve blyvm m geen
holligheeden, die f i in de aarde maaken, ober', maar
haar omfponnm hebbende , foo is ’t dat f e feer lig-
tefik de felheid van de vorfi, daar in ep dom,
ontkooirien.
■ Ten Derden, fio bevinden wy deefe Dierkens
over teblyven, ih fe rm de geftalte vanVopkens
aangenoomm hebben: Deefe Popkens bevinden wy
hok fio wel onder als. op.¿er. aarde) ende binnen
in de. wateten t .alwaar fe .fonder, èenig voetfel ti
K k k k k k k k k k 1 hui