Ulcifcen-
dam non effe
inj uri am do-
P TOV. XIV.
Z$.
Matth. v . 44.
Deut. x x x i i . 35'
Rom, Xu. ip .
aliam virtutem ac laudem animi finu eom-
plexus erat ; ita nec in futurum vaticinandi
ei gratia deerat. N ec vero dubito quin apud
y o s , qui ipfius fapientia majorem inmodum
obleöamini , fidem h«c oratio inveniat. Sed
tarnen operaspretium fiierit hanc de rebus
ab eo geitis hiftoriam ipfiufmet verbis or-
nari. S ic autem ad verb um habetur in ea
Oratione, quam habuit in praefentia centum
quinquaginta Epifcoporum : Tolls antè hie
grex nofier erat 3 talifque in prcefentia, tan1-
que fucculentus 3 latèque porreäus : ac f i
nondum perfeäionem affecutus 3 ad earn tarnen
quotidianis incrementis progrediens ,
atque etiam 3 ut auguror3 progreßhrus. Hoc
mihi- vaticinatur Spiritus Sanäus 3 f i quid
vaticinandi arte valeo 3 futuraque profpi-
cio. N e c vero longp poft tempore, quod
pradixerat explebatur , Ecclefia nimi-
rum aren« maris multitudinem propemo-
dum acquante ; prophetiamque ab hominum
opinione remotam, eventus miraculum
comprobabat,
Cùm autem pio Theodofìo, cujus jam a
nobis mentio fafta e ft, Imperatore creato ,
liberum Ecclefi« lumen affulfiffet, quid
commemorem quot publicos conventus,
orationibus fuis exhilararit, quot orthodo-
xorum iracundiam mitigarit, qui h«reticis
eam, quà quondam ufi erant, perverfitatem
injuriamque rependere , atque eo s , a qui-
b u s , cùm rerum potirentur, afflici & excruciati
fùerant, converfis jam temporis vi-
cibus, iifdem moleftiis afficere contende-
bant ? Qua igitur oratione vir beatus ute-
batur ? Non hcec, o grèx 3 Chrifius pofiulat :
non ita nos Evangelium docet. Hoc tempore,
ab errantes in viam reducere convenit. Cu-
randum ut peccata fua intelligant 3 Domini
pedibus advolvantur3 impietatem enuntient 3
gregique àdmifceantur. Hoc ego pro ultione
habeo, ut i i3 a quibus injuria lacejfiti jumusy
falutem confequantur 3 prceclarajue ea ejje
confiteantur3 quee non ita pridem infectaban-
tur. Animi cequitatem habete, Filli. Vir
animi «quitate pr«ditus affluit prudentia..
Benefìcio afficite eos , qui vos oderunt,
iifque deliäa perfectè condonate. Quòd f i ni-
mium ira infervefeit, ejufque cegrè impetus
coerceripotejl : quod fecundumefi 3 prcefiate.
Chrifio hcec relinquite 3 atque ad futurum tribunal
tranfmittite. Mihi enim vindi&am ,
ego retribuam, dicit Dominus. Quibus verbis
iras fedare perfuafit.
zaAov ¿v rii ietuTou zapjia auv et Atleta ç , oJcTg
roS a v&^tptiTeóeiv aTeAipTavero. x.a) to v a
Aoyov, eu of d'à, TicrToiïçr&e , çtrot roS ày-
d'poç Ttiç Qotpiaç zar ar pondre. zaAov Je ro/ç
avroS ptjroîç, za) xtiv Quyyçaçtiv b t<Sv aura? b
Teizrçaypevtav , t tiv Je zaTazoapeltr&at. eyot
Je » A e%iç ouxtaç , - ¿z t o S Aoyou roS eiç
Ttiv irapouaiav xav ezarov TevTtizovra c «V;- c
OZOTUV • TOIOUTOV TTOTt TOUTO TO ToipVIOV
z a ) r o tou T o vüv oÙTtaç ev ezrou v r e z a ) t A u -
Tuvofzevov , et J t y.t\7rea r e x é eo ç , a A A ’ etç
T o u ro y e t a 7ç z a r d /uéçoç oJevov d
z a t ç . '&e?<pitreu<i> J è > o t i z a ) ¿Jeuaov , T a J e
p o t (srçoAeyet t o vrvevpa t o a y tov • e l n
< stço < P ht/zo ç eyeo , z a ) ß A e7ra>v T a epf&rçou-
&ev y o u z etç p a z p a v J e z d ) t o <Grpo<pìiTeuó-
pevoy eyrAìiq o u to , p i z ç o S & a A a acrtiç ^ a p p o v e e
7TÀtt&et T tiç ¿ x zÀ t io ta ç p tp t ia a p é v n ç ,
z a ) t o <s^ef,Jo^ov Ttiç <srpo<ptiTeiaç , t o B ,a ü -
p a t h ç ¿Mbaaecoç e7riuT0UT0.
E w g ) J e ßaatA eeo c eùaeCoüç ¿vaztipv%S-év-
t o ç tocT tjJtj eiptipévou ©goJocriou , d>£ç ¿Aeu -
'9'gçot' T»Î cMzAtiata e t r e A a p ^ e , r i J e t A e y e iv ,
oxxaç Travtiyvpetç Aoyo/ç ètpaiJpuvev } oaeovf f
o.p&oJo%et)v & u p o v zarefarpauvey , ¿vT tp eT p ti*
c a t t o Ï ç a tp eT izo lç Ttjv TTOTe za z / a v â p iA A e o -
pevcov y z a ) t o u ç ¿y z a tp a J u v a a T e ia ç Jteô-
% av ra ç Te z a ) a t z io a p é v o v ç , ¿y z a ip a p e r a -
ß oAtig y t o 7ç ’ia o tç dvTiAu7rtiaat. t Î ovv 0
p a z a p to ç eAeyev ; ou TU u T a , a> Trotpviov
epov y X ç / o t o ç a T r a iT e i , o v J l ’ outcoç vipdç
J t J a a z e t t o eu a y y eA io v . za/poç o u to ç i\7riG-
Tp«4 a t TreTrAavnpévouç. y v aW a ca v J t J a ^ f ié v -
Tgç T a a p a p r t ip a r a • i^poaesreaeTcouav ufi
Kt/çiâ» • e%ayyeiAcLTCd(rav Ttjv acréCetav y z a )
Ttf 7T0tpvri pi%&tiTG>aav. t o u t o 9 Ip o ) à z J U
zticriç y ÇeoS’tivat t o u ç à J izh c ra vT u ç S , na) &
o p oA o y n a a t z a A a efvat a <&rpo»nv ¿Jicozov.
p u z p o d v p tv r a T e T e zv a . avtjp- p a z p o & u p o ç ,
TroAuç çy ¿pçovticret i z a À a ç Troiriaare t o ï ç
p ia o u a iv ù p d ç , z a ) àtpere a uT o ïç T eA e a ç r a
'GsfecfiTrJ tû u a r a . ù J e A lay- 0 & u p o ç h , h
z a ) J u e z a & e z T O ç ti opyti 3 yeveo&od w a p ’ ù p a v
z a ) 1 t o Jeuxepov. la tr a r e r a u r a X p / ittÓ ì. y i
z a ) u f i c/zelce J i z a a r t ip ia ' t ^ p J7 r é p '\ a r e .
ip o ) ya p. QMJ'iztiaiç y i y à à v ra 7F o J ta ca k , k
A e y e t zuptoç. toioutoiç J ti A o y o tç a y etv T re ib e t Ttjv ijtruyiav 1
(a) Oi^e t5 vfotptrrtven, &c. Vertit Billius , ira ne a
prophéties quidem gratia dejèrebatur.
( b ) Ita corrigendum volunt Montac. 8c alii , fie
habet Colb. 1. In edit, rÿ
(c) exttToy vimtKorr« défunt iii Cod. P. Or. 8c in Colbi 1.
(d) Tais deeft in Cod. Or .
Çe) Cod. P. ifj.ua : mox idem Cod. fttftqo-ufttiay.
(/) Codd. P. Or. Colb. 1.8c 2. «V«y.
(g) Hanc leéHpnem ex variis Codd. proponunt
Montac. 8c alii edit, hanc in verfione admifit Billius,
8c exhibent nobis Codd. Or. 8c P. In edit. îxJWpwt**.
(A)'Cod. Or. ieep/Ç?.
( i ) Colb. K$>V TO Î'lUTfpo».
(h). Cod. P.Çombef. 8c in edit, quibu Sàt&mwn&éea.
C1) Hune locum varié varii edit, j^gerunt. Montac.
V I T A S AN C T
To<f t i A»4>ifV»T«; > 0?
; r o w i a j n r t f o w /3ap£apou? o v v ìo t ì ì , <*T‘
t isjf» c*eié»iti>TO? V S 'i u m r t
! avrow è 'ic r .a r e p & p s v q i T0(i s-p a& o u s - , I T i X a S i v n **> >i()a§oii;'Ta?aTO
i TO7i i r l t i f i lm i , ouviSti orapi/wi r ii ^au-iAÌA.
t T0 ?e 3 -picipGoiS Itnippévq) z a ) y a u p ou p ev a . za )
I rtiviyraura tnrppaJe^atr^ai rov '¿fcytepea Tpti-
[ yapiov ¿vriptag re é rm aùrS yróvtav ifrafytag.
[ tty: J taA e^ e i T rA a ru r ep a t o aurov-^cvJei^a-
oikai ‘tagP&upoy t£ r eAog em u v ' d Trarep > Cfit
[ .Tg za ) to7{ iJptacri to7? txolg J t tipcov 0 ©60£
I gj^g/pi^g/ rtiv ¿zzAticrtav. iJ a J tJ c o p t trot to v
L olzov to v . tepo.v 3 <st to v •S’povov. 0 J e pa za p to g
a 7repi%apeiag 7rAtipt»Qe)g a > acyratrapevog to v
b u uTo zp arop a 3 t^ eù^atg à p e t^ a p ev o g , ed itti ^
Tta'v ftatriAeitaV. 01. J e Ape tavo) (^pe%pi y a p to u
( .^póva r S J e t o v tepov. z a r e ty o v o iz o v ) T a p e r a r -
| T.0.VT0 %i<ptipeig y U7rep a u r S yroAepelv tiptipevoi
I fta&g to v p a zup to v t z a ) to v p t v fta tr tA ea t z e -
ic x eu o v , p i i cttpaiped’Hvatc t o v o lz o v , J e J o tzo x eg
avTtGaivetv 7rtf z p a r e i. rqS J e 0trita Zj Toig^ p e x
I a v r S y 3 -avarov l7rti7reiAay Jtipoa iq t x e oyrAt-
aStevTeg.y z a ) U t a n v ) UToS'epevot 9 A a& p a
-‘ta&aeAQóvri S/j rm oGrAafyvtav r S ^%iepea>g
.ta&e7v t o ijityog. z a ) il p ev trutflatrtg xatv vroAe-
t -pitav y Tocraurti.
T lp ta ta g J è fy jo p e v t ig } 0 A a o g r t i © g8 a p a
d t c J T o t p e v i t e t s a v ^ y t o v teqov o i z o v ^ v A t i ^ o -
! p e v o r tiv tiv S -^ S g r e t o A u g 9 z a t x a p a y o g , ¿ x
w t i r lo v ¡1 T o A e c o g T o p & a p e v t ig ¿ft T o A e p i a v e<Do-
I J o u y T o A A ta v . oTÀotpoptav c v T A a r e t a t g r e z a )
Jttapotpotg rpitapo<potg ovTtavy t q A A t i g x e 01-
I p a y i j g y u v a j zm nra'tJtaV t r u p p ty v u p e v t ig . e t -
e <r\ieie J C ùv tù ò (iatriAeu g- a p a T a f p a z a p ie a -9
,f etg t o v veeov. o la J e t o A A o , .o u p C a iv e i z v * c iv -
... &(>taTJV0ig G tg p y p a t r i 9 <z&gcpiag xtrtig y 't v e r a t
|r t r z o r o g y vetyeAtig t o v t iA ia z c v z u z A o v u T o J p a -
ig p x t r t ig& . t o tru pC a v e o p T t ig x e t t jty a iJ p p T t iT o g
TQ ta u T tig u T a p y o y . a A A o T p to v 9 r x g p e v A p e t a -
■vxg e T Q ie t (p a tJ p o r e p x g , tag t x ® e x p t i e ù J o -
i z x v r o g tm p i r a & l t r e i r x o l z x • * j.u%ag J è t i -
h <?taVy a v ia iT i e ^ e v * 1 ¿ T O t r p u y x t r a . a g J e t t ig
I hpag znzAiJog ó 9 Tg t oiptiVy za) 0 ftatriAeug
;i eletta TaplJutrav l9 ¡ioSti re tptavtj pia Tav-
I ¡¡Tv^lat ùy tu se e/i« ri* ¿xaXttfiai , Perjiiafit ecclefice Ut
I conquiefeeret. Leuvenclaius : Ecclejiam mirificè in Juam
I fententiam per trakit. Quam reftituimus videtur Billius
I le&ionem admififfe : hanc nobis exhibent Godd. P.
I Or. 8c Colb. 1. Colb. 2* ’¿yai srtliet ri* ¡¡<ro%iay I Hid ora—
I- tione mirificè perfuadet ut quiefcant. In edit, ayay srtliet
(a) Montac. 8c alii edit, volunt *rX?g«r.
(b) Cod. Or. UH.
I (c ) Sic volunt antiqui edit. 8c Codd* nofitii In
I edit. <tyc09*«<.
■ Cùm autem bellum illud, quod cum oc- Theodofius
cidentalibus barbaris geftum fuerat,fopitum d e via is bar-
eflet atque Imperatori ex animi fententia bansConftan-
ceflilTet ; ab iifque i l l e , quas eorum auda- c o n E t .1™ 6
eia merebatur, pcenas expetiiffet, captivof-
que cepiffet, & viftis. tributa impofuiffet,
ad urbem auguftam v en it, triumphis elatus
& geftiens. A c turn pontificem Gregorium,
pro eo aclaboribusillius dignum erat,ho#-
norificè accepit , prolixiorique alloquio
fuam erga eum benevoleritiam animique
alacritatem declaravit; ac poftremo hjec ad
eum verba habuit : O Pater3 Deus tibi 3 Tradita
tuifque fudoribus 3 per me Ecclejiam commit- ^f^l'lwo-
tit. En facram ceaem & thronum tibi trado. dolio,
Beatus porro Gregorius, mirifici laetitiä
perfìifus, cùm Imperatorem falutaffet , ac
votis precibufque remuneratus effet, pedem
aula extulit. Ariani autem , qui ad hoc
ufque tempus facro-iàn£tam «dem tenue-*
rant, ficariorum manum parabant, pro ea
cum beato viro armis. decernere conili-
tuentes. Itaque ab Imperatore quidem pre-
cibus contendebant, ne templum fibi au-
ferri fineret, quòd videlicet ipfius imperio
refiftere vererentur : ceterùm pio v iro ,
iifque qui partibus ipfius ftudebant, mortis
metum intentabant, turn publicè armis in-
fìrufti, tum privatim fubornato quodam ,
qui ad pontificem accederei, ejufque pectus
enfe trajiceret. Atque h«c erat hoflium
confpiratio.
Mane itaquè cùm populus D e i fimul Tumultus
cum paftore ad facram «dem recìpiendam a
perrexiflent , non minùs gravis, quàm f i Cathoiicisec-
civitas hoflili impetu expugnaretur, tumul- clefia*
tus excitatus e ft, multis hominibus in vicis
& diftegis ac triftegis cum armis ftantibus,
mulieribufque & pueris gravem ejulatum
permixtim edentibus. Ipfe quoque Imperator
templum una cum beato Gregorio in-
greifus eft. Ut autem multa in rebus huma-
nis cafii evenire folent, nubibus Solis or-
bem fub auroram fubeuntibus , tenebr« repente
coort« funt. Qu« res, ut a fefto hu-
jufinodique hilaritate aliena, Arianos majorem
in modum recreabat, perinde ac fi
Deus facr« «dis tranflationem minùs gra-
tam haberet : Fidelium contrà animas in-
tolerabilìs dolor cruciabat. Verùm fimul
atque Epifcopus & Imperator fàcras valvas
ingrefli funt, atque omnes unam eandem-
que laydationis vocem iùftulerunt, ma-
nufque cum lacrymis extenderunt, confef-
( d ) Cod . Or. ito-ay : mo.x C o lb . 2. ¿mX&tyifttyoi.
C o d . P. Kuitpxòftiyot y ad facram domum dejbendìjjènt. In
quibufdam edit,
f 'e ) Cod. Or. 8c P. «V/«.
( / ) E* , deeft in Cod. Or.
( g ì Ita Montac. 8c alii edit, nec non omnés Codd.
noftn : In edit. srtpt£pctfiistriis.
(A ) Hanc leftion em exhibent Codd, Or. Colb. r»
8c 2. nec non Gombef. In edit, àvlara tseitfyy vsro<rfcv%oy.
( ì ) Sic omnes Codd. noftri. In edit. sea(lìo<ray.