hcxvj P R JE F A T I O.
auribus auditorumaccommodet, neceffe eft, ut tam rudes quàffi dodtos cce-
leftibus imbuat difciplinis. Quifquis tamen legerit Gregorii fèrmones, ft dili-
genter attendat quomodò varia circa mores dodtrinae capita proponat & expli-
cet coram frequenti populo, fàcile nofcet Gregorium, fidelem in domo Dei
difpenfàtorem, providà manu frumenta patrisfamilias fingulis ita erogafle, ut
nullus, ne pauperculus quidem, fame laboraret ; & fapientiae fontes tanta
referaflè prudentià, ut omnes, five parvi, five magni, fitim poffent reftin-
guere. Paucis juvat exemplis rem demonftrare.
i°. Si quaeras a Gregorio, quomodò quis fermonem, vel rem aliquam
O i. i. n». i. aulpicari debeat ? Opdmus hic ordo eft, inquit, ut qui vel fermonem , vel rem
aliquam aufpicatur, a Deo initium ducat, ¿C inDeo conquiefcat. Héec omnium
adlionum noftrarum norma.
Or. ■ 2°. Quid Deo offerendum ? Unufquifque Deo, quodpoterit, offerat, quovis
tempore, quovis genere vita & fortuna , pro prafentis facultads modulo , pro
gratia fibi concejfa, ut per omnes virtuds modos, omnes ccelefiis regni manfiones
impleamus. . .
3°. Tam benignus, tam clemens eftDeus, ut vel minima lubens accipiat,!!
voluntatem cupiditas non comprimat,& anguftiis pedtoris munera non coarc-
Itìi. u°. 8. tentur. Nih.il eorum qua Deo offeruntur, tam parvum eft, quamvis edam mimmi
momenti fit, quamvis longè infra illius dignitatem , quod npn omninò ac-
cipiat, gratumque haheat.... Illud quidem minime dubium efi , quin , etiamfi
omnia contulerimus, minus tamen collaturi fimus , quam accepimus. Quattdo-
quidem divini beneficii e fl, quòd Jùmus, quòd Deum cognofcimus, quòdque
etiam, quod offeramus,habemus. Atque illud pulcherrimum humanijfimumque
cenfendum eft , quod Deus largitionem , non oblata rei predo 3 dignitate , fed
offerends affeclu ¿C facultate metitur.
a*ji>pi.Pat. 4°. Quid maximè poftulet a nobis, totum gravi fèntentià St memoratu
p. ilo. °“i'. dignà inculcat. D ix it Abbas Gregorius Theologus : Tria hac exigit Deus ab
Gixl Ec’ omni homine baptbptto, fidem reclam ex animo, veritatem in lingua SC tempe-
rantiam de corpore.
f . Quibusex caufis, quo fine preclara facinora quifquis aggrediatur optimè
Or. 4. a” . conftituit, omnem aditum vanze glorise obftruendo.. Si gloria cupiditate, ac
nonveritads ftudioSCamore, nosperioda adire exiftimabat (Julianus) hacfané
apud illos ludant Empedocles, SC Ariftai, SC Empedodmi quidam, ac Tro-
u°. io. phonii , atque hujufmodi miferorum hominum chorus . . .'A t Chriftianis jucun-
dius efl pietads causa pati , etiamfi nemo id refciturus f i t , quam aliis cum im-
pietate florere, atque in gloria verfari. Hominibus quippe piacere , parum ad-
modum curamus ; id unum expétentes , ut honorem a Deo confequamur ; imo
fublimius edam afifurgimus. ( De Us loquor, qui vere philofophi , veroque Dei
amore praditi funi). Quippe qui bono conjungi propter ipfum bonum exoptamus,
non autem propter honores in altero avo reconditos. Secundus enim hie koneflo-
rum oC, laudabilium virorum gradus eft, predo ac mercede aliquid facere ; quem-
admodum in tertia clajfe collocandi Jitnt, qui pana metu a fcelere & maleficio
deterrentur.
6 . Leges amicitiie ita defcribit, ut ad perpetuam hominum concordiam &
iocietatis incolumitatem nihil amplius defiderandum, fi mores ad illud exem-
O r .4.n“ . i i3 . piar informarentur ; Apud ChriJlianos lex 30 norma amicida quifque ipfe eft,
atque eadem proximis velie qua SC fibi igfi. Crimen autem , non modò malum
extidffe, fed edam a maio parum abfuijfe , ciim cupiditas ipfa pene ut actio
pleclatur v apud quos tantum pudicida ftudium eft, ut oculus quoque frenetur ac
repnmatur ; & manus fanguinaria 3 mortifera ita longè arcetur, ut ira etiam
ipfa cderceatur ; perjurium autem adeò atrox 3 nefarium cenfetur, ut jusjuran-
dum quoque ipfum nobis folis inter dictum fit. y°_
P R JE f A T 1 0. txxvij
_o g enjgnitatem efgapauperes non tantum fùadet, feci maximis urget mo-
mentìs. An tu benignitatem, non hecejfariam , fed tibi liberata effe putas ? A c Or.i4»a».jp.
non le 'gemjed confilium? Hoc quoque ipfé magnopere vellem 3 exiftimarem.Sed
me finiftra illa manus terrei, SC hadi, SC probra,qua abeo, a quo illic collocati
funt, eonjiciuntur ; non quia manus alienis bonis aítúlerunt, nec quia tempia
diripuerunt, aut adulterium perpettatunt , aut aliud quiddam ex[ aliis qua
interdicta funt, admiferunt,hoc ordine mulctàd, fed quia Chriftum perpauperes
minime curarunt. > ^
8°. T a n d em C h r iftian um b en e fic iis div in is au t cumùlatùm , aut m ü ltum
e g en tem fe ip fum in tu e r i c o g e n d o , e g r e g iè ad c a r ita tis officia a c c en d it . Ha- o r . to . iM * .
bes beneficium , quod te muliórum mandatorum fubmoneat ; ne cofltemtim
pratereas. Pauper acceffit ? In mentern tibi veniat , ex quam gravi pauper-
tate ad quamas dividas proveclus es. Pane carens , aut pótu , atque edam
fortafsè Lazarus quifpiam ad domùs tua fores provoluzus ? Moveat te myf
dea menfa , ad quam accejjifli ; moveat te pañis Ule cujus pardeeps faclus
es rali* ille , quem accepifti , cum Chrifti paffionibus inidareris. PetegrinuS
ad genua tua procubuit, domo carens > advenei ? Per hunc eum excipe, qui
propter te peregridatus eft, idque in propriis, quique per gradarti ad te immigrava
, teque ad ccelèfte domicìlium pertraxit. Zachaum imitare , illutrl ,
inquam, heri Publicanum, hodiè animi magnitudine ÒC liberalitaxe praditum.
Facultates omnes tuas ingredienti Chnfto offer , ut, licet corporali ftatura pu-
fillus, animo tamen eveharis , Chriflum egregiè conjpicatus. AEgrotus profiat ,
acfaucius ? Moveat te fanitas tua, 3 vulnera quibus te Chriftus liberava. Si
videris nudum , operi eum, tuum incorrupdonis indumentum, hoc eft, Chriftum
honore profequens .* quotquot enim in Chnftxim baptrqati Jumus, Chriflum indui-
mus. Sidebitorem naclus fis , ad pedes tuos f efe abjicientem , fyhgrapham
omnem , tam juftam, quàminjuflam refeinde. Decem illa talentorum millia ,
qua tibi Chriftus remifit, in memoriam revoca. Noli te acerbum minoris debiti
exaclorem pr abere, SC quidem conftrvis, cum ubi a Domino major fumma
condonata fit ,* ne humanitatis quoque illius, quam tibi in exemplum propofitam
haudquaquam imitatus es, pcence a te expetantur.
Plurima funt in operibus Gregorii hiftoriam fpeélantia, qutefingula referre
longum foret. Pauca è multis fèligam. In Oratione xxxm fcribit Petrum in ne. ir .
Jubala Evangelium pra'dicaiìc,Lucani inAchaia, Andrseam inEpiro, Joannem
Ephefi, Thomam in India, Marcum in Italia.
Videtur inter victimas pro Chrifto creías recenfère SS. Lucam 8t Joannem.
Non victimas pro Chrifto ccefas veritus es ? nec magnos púgiles extimuifti, Or.n“.
Joannem illum, Petrum , Paulum, Jacobum, Stephanum, Lucam , Andrteam,
Theclam, eos qui SC poft illos , 8C ante illos, pro ventate periculis fe obje-
cerunt. Qui cum igni, SC ferro, SC belluis , SC tyrannis, SC prafendbus malis
&c. Joannes tamen & Lucas, quamvis crucis mortificationem jugiter in
ibis corpóribus pertulerint, & permultas propter Chriftum & ejus Evangelium
calamitates paflì fint j « Haudquaquam, ut fcribit Elias Cretenfis ,
» Comment, in Orat. in. nunc iv;, interempti flint, verùm in pace ad eum,
» qui pacis Deus eft, reverfi fùnt ».
Scribit Gregorius Petrum lupinis unico affé emtis vitam toleraflè : Pul- O r . 14.
chra res viclús tenuitas, inquit : documento miki eft. . . Petrus qui lupinis unico,
affé.emtisalebatur. «Hoc autem, ait Nicetas,,Comm. in Orat. al. xvx. p.<5J$c
» ex quodam libro defumtum eft in ecclefiafticum canonem minimè re-
»cepto». Gregorius haec verba Petro adferibit in Epiftola al. xvi. p. 778 :
ALgra anima vicina eft Deo, ut éximiè alicubi loquitur Petrus. Annotat Elias
hunc locum iùmtum elle ex eo libello, qui doétrina Petri infcribitur ;
Tom. I. V
ìn edit. B ill,
. z . p a g .z z z .
,23.
PI 1 | |
ijii l Si Stilli