hcij P R AE F A T I Q .
n omnipotentis Dei vim & facultatem, in Chrifti corpus & fanguinem vem
» commutantur.. ; . Nec vero, quin hoc verum fit, ullo paito ambige, cùm
» ipfe apertè dicat, hoc efl corpus meum, SC hie eft fanguis meus. Quin
j> potiùs Salvatoris fermonem fide accipe. Nam cum verus fit , minimè
i) mentitur ».' Hsc Elias Cret. in Orat. al. x. nunc 2. Tom. 2. apud Bill,
p. 200 , 2C1. -• •' _ J ’
Per incruentum hoc facrificium, nos Chrifti participes effici docet Grego-
Or.4.n°. ji. rius : Per quod (incruentum facrificium) nos Chrifto ipfiufquepaftionibus SC
divinitad communicamus. Sunt alia Gregorii verba , ex quibus, ut obfervat
Anecd, grac. Muratorius, probari poteft , apud veteres iàcrificia & preces pro iis qui
•P-'IU'' deceflerunt in figno fidei , & dormiunt in fomno pacis, viguifle; fic enim
in epitaphio cxvm inducit mortuos Gregorium & Nonnam loquentes : Nos
pii pdrentes Gregorn , qui 3• ./entehrtem reddidit fuis laboribus leyem nof-
tram, ¿C nunc profequitur nos facrificiis ; ini iWiaic. Nec minus
oblatione facrificii sgros ex morbo recreatos aflerit & reprsfentat fandhis
Dodtor. In exemplum profert patrem fuum Gregorium, nec nonGorgoniam
Or.18. n°.j8. iororem iuam , quorum alter • Illud quidetn cunt ahts hommibus commune
habuit, quod agrotaret ; hoc autem non item commune , fed admodum peculiare
, aliifque miraculis confentaneum. Nam cum nunquamdolore non premere
tur , SC quidem perftepe finguhs die bus, atque interdum etiam horis, ex fila
liturgia robur concipiebat, ac morbus, tanquam ex ediclo ¿SC imperio fugatus,fi^
Or. 8. .8. fuhducebat. . . . Ilia vero ( Gprgonia ) cum caput fuum pari cum clamore,
lacrymifque , quibus abundabat, mulierculce illius mftar, qua olim Chrifti pedes
rigava , altari admovijjet, nec fe pnus illud dimiffuram ejfe denuntiajfet, quam
fanitatem obtinuifet ; ac deinde hoc fuo pharmaco corpus totum perfudijfet,
& ft quid ufpiam amity por uni pretioft corporis aut fanguinis manus recondi-
derat, id lacrymis admifcuiftet, (0 rem admirandam!) ftatim liberatam fe
morbo fentit, atque 3 corpore, 3 animò, 3 niente levis dfcedit,
l Nec vero quemquam movere debet, quòd Gregorius, de Euchariftia lo-
quens, figuras 8t antitypa appellar. Movit tarnen id, aut certe movere vifiim
eft nonnullos. Neque enim, inquiunt Aliniftri Claudius 8t Albertinus , his
nominibus fuiflèt ufiis Gregorius, fi verè 8t realiter Chrifti corpus & làn-
inOr.ai.r. guinem in Euchariftia contineri exiftimailet. Elias Cretenfis hsc nomina
Bin^Tomfz! de Euchariftia interpretatur, ac de vero Chrifti corpore & fanguine exponit.
p" ‘ °l* Sed & inanes Ciaudii & Albertini obje&iones refeliitg ac fundims evertic
audlor operis de Perpetuitate fidei, lib. i. c. p. 49* Tom. 3.
De Panitenda.
J u s t i t i a m amitti poflè& recuperari, iatis tot lapiorum experientia didi—
cerat làndtus Dodlor; attamen ne qui innocentià Baptifini exciderent , nova
contrahendo peccata, fibi de venia nimis blandirentur, aliud eis non firperefle
remedium praeter lacrymas denunciai Gregorius, nunc aliud remedium extra
lacrymas nullum prorfihs fcio. Quin ut homines a peccato magis deterreat&in
juftitia ftabilius confirmet, monet eos poenitentiam laboriofirm eflè pharma-
Or.40. n°. 9. cum, difficiliorem &moleftiorem difciplinam : Grave eft facilioris medicina
loco dijftciliorem 8C, molefliorem adhibere, ac, projeclà mifericordia gratta, fup-
pliciis feipfum obnoxium reddere, atque ex delidi ratione emendadonem aquare.
Quantum enim lacrymarum vim impendemus , ut ea cum Bapdfmi fonte exaquari
poftit ? Quis autem fponfor erit , fore, ut vita finis curationem ex-
peclet, ac non potius adhuc are alieno preffos, atque illius ignis ardore opus
habemes, tribunal illud ftufeipiat ? Tu quidem fortaße,bone & humane agricola,
dominum fupplex rogabis, ut ficulnea adhuc parcat, nec earn fterilitatis
P R M F A T I O . Ixiij
accufatam adhuc fuccidat, verum tibi. permittat, utftèrcora undique in eam
iniicias , hoc eft, Lacrymas, gemitus, preces, chameunias, viglias , anima &
corporis maceratioriem, ac denique correclionem eam, qua ex peccali confefiione,
contemptiorique vita genere exiftit ; axincertum eft , an Dominus illi parcet,
utpote qua etiam locum otiosè occupet, ehm interim alius mifericordia egeat,
atquepb longanimitatem , qua ipft exhibetur , deterior fiat.
Licet Gregorius purgationem anima; ac inftaurationem in priftinum ftatum
rariflìmam efle agnofeat,& tegrè tandem poft aflìduos gemitus, longofque
labores vulneribus cicatricem obduci ; acriter tamen Novatianorum fevìtiam
coarguit. Tu verb quid ais, inquit ? quam legem ftatuis, 6 nove Pharifae, ac
nomine, non autem animi proposito, purè, ac Nevati dogmata cum eadem infir-
mitate nobis ejfians ? Poenitentiam non admittis? luclibus locum negas?lacrymas
lacrymis non profequeris? Utinam talem tibi judicem experiri non contingat.
Benignitate Jejii non moveris , qui infirmitates nofiras Jufcepit , 3 morbos
nOftros portavit, qui non venìt vocare juftos, fed peccatores ad poenitentiam ,
qui mìfericordiam mavult quam facrificium, qui feptuag.es fepties peccata
condonai ? Quam beata eßet fublimitas tua, f i puritas ea efifet , non autem
faftus, leges fupra hominis captum inftituens ac morum correclionem per
dejperationem tollens. In eodem enim vitio funt, indulgentia omninò animad-
verfionis expers, 3 condemnatio omni venia carens ; illa omnes habenas laxat,
hcec ob vehementiam ftrangulat.
Profequitur Gregorius, urgens Novatianos : Quid ? Ne panitentem quidem ' no. .
Davidem admittis , cui propheticam quoque gratiam pcenitentia confervóvit ?
Nec magnum ilium Petrum, qui circa Salvatoris paffionem humani aliquidper-
peffus eft? Atjefus eum fufeepit, ac per triplicem interrogationem confef-
fionem, triplicem abjuratipnem fanavit. Quid. ... nec eum (admittis) qui feelere
fefe in Corintho devinxit ? A t Paulus caritatem edam erga eumfirmavit, fiimul
atque eum ad meliorem vita frugem rediijfe perfpexit; iftamque caufam ajfert :
ne abundantìori triftinà abforbeatur &c. Quod ait Gregorius de Novatianis :
In -altero avo igni fortafsè bapti^aburitur,- qui poftremus eft baptifmus, nec fio- un. n°. is.
Ihm acerbior,fed <fc diuturnior, qui craffam materiam inftar fieni depafeitur ,
vidique omnis levitatem abfum.it; fortè Iperabat Gregorius Novatianos erro-
rem fuum agnituros ; quapropter verba de igne purgatorio, non de sterno Apud sul
igne, ut putat Nicetas, videntur intelligenda.
De Ordinis Sacramento.
D E ordinis iàcramento non multa dogmaticè traélata in Gregorii fcriptis
reperias, nifi quod Epifcopis in ordinatione Spiritum Sandtum conferri tef-
tatur. Num tu , inquit, Spiritus Sancii non es particeps ? atqui maxime te G>rm.adv.
hoc ipfo effers. Jure divino paftores a populo fecerni & prseflè docet.if£i‘'p. ”puli
Quemadmodum in corpore aliud principatum tenet, ac velut prafidet , aliud Or. ». n°. 3.
fubeft 3 regitur : ad eundem quoque modum Deus , vel cequitatis lege , qua
meritum cujufque perpendit, vel edam providenda, per quam omnia- inter fe
velut devinxit, hoc in Ecclefiis conftituit, ut alti pafeantur ¿C pareant, quibus
videlicet id utilius eft, ac tum fermane , tum opere, ad officium dirigantur : alii
autem ad Ecclefia perfeclionem paftores ac magifiri fint , nimirum qui vertute,
conjunclioneque 8C, familiaritate apud Deum , vulgo fublimiores fu n t,
radonem anima ad corpus, aut mentis ad animam obdnentes; ut hac duo , hoc
eft: 8C id quod deficit, 8C id quod redundat, inter fe , velut in membris, com-
pofita 3 compacla, fpiritufque compage connexa 3 colligata , unum corpus,
omni ex parte perfeclum, atque ipfo Chrifto , qui caput noftrum efl , omnino
dignum exiftant. Ritus tandem quibus inaugurabatur Pontifex, fic deferibit,