s im ¡ H & Spiritum fanAum ad unam caufam refe- A I I nv/umt ¿ v a f í^ im v , “'ou' f f lM S jM Í f
:¡¡r : trinus ra- r am u s . n o n a i if f im rofrïDO namUS , n e c C om - ovS'i GWaAeKpopievcov * 1tai xara ro |\,
ratione
tiic}ramus, non autem componamus, nec com-
n S ^ S mifceamus; & fi unam atque eandemDi-
vinitatis , ut ita loquar, motionem & vo-
luntatem , effentiaeque identitatem intelli-
gamus. Tres autem Perfonas ita tenebimus,
fi nulla commixtio , aut refolutio , aut
confufio excogitetur, ne alioqui univerfum
per eos evertatur, qui impenfius , quam
par f i t , unitatem extollunt. Poftremö ita
nobis proprietatum ratio conftabit, fi Pa-
trem quidem, 6c principii expertem, 6c
Dîftinûæ
Períbnarum
p r o p r ie tä r e s .
Tauro Ttiç & e ó ry r o g , 'Iva. ovrcog ovoptáoco
xivypta r e xa ) ß ovAypia > x a ) ry v ry g ovaiuç
r a v r o r y r a . a i Se r ç f ig vG ro çaaeiç 3 ptySepudç
eTrivoovptlvyg GuvaAoiipyç 3 y dvaAvaecoç , « ¡y
ffyyxyaeoa g 3 'iva pty r o Trav x a r a A v & y _ , j y
cûv t o ev Geptvvveraj TrAeov y xaAcoç ey ei,
tfie iS i o r y r e ç 3 T la rp o g piev 3 x a i ç avapyov } c
%af dp%tjç ¿7Tivooufxevou x a ) Aeyoptevov 3 àpyyç I
principium cogitemus , ac prædicemus ; g a-cog a i n o v 3 xfi cog T r y y y ç 3 x } cog ^ d/S/y d
f principium, inquam, ut caufam ut Xm í& .m áp xxi A = j -
fontem, luménque fempiternum;) Filium
vero ,minimé quidem principii expertem,
omnium autem rerum principium affe-
ramus; principium porro cüm d ic o , ne
tempus interjicias, nec inter genitorem &
genitum médium aliquid conftituas, nec per
i d , quod inter e a , quas eandem seternita-
tem habent, & conjunta funt, maléin-
Páter prin- terponis , naturam dividas. Nam fi tempus
clpii expers. Filio eft antiquius , illius proculdubib pri-
Xfig Se 7 $ “ ÓAcov’ á pyyv Se b ra v ¿'m oa , /j_¡¡
Xpovov T ra pevS yç, ptySe fxeaov r i r a ç y ç tou
y eyevvyxo roç ù r S yevvyp tà ro ç, ptySe SieA«ç
ry v <pvGiv refi xaxcog TTUpevre& evri ro7g aw.
a /S io iç x a ) avvyfxfxevoiç. ei y a p yjpovoç Tía
e tD feaêérepoç 3 ¿xeívs S yA a S ii 'srçprcoç â<; e
eiy à ln o ç o T la ry p . 7raç vroiyryg {%povw
o V7T0 xpovov ; ttcoç Se x a ) K opiog vra vr
mùm Pater caufa fberit neceffe eft. Quod s¡ ^ „ xtti „ (¡i¿eTM ; C. aafl. „„r. iHeh. 1.1. fi ita eft , quo tandem mmnordlno ttpemnmponrmumm v-i r r
faàor e rit, qui fub tempus cadit ? Quo item
Rom. x. ii. modo Domìnus omnium, fi eum tempus
prseceiferit, eíque dominetur ? Principiì igi-
tur expers eli Pater : nec enim aliunde ,
Filius Pa- nec à fe ipfo effe habet. Filius autem, fi-
E^agnofcic" quidem Patrem ut caufam accipias, nequáquam
principio caret : principium enim
Filii , Pater e l i , ut caufa : firi de tempore
principium intellexerìs , principii quoque
omnis eft expers. Neque enim temporum
l)ommus temperi fubje£tus eft. , • - f ? fi ■ l V fi -
Qaomodò V i l i . Quòd f i , quia corpora tempori D v. E/ Se fióri rà Qeo/uara varo ^^opopt
principium , iubjacent, idcircò Filium quoque tempori rooro à^icóaeig xeìadai xa) róv 'Tióv vt~*
feu, caufa’ jfubeffe ftatuas, tunc rei incorporea cor-
^ pus attribues; & fi , quoniam ea quas
apud nos gignuntur, cùm antè non effent,
polleà orta fu n t , ideò Filium quoque ne-
ceflàriò ex nihilo in rerum naturam pro-
diiffe contendis , comparas e a , quje com-
parationem omnem refpuunt, Deum nem-
pè & hominem, corpus , & id , quod cor-
pore vacat. Ergo & patietur, & diffolve-
tu r , atque interibit, quemadmodùm & nof-
Noneodem tra corpora. T u quidem idcircò Deum ita
modo ratiod- generari cenfes , quòd corpora ita geneàvapyog
ouv o T la r y p ' ov y a p e r e paSar
avr efi 3 § où S e Tra p i a v r S r'o eivai. o ¿i g
T i o ç a ìa v fxev cog a ir to v r o v T la r e p a Aay.-
&ávyg 3 o v x avapftog* ap%y y a p Y i o v T la r ^
tag a’irtog ' ìa v Se ry v avrò xpovov voyg h
y fiv 3 x a ) avapyog • o v x •apyerat :V7ro
^ p o u o y ¿.ypoi'odv SeG T Toryg.
ypovov 3 izfè>/.&yaeig x a ) g copta refi àaeo/xara'
Ha¡ e) b n r a T rap y/xìv yevvcofxevà 3 o v x ovra,
'r ro r e 3 e i r a yivofxeva , Sfa r o v r o x a ) toc
Y i o v àva yxa aei'g e% o v x ovreov eig r o UMf
TrapeÀyAv&evai -3 1 ovyxptvetg r a aavyxprrct, i
©sòl/ xa ) av&pco7T0V 3 crco/xa x a ) r o àoco/xarov'
ÖvxövV x a ) T rem erai x a i A v & y a e r a i , oTi
j(fij r a ypterepd g copiará • ov fxev ovv açiotç
$ 0 r o v r o ovreo y e v v a o& a i ©eov 3 S io t i W
\ n ) Ov avrrtd^fitiav 3 i¡S\ rvitt’kntyifitiai. H á íC defunt
in Or. i . ' '
( í ) ’ZmuXanpüs. Dúo Reg. & dúo C o lb . <wct\tttpSs.
( c ) Avápzx. Principii expertem. T h e o lo g i Gracidu a s
ptoprietates Patri tr ib u u n t, r« at»px»> > öc r« ¿yíimroiy
quibus eum ä F ilio 8c Spiritu fati&o diftingunt. Híc
autem ’¿i*p%n , non de tempore aceipiunt, alioqui
enim Filius :8c Spiritus fanétus , non minus umpxot,
id e f t , principii expertes fu ñ t , quám P a te r , fed dé
caufa. Atque in bac íignificatione hoc vócabulum
fo li Patri convenit , qui a nullo e f t , cüm F iliu s 8c
Spiritus ex Patre f in t , atque ad e um , tanquam ad
c au fam , referantur. Per caufam autem Grteei nihil
aliud quám originem , ac velut elfentis fontem in -
telligunt. Tta e xponit Billius.
( f l ) AlSiu faros, Reg. C yp r. iytmrv furos. Ha:c leo;
t iö apta videtur Coitìbéfifiò , 8c proprié Patr'i^ conv
enit. Nám Filiu s 8c Spiritus fanétus ¿ ¡¿ü i,
f ¿ s funt , perindé ac Pater , id e& , feinpiternum lumen.
Unus autem Pater eft ingenitus.
( e ) iipiirSÍTipes. Reg. bm. Baf. sepMnpoo. ,
(/) Uparas äv -dV Sic Reg.bm. Or. I. Par. Coinb.occ.
■tirimum-. Mendosè in.Ed. orpàros ut ?. Billius » pi'jmus-
(a ) o v<& %up' tuorS. Nec d feipfo 8cc. Si enim aje-
ipfo, inquit Elias , ortus ejfet , à feipfo quoque feparan
pojfet ; atque ita unus efièt duo , quorum alter VTtzeXl,.
tijjet ; alter pofteà' oitus etfet ; aut ita divideretur, «f
midiá parte effet, dimidiâ rursìts ex parte non «J/ef^Co ^
I . pro orup' laurS , habet , ¿xy* trap moth , Je
'feipfo ■&cc. „
(A ) A trios. Reg. bm. duo C o lb . Or. i . Baf. ounou
. ( i ) % M 0 ts. Reg. C yp r. voyupitíis, f
^ ^ÌÓeo'pictTet •
o-¿peata' eyco S e $0 rovro ovx vvrcog 3 ori À rsntur : ègo Vero ob id non Ita gìgni af- nandum , de
otlrto T * Q c ó fx a ra • a v y a ç r ö e iv a i o v x
quloiov 3 ro v r e o v o v S e r o yevvciv optoiov ' ei
1 pii a ^ ó c A X a S o vÁ eva ip rà iïç v A a i ç , oìov
ÀVTTQVfxevoç 3 x a ) ttuvcov 3 x a )'
fifico v 3 x a ) 'òffa y Q co p ta ro ç 3 y r o v ovvapxQ o-
ytp o v TTced-y. u A A a r a v r a o v m r a p a S e x ^ r a i
ffov û v ô v ç ’ f e i © e o e f y a ç ó A o y o ç • fx y roiv.vv
piySè r y v y é v v y ffiv aA K coç , y co g 3 -e ïxy v
d iv in a a c d e
“e n e r a d o n e
h u m a n a .
- - • ~ • •' ~ firmo, q u ò d ea fit corpòram gignendorum
ratio'; ( quorum enim natura diverfa e l i , g<
horum diipar quoque generandi modus;) .
nifi eum in omnibus aliis quoque rebus
corporea* materia fervire contendas, hoc
e ft, ut patia'tur, & in moerore verfe-
tu r , & fame ac fìti laboret, omnes denique
eas affe£liones, quibus, vèl corporis, vet
t conjundim utriufque partis natura fub-
je6la eft, experiatur. H a c enim vero mens
tua non admittit. D e Deo quippè fermo
B eft- N e tu igitur generationem aliter quàm
ut divinam admitte.
IX . Verùm fi generatus eft,inquis, quo- Generatio
modo generatus eft ? Refponde tu quoque mjm ’min^
mihi, ó acute & invidie Sophifta. Si crea- r iu m !
tus e ft, quomodò creatus eft ? A c pofteà ex
me fcifcitare, quomodò generatus fit ? Paf-
fio eft , inquies, circa generationem ? Eft
& pallio etiam, inquam e g o , circa creatio-
nem. ( An non enim paffionis rationem habet
informatio, & cura, & ejus re i, quze
tota fimul ac repentè cogitata e ft, in partes
extenfio ? ) Tempus, addes, circa genera-
0. A a à ’ ei ye y e v vy ra i 3 Trag y e y e v v y r u i ,
(pyffívY aTTOXpivai ptoi 3 co $0 A e x n x e gv xcti
atyuxre • ei e x rm r a i 3 Trag e x n c r r a i ; xupte
b S i t a m i r ò 3 ttcoç y e y e v v y ra i3bir c¿9 -og ryv
jévvyaiv ; irad-og x a ) <zfèx ry v x r iG i v y y à ç
ov TT.a&og y à va rvir coGig, x j y (ppovr)ç , xa ) y
roti voySevrog àS-çoeog eig r o x a r a fxepog
\ è^airAcoGig ; XÇ0V°Ç ryv yevvyaiv ; b*
yfpvcù xa ) r a x n Ç o p ie v a • tottoç e v ra v& a ;
tottqç • è/xeî * ¿TTorvxfiia ryv yewyGiv ; C tionem ? In tempore etiam lunt quæ crean
aTTorvxia- Jta/ ry v x rm iv * r a v r a
yxovaa cQiAoGOtpovvrcov vptcov à y a ç o vovç
v&reyça*.\e , iroA Á a x ig r a í i r a y X ety ° ô x
IreÀeaev. a À A a ^Ao yço 3 <pya) 3 r o ttu v
virea ry ae x a t ß o v A y p ta n * a v r o ç y a o eiTre 3
c xa) c iyevy&yaav * a v r o ç c v e r e ÎÀ a ro 3 xa )
cMr'm&yGav. Órav eliryg Tifi Aoyco roS ©goef
I ra ir a v r u ¿ x rm & a i 3 ov r y v .à v S ’pcoTTivyv x rm iv
iiaayeig * ovSe)g y a ç yucov Aoyco <®£¿priei
ra yivofxeva \ ovSeï
I n/tco v s ovtfle ¿TTovcorepov 3 ei r o Aéyeiv
I epyov GVfxirXypcoGiç ÿv * à a r e ei xa ) Aoyco
v-TtÇii ©goç r a x r iÇ o fx e va 3 o v x àv&çeÔTnvov
^ daureo r o x r tifieIV. y y a ç Se7%ov x a ) avSpcoTrov
Myco r i t s i^ t r io v r a * y f ie r a i 3 o n o v x <*>Ç
tur. Locus illic ? Hîc quoque locus. Spei
frullratio circa generationem ? Creatio quoque
interdùm fpem fruftratur. Hæc à vobis
differentibus audivi ; etenim quæ mens deli-
neavit, ea plerumque manus perficere non
potuit. A t dices : verbo & volúntate omnia
condidit : Ipje enim dixit3 & facía funt : ipfe pf cxtvm;
mandavitj & creata funt. Atqui, cùm ais om- **
nia Dei verbo creata fuiffe, non humanam
fcilicet creationem inducís ; nec enim quif-
quam noftrum, e a , quæ fiunt, verbo efficit.
yut i , m ¿4 kAvn.o. D N flù l'g^ ip è nobi» fiiblimins ac prxftantíus
e ffe t, minúfque laborioíiim , fi fermone
&(>cù7toç xnfiei Qeog. l'ire) S0 yp¡afiov
folo aliquid conficere poffemus. Quamo- Deus, hu-
brem, etfi Deus , e a , qua; creantur, verbo mano more’ 3
i • t í n e c c r e a c , n e e creat, non tarnen humana eit ejus creandi g e n e r a r ,
ratio. Aut enim hominem qupque fermone
aliquid efficientem oftende : aut mihi concede
Deum non humano more creare.Quöd
fi fecüs exiftimas , a g e , volúntate civita-
tem deferibe, & ftatim civitas rep rífente-
tur. Opta tibi filium nafei, & protinüs tibi
puer exiftat. Velis aliud quidpiam eorum,
Ie ßouAypcan iroAiv 3 x a i e ■to^cpGTyrco iroAig *
F &tÀyaov yeveG&ut ^ Qpi viòv3 xa) 'nSfecpGryrco
TTctìg' fhAyGov aAAo r i rcov (ts^rìoueveov
„ a , v - • « « y , , _ quæ mambus efhciuntur, & confellim vong
epyov « ßovAyaig x afififfarco. et * E juritas jn 0pUS prodeat. Quòd fi quidem nihil
rovrcov ovSev e ir e r a i reo ß o vA eG & a i 3 ©soef .
oe ro ß ouA ea& a t izsffiit%ig Ig t ) v 3 aAAcog peev
av&pco7rog xn t f ie i , aAAcog S e o irdvreov
*ttoryg Q eo g . ircog ovv xr'iffiei pcev ovx
w&P'COTTixtog 3 yevvav Se à v a y x á f ie r a i
m & çi’07nx co ç ; g v pièv ov-x cov 3 eT reira
tytvov 3 e i r a yevvag • Sia. r o v r o o v x ov ra
T“*'eí ^WAfvvi). Reg. bm. tres C o lb . Or. i . ru
íWAioW. ' '
vor P°fßo. In fenfu Scholafticorum lianc
em lntelligirrtiis. Affeétum quemdam exprimit.
' ' Eví'"íii»<t«v. Sic duo Regg. 8c Or, i , Ita le g èn -
Tom, I,
ÌiU
untatem noftram fequatur, Dei
vero voluntas addo fit ; perlpicuum utique
eli, alio quidem modo hominem creare, alio
autem rerum omnium creatorem Deum.
Quae igitur eft h i c ratio, ut,cùm D eus alio
quàm fiumano' more procrèet, humano tarnen
more gignere cogatur ? T u quidem ,
cùm priùs non effes, deindè fadhis es, pofteà
dum , licèt plerique Codices 8c Editi habeant , tyi»-
(<i) aùtS fo kI(£m. Hffic defunt in C ois l. 3. 8c Or. 1.
( e ) nupatrhira. C om b . srupuThirul. Prceßo fit CÌvitaS.
( / ) x«<. Deeft in du o bu s Regg. & Or. 1.
D d d d d