
tempore fuerit ijlius luctuofi fchifmatis exordium, definire non facile efi[
Confiat tamen nullum in Naffanqena Ecdefia fuifle dijfidium , càm tres
primas Orationes habuit Gregorius. Felix namque & amantifiimum pacis
concordiceque donum vigebat adhuc anno 3 6z. omnefque mutate caritatis
vinculo jungebantur. Prodiit igitur Monackorum fchifma intra fines anni
I 363. Etenim exeunte hoc eodem amo , jam turn eruperat, cùm in Politica
Vid. Or. IV
n. io. ■
fblitudine primam InveSivam ficriberet Gregorius, & ad fequentis anni
364- primordia perfeverajfe videtur. Duravit per breve & exiguum tempus
vel, ut cum Gregorio loquar, quatenus per diffidium, pacis bonum dillì-
dentes intelligerenc. H i fiunt limites intra quos Naffamtenum fchifma
concludi debet. Caeterum in ilio compefcendo, fingularem uterque Gregorius
prudentiam adhibuit, admirabilem caritatem exhibuit, eamque manfuetu-
dinem & moderationem, quam omnibus retro feculis exemplo effe Pafioribus
ad componendas controverfias, animofque fieclendos, optandum effet.
Alias 1 1 .
qua autem 6.
er at,nunc 1 r.
Habita
ineunte anno
3 ¿4.
Hanc Orationem
Paci
dono offerc
Gregorius.
Pf. Cxi. 7.
P/", XXXVIII.
Pf. C X V III.
Pf. X L IV .I.
I. Cor. a , 6.
PRIMA DE PACE O R A T IO ,
ob M on a cho rum re conciliationem ,
p o f i f i lem ium > proefinte P a tre .
O R A T I O S E X T A .
I. "L lN G U A M meam folvit alacritas , le-
gémque humanam propter Spiritûs legem
cöntemno ; ac fermonem, quern nondum
ulli priiis conceifi, paci dono offero. Nam
cum priùs à nobis membra difliderent, ac
magnum illud & pretioiiim Chrifti corpus
ita divideretur, & difcinderetur, ut pené
etiam fecus infernum ojja noflra dififiparen-
tur, non fecus ac terræ profunditas aratro
difcilfa, & in terram fufa ; cúmque iníec-
tam illam & divifionis expertem iunicam ,
ac per totum contextam 3 in multas jam
partes confciffam , pravus ille prorfus fibi
vindicalfet, hoc fcilicet per nos affecutus,
quod per eos, qui Chriftum in crucem fuf-
tulerunt, haudquaquampotuit ; tumquidem
labiis meis cuflodiampofui 3 alioqui nec ad
fermonem admodum promptis, quòd icili-
cet hoc fpiritalem rerum feriem poftulare
exiftimarem , ut per earn philofophiam,
quæ in a£tione polita e f t , me primùm ipfe
purgarem deinde aperto animi ore fpiri-
tum traherem 3 atque ita demum eruàarem
verbum bonum 3 ac perfectam Dei Japien-
tiam apud perfectos loquerer : & quemad-
C O EfyijwjsW ». Prima de face Oratio. Reg. hu.
vrpûros. C o lb . maximus in marg. í ’ppí6>¡ aros iiri r? iiáret
TÜI pnaJCprrt.1». Reg. Medic. its r ii rófíZam , iì* puf» fui
fì»ni ir tironÌK»ftii 01 òftài(fetn. D e fa c e , quam pofl dijfidium
iniimus, qui ejufdem fidei eramus. Cæterùm inter Greg
o r ii Orationes, funt 8c aliæ duæ , nempè vigeíima
fecunda 8c vigefima tertia in h o c noftro ordine , quæ
itidem de pacé infcribuntur. Idcircò hæc oratio fexta
tîpnmàe ». id e f t , frima de pace , infcribitur , quia ni-
mirum prior refpeftu temporis habita eft.
( b ) Mtrct r ii nonry. Deiunt in Jef.
( c ) AirS. Deeft in Reg. a.
■(d) Mu. Regg. a. bm. hu. O r..i. J e tB c c . ftot'.
aE I P H N IK O S A . E n i T H E N O S E I *
yo va^óvrcov 3 h y i r a rtiv aiC07ri\v 3 eV; b
Trapovaiot t u ararpoq c avTH c
A O r O 2 Ç.
a « - A t e i ^ y o u Ttjv yX co -rlav « t i t ^ B v y i a , d
Hfij afètfppovco Tov ¿v3-pa>7rivov voyov Sjgi t o v
vo yov t o v Y lv iu y u T o q ' ita ) f i f e o y i t u eipjfvri
to v X o yo v j ou7Tü) tPiéprepov o u fív ) auf%copriauc.
1v & T i p o v y e v pb y v t x a I ç a c / i a Ç i < z irç)ç r i y d q t«
y iX n 3x a ) t o y t y a x ) T t y to v a a y a e r 2 X p /ç - o c f 6
à 'i-npiÌTO i t a ì $ iiT t o ( s f ] iT O > c o q y i x p S x ) S f& a x o a -
T r ' f i S r a t r a o ç d r\ya>v t o v ò lft iV iO Ì o v y h q
ß a & o q '¿òqoTqco ^ p n y v u y e v o v } x a ) z a r à y t jç f
a z i f a v v u y t v o v 3 x a ) t o v a T y t i T o v 3 (â à y t p i ç o v ,
B u < p a vT o v o i oAo u % iT c o v a x a T a n y à v ó
7TOVttpoq OÀOV éaUTOU TTiTTO/tlTO 3 TOOTO f ì
tipico v f u v t i& i ) q , o Sfg. S t o v Xp/ç~ôv ç a u p c o - g
o u v T c o v ouX ' ía% y a iv * t o t ì y ì v f t ì h (puÄ ax tjv h
e f h y t i v To7q j ^ d iÁ í a t v d o ú c f l a X X c o q ' z o g p & ù y o ïç i
S a i rsfet t o v Á ¿ y o v 3 o r i r i i f i t p y c o v t p iÀ o a o r p t a
x a S - a p a i k <GrÇ9>Tov i y a v T o v } i ì r a t o ç o y a t v ç k
S f a v o i a q d v o i% a ç i X x u a a i a r v i S y a 3 i Î T a i f y p i v -
% a £ r a i X o y o v d y a d - o v 3 (fc À a X i7v ©gocf a o f m
T iX i i a v , ¿ v r o 7ç t î à î i o i ç , a x o X o u & i a q iJveif
( e ) T2 Xpw72 typuro. D e e f t tS , in Regg. bm. hu.
Or. r. 8c Jef. In aliis^ pro i'nfptíro, Iegitur, ¿'¡mtii'ctfii,
dijfipatum erat.
( / ) Pvyvfuw. Sic plerique codices. Par. ed. ¿yiífttioi,
f r a ila .
. ( g ) Toi X fnfih. Regg. bm . hu. Or. i . Jef. omittunt
(A ) <t>u*»K»¡* liifitn. Sic Reg. hu. 8c Or. i. Par. éd.
iifttiir foXaiciii.
( i ) OiP axtsaif. Regg. bm. hu. 8c Jef. ¿ï\ »oson.
( k ) Il paroi ifcuoroi. Reg. hu, duo C o lb . O r . I. vepórtpo*.
R e g. a. 8c Jef. irpinpn í»vt¿i.
( **> áoonp a KSMP°i A ftiodum cuivis alii reí , tâmpatvaquàm
.Vi v t t v r t m e v y f j u t n m i x a )l yjuixmppq?T >m l f j t a ç a v i ,
; y ¿ f¡ r o t i 2 o X o y ó o v T o q íu í y i i x a i Á i a v
l ^ t a x i y y í v c o q 3 ovtco x a ) X o y o v x ) a ic o 7 r t ¡ q 3 i t
Kfi¡ r i q a X X o q , x a i p ó v iy i v c o a x o v .
ß . A lc i t o S to ¿McotpcoSyv x a ) ¿Ta7rnvcód-tiv
yravToq ¿ y c t& o S y ív ó y iv o q 3 x a ) ofóv n
magna: fuum tempus eft, (redé enim ac
perquàm confideratè hoc à Solomone dic-
tum eft,) fie fermonis & filentii tempus efje3
ut fi quis alius, cognitum & exploratum
haberem.
II. Ob hanc caufam obmutui 3 & humi-
qroppco Vi ucv > f 3 n.w. w .v . . . liat usJujm--y, procul ab omni b" wonu vo riwemi lUoltUuOs)
W ■ Hffl 1 H H R , M H f veIu.£ n™es quædam cor meum fubiens,
\ \ 3 ^ / a \ / iermonis radios obtexit, dolórque meus die Xv"lt Ttiv axriva t ú Xoyú , (£ t o aXyvya ya ■ - 1 -
x { , . 1 / 9 \ / ac node renovabatur. Omnia enim, fomites
vvxroq xai tiyipctq avíxatvfíTo. xa) aravTa quidam mihi erant, diffidiíque fraterni mo-
yoi & veanxxauyara xa) vesroyvtiyaTa r«ç B nimenta, vigiliæ nempè , jejunia , preces ,‘
lachrymæ, callofa genua, pe&oris conver-
berationes, fufpirium ex imo manans, per-
nox ftatio, mentis ad Deum peregrinatio ,
tenuis inter orandum fletus, audientium
ánimos ad compunétionem incitans, pfal-
lentes, D e i gloriam celebrantes , tegem
Domini diu noâùque meditantes 3 exalta-
dones Dei in gutturïbus ferentes : atque
hæc etiam vitæ Deo gratæ pulchra indicia
& argumenta, tacitique præcones, fordida
nimirum & fqualida coma, pedes nudi, &
Id xaXa dTou xard &iov ß io u 'sr&yoáyyaTu iù C -^P0^0^008 imitantes, nihil mortuum fe-
I utivuyaTa3oi atco7rcovTiq xtipuxeq 3 auyucoaa x1 rn Â- t. • i • i
/ , ¿ / > c. \ rentes, apta & moderata tonfura. M M
m ^ v iaitumcaftigans, zona ob melegantiam ele-
I TTivapa xoyv3 yrofiç yvyvo) xa) To7q 'ZwroXi- ganSj tunicam nonnihil reftringens, ita ut
xo7ç iTToyivoi 3 ytifîv vixpov tpipovnq 3 xovpà reftringere minimè videatur, greifus confi-
Vitæ mona-
fticæ deferip-
tio & exerci-
Pf. XXXVIII.
3*
[ b d d iX ip c o v S j& Ç iu ^ i c o q 3 a y p u 7 r v t a t 3 v t iT iia {3
[ &%fi<rív%a) 3 f a x p u a 3 t u X o i y o v a r c o v 3 ç y S - c o v
» c c i7 r i T i y t t c i i q j ç i v a y y o ç cm ß a & o v q d v a 7n y -
■ a r ô y iv o q 3 ç c t a i ç T r d v v v% p q , v o S ©goV
I cx f n y i c t 3 & p í¡v o q c v f i n a n X i< a f l o q 3 Ç d p y a x o j r
E t o7q d x o u o u a i x a T a v u % ic o q 3 o i y a X X o v T i q , o î
j f o % c t £ o v n q 3 o i ÿ iX iT c o v T i q t o v v o y o v X v p i o t i
I »} y t p a q x a ) v u x T o q 3 o î T c c q v ^ c o a a q t o v ©gocT
I iv r o l q X a p u y% i ( p ip o v T i q ’ x a ) r a u T a
Pf. 1.2.
Pf.cXLix.6i
MonachorunTyeftitus.
tans, oculus minimè vagus , fubrifus blan-
dus, vel potiùs fiubrilionis motus quidam ,
risüs petulantiam caftigans , fermo à ra-
tione profe£tus , filentium fermone praef-
tantius, laudado fiale condita, non ad blandidas
comparata, fed ad meliora dirigens ,
objurgatio laudatione optabilior , modus
ffvyyiTpoq 3 4¿&i€oXti rv<pov xoXaÇovaa 3 Çcovti
ì 7zj e àxoayco xoay'ia3 yixpóv n tov * %iTcì>voq
ataçiXXovaa 3 <z oaov yn àvaçiXXav 3 ßafiaya
ivça&iq, otpQaXyoq ov arXavcoyivoq 3 yaf'iaya
w&anviq 3 yaXXov f i o^yìì yufiayaroq ,
ànpaaiav yiXcoroq QaxppovîÇovaa 3 Xoyoq taf
. , \ / ^ triftitiaz & animorum relaxationis, atque
_ loyou riptitaripa 3 D utrju(que permixdo & temperametttum ,
tiranos aXàn tiprvyivoq 3 8 ov ^ q -Wgiov, mollities fortitudine , aufteritas verecundia
¿XX’ ¿ftiyíav rocf xpiiflovoq 3 ÌTr'iTrXrfciq temperata, iìc ut neutra ab altera laedatur ,
sixpiìfiiaq Tró&'nvoTipa 3 yiToa xaTtitpiiaq xa) utraque alterius opera laudem conieiavpioicioiq^
„x a\ it* ijf\i. a>y Q_o Tip/ cov yi/%gt q x,\ xpai aiq3 quatur ; modus tum in: commune pro- u..a _j _i:_.
I t o avraXÒv ^ r e f i y i v v a i c o , t o a ù ç y p o v
; o v y x p a r ò v 3 c o q y n J \ * í T í p o v v<z¡ró t o o íT z p o v
l CXete&ìi Srojf 3 ¿ X X ’ á y < p ¿ T i p a f t àX X tiX c o v
i i v f o x i y i 7v% y i T p a T t i q ^ i i q t o x o iv ò v i a r i y d é f i a q
x a ) v e a r o y c o p x a ic o q , r t i q - y t v r o v q a X X o v q 7 r a i ~
deundi, tum fecedendi, illud ad alios infti-
tuendos, hoc ut ipiì Spiritus myfteriis im-
buantur ; atque ita utrufnque , ut , &
in communi folitudinem, & in folitudine
fraternam benevolentiam & charitatem fer-
vent ; & , qua: his adhuc majora & fu-
blimiora fu n t, opes in paupertate , pofi
àa y c o y o v a u q j T«ç f i r e i U v i v y a T i y v ç a y c o - E felfio in peregrinàtione , gloria
youatiq 3 x a ) r t jq y ì v c v tzS x o iv d ì r o a x o iv o v
tyuXaTTovatiq 3 T tiq f i c v T a f à y i x T c o t o <piAa -
fíX tp o v x a ) (p ¡ x d v $ p c o 7 r o v ‘ x a ) a y t ' f c o t o v t c o v
t r i x a ) v ^ t iX o T ip a 3 ò c v 7 n v i c t 7 rX o S r o q 3 ’é cv
-.Ai1) K»ipW tiri. Mallem , K»ip¿í ir li, uti in pluribus
«IH. Iegitur.
, ( } Ar«^É»|tur. Sequittir in Reg. hu. 8c Coisl. i. i»
«»«Tpioif ipàfitia. Billxus- fic Icgit 8c v er tit : qua in
alus cernebam.
£ I l EZIT,ft,’\UÌ- v^e§* a- ’wrlftvnt.
\d ) T5 ¡cura ®ùi fila. L eu v en k l. vita ex D e i fra - fenpto mftituta.
„ „ í e ) .A’6<’<7í ?' »arfóla 8cc. Billius : ob ornatùs neeletfum
Culta O ornata. . - •
.(/) XitSios. Tunicam. N e c benè Billius pallium ¡ fi»
Caricas.
Pauper tas.
temptu , potentia in infirmitate , foecun- Humilitas.
ditas in coelibatu, ( liquidem præftantio-
res foetus illi funt, qui fecundùm Deum
exiftunt , quàm qui à carne ortum du- Caftitas.
cunt : ) qui deliciis minimè ftudere pro
quidem.brevia p a llid a humeros te g e n tia , quæ cin-
gulo adftdngi nihil opus e ra t , geftabant Monachi. ■
(g ) Où ir por iotirtlai 8cc. Noti ad àjfentationem comparata,
fed a i virtutem dir'igens.
(A) T«f bínala. Tres C o lb . O x o n .O r . i . Jef. fin n f
- . f i ) TÌ»p»Qx»irltrOcif,
fiXccirìerèctq.
( k ) E ¡ í r o K o lio i i 7rtptt% la
tionis in publico y & fecejfii
Reg. a. tres C o lb ., Or. i. x«r«-
L eu ven kl. modus converja