lx P R AZ F A T I O.
ex fide chriftiana omnibus not filma diceret, nec illi eum tarn darum haberent
atque venerandum., nifi hac ab ilio dicta ex regula not filmte veritads agnof-
cerent.
De Bapdfmo & Cqnfirmatione.
Ba'PTIsmum appellat omnium Dei beneficiorum praclarifilmum &
prtefiantfiimum. Donum; inquit, vocamus, grdtiam , baptifmum, unctionem ,
illuminationem , incorrupdonis indumentum , regenerationis lavacrum , fimllum,
ac denique excellentfiimo quovis nomine appellamus. Donum dicitur, quia iis,
qui prius nihil Contulerunt, datur. Gratia, quia edam debentibus. Baptifinus,
quia peccatum in aqua fiepelitur. Unélio, quia facer & regius . . . . Illumina-
tio, quia fplendor & claritas: Indumentum, quia ignominite noftrce velamen
• eft Stc. Tandem quodlibet peccatum purgat & abftergit. HtecBaptifmi gratia
SC facultas eft., non orbem terrarum ut olim obruens, fed uniufcujufque hominis
peccatum purgans, eafque obftrucliones ve I maculas, qua vitio contrakuntuf
profits abftergens.
CoUatum a laicis Baptiima irritum videtur exiftimafle Gregorius : faltem
colligi ex eo poteft quod narrat de f e , cùm Csfareä navigaret Athenas.
Orta gravi tempeftate, inpericulum mifer veneram , inquit , ne non inidatus è
Vita difcederem, Jpiritualem aquam inter exidofas SC mdrdferas utidas defide
farts; ac próinde clamabam, obfecrabam , breve quoddam temporis fpatium ex-
peSabam : clamabant etiam, in communi licet vita difcrimine, quifimül naviga-
bant. Verebatur Gregorius , ne Baptifmi gratia privaretur : remedium tamen
erat ipii perfacile, fi exiftimaflèt manu laici Baptiimum polle conferri. Non
enim dubium quin plures tunc adfùerint, eadem fide informati : Quippé omnes
ad unum fledbus genas rigabant; junctique Chriftum voce gemebundà voca-
bant. Hsc tamen apud eum legere eft , quae primam ièntentiam infirmare
viderentur : Quivis dbi initiator f i t , qui modo eadem fide informatus eft.
Exiftimat iànéhis Dodtor eos qui, non quidem per contemptum , ad
Baptifini gratiam non pervenerint, ièd moras producentes ante iùiceptum
Baptiima morte Correpti fuerint, leviores pcenas daturos , utpote qui non tam
animi pravitate, quàm ftulddà, a baptifmo aberrarmi. De adultis & infantibus
, propter inopinatum & violentami caiùm , non iiifceptà baptifmi
grada, mortuis haec habet : Poftremi denique , nec calefti gloria, necfup-
pliciis atjuflo judice ajficientur, utpote qui licet fignad non fuerint, improbitaté
tamen careant, atque hanc jacturam pafii potius fuerint, quàm fecerint. Haec
vero non fic accipienda, quali cenlùerit Gregorius originalis peccati poenas
infantes non luere. Revera infantes lùppliciis non afficientur quòd Baptifino
caruerint, ficut nec adulti, ni defidià vel contemptu ad Baptiimum non ac-
cefìèrint : liquidem defeétus ille Baptifmatis non eis crimini ■ verti poflèt.
Intereà licet adulti non puniantur ob omiflùm baptiima , poenas tamen exol-
vent de peccatis quae in vita perpetratimi ; fic & infantes natura filii irte &
peccato originali obnoxii , meritò pleòlentur , miferè a Deo in sternum
repulfi , ut Gregorius docet : Hominem invidia Diaboli , atque acerbo
peccati guflu , a Deo conditore miferè feparatum defpicere , a Deo alienum e fi
Hortatur parentes, ut infàntibus luis Baptifmum conferri curent , & eos
ab infamia fàmSlificari. Infans tibi eft ? Ne occafionem improbitas arripiat : ab
infanda fanclificetur, ab ipfis unguiculis Spirimi confecrelur. A t propter natura
imbecillitatem figillum metuis ? Quàm imbecillis animi mater es , pufillaque
fidei Ü Anna. vero Samuelem , priìts edam quam procreatus ejfet, Deo vovit,
atque in lucem editumftadm confecravit. Non vuit pueros prima state bap-
tifari, nifi quod urgeat periculum. D e reliquis ita cenfeo, ut triennio expeclato,
■
P RAE F A T 1 O. ixv
fdeis ? At Paulus hoc facere I minime dubitava.. .. A t hac minime poft bop*
dfrnum inquis. Quo argumento id confirmas ? Am ran ita fe habere pròba
aut (I id nequis,ne condemnes. Quod f i res dubia eft, vmeat humamtas &facilitas.
Impudicam quidem mulierem expellendam cenfet Gregorius, .cùm id Or.,r.n°.s.
Chriftus permiferìt; reliqüis autem omnibus in rebus animi squitate & pa-
tientià uti itibet. Si f u c o illitos & cenifsà colores & pigmenta perfpexerit
vir hoc ornatu mulierem fpoliet , :Ceteraque inhonefta coerceat & reprimati
Àdulterii causàuxorem dimittere vifo pemuttitur; mulieri autem virum
dimittendi non eadem datur facultas : hanc legem non probat Gregorius , M i K
eamque impugnar. Quid enim caufafuit, m^àx., curmulieremcoercerent , marito
coritra indulgermi ? I . E t mulier quidem, qua impròbum congiura adversus
v i d fu i cu b ile f i i f c e p m t , à d u lte r ii m a culo c o n f t rm g a tu r , acerbf i im t fq u e legum
p a n i s e x c r u c ie tu r p v ir a u tem ,q ui f id em u x ò r i d a tam p e r a d u lten um v io la v e r i t , nulli fu p p lic io o b n o x iu s f i t ? H a n c legem h a udq u a q uam p r o b o . . . . Vm e r à n t,
q u i h a n c legem fa n x e r u n t , a ep r o p te r ea a d v e r su s m ulie r e s la ta eft.
Epifcopos prscipuos matrimonii fuiflè mmiftros, fspiufque ìnterfuilfe dum
celebraretur, fequentibus confirmari poteft. Cùm Gregorio non liceret
adellè Olympiadis nuptiis, fcribit Procopio : Quanìkm ad vpluntatem atmet, I H
SCadfum, SCfimulfeJlum celebro; juvenilefque dextras inter fe pungo, atque
utrafque Dei marni. .
De Invocationè Sanctorum.
Invocationis Sanaorum, atque inprimis beats Virginis , teftis locuple-
tiffimus eft Gregorius , ubi hscnarrat de beata Juftina martyre, oppxDefpe- Or.,,.-»..*
raus omnibus aliis remediis ad Deum confugit, atque adversfts deteftabilem
amoretti fpOnfum fuum patronum ac defenforem affumit. . . Chriftum . c:. ;
Virginemque Mariam fupplex obfecrans,ut periclitanti virgm Juppetiasferrei,
iejumi SC chamemice pharmaco fefe communit ; partim ut formte venuftatem tam
quam infidlofam obfcuraret ,ficque flammee materiam fubtraheret, cut libidims
fomitem abftumeret ; pardm Ut per fidem SC humilitatem propmum fibi Delitti
¿C exorabilem ridderete Neque enim Deus ulld re permde, atque voluntana
corporis affiicladone, conciliatur, lacrymifque mifencordia vicifiim rependi folen
Dubium Gregorio non érat quin San6tis in coelo nota eilent Se vota noltra, &
plurima qus hìc agimus; fic enim de Athanafio jam vita f'uiiclo loquitur . Nos Or.ii.iAjr;
autem udnam ipfe benignus dejùper SC placidus afpicias, atque hunc popidum gu-
bernes, perfeclumperfecta Trinitatis, qua in Patre fyFilio cC SpirauSaneto
intelligitur SC colitur, adoratorem ; meque , fiquidem res pacata futura fin t,
in vita teneas, gregemque mecum pafeas : fin autem Ecclèfia belhs flagratura
eft, reducas , aut ajfumas , tecumque & cum tui fimilibus colloces ; tametft
magnum fit quod poftulo. Non tantùm Athanafium, fed & Bafilium invocat 0r.4!.h«.8r.
& Cyprianum; Sanétique martyris cineribus morbos & dsmones depelli •,Ä
fcribit. Sanaorum reliquiarum cultum, invocationem, interceffionem, tam
fspè tamque apertè profitetur Gregorius , ut id negare cum hsretici non
polfint, piam hanc conlùetudinem coecam in Divos lùpérftitionem appellare
aufi fint. Ita Dallsus : « Coeca in Divos fùperftitio, quam hie ipfe Gregorius
il non parum promoviilè iiiis & verbis & exemplis videtur ». . V; J cuini.p.y,.
De Grada.
Q u a m optimè Auguftino&Latinis'gfsciPatiesin caufa gratis affentiant,
fatis confirmatum eft, maxime a doaiflimo Meldenfi Epifcopo; & vel unus
Gregorius, in tanto apud Grscos habitus honore, hoc fuo lùffragio evince-
ret. Plura jam ab Auguftino adversus Pelagianos noftri Theologi teftimoma
prolata fiint, qusdam ex deperditis libris, 8c lingula tam peripicua, tam ad
Tom. I. r