
391 S. G R E G O R I I T H Ë O L O G I
certamen inter vos ineatisy viri fimul & m fy t i/MS xa) yummif,
feminae, adolefcentes fir virgines, fenes fir
juvenes, Sacerdotes & populus, Monachi
& in fodalitio viventes , qui iimplicitatis
alumni eftis, fir qui exa&ioris vitae ftudiofi,
omnes denique, quorum vitay v e l in con-
templatione, vel in rebus gérendis verfa-
tur. Hie illiu s , velut corpore vacantisac
materias expertis, in jejuniis atque oratio-
nibus afliduitatem laudibus evehat, ille in-
fuperabilem in vigiliis ac pfalmodiis vigo-
rem. Alius egentium curam & prasfidium
v e a v in z o i z a i 7 r à p 3 e v o i y a fs rp tnG u T a i u e r â a
v e eor ep a v s i e p û ç z a ) A a o g , o í y o v a f i x d i x a )
f ,u y 'd f e g j o í r y ç d y r A o r y r o g z a ) r y ç ¿xpiSe'/àç
o n 01 t y ç 3 - e a p ia ç 3 z a ) o n o i r y g e®cdt'icog. ¿
y e v e y rd iv e ir co t o c v v i in r e ta i ç z a ) ‘G rpooiuyujç 3
oJov d o a y a r o v r e z a ) aù ’À o v , o oV to ¿y
d y p u i r v ia i ç T e z a i 4 a A y a f ' i a i ç evrovov te b
z a ) d y r jy r o v . a A A o ç To c v r a g ?m a n ia t r à v
f e o y e v ea v 3 a A A o g r t iv C^ € S Ç t o v&repeypv c
alius, ut vel fuperbis & èlatis reftiterit, v e l ß dvrirv7riav3y nrcsg t o rayreivov nvizara€aair
ad humiles 'fe demiferit, narret. Virgines
pronubum laudent ; quae matrimonii jugo
conftriófce funt , moderatorem ; qui foli-
tariam vitam agunt, excitatorem & erec-
torem ; qui in fodalitio vivunt, Legiflato-
rem; fimplices, dedudorem ; fpeculationi
dediti,Theologum ;praecipites, fraenum ; ca-
lamitòfi, confolatorem ; canities, baculum ;
juventus, praedagogum ; paupertas, largi-
torem ; divitiae, diipenfatorem. Quin mihi
videntur, & vidua: patronum laudaturae ; &
p u p illi, patrem; & pauperes, pauperum „
ftudiofum ; 6c peregrini , hofpitalem ; & 'f J
fratres, fratrum amantem ; aegrotantes, m e-
dicum , idque cujufcumque morbi ac medicamenti
volueris ; fan i, valetudinis cuf-
iodem ; omnes denique eum , qui omnia
omnibus fa&us e f t , ut omnes, vel quàiii
plurimos luerifaceret.
ai 7Tafievoi , rov vvytyayayov * at v<zaa
fyyòv 3 ròv Qaxpoovwryv ’ oí ryg ipyy'iaç,
d rov (Sriepearyv • oí ryg ¡TTiyi^iag 3 re: i
voyo3 eryv • oí ryg dirAoryxog ÿ rov ofyyóv •
oí ryg 3 ea>p'tag 3 rov 3 éoAóyov’ ot cv e fu-St/- e
yiaig, rov yaAivov ’ oí c v nvytyo^aig , t«v
<tfi^ftzAymv • rtiv ßazr ytfav 3 y TroAia • r¡¡?
nraifayay'tavy y veóryg" y 7revía3 ^ròv 7rooir¡r f
y eÙ7r o ç i a 3 r o v o iz o v à y o v t f o z o ù m y o i za)
'Z&çpnTdTiiv evram nen3ai • y.a)
éptpavo) , r o v r r a r e q a * Z c ù n i f la y o ) 3 to?
Q iA o t n f ja y o v • z a i r o v QtAo%evov- 3 à i ty v o r
z a ) à f e A(po) , r o v ( p iA a f e A p ô v " o t v o n o v v T e ç ,
r o v ia r o o v 3 yv f i o u A a venov z a i t a r ^ e ia v di
v y ia iv o v r e g , toi» Q u A a z a t y g & v y e 'ta g • ci 8
n r à v r e g , toi» v r à n t n r a v r a 1 y tv o y e v o v 3 m 1
z e p f a v y t o v ç n r a v r a ç , y TrAetoyag.
■i a . T ' a u r a y e v ovv 3 omrep e i7ro v 3 «AÀoi. |
3 a u y a 'C >e r cù a a v r e z à ) avvyveiranav 3 o/ç
ytzqa r à v ¿ z e iv o a 3 a u y a fy i? .
y i z ç à f e o r a v e ïifo ù 3 a v r o v l a v r r f n V y z ç iv ffl
\ e y e o 3 x ) r à o z e iv a roïg e z e 'tv o v 7 r a p e% e r a Ç a V l
1 où y a ç f e f o ^ a n r a i r o f i f o ç a n y ' e v o v , zà v «
Wtav A a y z & ç ) v 3 k e v i z e v r y ç ù<tS'epCâAAovüvç\
f o % y g 3 ¿ûSmrep y z o v n a y e v ' èn r e i z a ï 'o A t y a tm
t o u t o u è r e o o ig a ù r a p z y n r & ç e ù fo z iy y T iv . f
y y iv f e 3 où y a p d v e z r o v ^ z a r d A e in r o u m toi1'
A o y à v 3 S f e z o v e lv r o ïg m e xdrloùaw 3 ¿7T a ù r o 1
t o n z v D i c ô r a r o v r à v è z e /v o u r p e r f i è o v ' ©îoii
f é ep y o v 3 ù<nre,p où <è o A o y o ç 3 eiTreïv x i tîiç
é z i 'iv o v y e ÿ a A y y o p ta g z a i ■^uytiç a ç t o v .
tuimus, acceptüm référendumerit, fi quidpiam dixerimus, quod illius grandiloquentix
animlque virtuti refpondeat.
o . Nam nec glorifîcàtum ejM
nterti-.glo ' '~ '
om od an
A D eo v ìi - - X I . H a i c i g ì t u r , u t d i x im u s , a l i ! m i -
m ib u s d e co - r e n t u r & p j - j e d i c e n t , q u i b u s t a n t ù m o t i i
fuppetit, ut exiguas illius virtutes laudibus p <¡ypA\j
profequantur. Exiguas porrò cùm dico ,
ipfum fecum comparans dicó , ipfiùfque
virtutes cum ipfius virtutibus conferens ;
il. Cor. ni. ( neque enim id quod glorificatimi eft 3 glo-
rìficatum eft 3 etìam fi valdè fit fplendidum,
propter exuberántem gloriam, velut litteris
facris proditum eft ; ) alioqui pauca etiam
illius ornamenta ejufmodi fu n t, ut ad no-
minis celebritatem aliis abundé effe queant.
Nobis autem, ( nec enim férendum eft, nos
relicto verbo, rebus levioris momenti mi-
niftrarè, ) ad id , quod laudum ipfius caput
eft , convertenda eft Orario. Deo vero,
cujus causa hunc quoque fermonem infti-
. R e g . h u . 8c C om b e f . vpto-Zlripoi, jè h é s (a )n Pi<¿ÓT*t v e r b a A p o ft. 11. C o r .
cumjunioribus.
( 5 ) EoTttn re. D e e f t r e , in q u in q u é R e g g . & O r . i .
■(c) n PW U t èlatis re fin
i d e f t , PrtBCellenribus, Imperatoribus , PrafeSHs, pietatis
ac fidei hojtibus, Hoereticis , E th n icis & c .
■ ( d ) T et tiiipurii. 'Aids addentem , fublimi volatil e x citant
em.
(e) zùtuf*!caç. Jef. tòèvftltt.
( / ) . T«» Kopitrbii. Q u i viéiui necejfariafubminijlret. (.£) lyiltis. DllO R e g g , ùyitlui. "
( n ) Tiiifwoi. Q u a tu o r R é g g . O r . z . C om b . yev^e»«».
( i ) où yìtp i'tS'i’^ccrìtù■ 8 tc . A l lu d i t T h e ò lò g i is ad hæè
quod claruit in hac. parte propter excellentem gloriavi ±E a liq u id e r a a d A th a n a fii lau d e s a e ç om o d a n s , v g 1
•ficat i lliu s v ir tu te s , q u a s p riù s p e r 'cong er iem e i |
m e r a v e r a t , q u am v is m a x im a la u d e dignæ l in t , P
v a s tarnen h a b e r i ip ó ile , lì cu r a iis j quas in o x a
tu ru s eft , com p a re r itu r .
( k ) Eve»ev. P luxes C o d d . e«e*e». .
' ; ( Í ) i m U R e g . d1. O r- i . C om b e f .
A l lu d i t G r e g o r iu s ad hæ c P e t r i v e r b a Aót. vi- a- 1 A
tequum nos derelinquere verbum D e i , nuniflrare | J
■ (in) EAár7¿«n». R e g g . a . c. d . & q u a tu o r C o ib - iAitT “
( « ) kupiàfìtToy. Par. KtttfUraTif. ^
i 'C. rii» ore nv.fAa.fy Tci yjuiriqa , uà) A A l l . Ftiit quondam tempus y cùm res Efftenaca
tt>Jk . ■ *'ro ' y , Ä V ? « « i r s : , florerent, ac preclare fe haberént, i l i
A. ■v■a r eKr A. c: o T, t n u' e v/ o v r“n g H(d feMoAMo y ta g z' a t c1 ùm,v nnnirùm furp errfl ua h x c ,’ fic v.e rbórùM impiadogma-
KiH / s v , , \ / lepore atque arte fucata traétandas Theo-511 a induxic.
ivT ty y o v 3 o ù f e n r a p o fo v et%ev eìg r a g 3 t ta g logia; ratio, ad divinas caulas ne adituni
à òA a g 4 a A A a r a u r ò v yv 4 yQotg r e 7 r a 'ify tv3 r y v qiiidem habebàt : verùm idem erat calculis
lùdere, inverfionis celeritàte oculorum ob-
tùtum fallèntibus, aut ortmigenis 6c lafci-
vis corporis flexibus fpedatores ludificari,
quod novi quidpiam ac cufiofì de Deo vel'
dicere vel audire : fimplex contrà inge-
nuufque fermo atque dottrina, pietas exif-
¿4 /1» z A e rà r lo ù n a ig r t f T & X U r K y e r a 3 e n e a g 3
Ò x a T o p X ¿ in 3 a i r à v 3 e a r à v T ra v r o io ig z a i
¿ v fp o y v v o tg A u y i n y a n t 3 z a ) 0 gocT A ey e iV
I a t) z c à d z o u e iv a z a ïv o r e ç o v z a ) n fè / ep y o v ’ t o
t f e d irA o u v r e z a ) eù y ev eg r o o A ö y u 3< e ú n e ú ia
B H H B I ¿d i cS a B B W ¿
v < ■ I ; c- ,/ wk / rhones, 6c contradicendi libidine incitata
i@j y a v T i3 e r o g y A c o o s a , canmrep r i v o n y y a .
feivòv z a ) z a z o y 3 eg 3 r c t ig E z z A y n 'ia jg y y à v
w i ty 3 a p y 3 z a ) y (Q A u a p 'ia y r a 'i f e u n ig e fo % e -,
j@} 0 à>ym A 3 yvaíú)v y ß 'i& A o g r à v
<iïçt?£,ea)V 3 e ig o ù f e v a A A o e u z a ip o v y e v , y
c A ey e iv t ) z a ) d z o u e iv ° z a t v o r e ç o v . à r i ç
d le p e y ia g ò f ¿ p e r a i r y v y y e r e ç a v a v y% v a iv
q f j n z o r o y a t v a v • 0 y o v o g e ) fc o g i% in o ù v
3 pyvoVg n ra d -e n ï.
■ty. T a u r y g r y g A v o s y g y p ç a r o y e v A p e ia g 3 C
I rîtç y a v ia g iy ,r à v y y o g , o ç z a ) f ' i z y v e f c a z e v
¿ z o A a n r o t i y A o o o s y g , r y v c v ß e C y A oig t o t t o i ç
e z a r a A y n iv 3 e eù%ng e p y o v , où v onou y e v o y e v o g 3
>¡af r y v I ou f a - : py%i v u r r o n r a ç 3 en r in t1
•z&Çÿfon'ia r o ù A o y o u . f J y f e% a y e v o i f e a A A o i
Ty v vonov -, r e x y y v , d n e € e ia ç i f y y i o u p y y n a v , o i
r e f d y ev vy ro o r y v 3 e o r y r a ra fe iy p oA p a v r e ç f-
to yevvyr'Ov o ù y o v o v f e , d A A a z a i r o
¿ z 7ropeuTov i ç e o o in a v r y ç S ’e o r y r o g . , ¿ v o y a r o ç
lingua, vélut gravis quidam ac malignus
morbus, in Etclefias noftras magno noftro
malo irrepferunt, àc nugacitas dottrina;
atque eruditionis opinionem tulit,(quódque
Aàuum liber de Athénienfibus narrat, ) ad ■
nihil aliud vacamus, quàm ut novi aliquid
dicamus vel audiamus. ’ O quis Jeremias
cónfufionem noftram caliginémque deplo-
rabit ! Ipfe folus lamentariónes calamitati-
bjis exiequare novit.
X II I . Huic furori Arius quidem i l l e , à
furore nomen habens , inirium dedit ; qui
etiam petulantis 6c effrenatiE lingua: pcenàs
expendit, in obfcoenis 6c impuris locis ex-
tìn£tus, atque oràtionis, non morbi, viri-
bus oppreffus, a c , Judce inftar, ob eandem
Verbi proditionem difruptus. Verùm alii
hunc morbum excipientes, impietatis ar-
tem condiderunt , nimirùm qui divinita-
tem Ingenito circumferibentes, non modo
Genitum, fed etiam Procedentem, divina:
natura: finibus exturbarunt, nominis tan-
A r ii & Sa-
bellii errores.
zoivcovíoL y ó v o v r y v T p i a f a n y y n a v n g , y D tum focietate Trinitatem honorantes, imo
fin f e r o t/T o a ù r r i ry p y n a v r eg .^ •d A A ’ où% ò
¡¿a zá^tog e z e t v ó g , z a ) Òvrcog d v 3 ^ a T 0 g r o S
Q io o -3 z a ) y e y c tA y C a A 7 r ty % r t jg a A y 3 efi’a g ’
«AA* e ï f c o ç . r o : y e v etg '¿^ i3 y o v e v a r a r ç i d
; çu ç eA A eiv y d S - e o T y r o g òv-s z a ) r y g S a ^ s A A iou
vM v o r o y ia ç , o ç 'G r ç p fo ç 3 e ó r y r o g n u n r o À y v
i vmvoyne • t o f e r d r p t a f ia ip e iv (p ù nen i ,
z x T a r o y y v & e o T y r o g e zQ v A o v ' z a ) r o ev
ne hoc quidem ipii integrum confervan-
tes. A t non eodem modo beatus ille , 6c
verè homo D e i , ac magna veritàris tuba.
Quin potiùs, cùm illud perfpe£tum haberet,
òc tria hxc in numerùm unum contrahere,
impii erroris effe, nóvique dogmatis Sabel-
lii , qui primus divinitatis contra&ionem
exeogitavit : & rursùs tria , -quantùm ad
naturam, diftrahere, nihil aliud effe, quàm
portentofam divinitatis fe£tionem introduy.
aAag e ry p y n e 3 & e o r y r i ÿ a p , z a i r a r o í a cete ; I hanc r.a.ti.on em tenuit B , ut unum ,
> A- » i\/ r\ y . in / v >/ n-»-i quantùm ad divinitatem , pulchrè fervaret
iWiboog e d t à a ç e v , t à io r y m yaç> , o v r e 7a h w ^
evi n u y y e c tg , o v r e r o lg t q i o ) f f a n r y n a g ,
«AA- ¿i» o ço / ç y e iv a g r y g e ù n e C e ia g , r e fi
Cpvytjv r y v à y e r p o v e r r ) 3 d r e ^ a z A tm v r e
d v r i3 in iv .
‘ o'. K a ) m u r o fs r& o ro v y e v c v t «
( 4 K«i,órípo» Kal. H a c d e fu iit in p le r ifq u e C o d d .
. y ) ?i%Tet km riuppuvti. S e x tu s 8c P y r rh o e r a n tP h i -
o io p h i, c a te r is om n ib u s P h i lo fo p h is o p p o l i t i , q u i
»Orum p la c i ta im p u g n a n t e s , n ih i l c e r t i e ile c o n -
tendebant.
n■u_'t üe, KaiMTM«. C o i s l . i . Ktm k m ¿túnirof’. va nu m &*
& tria, quantùm ad proprietates, piè doce-
ret, nec aut per unum deitatem confunde-
r e t, aut per tria diftraheret, fed intra pìe-
tatis metas confifteret , immodicam in
utràmque partem inclinationèm 6c oppo-
iitionem vitans.
X IV . Atque idcircò primùm in fan£to
( d ) oSùpiTM. C om b e f . oHpatra, deploraverit. T i l lem .
iSÓfttTM. . . .
( e ) E fa is 'ipy»v. Oràtionis viribus. T h e o d o r e tu s Iib. 1.
c . 4 . n a rra t q u om o d ò ■ A r iu s o r a n te A le x a n d ro
C o n f ta n t in o p o li ta n o P r a f u l e , m i fe ra b i lite r in te r ie r it ,
( f ) Kteiure/ulas. C o i s l. i . a d d i t , ’/¿'tat. Proprium i/i-
v e è à novitatis d Sabellio.