
Ethnicorum
D ii fcedis affe
élionibus
obnoxii.
Homer.
Iliad. XIV.
verf. i8ÿ.
Jer. x. 16.
O b jed io .
un iu s q u id em d ie i fp a t io , n ed um t o to vitac £
G ur r icu ìo , p la iiè iid em m an eam u s , v e r ùm ,
& c o r p o r ib u s , & a n im is , p e rp e tu ò difflua-
m u s & im m u tem u r . A t q u e h aud f c i o , n um
id em q u o q u e in A n g e l is lo c um l i a b e a t ,
a c in om n i il la co e le tti n a tu r a , 6c T r in i ta t i
p r o x im a ; tam e tiì a lio q u i Am p lic i q u a d am
n a tu ra p r e d it i f in t , a tq u e o d v ic in ita tem
e a rn , quam a d fum m um b o n um h a b en t ,
in b on um firmiù s d e fix i.
X V I . Jam Deos illos , quos Ethnici
colunt, ac Daemones, ut ipfimet vo can t,
nihil à nobis accufari neceffe e f t , cùm à j
fuismet Theologis convincantur , quam
foedis affe&ibus obnoxii, quàm turbulenti
lin t , quotmalis fcateant, quot mutationes
fubeant, atque non mutuò folùm inter fé ,
fed etiam primis illis caufis adverfentur ,
quos Oceanos, & Tethidas, & Phanetas,
& nefcio quo alio nomine appellant ; ac
poftremò Deum quendam od princpatus
amorem liberis fuis infeftum, atque alios
omnes prae inexplebili cupiditate devoran-
tem, ut & hominum omnium Pater fit., &
Deorum, quos miierè comederit, & evo- ^
muerit. Quòd iì hxc ipfi, ut fermonis tur-
pitudinem Fugiant, fabulofa, atque allegorico
fenfu interpretanda effe contenderint,
quid tandem ad illud dicent , trifariàm
omnia divifa ejje, aliumque alii cuipiam
orbis parti praeeffe, atque, & materiis, &
dignitatibus diftin&os effe ? A t noftrae doc-
trinas non eadem eft ratio ; nec pars hcec
Jacob , ut inquit meus Theoìogus. Sed ho-
rum quodlibet unitatem habet, non minus
ejus , cum quo conjungitur , quàm fui-
ipfius refpe£tu, propter effentis & potentine
identitatem. Atque haec unionis hujus
ratio e f t , quantum quidem ipfi percipimus.
A c ii quidem firma eft haec ratio , Deo ob
hujuimodi ipeculationem gratias ago : fin
minus 9 firmiorem aliam conquiremus.
X V I I . T ua porrò argumenta , quibus
noftram illam unionem evertere conaris,
ftatuere nequeo , ludentifne potiùs , an
feriò agentis effe dicamus. Quodnam enim
eft hoc argumentum ? Ea 9 quae ejufdem ef-
fentiae fimt, cónnumerantur, inquis, (con-
numerationem videlicet appellans in nu-
. ( ® AtfiXci. Angeli, inquit B illiu s , rañone ar-
litrii , naturi f u i mutari pojfunt. Verùm per gratiam id
Jiint ajfecuti, ut jam ne mutari quidem pojßnt.
( ¿ ) Kuí. Deeft in tribus Regg. &: quinqué C o lb .
( c ) ©ioxlytis. Greecorum Theologi, inquit Elias ,
funt Hermes, Orpheus, Homerus , Plato G* Ariftoteles.
Maximi tarnen inter eos numerantur Plato £> Arifioteles.
Sie Reg. bm. Baf. aliique plures. In
E d. deeft Sii. i r
t - i • • Tti&vctf. . . . oiwrttt. Per Oceanos ,
lh e tliia a sy Phanetas, intelligit Gregorius Deos, q u i,
juxta Poetas , mari, terree vitalique j acuitati prat lidere
nnguntur. ,
( f ) rim etdr 8cc. Hie defignatur Saturnus. Dicitur
a vrd ig, ovd? tT r ifx td ; yfxipa; 0/ avrò) xa~
d-apco; (xivovreg 3 p ii o n ròv avravra &'tov
aAAct xd l oco/xaoi, xa) yu%a?; à i ) piovrt; rs
xcà /LHTa7Ti7riovTig. ovx olda d ì , gj ^ a ^ \
AryyiXoi 3 xa) 7raoa Qua it; y uveo 3v,-b Xa\ ^
y . i r a rtiv T g j a f a 3 xqtv ¿ 7 t A o7 t mg a < r i 3
'Gt&g t o xaAov Trayieón^ot 3 rn Tov
ctxpov xctAov iy y v T n n .
/ r. O Ì Tg n a p JLAAfiveov aiSo//.tvoi ©jq/
n òsaifxovig 3 cog a u ro ) teyovtnv 3 ovfiv
tifxeov o io v ra i xartiyopcov 3 «ÀÀa r o 7g o^>av
aureov aA ia x o v ra i c © ioAoyoig. , cog ¡¿w c
ijU7rctBi7g 3 cog o i craesicoJag 3 ocrm
xa xa g y i/x o v n g 3 xa) /x ira C o Am 3 xa) oy
<nrpog aAAtiAovg fxovov 3 aAAa xa ) rar(>òg rag
qsgcpTag a )r ia q dvnSiTco g eyovTtg 3 ^ ovg J1« d
xa) e ilx e a ro u g 3 xa ) T t jd va g , xa ) (pdvtirag3 e
xa) ovx o ìJ a ovg n v a g ¿vo/xàpoveri • xa)
TzA iv ru io v Tiva ©sol/ fxitjorzxvov Sjg. f
Aapysav 3 rra vra g xaraTr'tvovTa r ovg aAAoug
' a7rAn<rTiag, )va y z vm a i T ra v rm àvJ'pàv
r i ©2Ó)i/ n I la rw p , J v a r v y a g ier&io/xivw
xa ) ifxovfxivm. i i h T a u ra juuB-oi 3 xa)
v<zzrovoiat nvzg , cog a ù ro i Queri 3 t o ctia^òv
t o u Aoyov S fo J iJp a a x o v n g 3 r i Qyaouci
<sr(>og t o 3 T ^ ix& a th T ra vra J iJ a e x r a i,
t o , a A A o v aA A c o r i v ) T c o v ovtcov i 7 r i a T a r z l v ,
p v p a v o u g x c à r a i g S t /A a ig 3 x a ) ' T o7g g
d e ii c o fx a e r i 3 t o J z t i/u ir zQ o v 3 o v t o iQt o v ’ ovS'z
a v r n f t z f i i g T tS I a x d > € 3 Q t j a ) v 0 ifj.ee, h
1 ® i o A o y o g ' d A A e t t o ì v i x a a r o v a v r c o v zy zi
(Grpog t o e r v y x i' ifu iv o v 3 o v x , ti azrpòg
i a u r o y r a v T & r r i i g o v a i a ; x } T t j ; J u v a fx i c o ; .
x c à o v r o g 0 T t ig t v e o en e o g A o y o g , o erov 1 z<p of; i
n f x z ì ; x a r z iA t i e p a / x i v . i i fx z v o v v ì a x v p o g ovto;
0 Aoyog , rof Q i a %etp/g Tijg §icop\ag‘ ii ¿z
/x ti y £ t tT c o /x z y t o v ' ie r y y p o T io o v .
I C T o t l f J t o'ovg A o y o v ; 3 o v x olJ'ei
r roTipov 3 ira i^ fiv r o ; ilv a t ^ Qtiaofxzv3 y amrou- k
J a ^ o v r o ; 3 o i; dvctipz7g y/xcov ryv zvcoeriv. t'i;
ya;t J y xcà 0 Aoyog ; ret ofxoovcria ”*o vi/ap/v- *
f x i i r a i 3 Q t i ; • avvapiS/xyaiv Atycov r»V zk
"Agi&fxov iva, avvaipiffiv ' ov (7UvapiS-/xz7Tai
filios devorans , quòd faxum fafciis involutum pro
J ov e devorafle fingitur.
Cg) ixàts. Materiis, id e ft , Elementis.
( n ) Mffli r 3 laKuS. Pars hcec Jacob. Verba funt
Jeremiae x . 16. quem Gregorius fuum appellat Theo-
Io gum, eumque Gracorum Theologis opponit.Pars
Jacob , juxta Eliam , delìgnat doSlrinam eorum, qui redi
&* orthodoxé Jentiunt.
( i ) Eip' ois. Baf. it »¡s.
( k ) <]>ittroftiy. Coisl. i i ytirettfta. '
( 1 ) Svtapi&fidTat. Hoc argumentum cateraque omn
ia , Sanétus Balìlius, in libro de Spiritu fan6to, pic-
niffimè refellit.
Jle to, (xy ofxoovcria • d a n u/xilg fxzv ov A merum iinum Contraâionem, )•- quoe au-
Qzv%i<rSi to' Azyav rpzig ©gouç x a r d tov *em difparem iubftantiam habent, minimè
\ iy o v r e v n t I H W m S i M V ir J t /n ç - où «ramuneranojr. ü ad è vos quidem ex eo
• ' . 1 ’ P. a h i n n n : ___ i Aoyàv TovTov • yfxiv cfg o v fz iig xivJvvog ■ ov
ydp ofxoovaia Àzyofxiv. ov fxzv ovv à?ryAAa%ag
fficivTov ‘Gtz&ytxaTtov fxta Qcovy , x a ) ryv
xetxyv vixyv vzvixyxag - ofxoiov t i oroiyoag
rdig Sccvarov QoCov d7rayypfxivoig.
‘¡va ya p fxy xa/xyg r y ¡xovapyjct ovviora/xivog 3
ypvyoeo & io ryT a , x a ) •sr&S'iS'còxag rdig
¿ X ^ d ig t 0 fyrovfxivov. iycò d ì xav t i d iy
xa/xijv 3 ov ‘zcrgyyoo/xai r 0 •sr&ozvvoujxivov.
¿vraud-a d i , ovde op£ rtg 0 oróvog.
i y. 2 .vvapid-/xe7r a i , d)«ç> r d o/xoovcria'
¡ T a d i a ov% ovTCtjg ix p v ra y fxovadiXyv ¡¡ya
ryv dyAcooiv. 7roSzv 001 t o u t o 3 xa)
b Tivcov , doy/xarioTCáV , ^ xa) [xvS oA o yw ;
ayvoíig , o n 7rag ‘XçiSfxog , t yç Troooryrog
elabi non poteftis ;f: quin juxta hanc ratio-
nem, tres Deos afferatis. Nobis autem
nullum talepericulumimminet. Non enim
ea confubfiantialia effe profitemur. Ref-
pondeo : ^ünicä- voce teipfum negodo Krfponfm
ac molefiil libera in , malamque viäoriam
adeptus es : iddmque tibi accidit, quod
iis , qubmbrtis metu, fibiipfis laqueo vi-
tam adimunt. Etenim, ne in tiefer.dendo
¡5 nnius principatu deludes ? Deitatem ne-
g a lli , holiibulquc i : i , quod quserebant
prodidifli. Ego v e ro , edam ii quid labo-
ris fubeundum l i t , non tarnen procam id
quod adoratur. Quanquam ne hie quidem
v id e o , quis labor fufcipiendus fit.
X V I I I . Connumerantur , inquis , e a , Namms ;
qua eandem fubftantiam habent ; quae au- non rerum na-
tem iubiiantia inter, fe differunt, ßngula- ™ a ön ,“
rem mdicationem habent. Und^ h o c , & quancicatem
a quibus doaoribus aut fabulatoribus ac- explicat*
cepifti ? Illudne te fugit, numerum omrav
vtproxiifxìvcùv to n dyAanxòg 3 ov r yg Q nem i13110 v^m habere 9 ut iubjeaorum
Qvoicùg tcov (us^.yjxdrm ; tycò dì ovtcoq 9^an^atem 9 non item rerum naturam, ex
H M I N I H pv > «n Pllcet I E g ° vero «T^yaiag e^ù) , fxuAAov di afxa&cog 3 cooli riflls nnri.Nc ii,«, a fimplex , v el __im rpe
Tpia fxiv òvofxa^ca r a r o o a v r a r e f 'dç&fzcp y
xav d i io ly x i ry v ipvoiv ' zv d ì 3 ty z v , x a ) zv 3
aXAcog r a g r o o a v r a g ftxovadag , xa v r it ovaia
ovva7r lcov ra iy ov ts^ p ; r à ta^J-yptara
fxaAAov aipoçcov 3 y t o 7to oov tu>v (ns^ y /xa -
c tcov y x a ff cov c y'èçiQfuya/g. Z7r z ) d ì AÌav t tz -
p iiffl TX ypa fxfxà rog x a i r o i y z 7roAè/xm
ritus potiùs fiim 9 ut tria quidem ea no-
minem ’.$ u* totic*em numero funt, etiamfi
fubftantiâ différant : unum autem, & unum,
& unum, totidem unitates, etiamfi fub-
ftantia conjungantur , non magis videlicet
res ipfas intuens, quàm rerum quantita-
tem , juxta quam enumerado ipfa fit. Quo- Scriptum
niam autem mordicus litteram retines, etfi Arianos ur-
alioqui litteræ bellum inferens, illinc mihi get*
•1M— II Ü ■ mM v™*.
U f i 5 W m ÊÊÊ k , RM , u bus fu n t , quoe reâe incedunt 3 leo. hircus , Trov- xxx*
d i iZ a g . r y a w r a j g v ra p o t/x ia ig z o f ìv , d & g d l ^ : & quarto loeQ ^ R e x Q p u d i p . & f e *
zvodeoç TTopzvzrai y Ai cov y xcà t pcuyog y xcà populares Jìios concionem habensj ut reli-
« ¿AzxTpvcóv ’ xcà fiaoiAív; edy/xyyo^cov iv quas illas natura diftinàas quaternitates ,
I riramt.-. I n ^ ìM y c ràg. ¿ « « t lUl<; recenfentur, filentio præteream.
/ . . . . 4 . . . . Uuos etiam Ltierubm apudMoyfem inve- XXXVlI.
n io , qui feparatim numerantur. Quomodò 7*
ergo, vel illa tria funt, ficut ars tua præ-
fcribit j cùm natura atque fubftantiâ adeò
inter fe diferepent : aut hæc fingularia, quæ
naturâ inteír fe adeò æqualia funt, & copulata
? Nam fi dominos illos duos Deum & Manh. vr.
V • I......* ' ’
v x i7 TZTçadag " ¿ ^ S / x o v / x i v a ; , r y d ì Ç v o a
f diyçyfxivag. xa ) d v o n f Meooz7 { X io o vQ /x
iv p / o x c q f x o v a d i x c o ç d ç /Q / x o v /x i v a . t t c o ç o v v ,
y - QM ilv a T ^ i c t y x a r a r t i v o y v n x v o A o y ' i a v .
T o o o v r o v aA A yA c o v d 7 T íp p y y / x t v a r a i ; Q v o i
m m mmm ■ ■ h b h h wmm m « m u uommos m o s a u o s Lfeum 6
^lv~ ’ H T a v r a /x o v a d ixa , tooovtov dAAyAoi; E Mammonam commemorare v e lim , q u i nuo/
xotpvy xcà o v y x iifx iv a ; û y à o Atyoï/xi
Qiov xa ) fxafxcovàv dvo xvçiovç à ; zv doiQ-
fxovfxzvovç y tooovtcù /xaxoav ovrag dAAy-
^tov y Ta%a àv xcà fxaAAov ytAao&ziyv ryg
MvapiQ/xyoicog.
<0. A A A ’ zfxoi y epyotv y c/xûva ouvapiQ-
(tovfxtva A iy z r a t , ry g a v ry g ovoiaç 3 of;
S? ) °hç* Duo Regg. p i.
I ® ) K«i. Reg. a. ü.
( f ) H àp,ifytirif. Coisl. i . Par. & Comb, ? ivamero
uno efferuntur, cùm ufqueadeò inter
fe disjun&i fin t, magis quoque fortaísé me
ob hanc connumerationem ridendum pro-
pinarem.
X I X . A t , inquis, ea connumerari di- Hæretico-
cuntur, ejufdémque effentiíe effe , quibus rumargumen-
nomina ipfa refpondent cùm efferuntur : ta in ipíbs
(d ) Vpífiftart. Coisl. I. irpiyftUTt.
( e ) A¡¡f¿>¡yopM I» es-»«. Sic plerique Codd. & Baf.
Mendosé in Par. Ed. JupugpyZi ï$yU.
(.J ) XtpsÇlft. Reg. bm. XtpaÇt7f i.