
Former
Arianis &Va-
lenti Imperatori
oblìiìit.
advolverentur, pudore, ob ea quæpriùs A z y f a v T o T ia T p i a p y y 3 x ) v ô y o S i r t i , è S ix a ç -f,
admiferant , fuffunderentur, abjedifque TO y i o f i v S$7npp'l-\aM TiÇ .
odiis, eo Patriarcha, Legiilatore, ôc ju-
dice uterentur»
X X X V I I . Ejufdem porrò zeli ea illius
contendo fu it, quâ fe Hæreticis tum oppo-
fuit , cùm illi unà cum Imperatoria im-
pietate expeditionem adverfus nos fufce-
perunt, tanquam nos quoque in potefta-
tem lùam reda&uri, aliifque, jam ferè omnibus
fervitute oppreflis, adjunduri. Nam
hìc quoque non parvo nobis adjumento
fuit , tum per fe ipfe , tum per nos etiam
De Pâtre
acBafiiio que-
ritur Theolo-
gus j quòd
ipfum iolitu-
dinis aman-
tem, in grave
animarum forum
intuleà£
. T a eft® avTov ÇttXou 3 é. y xarà rav
aipzTixéov zvçaaiç y yvixa a Z7rzçpaTzvuav |S% a
yzTa Tyç ßaaiAixyg dazCziaç 3 côç xajaçpfaô^
/uiïfjoi xcù yyciçi <è t o 7ç aAAoiç 7rpoSryaovrzç
ySy ayzSov Tràai SzSovAcoyzvoiç. ot/eftg $
t aiï&a juixpov ti yzpoç yy7v avvziayveyxe, za) 7rap’ ictVTU 3 xa) irap yycov igcoç , otiç sVîj^u
x x .* j z x z iv o iç , coç 7r ixp o T a T o iç d-ypioiç 3 o v x dfyjviîç
fortafsè, quos, tanquam non ignavos ac de- , 1 , , ■ [ v , ,
generes ca tulos ,in iilo s , velutinfæviiïimas ® w u A a x a ç 9 y v y v a & v t^ ç Tyv z v o z ùm .
feras immitebat, ad pietatem nimirùm hâc ayipoTzpoiç y z y p o y a r xa'i y o i yyJliv I
ratione nos exercens. Unum habeo, quòd K------
utrique fuccenfeam ; ac peto à vobis, ne
meam hanc dicendi libertatem ægrè fera-
tis ; expromam enim animi dolorem ,
etiamfi gravis ac moleftus hic fermo futuras
fit ; nempè quòd me hujus vitæ mala
iniquo animo ferentem, ac folitudinis amore
flagrantem, quo haud fcio an quifquam
Sv<T%zpavyrz T y ç 7raf>py<TÎaç 9 zxpyÇco yàp
C TO ÁV7T0VV 3 S/ Xa) <popT!X.6>TipOt' , OTl pti C
toiç tu ß io v x a x o iç S v oy zpaivo vT a 9 xaVrijç
ip y y 'ia ç zpcoVTa, à ç o v x oicft zi Tiç^aAAog .
tcùv xa b r y y a ç , x a ) Tyv xoivyv TavTyv £Jl-
Ayv xa ) xóviv , ¿ g zyco T a^ o v ç 9 cxxAmw
ÇiÀovzixovvTa 3 xa ) z iç to à a Ç a A z ç '& jv a a fa
cJctf 3 OVX oTeft* QTTCùÇ T M (popTIXX XCU Z7TIGregorius
noftræ ætatis alius, communémque hanc
tempeftatem &pulverem, quàm celerrimè t , „ , ,
poteram, vitare, atque in tutum locum con- C CovAtp tcov ^v^ôv dyopa Tavry (pzpovriç
fugere obnixo Iludió contendentem , nef- e <a¿fe<f.SzSeóxaTi 3 Sì zùt&pz7rug ovoyaToç t«ç
pater ex fola
liturgia robocio
quo paèto in hoc grave & infldiofum
animarum forum per fpeciofum Sacerdotii
nomen intuliilis. Qua ex re multa mihi
mala , partim jam contigerunt , partim
imminent. Nam qui jam aliquid paifus eft,
idem etiam de futuro quodammodò diffi-
d i t , etiam fi ratio , meliora fuggerens ,
aliud quiddam perfuadeat.
X X X V I I I . N e c vero hanc quoque ipfius
laudem omiferim. Erat quidem ille
in omnibus rebus fortis, ac corporis integumento
fuperior : poliremo autem morbo
Upaxruvyç. z% co v ySy y o i Ta y z v avvs^n
x a x à , Ta efts ¿À 7 r iÇ zT a i. t o y a p ySy vraQzìv,
xa ) t o y zA A o v i r coç S ugzA tti , xàv 0
A o y n ry o ç aA A o t i f a t S y t o x p z lfio v y V o n -
S z j j8 { jo ç .
A y . O J x àv oùcf\,z t o v t o t c o v cazivov
xaAcov7rap zA d 'Oiy i. TràvTa y z v yv xapTzpixo ç,
x a ) 8 xp z ifico v t u (ô k t& A y y aT o ç ' tm t z â z v - I
orans, qui fimul cum lenedute impe- D Taia cfts voaq> bxaxo7rad-cov 3 y tÔ yypa 01
Gregorii
patris mois.
labi
turn faciebat , eóque diuturno & pericu
lofo , illud quidem cum aliis hominibus
commune habuit , quòd ægrotaret ; hoc
autem non item commune , fed admodùm
peculiare, aliifque miraculis confentaneum.
Nam cùm nunquam non dolore premere-
ra r , Ôc quidem perfæpè fmgulis diebus ,
atque interdùm etiam ho ris, ex fola L i turgia
röbur concipiebat, ac morbus tanquam
ex edido fugatus, fe fubducebat.
Cùm autem centum fermé annos vixif-
fe t, hoc e f t , ultrà Davidicos de tempo- , , P, ./
xis noftri ipatio terminos, ex iifque in Sa- >r,a<aç_ 6 cv Tl
cerdotio quinque ôc quadraginta, quæ ferè
•(a) Eirio-'lfártvirttr. Sic Reg. a. tres C o lb . Or. 1 . Jef.
In Ed. cmiAp¿TtvTUt.
;( b ) MijJér. Reg. a. Or. 1. fa.
( c ) To auttS*. Uolorem. Perpetua fu it T h e o lo g i quer
e la , o b impofitum.iib.i Sacerdotium.
• 14) T?* fa x * ’’ ¿yapZ. Foro, inquit Elias , animarum
curam comparavit Gregorius, ob eorum ,. qui Je regen dis
humanis animis prceejle profitentur , temeritatem G petu-
lantiam, G“ quia ipji penè animas, vendunt ac produnt.'
( e ) napaS'tS'áiMTi. Or. l■ or«ptJ'«*etTt.
x a i ta u T X xp o v ia x a ) atpaAzpa }
T o y z v appcoffTyvai xoivov t&r&ç t o v ç 9d ‘AAovg
z c y z v dvd"qC07T0VÇ’ TUTO cfts , OVX ZTI xoivcv,
a A A a a tQ oSça cmzivo'v x a ) t o 7 ç aXMK
d xoAov&o v 3 'a v y a a iv . ov yaçt zç iv o r z y y fa
TtaÔ-zi çzvoxcoçovyzvoç 9 xcù TroAAaxiç y z vif
y y zp a ç 3 z ç t t i cfts o t z x a ) côqaç , vas-o yovnç
zppcovvvTo t v ç AziTOvpyiaç 3 x a ) u<&zxcopzi to
T ra&oç 3 ebtxenrzp z% ¿VToAyç ¿pvyaSzuoyzvoV
T a zxaTo v zTy3 fæ fa
Tcov 1 A a viSixcov opcov, 4 t o v x a & y f a f 1
.Cf.) T5r«. Sic R e g. a. & Or. 1. In Ed. mendosè,
(g ) Kpilrlai r i sripiGxifttvras. Corporis integumento,
jd e& , necejjiratibus corpôris fuperior. Sic Reg. bm. occ.
Deeft tu , in Ed.
■ ( ’A) Ktexo7ru6âf , i) fa faptt a-uvtxlitTa. Sic Or. I- I'1
C o is l. I. i» ro ybfus a-uietxihra. In Ed. p fa y»fa OCC.
. ( i ) ActvtS'iKui. Or. 1. AeeviTucü». A llu a it Gregorius a®
hæc verba, Pfal. l x x x ix . 10 , Dies annorum nqjtrorum m
ipfis feptuaginta anni Gr. .
’ m I nuTm a.i$S àt r f Uputryv 11 mre A humanæ vitæ menfura. e ft, exegiffet
»H H i' m 9 ■ , . ....... demum in bona ienectute vitam rU
JJH r ia r a ç a x o p r a , ¡u étçov . r î t ctvd-çaiTnvnç
Çcoiiç 9 Z7TZiTa ¿v yyqqc xaAcp x a r a A v z i to v
ñ¡oV ita) t u t o 3 7r coç', à i T o iç T y ç zvy yç pyyafai
r z xa ) a x x y a c r iv , ovSzv y z v xa x 'ia ç ’l%vo.ç ,
qrAz7<T'Ta S z ~fazTyç xaraXivrcov v n ro y vy y aT a .
a TOiy&pouv x a ) t o a z£aç au f a a ttA z îo v 3 y x a r a
b a v b^ T to v i à/ t o ï ç b dqravTcov y A c o o s a iç , xa )
Shvà'iaiç’ x a ) o v x se r r i pocS'icoç zvpz7v , oç t i ç
chz'ivov y z y v y y z v o ç , ovfat xcù Tyv âiavracriav
demùm fenedute claudit.
Quonam modo ? In orationis verbis ôc ha-
bitu , nullum quidem vitii veftigium ,
plurima vero virtutum monimenta relin-
quens. Quocirca major quoque , quàm hominis
conditio ferre videatiir, ipfius vene-
ratio in omnium linguis ôc mentibus fita
eft : nec facilè reperire e ft, qui illius memoriali!
ufurpans, non etiam , pofitâ, ut job. xxxix.
Scripturæ verbo utar, ad os manu, fpeciem 34.
quoque ipfam ampledatur. Sic ipfius vitæ
ÇtTcti, TOVTÍ Ä « ' Ttiç y t a p í í , .X 'V ¡ * B f u i t p e r f e f t i o & c o n fu m m a t io ,
&i)ç ztt) çoyari. toiovtoç yzv 0 ßiog avfa 3
roiavry die y toS ßiov ovyTrAypooaiç , xcù
tzAÙôo&iç.
A 0. E t t z ) cfts xcù yvyyoavvov T yç àtzivov
c cuzyaAo^v fa ïaç z S z i f a ß'tco xaTaAz itpStjvai 3
f i yaAAov z S z i 3 y to v vecov t u t o v , ov © s a t s
ijyaçz x a ) y y iv , ¿ A iy a y z v f a Aaa> 'Z&çpa-
I yjjyvayzvoç3 T a ttAz'ioo S z oixo&zv ziazvzfxcov î
I zpyov ù <ria>7ryç à ç i o v , y z y z & z i y z v wnrzp t o v ç
X X X IX . Quoniam autem magnanimi- Nazianzeni
tatis ipfius monimentum quoque pofteris c^“ pb dei ■
relinqui oportebat, quidnam aliud potiùs
conveniebat, quàm hoc templum, quod
Deo ôc nobis extruxit _, pópuli fané lar-
gitione nonnihil adjuras, majorem autem
partem è iuo impendens ? Opus profedò
Wf ,v\ < \ .i ^ haud filentio dignum, cum magnitudine
qroAAovç 3 x a A A z i o z o y zdo v VTsrzg a jra vT a ç .y ^ . 0 , \ . ,. ° v ^ ' quidem plurima, pulchritudme vero cæ-
! ûzrey y z v içroTrAzvpo.iç zv& z ia iç z iç z o v tq v
cm a v TM T a , xiôvcov cfts xa ) gtocov xa A A zv i
j d d Sia>ûo<pcov z iç ¿ 4 ° ? aipoyzvov t x a ) t o 7 ç v<nrzp
[ e ovijtf e 7rAa<ryacriv « A zn roy zv o iç Ttjç (fv a z c o ç ’
j f i ovpavço S z àvco&zv xa T a g -p a fa o v T a , Try yaiç q
i ipcorôç 7tA o v a ia iç T a ç b^ z iç «S kjiavyaÇovTa ,
I 8 ¿xrnrzp aAy&éoç Ç coto ç oixyTyqiov’ 8 S p o y o iç t z
I b àytyiOzToiç vAyç T y ç bAayqs^cpTaTyg iaoycovioiç
I xvxAovyzvov 3 x cù ttoAv v to v àr yza eo t o 7tqv
tera omnia penè luperet. Nam ôc od o
æquilateris redis in fe occurrit, ôc colum-
narum ac porticuum duplex tabulatum ha-
bentium eleganti!, fublimi culmine affur-
gen s , ôc quidem impofitis ftatuis , quæ nec
naturæ cedant ; coelo autem defuper collu-
ftratur, uberrimifque lucis fontibus fpedan-
tium oculis irradiat, ut verè lucis domi-
cilium.Adhuc etiam circumjedis æquiangu-
lis fplendidiflimæ materiæ ambulacris. atque
ingentem in medio locum ambientipus cin-
(Skt.AayÇ>avov<ri, ttvAcov cfts xcù T s^ ir v A a 'im D gitur, ac portarum ôc veftibulorum venuf-
I n j ^ A d y 7T0V T a ydpiai , xcù Troppeo&zv t o v ç
B vo&friovTaç Szçiovyzvov. xa) q v k c o Azyco to v
B 1 t^cobzv xocryov Ài&ou TZTgaTrzSov , xai 1 ziç
I ffvyypyoayzvov xaAAoç xai yzyz&oç 3
1 k otroç t z k yapyctpzoç ov zSpaiç xcù xzcpaAïaiv 9
B ai raç ycoviaç SiziAyQacri 3 xcù oaoç. ¿Tnycopioç
B yySzv t o v %zvu Azmoyzvoç ' Çcovaç t z ttoA voì-
■ Sz7ç x a ) iro ix 'iA a ç < nrqo€zG A yyzyaç t z x a )
■ w u tp a a y zv a ç 9 Òt t o x p y tr iS o ç ziç x o p v ip y v ,
I Qnyioî to v & za T y v 9 T y v o y tv o q ify v a a . ttcoç Bm m * , / v t / \ / 0 A o y o ç zp y o v t o g o v t o v y g o v o v 9 x a i ttovou
I Hÿj T o a a v T y ç ^ s iç o ç ovtcoç à r ß q a y z 7 fa fe y ç y -
tate praducet, atque accedentes eminùs ex-
cipit. Nondùm de externo ornara loquor9de
quadrati lapidis, atque trifariàm concinnati
pulchriradine & magnitudine, tarn qui
marmoreus e ft, nempè in bafibus & capi-
te llis , quibus anguli intercipiuntur, quam
qui patrius , nulla in re extero cedens.
Nondùm de variis & multiplicibus zonis,
à fundamentis ad cacumen ufque protenfis
& intextis, quod fpedatorem damno affi-
c it, vifum circumfcribens. Quonam modo
fermo , paucis quidem , tanti temporis &
E laboris , tantasque mänüs ópificium exornare
poterit ? An hoc dixiife fatis fue-
quòd cum multa opera, tum priotizy;
y ToaouTov zi7t z 7v fçxzazi 9 oti 7toAAu>v vata , tum publica, urbibus aliis ornamento
( tt) iiaìTov. R e g. bm. srxlai.
(b ) Avravraiy. Sic Reg. a. In Ed. nlrirm. .
( C ) MtyuAa^uXluç. Schol. ri» «V W ìtotbus fityciAo-
, & c . Magnificentiam in pauperes ac miferos
ai‘bi pajfun appellai Gregorius.
( a ) Alapiça,,. s ic Mif. In Ed. JV ìpitpan. Billius : per
iaqu.ea.riqi •
.(®) fiXÌcructni ù Atlirafavois 8cc. Billius : &* quidem
eHmodi piauris ornata , ut nec natura ipfi concédant.
Lo»I. 1. & Or. i," Attiraftfaç.
( / ) Oipttty Ji òcc. Fornice defuper colluftrantei Sic
enim in ædificiis vocant ¿path , u t reôlè obfervat
Elias. > . _ •
(g ) Apiftan ti & c . Circumjedlis ambulacris , 8c quafi
folariis. Hæc Græci KttTbfaftutt appellant. Ibi mulie-
res præcipuè Sacris ad e rant, 8c per cancellos in templum
profpiciebant. Billius : Orbicularibus curfibus.
(A) AuffxpáiT¿tTbí. Coisl. I. Baf. AuftirpaTUT»f.
( i ) EU faifa- Reg. bm. tU rpiXuf. Billius : in crinem.
(fc) Metpfaptas. C ois l. I. fietpfapuaç.
(/ ) Eopaxlo-ti. -Billius : capitibus.
\m) O Aayas. Deeft i in Reg. a. & Or. i.