
88 S. G R E G O R I I T H E O L O G I
Gallus &
Julianus in
Clerum ad-
icripti le£to-
Eorum .in
Martyrum
monumentis
munificencia.
r e t , utebantur ì ll i quidem aliarum quoque A ¿ x q d v l o /x z v x c à aX X e o v z 7r a t d z v T a I g [ x a -
artium preceptoribus , nempè patruo S - y / x a r a v 3 i r d a a v T y v ^ z y x v x X i o v i r a i d z v G i v .
Imperatore oftini orbicularis difciplinæ ge- , r > n S c ~ a ' i n »
r . f. T r v A , vi o x 7r a i d z v o v l o g a v T O v g t u -ìgziu x a i paG iX za c • nere ìpfos erudiente. V erum noitre philo- ; ^ w e „ , , c
fophi* impenfiùs operam dabant, non huic ^X%mT0 @ th x ad- y / x a g q iX o G o q i a i r Azov,
folùm , qu* in verbis & dottrina verfatur, o v T r i -tfèi X o y o v g / x ó v o v , ¿X A * o gìi x a ) S f è
ied illi etiam qu* pietatem in moribus po- y 3 -cò v z y e t t o z vg zGz ç ' d v d p a v t z t o 7ç ^ ggs-ov- j
¡kam habet. Atque & cum optimis qui- ^ „ ¿ T0I( mf0nfut â n , ' , '« » & » ’ rtìi
buique vins conluetudinem habebant, oc , v v , , „ , ^
elegantiffimis aftionibus , ac luculentum > K » ^ X X y v z y p v c a i g T y g a y r yg e
virtutis ipecimen præ fe ferentibus, incum- T«t' «ViJg/f/r to ì/ x zv y z x A y p a < p z p o vT z g z 'a v ]u g
bebant. Quinetiam in Clerum feipfos af- zyxarzXz^av 3 ¿>çz j f j lag Sz'tag varavayivdocripferunt,
adeò ut divinos quoque libros B Kf,„ ^ ß'£Ast, ¿S u i, fo arlov ùç SÓ&,
plebi le£litarent, non minus id libi amplum
òc honorificum effe exiftimantes , quàm
aliud quidvis, inmò omnium ornamento-
rum maximum preftantiifimùraque pieta-
tem effe cenfentes.
X X IV . Jam fumptuofiflìmis quoque
Martyrum monumentis & votivorum dono-
rum munificentiis, omnibufque aliis rebus,
quibus divinus timor infignitur, fapienti*
ftudium Chriftique amorem declarabant :
alter quidem verè & feriò pietatem profia
v r o 7 ç t o v t q z ï v a i v o /x ' iÇ o v t z ç 3 dXXÒL sf¡ iràx-
T w /x z 7Ç o v x a A A a n r iG f x a T y v z v G z ß z i a v .
x d . M a ç rJç a v re ( x v y / x a a i i r o X v T z X z ç a - f
T o i g 3 >(a] d v a & y f x a r c o v < p iX o ] i / x i a i g 3 ¡ f j 7 r d o iv
o ig o 3" z7 og ty oGog y a p a x T y p ' f z T a i 3 to <piXoGo<pov
TfOf (piAo%ptg-ov x a r z f x y v v o v o /x z v (è x a r ¿ X y -
S e t c u ) z v g zG c o v • 7( a f y a ç y v 3 z i i f f r y v t p v a iv
Juliani pravi
tas iub mo-
defliæ acpro-
bitacis larva.
In extruen-
da [aera arde,
diifimilis u-
triúfque voluntas
miracu-
lo declaratur.
tens ; quamvis enim natura ferocior z c c 3 - z ^ / x o T z p o g , ¿ X A ’ ovv y v y o i o g z ig z v G z G z i a v ¿\
fervidior effet, verè tarnen ac fincerè pie- - • • * - - ' -
tatem colebat ; alter autem tempus redi-
mens, ac fub manfuetudinis fpecie atque
obtentu morum pravitatem occultans,
Quod quidem ex eo conjicere lic e b it,
neque enim miraculum, quod tum accidit,
iìlentio preterire queam, utpote memoria
in primis dignum, atque ejufmodi 3 ut im-
piorum multis documento effe polfit.
X X V . Martyribus, ut diximus , ambo
d z t o v x a i p o v i ç a > v o v ( $ f J o ç , ^ x p v < a rìa> v c v
Z7r i e t x z i a g § 7 r X a G / x a i i t o x a x o y & z g ' T z x / z y p io v g
d z 3 x a ) y a ç o v x à v d v v a i / x y v tG ^ ^ d p a f x z 7 v
to G VfxQdv & a v f x a 3 G g p ó d p a t z ß v fx v ÿ jx y g h
a % i o v , 7(Oj i r o X X u g i r a i d z v G a i d f ô ¿ g zG c o v d v -
v a /x z v o v .
x z . E x a / x v o v [ x z v T ò 7 g / x a p T V G i v 3 o& r z p z h r o v ,
laborabant, munificentiàque & liberalitate
a /x ip o T z p o i 3 x a i d v T Z t y iX o T i fx o v v T o X a / x f s r ç f g
preciaré inter fe contendebant, tum mul--r. >' ' r v r . . Í KffiHI 7 É|.\ .
r a ì - ■ D a.XXyXoig, i(oj X e ,P* 7roXXy t(cu ò a ira v y tov »
O D e r a .ìmoen- ^ \ ‘ , -
oixov zyzipovTzg' z jr z i J [ z ov x ¿oc Tyg avTyg
tarum manuum operà, tum multis impen-
fis ædem iàcram extruentes. Verùm quoniam
non pari voluntate animique inftituto
in hoc opus incumbebant, idcircò nec in
eundem quoque finem labor utrique pro-
grediebarur. Etenim alterius, hoc e ft, fra-
tris natu majoris, opus perficiebatur, atque
ex ratione procedebat, Deo videlicet mu-
nus illud libenter admittente, velut Abelis
facrificium , re&è & oblatum & divifum :
atque hæc oblatio veluti quædam primogeniti
confecratio erat. Alterius autem
munus, proh impiorum in hac quoque vita
ignominiam , futuris rebus teftimonium
■ )ZGzags ovdz zz ig ofxotov TTZpag ag-pozGa/vev
afx&oTzpoig o Ttovog' t u [xzy yò t o zpyov yvvzlo,
7(Of x a r a Xoyov z^ a p e i 3 Tu ds-pzaGvTzpov X zy co
d d zA & à)V 3 o ia r u ®zu Tyv zorídoGiv ztoi/xûîç
•zir&Gizfxzvov 3 x a r a Tyv AGzX S vG ia y 3 ¿p&aig
7(Oj GppoGZVzyfiuGav x a ) d ia ip z& z7a a v ' x a ) yv
CùGozrzp ‘G r çfloT oxoV T ig xa&izpcoGiç y z f id o G i ç k
t u dzy (pzv Tyg c v tz v& z v ydy ¿gzGcov 1 a r i - 1
(xiag T a b x z i^ zv m fxapTvpo/xzvyç 3 i f j [xixpo7g m
fxyvv/xaGi T a fx zy d X a •srçpxypvTlovGyç 3 ¿Gdzrzp
litaría imperia lign if ic a i, quibus ob teneram «tatem
impares erant.
( a ) n*iiivTtc7f. N ico c le in Grammatica,Ecebolioin
R h e to rica , ju x taSo c ra t. lib . i .
(b ) Eyxv«A>«y mtUtotrtu Difciplinarum orbem , E n-
cyclopcediam appellant Gr«ci.
( c ) T« Zttg. Patruo , non avúnculo cum Bill. S i-
quidem non materna,, fed paterna erat cogna tio .
Utriufque enim parentes germani fratres erant ; nempè
Conflantinus pater C on ftan tii, & Julius Conftantius
pater Juliani ; ficque fratres patrueles erant Julianus
& Conftantius.
( d ) 'ZxtsituoTa.THs. Cum optimis atque etiam doSlijJijáis.
Útrtimque gr«ca fignificant.
'( é ) XeeputrruToif. Tres C o lb . xpi/e-roTÚrtif 3 idque
etiam feribitur in ora Reg. bm.
( f ) MeepTvpai, re fcvyfcccri. In Ora Reg. y . fmiftuu.
T hcod . Hift. lib . 3. c. 2. <rqxot , Bajllicam
éxtruxit. Sozom. lib. y. c. 2. rútpo, Míptu tS ftiprvçof ,
fepulcrum Mama , v e l , Mamantis Martyris b e . '
(g ) nxútrfturi. Juliani hypocrifim non tantum Gregorius,
Socrates, Sozomenus, verìim etiam ipfi Juliani
laudatores teflantur , u t Ammianus lib . 22. p. 208. &
Libanius Or. 12.
(fe) xtpóipu re ov. SicR eg g . bu. 1. Cplb. 3. Deeft in
nonnullis Ü», in aliis re, in paucis utrumque.
’ ( i ) Xap) vroMji. Comb* Operarum copia bfumptu.
( fe) JlptOTOTOKg. Reg. 1. C ó lb . 3* Coisl. I . orpotroTÓicoiy.
( I ) A r i fila;. C o lb . 3. riftuploir• '
(m ) Mugrvpoftívtit. Sic Regg. 1. bm . & c . Editi vero
omnes, 8c codices pau ci, /*agruptiftivw.
i ICa i v 3-vgio.v 0 fxaprvpa>v Q z ò g à y r i - A præbentem, ac per parva indicia tes ma-
I a
tfífAirtlo.
y ç . E L c ù ó (x zv Z7TOVOÍ, 3ff d z y y t o 7T o v y& z v
¿ i r z G z i z l o . x a ) 0 /x z v z g p iX o v z i x z i f x d x X o v 3 « c f[z
, u iryZ 'io v d z x t â * 1 S z fx z A Ï o v g t u h Q a & p o S ' z s f g
iv a zG z id v , o/a ß o d > G a t o v z g o /Ä / j o v cmz'ivov
: c a e iG /x o v , x a ) T i/ x c o G a t o v g / x a p T v p a ç tm a s r z ç )
r ò v a G z G z ç a J o v ¿ T i f i a , t u t o t o z p y o v >arpo<p«-
r z ' i a T ig y v T y g vgrzp ov t u ¿ v d p o g a v & a d z i a g
gnas prenunciantem , non fecus ac Caini
facrificinm, Deus Martyrum repudiabat.
X X V I . I taque ille quidem laborabat,
fed terra, quod elaboratum fuerat, excu- puunt.
tiebat. lile vehementiús adhuc obniteba-
tur ; hæc hominis in pietate corrupti fundamenta
capere detre&abat, tanquam 1110-
tum eum , quem ipfius feelus allaturum
erat, proclamans, ac per impiiífimi hominis
dedecus Martyres honore afficiens.
Hoc opus infequentis ipfius arroganti* &
za) ìxTvvoiag, xai Tyg zig ¡x aprvpag a T ifx ia g , (£ B contumaci*, ignominiæque in Martyres ,
ÌT O v g d y ' iu g ó i x u g ' G P ^ v o j x i a g ' t u ç / x z v a A -
I Aov g X a v S - a v o v G a 3 t o v d z d i c o x T y v 7 r o p p a >& z v
I. (srp od icòXO VGa 3 x a ) T a Tffç à G zG z ia g «V/£6/pa
le e G o g pG y /x a iv o vG a .
x^. C i ^vyyg Çpâfiç s/Ç t o xaxoirovyGai,
fcelerifque in ædes fan£tas vaticinium
quoddam erat : aliis quidem incognitum ,
cæterùm perfecutorem eminùs perfeqiiens ,
atque impietatis poenas antè fignificans.
X X V I I . O fapientem animam ad maie- ¿¡ngularis '
faciendum, fuum autem cruciatum minimè Pei providen-
fugientem ! O fingularem Dei providen- ua‘
tiam futura proclamantem , ut vel impietatem
Tyv dz idiav ov (pzvyovoyç ßctGavov * a ®«ocf t o
ifj fxzXXov xypvrlovTog, ^ 7i»a y àvaxó^y Tyv à gz-
Geauv 3 y dzi%y Tyv tsrpoyveoGiv’ à G^^sdo^ov
¡g [xzv j S«iXySug dz t tX zov y <z¡¿fec/,do%u Sav/xajog'
h aryg /xapTvpcov ^(piAadzXfiag’ ùx zdz^cuijo C qtiidem & mirandum , ied tarnen verius
compefceret, vel præfcientiam fuam
demonftraret ! O miraculum, novum illud
T i/x y v t u 7 T oX X o v g ( x a p T v p a ç ¿ T i/ x a G O v l o ç ' o v
1 G irp oG y x a v T o d a p o v t u 7r o X X u ç à ^ X y l a ç *$7ro -
d z i ^ o v l o g , fx a X A o v d z b d)'9'oi'ffa'oi'7oç x a ï
c tv T y g Tffç àoXyGZCûç' y , t o y z ¿ X y S - z ç z p o v z i -
7t z 7v y o v x y v z i x a v ( x o v o i f x a p T v p m v G p iÇ z -
o j u i 3 m t a v dX XtùV o o ' i a i g y z p o ) T z S - y a o fx z v c o v
t z x a ) 3 - z p a 7TZV&yG0[xzvct>v , o v d z d o v v a i ra f
Ç o Q i ç ï i t y g x a x ' i a ç t c û ç iíG p zG iv i f x a v y y G a á ' a i '
'iva f x y G frfy /é T y g a v T y g X & p o g 3T a /x z v ¿ v i ç y ■
quàm mirabilius ! O infignem Martyrum infignis Marinier
fe charitatem ! Honorem illius , qui ty™minterfe
multos Martyres ignominia & dedecore caruas‘
affe&urus e ra t, reeufarunt : donum illius ,
qui multos athletas effeélurus era t, vel po-
tiùs ipfos quoque palæftrâ & decertatione
per invidiam prohibiturus era t, non admi-
ferunt : immò , ut veriùs loquar , non tu-
lerunt fibi folis ex omni Martyrum numero
contumeliam inferri, cùm aiiæ ædes iàcræ
piis manibus conftruendæ atque colendæ
Ta/ (xaoTvacav /xvy[xan¡a' , Ta\d z xaTaX. v' yTai * ,JxJ\, ,e7f fent , rn ec pravitatis ,a r, tifici aniàm_ rpræ .
, N 1 , « x « > / bere de contumelns libi multis gionandi :
t xa/ o/ pzv TifxcùVTai (xapjvpzg ^ 0/ y aT//xa- ne ^ eadgm manu Martyi-um monumenta , ComprehenÇwrai
, /xixpov ipd-avovGyg r y g ¿v Gyyfxar 1 partim erigerentur, partim everterentur ; fa in añuda
Tipûiç TW ¿hqS-ivw ¿Ti/Aav ■ finís ToS aG Martyrum alii quidem hoqqre , alii au- p“ 12 “ lfa"
TÜf SépiMí &Ì Coaóí íl™ vof/tern contemptu & dedecore afficerentur
7H H H H I H H H H i 1 ficto mmirum ac fimulato honore veram rap zavTcJ y Aav&avw a>G<Grzp - av«?pco7rovg ,
OVTCO 7(Of QêOV TOV 7TaVT0úV 0% V T a ]oV 3 XOÍ
Q o Q c o t o I o v y < t d p a a s ó /x z v o v t u ç Q o g p o v g ¿ v T»i
i r a v u p y i a a v ^ ) 3$ ^ T U (Q aiv o/x zvu fs r p o G X y /x a jo g '
a X X a y iv o oG x y v o o v f / J o g 3 7(Of / x y V G z r z p a jp y T a i
x d ja A a / x G a v ó jx z v o g .
Ei y a ç 7tj ■ > o v x z i r z G y z v o
(a.) H J'íy*. Sicme lioris no t« codices. Par. ¿ y ? i l .
( b ) EaségS. Billius : agrá pietate prcediti. C om b , exulcerati
in pietatem. Mallem pietate carentis.
( c ) Sho-ptór. N o n v id eo , a it C om b, quid v e lit Bil-
lius qui v ertit , terra motum. Ecclefi« potius , quàm
terra motus fuit ingens • illa tempeftas, quam Julianus
excitavit. Melius ergo fic reddideris : Quaß futurum
ilio auèlore motum clamans.
( d ) T « ìlgtfov. C o lb . 6 . 4 tig i/gtgov.
( e ) ngorqfculvgru. Indicio prodens.
( f ) iva $ ¿vaxóij/v,. Sic melioris n o t« codices. Regg.
a. b. quanior C o lb . PalT. 1/ ». Reg. bm. í.’
pro uvuKo-^tf. Par. ed. iV ù,uxó^.
( g ) AXnZovg ¿ i8cc. Veriùs3 quàm ut fuá novitate exiignominiam
paulùm antevertente ; néve
preter contumeli* magnitudinem fibi quoque
ipfi fapiens videretur , ut homines,
itaD eum , qui omnium acutiifimus & fa-
pientiilìmus e f t , ac fapientes in aftutia fua
comprehend.it, per externam ipeciem fal-
E lens : verùm confilia fua patere intellige-
r e t , miniméque animo efferretur, fraudem
iùam teneri fentiens.
X X V I I I . Etfi ènim ille Martyrum D eus
Jlimationem jìdemque hominum excedat. Comb,
r ( fe ) <hiXuitxtpiug. Ofraternam Martyrum caritdtem !
( i ) n ^ o T ii x a v r o . Reg. U. irg o o -ixM i t o ¿ U f o ,.
( fe ) 4>toviio-ovTog. Ita Regg. b. bm. hu. 1. duo C o lb .
Nonnulli vero cum Ed. tpiovfauvTOg.
( l y Keòi aù’Thg. A li i lègunt aìiToig. Idem fenfus, ufro
modo legas. Billius leg it uìro7g. Si legas uÙTÌfg, v er-
tendum : ipfius quoque palejlra gloriam inviderei.
( in ) t Sv «aiav & c . Cùttì alii ( Martyres) piis minibus
deponendi b colendi effent, extruélis feilieet illorum monumentis
, illatifque in ea facris pignorìbus. Ita Comb.
Re&è quidem , ex tota rerum fe r ie , conftat.
(jl ) ATipu^avTM. A li i , ÙTifiat^ovrut.
Job. V. 13.'
Dei provi