
T H E O L O G I
quòd ; non de Patre , fed de Filio , A <W ^ r
fermo habeatur, adje&io hare apertè de-
clarat. Hie enim e ft, qui corpoream no-
bifcum confuetudinem habuit, terrenifque
rebus conjunàus eft. Quòd fi illud obtinea-
tur , hcec verba, E t non afiimabitur alius,
adversùs Patrem d ic i, non adversus eos,
qui falsa mortalium opinione D ii habentur,
quod ad Patrem attinet, per ea utique
vi£ti fumus , quibus adversus Filium ob-
nixè contendimus. Qua vi&orià quid ca-
lamitofius 6c perniciofius effe queat ?
jMT*. rouro î 7t) ryç y¡¡g
¿><p$y y x a ) to/ç ,jäii&f>a>7roiç (ruvaveorpá<py.
o n ft e v y a ¡» ou r o o ü arçô ç, aaAAà roef
T/ou v ro A ey ô ftev o y , y ' s r e s a S y x t i ÇcttyÛç
T rap 'io ry o iv . o ù r o ç y á p e o r i v à C ^ ^ r i x a ç
à ju tA y o a ç y/ttVy f i e r a r m K a r a yevâfxîvoç.
e ì d e Vw y a t a j »ara tou Üarçoç t e y t o & u i
Touro, f t y tgùv v o f t i t f o f i e v w ©géoVy yrìy ^ i^ -cL
r o v Ila re ç a , b d ì m r o u T/ou KctTíoGrov- (,
d á o a f t e v . c xa) f t âv r y ç v ix y ç r a u r y ç y ivo ito ç
B eL&ÀicoTiçov y Q y / t i a d e o r e ^ o v ;
Nona ob-
je&io.
Heb. v ir . ay.
X I V . Nòno illud producent: Semper 'A Emmw cmlvo Qyaovai to• wwror*
vivens ad imerpellandum pro nobis. Optimè
fané aeperquàm myfticè 6c benignè. lnter-
pellatio namque n on , vulgi more, id fonai
, quod eft vindi&am quaerere ; ( hoc
enim humilitatis quodammodò effet ; ) fed
idem figriifìcat, quòd , pro nobis, mediations
ratione, fupplicare ; quemadmodùm
w , eiç ro ¿vrvyxaveiv u<srep y [ im . eù y ¡ j
»a) Aiav juvorixaç re »ai tpiÀuv^eo7reoç. ro
yetp ¿eruy^etvíiv , ov%, a»ç y reov ttoAAcÒv
QvvyS'iiu., to ÇyreTv cadixyoiv ¡Xet ’ rouro
yap yra»g , sta) 6 rayreivoryrog " aAAa to e
ntpeoGeueiv ornip yua>v rz£ Aoyeo ryç f/.eairi'iaç'
eôç »ai r ò Ilygu^a v<z¡rip ypoev ¿vrvy%ávíiv
AÍyirai. t î ç yùp ©eoç , uç »ai fttohw ;
6c Spiritus pro nobis intercedere dicitur.
JJnus enim Deus, unus etiam mediator Dei
t f homìnum 3 homo Jefus-Ohrifius. Interce- I
dit enimnuncquoque, ut homo, promeaC©eod xa) òv^avav , àv^amog
falute ; qùoniam cum eo corpore eft , Xo/crro?. mrpeoèeua yap tri »a) vuv
quod affumpfit, donec m e , affumpta hu-
manitatis virtute , Deum effecerit, tam-
etfi non jam fecundùm cameni cognofca-
tur, hoc eft, fecundùm carnales affeftiones,
a c , citra peccatum, noftras. Eodem modo
advocatum quoque habemus Jefum Chrìf-
tum , non ut noftrà causa fefe ad Patris
pedes advo'lventem, fervilique modo abji-
cientem. Procul fit ifta fervilis fané fufÇ
I yoovç
àç
av&(>à)7roç j uWp rijç l/^ ü ç Qearyçietç 3 o n
ju e r a r o o Qeó/tctr o ç ì c n v 3 oô zogpaeAetCiv,
Îcûç ¿ v i/u e Troiyan ©gov r r i Svvetftei ■ rvç
* b/auiSpa>7rhc¡í00ç , »ai» /uyxért x a r c t Qa-pua î
y t v à o x y rm , r à Q a p x ix a t e y c o 'nrct&y , »ai,
%a>o)ç ry ç a/uetpriaç , y/utTeça cTg xa)
picio , Spiritùque indigna. Neque enim
‘ZdfocfixÁyrov iXOfttv S îycrovv X çkttov , &% eoç »
vmrèp v /u a v •z&çpxttÂivS'ovf/.evov m flaTçoç,»a)
Patris eft hoc expöfeere, aut Filii pati : pj ovret S'ovAixoog. a7rayi ryv <PouÄy
nee de Deo hoc cogitare pium atque ae-
quum eft. Sed ex his , quas humanitus per-
peffus e ft, ad tolerantiam m e , ut Verbum
6c exhortator, inducit. Sic ego advoca-
tionem hanc intelligendam arbitror.
Decima ob- X V . Decimo loco ignorantiam ponùnt,
jeftio. iliudque, quòd extremum diem atque horam
Afarr.x111.32. nemo cognofcat3ac ne Filius quidem ipfe , fed
folus Pater. A t qui fieri poteft, ut Sapientia g j ja r i
quidquam eorum, quze funt, ignoret, iile , 1
inquam, faeculorum fa£tor, ille confum-
mator atque immutator, ille eorum, quae
i. cor. 11.11. fa£ta funt finis ? Quique e a , quee Dei funt y
o v r a t ç vesróvoictv , »ai à v a ^ ì a v roS T L v ev /u a rro ç.
o i ï r * y à p r o S X larçàç rou ro ¿ T r i^ y n lv ,
o u r e r o u X/ou 7 r a c tx e iv , b y eôç ©go(f li
$fg.voeì<r&a.i J Îko-io v aAAJ o î ç T rerr o v S ev > W
à v& ç eoT ro ç , 7T * i& a x etp r ep e ìv 3 à ç Á o y o g xa)
& fà c f,iv e r y ç . r o u r o v o e i r a î f t o i ÿ <s^ef.xÀycriç.
i g. Ag»arov nur oîç -iar)v y etyvoia. , v.al
ro ■ f/.yd'tva yiveoffxuv ryv reÂèumietv y/ue^av,
\y àçav y f*y<N ròv T lov eturov, e) /uy rov
. xeti ro i rrtùç ctyvoeï n r-êov ovrav
t; trofiet y * 0 ■ TTOiyryç réov eûeôveov , o' ouvre- 1
Âeoryç » a i /tirevTroimryç, ro m p a ç ra>v
yevo/uíveov ; ^ ó 0ura> r à rou ©gou yiva>oxa>v > *
( n ) A»a tS. In nonnullis , ¿xt.ee irtp) rS.
(b ) Ai* ¿t rS & c . Luvenklaius : Quibus ad oppu-
gnandum t'ilium utebamur. Combefifius verö : Quibus
Tilio -impensi ßuduimus. Purat enim v ir d o& u s , G re -
gorium hic , non in F ilium iAud retorquere argumentum
y fed in Patrem pro F ilio , ut h'äc itmili-
tudine , feu , in £imili, Hareticorum cavillationem
elidat.
( c ) Kal. DeeÄ in O r . i . aliifque pluribus.
, ( d ) Ta itTvyxi**«. Ad inurveUandum. Sic Vulgata 8c
Erafmus. Bill. Ad intercederiaum.
( e ) TujrMtTifrti. Humilitatis. Id e f t, u t alt Elias ,
imbecillitatis eft auxilium queerere.
( / ) XnerB-pannäie. Sic tres Regg. quinqué Colb.
Or. 1 . 8cc. In Ed. ¿>SpainÍTíOs.
(g) Xpirìét. Sic Or. i . Deeft xpirlér in Ed.
( n ) H ¿f. Duo Regg. 8c quatuor C o lb . ù m. Comb.
¿¿' ut.
( i ) O vttKTìie. . . . rm ympbun, Hæc 8c in ter je ta re-
jic it Combefifius ; atque in iis vertendis malè Bilbum
defudaiTe pronunciar.
( k ) o ¡¡tu r» r i <©£. Htec de Spiritu iànéto, non
de F ilio funt di&a.
O R A T I O T R I G E S I M A . ^ t
a ¿ç rà 7Tveüfta rou ài/^ç^Vou a r à ov aùref ; A perindè n o v it, ac ipiritus hominis e a , quæ
f i y a t r a t ir y ç r y ç yveooeeoç r e A ita re ^ov ;
b b yrcaç d'où r e t ¡j.ev r y ç â q n ç à» p i€caç
i f i o r a r a i , ¡tai r a alov cv XÇ0V4> T0V r e A o u ç ,
c aùryv J[fi c àyvoe7 ry v ca^av ; aiv ty/ua ri y a p
ro fisejiyiaa oy.oiov, ùoneep âv ei n ç r a (¿ev
r o u r e ty o u ç à» p i€éuç e r n o r a ^ a i A e y o i ,
a vrà J'e âyvoetv ro r e ix o ç ' y r à r y ç vfte^aç
in ipfo funt ? Quid énim hác cognitione
plenius ac perfe£tius ? Qui vero conftat
ipfum, ea quidem, qua; horam illam ante-
cedunt, ac quae velut in ipfo finis articulo
funt, exa&iífimé feire, ipfam autem horam
ignorare ? ^Enigmati quippé res hxc fimilis
eíl : perindé videlicet ac fi quis ea , quae
ante murum funt, certiílimé fe noffe af-
. t ^ , v v c \ ^rmet 9 murum autem ipíum ignorare fe
TíAoq gú e m o ra fte v o q , ry v ^ x * v T»? vu zro ; fateatur: aut diei finem probé fciens, noftis
¡xy yivco oxeiv e v S a y rou ereoou yva o ig , principium minimé cognofcat : ubi alte-
¿vayxaiMG ouveioáyei r o ertoov. y 7raoiv B r^.u s ^Q §nj f i ° afisrum neceffario íecum du-
Vf\ . ei ii-¿ \ c ^ x , ^ cit. Eccui igitur dubium ivoyAov y o n yivooonei /Jtev, tag v)eog3 ayvoeiv r . * i ° tx effe pr. otefl:, ,q*uin
h tpyoiv, (og avS-^ü>7rog, av rig r o Qaivoftevov
%ed(¡ioy ro u voou/xevou; r o ya p ct7roÁurov eivctf
^ rou X/ou ry v t&&oyyo(/iav »a) ^ a o x * r o v , ou
e ftrgpcnteiftevou r t f X/¿> e rou n vo g , r a u ry v
y/tiv «T iS'eaoi r y v unrovoiav , ¿»áre r y v
ctyvoiav onroAa/uGaveiv e f i r o euoebeoreoov ,
taT avS-^eam va 3 ¡uy rzfi &eiq> ra u ry v
horam quidem, ut D eus , cognitam habeat,
ignoret autem ut homo, fi quis partem af-
pe&abilem ab ea disjungat, quae mente
folä perfpici poteft ? Nam quia abfolut^ hoc
loco ac fine relatione, Filii nomen poni-
tu r , nec adjungitur, cujus , idcircö hinc
nobis anfa porrigitur ita exiftimandi, ut
ignorantiam hanc fenfu majeime pio inter-
pretemur, eamque humanitati, non divi-
nitati adferibamus.
i r. E/ fxev ouv ourog aurapxyg o Aoyog, C X V I . Si igitur hxc ratio adverfariis
vrau&a dlyoo/te&a , »a/ ftydev rrAeov fatisfacit, hic j?edem figemus, nec quidimfyiri'ioSo)
• ei S'e fty , ro ye deurepov ,
S aonrep rav aA A w ettaorov , ovreo 8 ¿'y xa)
y yveooiç réov /ueyiorav 3 gV ) ryv airiav
¿vafyepeo&a» rifxîj rou yevvyropoç. S'oxtï
fe /uoi r)ç y /uyJi’ âv ôxeiveoç eêvayvouç 3 eôç
y/xotç ôiÀoÀoyeav r / ç juixpàv
on ouíTg o X/oç aA A o iç oïJ'e ryv
I> reov x a
cvvóyoai
1 y ft èpav y y ryv ¿»çav, y caç í tr i o Tîartip.
quam ampliüs ä nobis inquiratur. Sin ie-
cü s , hanc fecundam expofitionem affere-
mus; quöd quemadmodüm fingula alia ,
ita rerum quoque maximarum cognitio in
Genitoris honorem ad caufam ipfam refe-
renda eft. Quin ne exiguum quidem mihi
intelleiSturus videtur , qui fic legerit, ut
noftra; memori® vir quidam litterarum ftu-
diofiis, nempe Filium non aliter diem il-
lum vel horam noffe, quam ut Pater. Quid
rè ¿ v n e fw nm S r rM ; b t t ü i SThmip D «MR W w CpU¡g¡tHr ? Quoniam Pater cog-
I ■ X « -v'tv « rr-, nofeit, ideò etiam Filius : tanquam vide
y iv c a o x e i Sfg. r o u r o x a ) o 1 lo ç , eaç d y A o v - licet *• nemo -hoc cognofcere ac a
percipere
o n f t y S ’ev) y vea o r ov r o u r o , f t y d e A»w 7oV ,
queat , præter principem illam naturam.
7 rAy v r y ç mrççpryç â » u o e a ç . e A r m e r o f d i t r S ’
Supererai jam de hoc verbo : Mandatum
¿ v r e r a A & a i , x a ) r e r y p y x e v a i r a ç o v r o A a ç ,
eß y dt co etiam, quòd Patris mandata
fervajfe, & , quæ placita funt e i , femper fe -
x e ti r a ~¿tpeora a u r e d r r a v r o r e T r eT r o iy x e v a j,
ciffe dicitur ; ac infuper de confummatione &
í f e A c t b e lv . y f t a ç • e n d e r eA e iea o e ea ç 3 x a )
exaltatione, ac de e o , quòd ex his 3 quæ
ù^cûoecaç y x a ) r o u f ta & e 7 v 3 e% eav e r r a l e 3 r y v
paffus efi y obedientiam didicijfe feribitur,
v fs ra xoyv , » a i T ^ x ^ p ^ o u v y g r e x a ) n r^ p o -
de facerdotio item, & oblatione, & tradi-
tione, ôc çratione 3d eum qui à morte ial-
1e ^ )o ç à ç , x a ) k f f y f ,d ô o e c a ç , x a ) d e y o e ea ç r y ç
. / r , 9 , x , « / vum eum facere poterat; ad hxc de agonia,
av™ C* W o » , E p ^ re f atque oratbne , Se li
xa) ayeaviagy xa) -9 qo/técav, xa) nrpooiuffìg, quid aliud ejufdem eft generis, pertractare
: nifi cuivis exploratum effet, hujuf-
modi nomina perpetienti humanitati attri-
buenda effe , non autem immutabili illi
natura;, atque omni dolore & cruciatu fii-
blimiori. Hìec habui, qua ad diluendas ad-
Jtai e ì r i a A A o r oihtov ' et /uy o r a o i n t f t d y A o v
1 yv y o n - r à o r a o x ^ v r a r o i a u r a r a v
òvo/tetreav , ou <dk¿ r y v à r ç e f j o v ep u o iv , x a )
to u y reto x^ iv ù ^ y A o r e ç a v . o f t e v ouv r a v
( a ) T¿> O r . i . ro.
• (b ) n i t ¿eel. Tres Regg. 8c Or. i . * 5s M.
( c ) AynoeT. Coisl. 3. ¿ytout.
Airjjfro*. Abfque relatione y nullâ illìus, cujus eft
Filius y faólá mentione.
( e ) T i mie. Deeft in Or. r.
( / ) e iTctvâct ri tettiti}-*. Comb. t7»;iráut!)-#. Hîc pedcm
hm u s .
( g ) At. Tres Regg. 8c Or. 1. <W.
( a ) <t>iAo».tya> Tie. Putat Elias bic Bafilium magnum
intelligi.
( i ) 0«. Deeft in duobus Regg. 8c duobus Colb.
' ( k ) Tictpaf'ortas. Alludit ad bsec Apoftoli verba >
Rom. iv . 25. Traditus eft propter deliEla nolira.
( I ) ntfl. Deeft in pluribus Regg. 8 cCo lb.
Urget ite-
rum advcrla-
rios Gregorius.
Joan. X. 18.
XV. IO. VIII.
**•
Hebr. V. g.
&fif.
Rom. iv . 2y.
Gal. ir. 10.
Luc. XXII.44»