
4i8 S. G R E G OR I I T H E O L O G I
amantes, öt non amantes, judicamus i xcAyti, yiveocrxoyev: ¡(fi %upoTove7 pudlaç ¡H
íempus, prater quod par eft, multos Sano
to s , & multos Adíeos nobis facilè defignat,
v e l potiùs omnes miferos ; non hoc tantum
nomine, quòd nos intuendo, malum
exemplar intuentur, ( quandoquidem in
Vitos pie- proclivi eft vitium, etiam nullo trahente, )
conviciis pro- fed etiam quia libenter omnibus omnia
fcindunt. concedimus , hâc lege & conditione , ut
Matth. xu» nobifcum infaniant. A c priùs quidem nec
fupcrvacaneum aliquod verbum proloqui periodo
carebat,. nunc autem etiam fummâ
V r oX X x q y è v d y 't x q , 7roÂAaç ¿ft’ à $ i Hç
t o e ix o q aô x u ip o ç 3 y u X X o v 3 T ra vT u q d ù x i x ç '
» y o v o v T td <z¡re?g 7rovtipov b ‘G p ^ f id u y y c t ß x i -
v r e iv v f i d ç 3 ¿ 7r e id r ¡ c '® & x u P0V « x u x i u %fi
d i y a . Ta îX x o v t o ç , âàà’ o n ¡(çy y r u a i t tÙ v t u
■ cvy xcop xy ev iW o ìy co q vv rèp ¿vog t x ^ Tv/xyai~
vecrd-ai. ¡(¡y z o& T e p o v y t v o v d e ptiyct
■*c^at]cùv T t c p & l f y e t jS a i t c o v d x iv d v v to v r¡v
VVV 3 X oidopUjUiOct ¡(fff T o l ç tVG iC id ]c tTO IÇ ‘ y f j
pietate praeditos conviciis profcindimus ; B T0Te' ¿cV ¿myl,¿nílv %,
imo , cùm ne Legem quidem foris legere
cuiquam fas effet, nec confefliones, hoc
e ft, ut mihi videtur , populi affenfum ex-
pofcere, nunc contra arcana quoque ipfa
prophanorum hominum arbitrio permitti-
Matth. vu» m u s , canibus videlicet fanäa proficientes3
’• ac margaritas anteporcos mittentes. Ñeque
id folùm, verùm etiam ipforum aures mu-
tuis in nosipfos probris & contumeliis
pafcimus ; ac ne illud quidem perípicere
poffumus, niinimè tutum effe arma hofti
committere, nec e i, qui Chriftianos o d it,
a«ft o y o X o y iu q e7r t x u X e ¡G & a i 3 t o d e e d j¡v } ¿g
è y o ì d o x e l 3 Ttiv t x X a S a v íx u r u ^ - e c r iv 3 vvv q
¡(fff tc o v '¿ m p p t iT M T o lq ß eC tiX o tg xpeó/ii&ct.
S fa lT t lT cÛ ç J p m ix V T tÇ T U c t y t u TOIÇ XV o ) J yfi
ß u X X o v T e g T x q y u p y u p iT u q e y '& ç p c r& e v tcov
Xoipcov ’ X y o v o v d e 3 d X X u ¡(fff t u ç dxoàq
u v tc o v e d l ic o y e v T u iq x u t uX XtiX cov v£picri •
q ç y a’eft’ ¿ x e lv o d w a y e S a a u v o p u v , I t i ovx.
dcrcpuXe g 07rX o v ¿ x & p c iï 7 r id l e v e i v , « d e y h
V.1 , UUI VJIIilllia ilU O UU1L , _ ^ *«■ Cl \ \ ~\r yi r*. / i ièrmonem adveriùs Chriftianum. Nam quod tr0VVTl Xp « tr* X p m l m » , _ i • V i i* • » i . i • .r .hodiè probro objecimus , idem nobis pof- - I Wi Ü H H IBHRæl
tero die objicietur : atque ad id , quod
dicitur, hoftis arridet, non quòd probet,
fed quòd amaro animo recondat, ut tem-
peftivè adverfus eum ipfum , qui concre-
didìt , virus evomat»
Amìcos ab V I I . Quidhicc commìttlmus, Fratres,
iìuernofcuìn.n ^ quar>dìù committemus ? Quando ab hac
crapula emergemus, aut hanc oculorum
lemam detrahemus, atque ad veritatìs lu-
cem fuipiciemus ? Quae hxc caligo eft ?
y a p Gti/iepov c ò v e t d ìa u p e v , uv p tov m e td 'ta -
&ti/xev • uff.j c a r n i t o . X e y c p e v o v o a^-9-pòg ,
¿X oT t Ì7TUIVÙ 3 dX X ’ OTI & t ia a v p iÇ e i Trtxpooq ,
jv ¿V x u t p a t o v tov e y .e a n x u t u t x 7r ià ) iv *
GUVTOÇé
£ . T í T u vTU T r a c c o y 'ev 3 co x t o ì 3 u f i y í>
X p i t ívog i t tÓ t ì q tîjç ye& tn g ò x v t i f i o y e v , »
tc o v ò q b aX y c o v Ttiv Xtijutiv t c ^ jtu ip t ic o y e v , y fi
to t>?ç dX t i& e ia ç <p£ç d v u C X efio y ev
Quis hic noâurnus confflictus ? Quae haec D tto'iu cxoToyutvu toZtu ; t î ç vvxToyax'iu, r/ç
tempeftas, amicos ab hoftibus non inter-
Ff. t x x vm . nolcens ? Cur vicinis nojìris opprobrium
facli fumus 3 fubfannatio & derifio his 3
qui in circuitu nojlro funt ? Quodnam hoc
tam obnixum mali ftudium ? Quid tam im-
a mortali labore fatigamur ? Quid autem
dico fatigamur ? Imo ex ipfo malo, ut fu-
riofi folent, robur comparamus, & , . cùm
abfumimur , gaudemus ; nec ufquam eft
ratio, nec amicus, nec focius, nec medi-
c u s , qui morbum, vel medicamentis pel-
£aXti QtXcov x a ) vroXe/titcov o y iv x Sfaxp'tvxcu ;
SfffT t y ty o v u y e v bvetdog Toìg yeiTO&tv ttydv ,
y v x T t ip tc y o g uffj x ^ s v u c y o g TÓ7g x v xX a rtycov ;
r i ç « q nXoTtfitu t x x a x o S ; Tró&ev xrcog dùci-
VUTU xujuvoyev 3 yuTyXov de oCde x u y v o y t v ,
dXX* ippcoyeòu toT x a x a , yaitoy evco v t o tcc-
& og 3 Huf tid oy eù u d u 7Tuvcoyevoi * ufi ovda-
f io S Xoyog 3 x <piXog , a c v y y a x o g 3 ovx ì&~
Tpog 3 ti (papyuxevcov, « c u t í y v co v t o ttuS'Oç ,
l a t , Vel amputet, nec opitulator Angelus, E ¿ Ayíetof, ¿ & (k . ¿AA¿ ®s>'5'
rM».r. I JfMis .v p r n m n m p r o l io I i p i ' To7g aX X o t g , t(fff Ttiv t x ©eoo <ptXctv&pco7ri*v
t iy ív u v T o lg u T r e x X e 't c u y e v . tvff. t i , K v p ie , ci(peç
t ix u ç y u x p o d ' e v 3 f i Trcoq 'Svrocfl pe<pi\ e iq r e à oq ;
Hffj 7T0 T Î Í 7ri<TX07TtlV tiyCOV 7T0ltlGt\ Kffj VTOU
7 r p o C t ic e T u i T u v T u ufff c j r i f f e T a i ; d e d o i x u y n
XU7TV0 Ç ^ TOV 7TpOffdoXCOyeVX TTUpoq TCt 7T&~
nec D eu s , verum præter a lia , Dei quoque
& txxï’ W ^en*gn^tatem n°bis præclufimus. Ut quid 3
^lxxxviii. j )omine ^ receß iß i longè ? Quomodò averte-
ris in finem ? Quando nós vifitabis ? Quo-
nam haec progredientur, & ubi confiftent ?
Equidem v e reo r , ne præfens rerum ftatus
ignis illius in expeèlatione pofiti fumus
quidam f i t , ne his Antichriftus iìiperve-
C o is l. i . pro yitûa-Kapw, quod propè fequitur, h a b e t,
y,,oT*òu»ot. Sic etiam legit Combefifius, & v er tit : ac
i.n i.m llifclie mpr ond0aTmL uesa.-dem fentimus, qui amici-ne fim us. un
( a ) o Kccieii. Tempus, id e ft, occajìo. (b ) Ilapûfotyfttt. Coisl. I, òifiiuypui.
( c ) U(ó%itp6>. R e g . c . irpivuptf
(d) Xuftftaín<r&Mi. Sic C o is l. i . Ita legit Billius. Iß
Ed. a-vpiQuiwrS-cu, ut nobifcum confentiant,
( e ) No^av. C o is l. l.viftai. ,
.X f ) ZKitytfttt. Reg. bm. cW-4««^«’ > & fic iß le~
qucntlbus 3 irtpiitipiirapit» , àyccoM-tyvfiiv.
Ö R A T I O V I G E S I M A - S E C U N D A . 4 i p '
a fiyra> A4” Tovroiq o a AvTixptf]oq ÌTic% , .fi A niat v ac noftros lapiiis & morbos in prin-
jtctipov xd£y Ttjg iuvTx dvvuge'iuq t u t\ye- cipatus fui occafionem arripiat. Non enim
1. .. ’ >. '• ^ / . fanos:,, ut opinor , neccharitate feptos
adorietur ; verùm regnum in fe ipfum Lue, xt.it.
priùs dividi oportet, . atque ita fortem,
earn, inquam, rationem, quae in nobis e ft,
tentari & figari, ac tum vafa diripi, no-
bifque eadem accidere , quae nunc hofti
noftro a Chriflo accidere perfpicimus.
r e p a T r lu i c y u T u t í Hffj a p ¡
b fi vyi&ivovcri- 7 r p o o C u X e 7 T v x ò v i o v d e T t l
¿yd'uri} TreTVXvcoyevoiq • dXXa del yepierd-t}-*
vai T«V fiacìXeiav iq> iavTtiv 3 utu yreipu-
- ¿spai yfi de&tivai tov icx^pov 3 ¿v ttylv Xo-
yicyòv3 sito, tu axevti SfapTruyrivui 3 fi tuv*
ra ttuÙsIv viyuq, u vvv òpcoyev tov èx&pQV'
rrapd Kpicìov 7ruaxovTa.
n. Aid t u v t u iyco xXaicn 3 ipticiv lepeyiuq B V I I I . Idcìrcò ego ploro 3 ait Jeremias
cv d'pvvoiq 3 ufi l^tiTcd Tolq ¿(p&uXyolg y.ov Lamentationibus , atque oculis meis law
n y a q d a z p v c o v 'Xçxovirag 7z d 7 r a & e i , nffj\ x a -
Xco Tctq Qo<pdq 3 'iva t o v &ptfvov ¿ p y ú a c o v T a i 9
ti ffVv ep y a c covT u i • ipui Ttiv xoiX'iav dX y c o s u f i
y a iy u o s c o t u uÌG&tiTtipiu 3 f i o v x , 7rcoq
xovtpiaco t o d X y o v v 9 x u i t i c t i T o lq p t iy u c i.
d i a TUVTU GICÙ7TUTUI TU TTUXUIU 9 l(ffj XCOyco-
d t ìr u i t u v e a • x c o y w d iu f i r o l q ix& p d ìq W
tytl T p a y c à d 'iu * d i a t x t o t c o v HxxÀtKricov
Dididia
er Catholi-
■ . j. --- t u s , Hæreticrymatum
fontes huic calamitati pares corum rifum
quæro, ac fapientes mulieres voco . ut lue- & cavl-Ilatl°“ f ■ nés excitant.
turn excitent , aut certe adjuvent; ven- Thrg t ..
tris etiam dolore afficior,&fenfuum organis &Jeq.'
v elficor, n e c, quo modo quibiifqué verbis
dolorem leniam , habeo. Idcircò vetera
filentur, nova comico more iiigillantur.
Comoedia enim eft hoftibus mea tragoe-
dia. Idcircò non parùm Ecclefiis detraxi-
mus ac icenæ adjunximus, ìdque in huc
c v<peix oyev xx òxiyov 9 u f i Ttj, cxtivti vrpoc- C p^^ate, quae data opera, utaliis,
ita divinis rebus illudit , quoque potiùs
praclarum aliquid & laude dignum riferit,
quàm ut ridiculum aliquid non derifum
pratereat : ut mihi mirum fiiturum f i t , fi
me quoque, hoc eft, advenam pietatis pra-
conem, hiec dicentem , ac non ridenda
omnia , fed quaedam ftudiosè tramanda
effe docentem, non riferit. Quid dico riferit
? Mirabor nifi poenae etiam à me expe-
tantur, dum prodeffe cupio. Talis enim
eft rerum noftrarum ftatus, ut nec mihi
G ~ / ~ _ moerorem afferant, aut Ecclefise occupatae,
( id quod fortafsè c^ipiam ex iis , qui im-
•vafl-r* ine becilfiore animo funt , accidere q uea t,)
aut aurum aliìs fluenS, aut pravae linguai ,
quod fuum eft facientes, malè videlicet
loquentes , quoniam benè loqui non di-
dicerunt.
i&i\xayev » uff) t u v t u z v TO iavT p y roX ei 9 tj
c r r x d uQ n t o t u S e l a T r a i ^ e i v , cocTrep t i
irep ov 3 f i S u t Ì o v uv t i t c o v e7ru iv x y ev c ov y e -
À aoeiev 3 m ir u p id o t t i y eX o ic ov d y é x u c ì o v *
à ¿¡die ^ 3 -uvydauiyt d v 9 et ytì x ù y e y e x d c u i
otiyepov T ov t u v t u X e y o v T u , tov ev c eC e iu q
e i 7rtiXvv x tip v xu 3 x u ) y t ì t t c l v t u y eX u v 9 ¿àà’
id i tv à ¡(fi aT T x d àÇ eiv d id d a x o v T U * fi t I
yeXotv X ey e o 5 S -u v y a d jo v e ì ytì ¡(ffj d 'ixu q
f yàp t ù t iy Í T e p u 9 coq i y é y e 1 x X v 7r xG iv3 o v t
E x x A t i c ia t x u T e x ó y e v u i 9 o T u y a , u v T i q y r i -
&01 y i x p 07uf>e7r a v Ttjv d id v o iu v 9 o v T e X P U~
coq a X X o iq pécov 9 o v r e y X c o a s u i 7rovtip u) 9 t o
ìa v d p w o io ti crai 9 X e y o v a u i x u x a q 9 e T r a d i i
xuXcoq o v x e y u & o v .
Ö. Ov yàp deoq 9 ytì t t o t ì to7TG>
ypóxpuTui t o d-e lo v 3 ¡1 à v io v y e v t iT u i , lv oXov
? ev 7TopeoTe'peov. è y e T e o v x d y e i^ o v m v o ì
IX . Nequè enim metuendum eft ] ne
Deus loco circumfcribatur , aut vænafis
exiftat,ut totus ditiorumfit. Nec item me fc&us,
3^ v dvccpiiyovvTèq 9 eoervrep 01 /3op- E tabunt, ( quemadmodùm qui coeno un-
mtKKÊÊÊ „ v e l laudatores , v e l vituperatores immusmyowjeq
°PP pvpov uvuyiyvvvTeq 3 ¡1 yvpco (BopCopov 9 guentum^ aut unguento coenum admiicent,
àc per mixtionem qualitates confundunt, )
ut maledicos fermones , tanquam à me
ipfo mutatus , graviter 6c iniquo animo
feram. Nam multas profe&ò pecunias lau-
datoribus numerarem, fi me laudando me-
fiorem efficerent. Nunc autem aliter fe res
Gregorius
c laude, nec
xa/ T a g TTOioTtíJug t if e7 r iy i% ic t a v y y e o v T e q 9
iv a d v a y tp a v c o T e ig ß X a a c p n y iu q coq y e & i d l d -
ptvog. ti TToXXu ùv z a r e ê a X o v x ^ v iy a t u t o l q
syraiveTuiq 9 e i y e ß eX r ic o T o lq ¿7r a iv o iq e ip -
y uÇ o v to . vtiv d e ¿ x ovTco TXT0 e x e 1 9 Trô&ev ;
(ß ) Arri'xpirlti. Coisl.
», npoirÇaM7. Sic R
rlSixoçi
a. 6c Hervag. In Ed.
( C ) . . Sic Reg. hu. C ois l. i . Or. z . Menm
Éd. Par. içtlxtfitt.
} ) «y. Sic Reg. hu. Or, 1 . 6c Jef. InE d , '“/*«f«-*« y
( e ) EsDjAoy xSpuKu. Advenam pietatis prceconem. His
v erbis re â è conjicitur , Gregorium .recèns Conftan-
tinopolim adveniffe. Id etiam confirmatur iis quæ
fequuntur : Ecclefioe occupata , feilieet ab Hæreticis.
( / ) o í awt5«v. Sic Reg. hu. Or. z . Jef. Ôte, Deeft
à in Ed,