
4 S. G R E G O R I I T H E O L O G I
vos qui laudabiliter vim attuliftis , fi quid A pavviSa , tovto yàp vvv Trpoç-iQn/ui, ^
eft quòd mihi tarditatis causa fuccenfeatis.
Quandoquidem ea fortaifis apud Deum me-
lior eft atque praeftantior quam aliorum ce-
leritas. Bonum enim eft, & Deoparumper
E x o d . iv. 13. fefe fubducere, ut Moyfes iile o lim , ac
jerem. 1.6, poftea Hieremias, & rurfus ad vocantem
promptè atque impigrè accurrere, quemad-
Exod. iv. 17. moctum Aaron & Efaias, modo utrumque
ifai. vi. 8. pj0 animo f iatal terum ob propriam in-
firmitatem, alterum ob vocantis potential
«.
Die folemni II. Myfterium unxit me : myfterio paulu- B
preiby ter con- lum feceifi, quoad ipfe me exploraflem; cum
Gregorius. myfterio etiam fimul introeo, przeclarum
timiditatis infirmitatifque meae adjutorem,
diem hunc afcifcens , u t , qui hodierno die
a mortuis fiirrexit, idem me quoque Ipiritu
Eph. iv. 15. innovet, novoque indutum homine, novae
creatura:, hoc e ft, iis qui fecundum Deum
nafcuntur , fi£torem bonum & magiftrum
donet cum Chrifto alacri animo & mo-
rientem 6c refurgentem.
Joan. I. 13
Rom. VI.
PafcHamy-* I I I . Heri agnus maflab^tur, & poftes1
fteria. ungebantur, luxitque primogenita ^Egyp-
tu s , ac nos exterminator prateriit, figna-
culum quippe terrori ipfi ac venerationi
fu it, pretiofoque fanguine prote&i fiimus.
Hodie ./Egyptum omnino fugimus, & ama-
rulentum ilium dominum Pharaonem, &
acerbos praefeftos : ac luto_& lateritio opere
liberati iumus ; nec quifquam e ft , qui nos
DominoDeo noftro exitus feftum celebrare
i. Cor. v. 8. prohibeat ; & quidem celebrare , non in
fermento veteri malitice & nequitice 3 fed in
oi x a A a ç TvpavvtiaavTeç , u r 't f x o i a fzz/utpoi- a
m e ß p a S vm T o ç 3 b à ç r a y a y z x-pz'iTÌav b
a i m û m / a ia T z p a Ç ) z a m e zT z p à v T a y y m T o ç '
à yaô o v y a p i(ptf Û 7ro ya p i}ira i © e ç ü r i /u ixp ô v â ç
M.av cr«ç z x z 7voç r o TtaAaïov fa I zp z fa a çù ç - z -
pov,3 qçtf 7rpoaSpa/uz7v irot/aeoç xìccAsvti , à ç
A a p a v t z f a H o c t îa ç 3 fjtovov z v tr z ß a e à f x f a -
r zp a 3 t o [azv S fa m v oix,z'iav c aaQivziav3 t o S z c
S fa m v t s x a A s v r o ç SuvafxiV.
ß . Ù/Lvçtipiov eypi/rz fxz 3 juuçTipiqt: juixpov
d V7rzya>pnaa3 oaov zu a u r ò v zrm<rx.Z'\a&ai " ju u - d
çupito Hof e crvvznrzpyojuai, xaAriv Z7ruyo/xzvoç e
m ç i f a ç Sz iA 'iaç }(Oj àâ-evziaç ZTr'ixspov m v
iijuzpav 3 /v o crtijuepov c a vexpàv à v a çu ç 3 y.a.fa
XaiV07T0lf\Gf\ T a TTViVfiaTl 3 f a TOV xaivov f
zvS u aa ç avopavrovy Sa m xatvn ^ x T ia z i , t o 7ç g
x a r a ®zov yzvva/iizvoiÇy7rAaçiiv àyaQov f a j S i -
Satrx-aAov X p i r® HÇtj <rvvvtx.pouf/,tvov wpoôufitaç
)(çti &vvaviçaf/.zvov. '
■*- y. X6«ç o à / a v o ç zcripctÇzTO , xj i y p i o v r o a )
4 ^ / « y û iv p ttv in rz v A i y v T r i o ç T a <& rçpTO TO x a y
Xf tl/Lia ç 7 r a p ü xQ z v o oXoQpe v a v y x } r\ a < p p a y ) ç Q o -
ù p a f a j a iS ' z a ijt / .o ç 3 x ) T a T t / u i a a ' l / a a r i ^ z t z i - h
y jS tijU Z V ' a r ift z p o v x a ô a p a ç z f a y o f x z v A iy v T r j o V y
nçtf < & a p a a t o v T r ix p o v S ' z aT r om V y ¡(Of t ü ç ß a -
pg?ç Z 7 r i ç - a T a ç , >(çt] t S TrtjXoVy ' x ç q m ç T tX iv u z ia ç i
^ iÎÀ z vQ z p a ô t tft z v ’ f a j yef'giç o x a X v a a v 1 iju a ç z o p - k
Ta Ç z i v Küp/o» r a Q z a ¡¡¡u a v z o p m v m v
o t o v ■ Xj z o p T u Ç z /V y o v x . zv f i j u r i T r a X a i c t
aqimisfinceritatis & veritatis, nihil Ægyp- j , | .¿AA; |r e’IÂKpl„Uç
tiaci atque împii fermenti nobifeum feren-
tes.
Quid Deo I V . Heri cum Chrifto in crucem age-
oSèrre debea- b a r , hodie fimul glorificor ; heri commo-
riebar, hodie fimul vivificor j heri confe-
peliebar, hodie fimul réfiìrgo. Itaque e i ,
qui pro nobis paflus eftacrefiirrexit, offera-
mus. Aurum fortaffe dicere me putatis , aut
argentum, aut texturas, aut pellucidos &
- ingentis pretii lapides , fluxam fragilemque
terra: materiam, humique manentem, cujus .
majorem partem improbi ferè & fervi rerum;
f a j aÀijôz/aÇy fx fa zv ^ Z7n<pzpofj,zvxç A .ìy v 7 r lic
%ts Hj à o z a Ç upajuaTO ç.
S'. X Q g ç crvvzçavpafjtzv X p i ç a , atj/uzpov gvv
So%aÇo/u.ar y ftz ç crvvzvzxpx/ativ, auÇao7roix/aai
atl/azpov * y ß zg awz^aTrjo/atiV y <m/aepov avvz y é i -
poy.ai ‘ ma X X a xa p 7roQopy<raf/.zv T a vTrzp ti,uav m
n 7raoovTi Xy àvaç-avTi ’ ypvaov ¡xz - ia a ç o iz& z n
Xzyztv y « ètpyvpov 9 ti u fa c r / u a ra , « À/âovç
T a v Sut<pavav f a Ti/uiav 3 y ijç psxcrav ÙAtiv ,
x} x u T a jxzvxaav y ¿?ç a « t o 7rXiìov ey a e iv oì
[ a \ Meftipet&i. Par. cod. fAptyi&i.
( b ) Si’s ri%* yt Kfilriat. Quandoquidem. Sic Baf. re&ius
quam Nicetas quern fecutus eft B il. qui v ertit quanquam.
itr) AiB-ttuat. B il. imbecillitatem.
(d ) TjrE^<apiBil. cejji ut meipfum infpicerem & ex-
plorarem.
ie ) Euttio4f%tfteti. Par.
f ) To» xcti»«». C o ill. I. Ttf »to».
( ¿ ) Kt/o-h. in edit. Par. kto'tu. mendose.
> . < Eruxl&ii/tu. Quaji muro vdllaii Jiimus.
( t ) Kai tZs nXittutcs, B il. &* Idterum eonfeSlione^
( k ) Par. cod . iKuitpuftttx.
(/) Eori<ptpoftt>tos. m^ipnrtt : nihil inferentes cegyptiaci
atque impii fermenti. Impium A r ii dogma in te lfig it, ut
o bfe rva t Nicetas.
ym) a *m xapirttytpirctftiv. Jamverd offeramus. Mos o lim
fu it > ut in celebritatibus, turn facris turn profanis, dona
offerrentur De o , Imperatori, v iilo r i. Quam quidem in
Ecclefia confuetudinem viguifte canones paffim 6c hif-
to r ix loquuntur. Deus ipfe fibi dona offerri prxcepit
populo fuo ins v erbis , ubi d e celebrandis tribus prxci-
puis feftis leges ftatuit: non apparebisin confpeSht meo vacuus.
Exod. x x i i i . 15. 8c x x x i v . 20. Detit. x v i . ’ 16.
Eadem non feme! repetit. Cred o equidem Gregorii
fermonem ad h x c Moyfis verba fpeftare. Sic etiam
Do roth eo Archimandrit® vifum e ft .Quandoquidem,in -
qu it , Dodtrina 22. B ib l. PP. Grx co -la t. ed. Par. 1624.
T . II p. 8j8. in feflivis &1 panegyricis ccetibus Domino dona
filii Ifrael ex lege quondam offerebant, hortatur S . Gregorius
, ut quemadmodùm itti, ita &* nos feftum agam us. E x a -
Sii to yraXaiov il ulti Io-patjA (tpTn7s , it rult irctttiyupto-l trtor-
tfiipty dS pa rt$ %upl<f « ì t ì i i i ytftty. . . orapctiw ¡ifuy i tty Iti
Tpvytpios iopTcttrcci arinp ixuitt.
(«) 2i«f«rr<,Coiel. 1. Ttttrim. S ic Apoft, II,Co r. v . iy.
xaKo)
O R A T I O P R I M A .
jta%oi x a j SSXoi T a v f a r à , x j t S a xoa /xo zp ó- A terrenarum ac mundi principis poflident.
■ w w \ , / . f\~ . vuuk«uiui,iuit i / w pibiiuiuuiudui. maxui.v . fudrtre» 0 ,9 *r»/« % tm « rm t , • * * # » - ^ propriam. Imigini reddamns quod ima- iAlT b
c uzv 0 r n ihtovi t o x a r eh o va 3 yvaptaafxzv gini congruit, dignitatem noftram agnof*
m a v r o à ty a /x a , T tfa a a /x zv r ò ¿ p y zrw ro v camus , exemplar honore profequamur ,
. W H Ts i l ri» I M I I 1 1 »Vip- lgjilerii vim inteUigamus, & cujus rei gra-
, rr \ * H I . . tia Chriftus morte fundus eft.
rivo q Xp/vo? a7Tioa.ve.
e. w m m K ¿5 X u f i t , im i I Xp/sro;* V . Simus ut Chriftus, quoniam Chriftus W S B t
H H H H H H I 1 Ü (\\ v > quoque ficut nos. EfficiamurDii propter riorum ciiri-
MC m z t c • y iv a u z 'à a Bzo) d i a u r o v 3 ZTfZidn x c t- . r r ^
a>i, nr / I ^ i r, \ " iph1® 5 quoniam ìple quoque propter nos
mIvoq Si vtfxaq avvpaTTos ' TrpoazXaßz ro ya-- hojHo^ Affumpfit quod deterius era t, ut
e pov y riva Sa rò ßzÄrtov • e z7rlayzuazv, Vv B daret quod praeftantius eft. Egenus fa£tus 11.cor.viiu
faz7g m iMtvov 7rlayzia 7rXsmaa/xzv • SsA» e ft, ut illius nos inopia divites eflenius.
f uotov M W i f ■ L v h p ix , v * H Servi W M a“ ePk » «t libertärem recipe- M i 1
^ w ;/»«i » 'a. remus.Delcendit, uteveheremur. lentatus
Xaßafxzrxam^Vy iv v^a/xzv ‘ mipa&Vy e ft^ ut vinceremus. Contemtus eft , ut
%a vixfaafxzv ' tirifxa&t! , 7va So%a<rri ’ ¿7rzQa- nQS gloria donaret. Mortuus eft , ut faluvzv
y 'iva craan ' aviixßzv 3 !Iv ¿Away 7rpoq tern nobis afferret. Afcendit, ut peccati
zavròv farà %zifavsq b> ra me àfxapTÌaq v i a- iaPfu humi jacentes ad feipfum traheret.
. T I / H Omnia quifpiam donet: omnia e i , qui u a T i * y r a v r a à ia o r a r i e , T r a v r a %ap7ro<^ t v v e v re „ po- rle •i prlu m rejd empt•i om• s preti• um pro nobi. i■s , Mauk.xx. 18.
pura ra Sovrt laurov Avrpov vnzp ji/tav , ac commutationem dedit , . offerat : nihil Matth. x v r .
g fa S avraAAay/xa • Sàazi Sz sSzv roisrov oiov autem daturus eft tantum , quantum fi ie l6*
zavròv r s /avmpm mviévra, x} Si zxzlvov rràv- C ipfe obtulerit hujus myfterii rationem probè
intelligentem, ac propter ilium omnia factum,
quaecumque ipfe propter nos fa£lus eft.
ç-. 1 C a p 7 r o < p o p e 7 ¡uzv v fx iv y a ç o p ó r e ,
Tr oi fava • t s t o yè z A t t i z z i xj zvyzrai 3 x} 7rap
v/uav aiTÛ rav v t t o yupa o Troi/utiv o xaAoç 3
o ri($z)ç mv 4vZ*iv v7Tzp rav 7rpoßaTav ' Xj 1 Si-
t t A s v àj/6’ ¿ 7 t A s SiSàtriv vfav zavrov ‘ xj 7roi-
e7rai mv ^ ßaxmpiav rs yripaç, ßax,mpiav rs
TrvzvjiiaToç ’ xj 7rpooTÎQtfO'i r a afavya vaa t o v
i/jt \vyov y ra 7rzptxaÀAz7 3 Ta Sz
rov 07Toiovsv 1(0) ¡ÎAitcoVy ¿AA* s v toV iaura ri~
[¿lararov y ¿ u t o v ! Spatri 7roAAo7ç trvvrz-
Az&zv.ra_y Xy 7rovoiç 3 i'itt Q zi7rz7v, on Xy rav
yrovav a%iov ' x} travra ^ 7rporiQti<riv vfav rà
tauTs • à mç fozyaAo-^vytaç * « royz ¿AttBzrr-
rzpov z } t t z 7v y mç tpiAoTZKViaç • mv tto A ic v ) 3
mv vzômTa y t o v vaov, t o v àpyizpza 3 t o v
xAtipoSomv y t o v xAtipovojuov y t s ç Aoyovç 3
s ç ÉTToGg/Ti • T S T a v y OU TOVÇ ZIX.fi} x j i i ç
V î . A c vobis quidem , ut cernitis ,
paftor hic bonus , qui animam pofiiit pro J»an. x. iy.
ovibus, paftorem offert ; hoc enim iperat,
& in votis habet, ôt a vobis, qui fubeftis,
poftulat, duplicemque pro fimplici feipfum
vobis trad it, ac baeufum fene&utis, ba- Tob. x. 4.
culum fpiritûs facit ; atque inanimato tem- Gregorms
t .r • u • • pater tempio
ammatum adjungit j nuic , mquam , pium Nazianperegregio
ôc coe le fti, alterum quàlecum- “ extruxit>
xy oupavia 3 -q que tandem illud & quantulumcumque ;
‘ ~ cæterum ipfi chariifimum , multis etiam
fudôribus ac laboribus abfolutum : atque
utinam laboribus dignum adjicere liceat.
Suaque omnia vobis proponit. O miram
animi magnitudinem , v e î , ut verius lo -
quar, paternum amorem ! Canitiem , juventutem,
templum, pontificem, teftatorem
, hæredem, fermones, quorum defide-*
rio fiagrabatis ; ac fermones quidem, non
temerè & in aerem fluentes, nec ultra aures
audientium fefe porrigentes, fed quos
azpa pzovTaçyx} faypi me àxov/e IçafavsçyàAA3 g fpiritûs deferibit, tabuliique lapideis five n. Cor. m.
s ç y p ^ t o 7TViv/j,a y 7rAa%ìv z v t u t t ó Ì A 1-
oivaiçy z’I to v v aapKivatçyQux. ¿% Z7Ti7roAtiç y a -
(a) KtTfttKpuTtptç. D iabolus mundi princeps appellatur,
non quèd mundi rerumque terrenarum illi fit imperium;
fed quod e o s , quifcelera tè v iv u n t , in fua p o -
teftate habeat. Nicetas.
( i ) To Tiu.itiTa.Tt, ©e2 KTiïfict ¡(ÿj iiKiitTOTtv. Pojfeffionem
Deo pretiojjffimam. Sic Billius in prima editio n e , menus
quàm in poftrema. Sic etiam Nicetas : qui pojfejjio
Jumus Deo longé pretiojîjjima maximeque propria.
( c ) Ti? tint,t. Imagini quod imagims ejl, v e î, quod.fecun-
dùm imaginem ejl reddamus. Billius au tem , imaginis déçus
imagini reddamus.
(d Ytrip Ti'vti. Billius, pro quo.
t« ) lTTtp TIVtÇ.B
W â BW a
ejlyutilliusmendh
’. EgenusfaSus ejl, fie II. C o r . v in . p.ut
°r^ejjetis. Billius v e r ô , mendicus fabius
:itate diiemur.
Tom. I.
carneis imprimit, non leviter ac fuperficie Ezie r
t e n u s in f c u l p t o s , & q u i f a c i l è d e l e r i q u e a n t ,
(/) TÌ» IxwtìipU, iiftSs tfiófiufK*, ut libertatem recipe-
remus. Ita Billius in 1. edit, qui non raro felicius red-
d i t , quàm fecundis curis. V o x eft Apoftoli R om , vm .
21 . non minus la tin a , tefte T u llio .
(g) A,ri»MVfut. Culpa noftra fuccidaneum. Ita Billius.
(A) re»ó^£»o». Sic Re gii plerique. •
( i ) AìsjaS». D uo tempia, inquit,Pater vobis dono dedit,
alterum inanime, quod Na^ian^i extruxit, alterum anima-
tum ; fic feipfum appellai. Ita Nicetas.
( h ) BuKTtiplu». Baculum. B illiu s , fubfidium.
( l) npoTiiijo-i». Sic plures MIT. fed Reg. u. optimx
not®, 8c C o lb . m. qu i omnium inftar elle poflit,Bafi-
lius in Scholiis : orpo<m'tvn. C om b , fervat xptrlir.n, 8c
fic v e r tit : fua omnia vobis proponit utenda & fruendo. :
fuorum omnium vobis copiam facit ,fu i ìpjìus , templi ,filiit
B