XX P R d E F A T I O.
fiac ut ab eo fumas; valde bella eft ; eumque ut approperet adhorteris, SC
quod mihi ita fe fachtrum refcripftt , gradas agas. Quis tulerit cum homine
tam gloriole) Gregorium componi \ Nequidem ratione eloquenti« comparati
poiTe concederem. Argutum namque, acutum, & planè Laconicum
fcribendi genus lèciatus eli Gregorius ; Tullius verò , ut fcribit auctor
Pa&78- obftetricis animorum Edm. Richenus , Afianum ¿C redundans potius quàm
Atticum & preflùm affetilavit. In Dialogo de oratoribus, elumbem SC ener-
vatam Ciceronis eloquentiam vocat Brutus. Diutiùs forfàn iis refellendis
immoror, qu« ridenda potius & contemnenda, quàm feriò erant refellenda.
Verùmtamen cùm leétores nonnulli lint , quibus plus religionis quàm
fcienti« ineft, & quorum confcientia infirma ac timida lsdi polfet car-
minibus adversus Maximum & Epifcopos fcriptis ; juvat hos ex animis fcru-
pulos evellere , quinam illi fint Epifcopi, quos exagitavit Gregorius,
offendendo ; ut meritò exagitatos, atque edam durò increpitos , quilibet
intelligat.
Primo quidem nemo nefcit corretilionis fratern« praceptum effe tam in
Uv.xix.i7. veteri quam in novalege: Non oderisfratrem tuum, ait Moyfes , fedpublicè
argue ilium, ne habeas fuper ilio peccatum. Math. Ev. Cap. 18. v. 16. Si
autem te non audìerit ( frater tuus) adhibe tecum adhuc unum, vel duos tefes. . .*
Quod f i non audìerit eos : die Ecclefiee. Quin & ante legem fcriptam, natura
vi & caritatis, eo quifque officio tenebatur, inprimis pr*pofid, parentes ,
magiftri, paftores. Ab iplà enim natura & caritate, qua proximi falus nobis
cordi effe debet, hujus pracepti necelfitas fluit.
Potelì itaque, atque edam debet & tenetur, qui feientià, dignitate, &
officio eminet, arguere peccantes, dure edam interdum increpare, maximè
jj.'c.,.',. ' ut fimi fint in fide,-ai vitentur improbi, idque nominatim ut difcipulus,
quem diligebat Jefùs; vel graphicè, ut Apoftolorum princeps, ac Judas,
Gng.'M*g. perfiringere , atque edam publicè traducere. Manifefia enim peccata ,
ut inquit Gregorius alter & ipfe Magnus , non occulta correclione purgando;
fed palam funt arguendi , qui palam nocent, Apoftolo prscipiente : Pec-
Aug^ft,m. cantes coram omnibus argue : quod Chriftus docuit & fecit , acerbe SC
p. ji7o. amare, ut ait Auguftinus ; fed. amando, quos arguebat Jud«os. Hoc a
Prophetis & Apoftolis egregiè pr«ftitum nemo nefcit.
Ecclefi« certe interelt Hypocritas , falfos Prophetas, lupos iùb ovina
pelle latentes dignofei, ut in odium adducantur & fugiantur a fimpliciori-
bus, ut nemini noceant. H«c omnia caritatis erga proximum, erga Deum
j ^ Ecclefiam , officia fuere in Chrifto , in Joanne, in Stephano , cui linT
p. nei, gua ferox , leñe cor ; qui ficeviebat ¿C amabat. H«c edam in Theologo
aliifque viris Sanétis , quos aliquando Dei gloria , zelus domus D e i,
imminenda fimplicibus mala , opprellà calumniis innocentia , Religio ,
acrioribus verbis impíos exagitare compulerunt , caritatis officia mille
dubium non eft.
^Soctiib.;. Nunc qui & quales fuerint Epifcopi , quos Gregorius in carminibus
^Sra.iìb.7. exagitat, & qu« facies Ecclefi« totius fuerit, dicamus. Theodofius magnus
Coci.Tteo- anno 380 làcro fonte ab Afcholio Thellàlonicenfi Epifcopo luftratus, aurèum
>. a>io¿eB' adpopulum urbis Confiantinopolitance ediétum dedit , quo fkneivit judican-
dos pleclendofque Hcereticos , qui , quam Pondfex Damajus Petrufque
Alexandrite Epifcopus fiquebantur, fidem non ampleclerentur. Tunc itaque in
Palatium redeunte ac dominante catholicà fide, ad earn quoque rediere Se
aulici praeiùles, qui ex principum favore metuque penduli, omni facile
Carm. i . venro dottrina: circundad, dubio animo & fide , momento hue illue impel-
Tou.^v. ¡34. lebantur : Mifera , inquit Gregorius, ¿C abominanda viete ludibrio : quod
fidem
P RJE F A T I O. xxj
fidem attinet, partem in utramque parati , non D ei .legum, fed'temporum
obfiryantes-Euripi doclrinte, hinc inde reciproci flucluantes,aduLatores,dulcia 33s.
mulierum venena, parvis leones -, at rerum potieneibus canes. Incannine de
vita iùa aleatores vocat hos Epifcopos, 5 Cham«leontes, 'X.ay.caxlonm ,
X«) 7ro^V7tOiS''m.
Tales Epifcopi, qui inter Arianos & Gatholicòs medii, utrique patti ,
pro temporum ratione, fe venditabant, ab Ecelefia cum Epifcopatùs dignf*
tatifque , quam obtinuerant, honore & gradu lufeepti, improborum jam
Epifcoporum ita numerum auxerant, ut bonis Epifcopis , atque edam in
Conciliis aliquando pr«valerent. Hinc ili« Gregorii, qui zelum & indig-
nationem continere non valebat, juft« querela. Hinc iùam ipfius, vel
iùo podùs nomine , collegarum in làcerdotio facilitatem in hujufmodi
Epifcopis admittendis deplorat his verbis : Propofuimüs, voce prteconis , pro
foribus Sancjtuarii omnibus demntiavimus : Ingrediatur qui volet, bis lice t, 1 7. >7.
* aut edam fapiùs fidem, pro occafione, mutdverit. Adefl tempus nundinarum,
nemo abeat nihil operatus, ¿Cc.
Quifquis hffic & alia findlia in aliis Gregorii carminibus legerit, is
profetilo intelliget quinam fuerint Epifcopi, de quibus tacere non po^ •i:
merit, nec debuerit. Exculand« tam prapoftera benignitati ac facditati tales
Epifcopos admittendi, Alexandrina fynodi anno 362. habit« , vel certè
Athanafii de recipiendis Hareticis decremm procul dubio pratendebant.
Yerùrn, ut obfervat Annalium eminendlfimus parens, Alexandrinis patribus
magna ratio , quod multiplex illorum , qui recipi jubebantur , Epifcoporum
numerus ejfet , qui in Concilio Ariminenfi , vel nefcientes, vel coatiti,
Arianis confenferant ; ipfique, qui ab Arianis pardbus turn redibant, lincerò
veritatis amore odioque perfidia , quippe qui fiib Juliano Apoftata ad
id adduci videbantur. Praterea , ut ait Hieronymus , hide ajfenfus eft
Occident ; ¿C per tam necejfarium Concilium , Salante faucibus ereptus eft paÄ.v.'p.i<>t.
tmindus.
Longè verò dilpar ratio fiib Theodofio , aliaque Ecclefia facies. Ex iis
enim Epifcopis, qui ipe vel mem redibant, plerique omnes ab Arianis,
Conftantio mortuo , defciverant, iifdemque itemm fefe adjunxerant fub
Valente , bis ac fiepius , ut ait Gregorius , fidem mutantes , SC dlearum
inflar, aut arundinis momento verlad. Undè facilitas ilia Epifcopos lapfos ctm». an.
recipiendi, qua , Hieronymo tefte , làudi Athanafio quondam , virio i71‘
probroque tunc data eft Petro Alexandrino praiuli. Prafto ei'Concilio , in- Banan.j€i.
quit Baronius , de Concilio generali Conftandnopolitano primo loquens ,
fuerunt plures ex illis , qui antea , Nalentis tempore , pulfis Ortbodoxis ,
Arianorum favore , vacantes fedes acceperant. Hi enim . tempori infervientes ,
fub Catholico Imperatore tequè Catholicte fidei defenfores fe pmbuere, cum
antea yel gratia ducum exercitus, vel favore aliorum magißratuum , in
Epifcqpatum omninò licet indigni nihilominus irrepfiffent. De quibus omnibus
fifths ipfe Gregorius Naftan^enus. Hac Baronius, qui , exprelsà §. 45.
horum Epifcoporum imagine , lie profequitur : Intelligis, pitto , quales ,
exceptis paucis , tunc effe folerent Epifcopi Orientalis Ecclefite ; quomodo
fidem habere confueverint pro ratione temporis mobilem, ¿C non nifi ad privatum
commodum, accommodatam. Cujus quidem rei non Gregorius dunta-
xa t, fed SC Bafilius fiiis fcriptis locupj.es teftis accedit , ut fico locoi fuperius
eft demonftratum. Alios bene multos adhibere teftes, maximè Chryfoftomum
& Hieronymum, poterat Baronius; qui, poftquam narravit quàm malè
atque indignò Gregorium habuerint , ex :his, inquit, difce alia , nempe §. it.
quam vera fint qua in epfdem Gregorius confcripfit.
■ Tom. I. f