
Prima fa-
piencia eft: vita
proba viriif-
que expurgata.
Tf. L. I9. &
XLIX. 1 J,
IL Cor. v . 17.
E p h . IV . 24.
J . Cor. XIV .
JP.
fiom. ix . 28.
I . Cor. i l . 6.
zarum in medium producitis ? Non patior
fontem obftrui, & torrentem currere ; So-
lem o ccultali, & ftellam lucere ; canitièm
fe fubducere , 8 c juvenilem atatem leges
ferre ; fapientiam filere,. & imperitiam in-
folenter fe ja&are. Nam profe&ò nec major
pluvia: vis minore utilior eft. Quid
enim f Si vehementior fuerit,terram abftra-
h i t , & agricolae fru&us fummatim commi-
nuit ; haec autem fenfim ac leniter labens,
& ad ima ufque penetrans, agrum pin-
guem réddit, atque agricolam commodo
afficit, fpicàmque ad maturum fru£him
alit. N e c item in fermonibus , is , qui
dicendi copia praeftat, fapientiore fru£tuo-
fior & conducibilior eft. Ille enim , cùm
auditorem exiguà forfan voluptate affece-
r i t , abfceilìt, fimulque cum percuiToaére
folutus eft , nihil aliud fupra hoc virium
habens , ac per linguae leporem avidis au-
ribus tanquam praeftigias quafdam offodit.
Hic autèm in meiitem penetravit, ac dila-
tatum os Spiritu impleyit, ortuque ilio
major apparuit , atque ingentem paucis
fyllabis legetem edidit.
II. Nondum de vera illa & prima fa-
pientia loquor , cujus praclarus hic Paftor
& agricola principatum tenet. Prima autem
fapientia, eft vita proba, & honefta ,
Deóque perpurgata , vel certè fe purgans ;
Deo , inquam , qui puriifimus & fplendi-
diifimus e ft, folumque purgationis iacri-
ficium à nobis requirit, quod quidem cor
contritum 3 laudi s facrificium 3 & novam
in Chrifto creaturam 3 & novum hominem 3
aliaque id genus , appellare Scriptura
confuevit. Prima fapientia eft , iapientiam ■
in ièrmone ac diftionum ftrophis, atque
adulterinis & fupervacaneis figuris fitam
aipernari. Mihi autem utinam potiùs
quinque verba cum prudentia eloqui con-
tingat 3 quàm decem millia in lingua &
voce tubae fine fenfu, haudquaquam mi-
litem meum ad fpirituale bellum excitante.
Hanc ego iapientiam laudo , hanc com-
ple&or, per quam ignobiles gloriam confe-
cuti funt, & ad quam ii , qui nullo in
pretio erant, caeteris prelati fu n t, & cum
qua Pifcatores univerfum orbem Evangelii ;
vinculis, tanquam retibus, implicuerunt,
ac per confummatum & abbreviatum ver-
bum p fapientiam eam3 quce defiruitur3 fu-
perarunt. N e c enim qui in fermone fapientia
p reftat, hic mihi fapiens eft , nec qui
( a ) T* V*? & c . Billius : quonam enim patio , càm illa
ob veh.emen.tiam fuam terram abfirahat, atque ipfa etiam
forte agricolam multlet & c .
.. ^ r* '• “Ti * *». Fortafsè legendum : irrat art '0 ài A«y«,f ÌW ^eA Ìofyof.
( c ) OAi;yo». Reg. C. iX i'yu.
_ (d- ) Qq>6>i ftuKfartpef. Sublimior, grandior apparuit. Billius
: longior extiiit.
( e ) Atnitrtnn Aniithcfibus. Billius : difputationibus.
r i Tov Aupeov 'Gxfecf.Tpiovre ç , rot/ "EXed^ct
‘ZS&GuAAe&e ; ù d e x o g u i cniyrw <Ppctasi&a ,
qçq xei/uctf pov ¿pe probat * tiA/ov )tpu7rìe&a/ s ^
d ç ip c t J 'e/Kvv&ar rtiv ttoX iclv V7roy_a>puv s ^
Ttjv viOTìiTtt voptoQirelv * Ttìv Qotpiav atcù7rS.v
y a j Ttìv du7rap'icLV vectvitue&eii. ¿ r e v e r i
r a g ó 7rte'tcòv, r a ÌX ctrjovog Xptivi/udtTipog,
a T \ y a p ; ù o (¿tv er(poteporepog m 3 G^ ^ a up u a
Ttìv ynv s >(çtj 'Zs&aÇii/xiol n t f ttetpctXaia To'„
y e a p y o v - o 3 «pgyua %eó/iApoç , iig . 7 £
ß a d y y TTiaivu Ttìv apapctv 3 é ¿v'iv^i
tov dpocrovrcty Tpeipei çd y y v ù ç ttap^rov dpi-
/uov. b 8T« ce X oy oïç ò d a ^ ix é ç ip o ç y t S Qotycü- (,
T ip u X v c iT tX iç ip o ç .o fxiv pß 'laeog c ¿ÀÎyov e j. c
tppavctç ¿7TtiXd-e , o/u5 u f i TrXtiy evn àlpi
OliX v Stly jUtldiV ¿'uvtl&i)ç V7Tip T 8 T 0 , T»V
Xtyyov etzotiv t h iùyXeoTliqt ttctTiyotiTivoîv. à
d ie e iç to v votiv d'ieStiy 7rXctTvvaç -to çopia
i7rÀttpo)ai YlvevfAcLToç , v f j r « ç fyvticreaç
p&ii /uetxçôrepoç y t(çtj TroXXd. ¿y oXiyait d
a uA X a b a lç iyecopytitre.
ß . Ka) 8TTCà Xeya> Ttiv dXti&ivtiv' Q o fia v ®
Gr&oTttv y nç 0 d -av /A cteio ç b fie y e a p y o ç (&01-
fxtiv t u fGrçfitTcL A e p eT c t i. Ç o ip ia &rçFTti y fiioç
67rc tiv eT o ç ¡tçtj ©g« xixctScLp/Aivog 3 ri x a d -a i-
po/fyoçy 7rfi xa.3-upaTa.Tti) q fj Xufx'Sfç^rdra 3
>(U] fxovtiv d7TaiT0tJVTI 7TUÙ ij/UUV 3 u(j'lCtV y TJjV
x u 3 u p a tv y tiv drj xu p d 'iu v trUVTiTplfX/AiVtlV y yfij
3 v a iu v a iv e t r e a ç y x u ) xuivtiv ¿v Xp/çô> x t / c i v ,
>(&! veov u v 3 p a 7 r o v y ng.f t u t o i u v t u , t« y p a çü
x aX t lv tp/Aov. Qoty'iu 'SrçgTn , Qotp'iuç ù&repopav
t v ç b f Xoytf) xei/xevtiç y ç-poipuïç Ae%eav , é
tu 7ç x iC fitiX o iç tty G f è jT /u l ç e d v T i3 etrea iv . ¿ g o )5
d i e y evo n o yrevTe X o y o v ç ¿v b x xX titriu XuXn-
c u i fx eT u cruvéa eaÇy ^ rj //.vp'mç iv y x d o s t i , xa) f
tp a v n Q u X 7 n y Î o ç d i r i g a t t o v e g o v 07rX n t]v s*
iy e ip a tr t ) Tipo g t o v 7r v e v g u T ix o v 7r oX e g o v . r a u -
Ttiv ¿7r u i v a Ttiv Ç p f iu v i y à , t auTtiv da<zffa^o-
f i u i y d i ri g d y e v v iig Zèd'o%d3 ncruVyt£ e i ç «V bg’fs- S ^
3 ev ti/$ p o i 7rp o eT i[x n 3 n au v , (è g e § r\g d x it7ç
Ttiv oixov/uevtiv bXtiv to7ç t 5 E v u y Î eX Î a J'e<r-
fx d iç ê a u y t iv e v a u v s 7r fi c ru v r eT eA e trg év a xcà
a v v T e T g n g e v a A oy t# y Ttiv x u iu p y sg év tivQ o fiic iv
v ix a c a v T e g . d y è 0 ev X o y a Qo tp òg , o S to ç ego)
Qofpbg y ¿ d i e o ç tiç y X a o s u v g e v evçpotyov Ì%ei »
( / ) H fiupiei 8cc. Reg. a. S ftoplut A«yw, decemmillit
verborum. Sic in Epift. 1. ad C o r . x i v . 19. Sed in Ec-
clefxa volo quimjue verba fenfu. meo loqui , ur & alios inf-
truam, qudm decem mïllia verborum in lingua. Billius :
quàm fexcenta in lingua G* voce tubce obfcura.
(g ) z£o%utrù>icrui>. Ita jplerique C od d . InE d itis, ài'»-
XarOtitrai, ignominiâ affeai funt.
(A) E?«twiftvoi. Sic Reg. ph. Cliryf. Coisl. i.O r . 1-
8cc. In Ed.. îiuiiid/ttiti.
O R A T I O D E C I M A - S E X T A . 3or
4 ^ ^ j'g ¿ffTUTov vieti doTuideoTov y tüG<nrep A volubilem quidem íinguam 3 mftabilem
rdv recovo ocroi T a e%a3ev ovtbç eùtarpeyreTg
I cSçàîoi\ g v d a d i vexpolg t u eiffiov y xa)
oXXtiv duaatdiuv mre^ixuXv'filovatv • d x fi
H B g tv Ä ^ iT tig < p3éyyeTu/y
oroAX* ^ °*ç <z3-g ç a d e ix v u a t y. x d i
I T0' ¿ ^ ottictov ' too X oy eo y S & to v ß i o u ,
i ^ f f T ¡ 3 nciv.
y . K p dioseav ¿g o ) evgoptpia 3 ea>^ovgevti s
ib b c f Xoÿcf) Ç ay çatp o vg ev tiç' xu ) ttA o vto ç 3
[c ov di X^Peç *Xom ,v » « ov c oveiçoi ttA u t-
TOVOiv d a i QotpÎUy o v x V ir fi X o y a Xug<zs-puvo-
^ v„} ¿XX' i ip y n v ¿X efxog ív ti. aove trig
yào ¿ y a& tì T ru c i to7ç 7toiov<jiv uvT tiv, <pnciv ,
¿ÄX’ ov t o7g xtipvrlovaiv • tuvth iç de ßuauvog
¿■/.piCearuTti Ttjg. Qpfiiu g xçov og 3 xu ) cTetpuvog
ovtùîç ytipug x u v x w e a g .ù y d ç ov x%*¡ g a x u -
piÇeiv TeXevTijç ùv3p a7 rov 3 à g % oX o-
gdvri xqtgo) d ox e 7 y xu ) àdtiXov 0 Trig
í7Tióúang T e x ^ T e r u j 3 TroXXaç çpo<pug ¿xovcng
verb & imperitum animum habet, illis
utique fepulchris non abfimilis, quæ, cùm Matth. xxnr.
Joris pulchra & décora fin t 3 intus tarnen 27-
cadaveribus fcatent 3 atque ingentem foe-
torem obtegunt: verùm is , qui pauca quidem
de virtute verba fa c it , multa verp
operibus exhibet, fidem & authoritatem
fermoni fuo per vitam conciliât.
III. Præftantior, meo quidem judicio , Sapientîa,
eft pulchritudo ea , quæ oculis cernitur, \ « 4 . . . . . dl3euræaoPnel!tir0aPteurra,
jg quam quæ lermone pingitur : & divitiæ , præftantior ,
quas manus tenent, quam qua: per fomnia ^u;
effinguntur : & fapientia , quie per opera en
demonftratur, quàm qua: fermone nitet, ac.
fiplendefcit. Intelleclus enim bonus 3 inquit
ille , omnibus facientibus eum 3 non
Lermone meet.
P/. ex. 10.
autem pradicantibus. Hujus porrò fapien-
tiae certiifimus explorator temp useft,a c.
vere gloriationis coróna fenectus. Nam fi , 1
ut ego cum Salomone fentio , hominem. 3 r-
ante mortem beatum prcedicare non opor- 31.
t e t , incertumque eft j quid fuperventura Fn
dies paritura Jit 3 propterea quòd terrena
I tigdv rü g x u t c o Ç m g , x u ) t o v Trig TU7retva>- C noftra v ita multas converfiones habeat ,
K Qi(àq Q d g u T o g uveo x u ) x u t c o ^ x iv o v g é v o v xa/
I gíTU7r'¡7rlovTog : rrcog o v fi) * * ) 0 r ° ttoX v
ç row e ß to v x e v c ó a u g 'd g e g 7 r ìe o g 3 x u i o ìov tidti.
X ig e a iv cov t 8 xoivo.S Trig Çcotiç T reX u yn g ÿ-
t S ttoXvv ¿xovrog e n to v ttXo vv d cx tpuX eçep og 3
I m t o v t o g u x u p u o f e p o g y
d . M« to'ivvv drTroxXe'icvig y X a c c u v Ttiv
I TToAAa <p3 e y £ u g e v n v xuXcog 3 rig■ 0/ x u p c r o )
E qroXXo) 3 x } 7 toX X u t u Trig d ix u io irvvnç y ev v tiatque
humilitatis corpus fursùm & deor-
suiii moveatur, ac iùbindè immutetur ;
quid afferri poteft , quin is , qui magnam
vita: partem fine reprehenfione confecit,
& jam communis hujus vita: maris velut
in portu e ft, tutior, ac proindè beatior
f i t , quàm is , cui longa adhuc navigatio
fupereft |
IV . N e igitur linguam claudas , qua: p atrem
multa re£tè locuta eft , qua: fru&us multos, adioquendum
ac multos juftitia: fcetus edidit ; cujus quot
filii, & quinam thefauri fu n t, leva in c ir - XLIX,
ga.ru• rig rroau r a r'exvu 3 xu) Tiveg 01 J) cuitu oculos tuos3 & v i d e , totus hic eft popu- 18.
qov xvxXco t ove ò<p3 uXgovg cov, lus,quem in Chrifto per Evangelium genuini.
Quocircà ne nobis, non tarn paueos,
quàm fuaves fermones invideas , nec jam
impendentis detrimenti pritludium prxbeas.
L o qu e re , qujefo , etfi pauca , at mihi
chara & dulciflìma, etfi minus audiri pof-
f in t , at qua: tarnen per Spiritualem cla->
morem cognofcantur, per quem Deus ta-
centem quoque Moyfem audivit ; cui etiam.
fola mente colloquerai di£tum eft : Quid ad Exod. xiv.
me clamas ? Hunc populum mihi compone.
vgj /J'g • 7rug 0 Aao'ç oÙTog 3 öv cv "X .^ ic ra
I Ts E J a f^ g A Í a ¿yevvticug. g n dn <p3 ovnctig.
>. vgiv redv Xçtiç-div ctAbov y ti oXtycov pnguTcov ,
H f gn de Trig ^ g eXXov cn g Çng'iug ridti d a g t o
'to&o'igiov. ¿p3 ey i;u f 3 ß ^ u x e u g ev ,
| | 8 ì g o ì tpiXu S q g j ìh d ic T u • h o v x d x o v c T u g e v 3
I > aAAa rii r r v e v g u T ix r j 1 ß o n y iv c o c x o g e v u ,
■ik k&3 rjv xctì c ic o 7 ru v T o g d x o v e i b ISÆcocecoç
1 1 08 0 ? • xu) Ti ji3oug 1 nz&g ge 3 7rfi voepcdg £ hoc eft , alumno difciplinx tua:, deindè g:
If«m* cvTvyHxuvHoy Ti XHeyHeT ui. xuTu/p TtcuiH. gHo l H• Htovi Pafto.r i,? n_ u_ nc autem- Paft..o rum • quoque3«
I Aaoi» rfi ad) 3pégguri, xu) geru t o v t o
I n Troigivi y n vuv de xu) ‘¿^xwo'igevt. didu%ov
I ♦«x»» «Ì» «W«™» i<fj ¿valStuTti. Sic Regg. c. ph.
I *• Par. In Ed. deeft km.
(b) r ìt ài xlya. Sic Reg. ph. Deeft ài in Ed.
[, (O ' oi iiupai. , . Tt! Xaya. Ita nonnulli C od d . Defunt
E 91 oc -ni in Éd.
(A) Kiiufii,H. Reg. bm. Or. 1 . Jef. ¿'ausftlm , agitetur.
(O Bi«. O r .T .a d d i t . m s , vita hujus.
I r QtftUs. Hic , per impendens detrimentum3
[ |eu> Pericuiuvi, intelligit Gregorius mortem Patris, quas
I abeffe non poteràt pras lo n g e v a ejus fenec-
Patrem ro-
;ac etiam uc
le obedientia,
. t. , i f. i- • • de praiiènti principi. Me de pafcendi gregis ratione , piaga . ac j e
populum hunc de obedientia aliquid juffis Del ju-
doce : quidpiam de praifenti plaga phi- d“:us
(g) K«< U M a . Sic Regii plures. C o is l. v e ro 1 . Jef.
aliique non pattei, xM7trì»3 plurima. Sic etiam Jegit
Billius. ..... . f ^ •
( A) Ovx ¿nutria. Reg. ph. C ois l. I. Or. I. «* il«Kxrìa. (i) Boi?. Coisl. 2. poti, per fpirituale fluentum.
( k ) MOrtar ©eor. Reg. ph. ó ©eòi Mme-ieif.
(/,) Tipi; p». C ois l. r . ad d it,
(m) T«y xafa. Montac. ad d it, t 5to».
Sac(enr)d oNtev vj am E¡èp ifàcpoxpnurso l,f it&u*. tuSoic j ujefux p¿po%niiitp *NTtóicuet tfuams m: euxs
Sacerdosr UNaarr.¿ 'a n\ence E”cclefioe.