8 M O N I T U M
etiam, ut ne ad epifcopatum cogeretur ; quorum akerum nonnulli fcho-
liaßce fignificare videntur, alterum a Billio confidum. Verumfugdelapfus
Pond folitudinem pétiit, ut formidandum angelicis humeris onus declina-
ret, ecclefice regimen & animarum, verbo dicam, ßacerdotis paßorißque mu-
ife*»/. dt nus; quod, ut.cum viro dodo loquar, veluti Vicario fummo & generali, i'.iib.uJ.-,',. Jiac ordinadonefiibi apatre imponißendebat.
" eit*, ,rg. j v . Hoc & Elias Cretenßs vidit optimè : Divinus ille vir, inquit ,
quoniam haud lubenti animo fufcepto prefbyteri gradu.. . . ecclefo illius
( Nazianzense) curam fufcipere, ac eas partes, quas ille (pater) obire non
poterai, explere cogebatur; ipfe quidem religiofo metu dudtus hinc abf-
cedit atque in Pontum migrat, ubi prius &c. . . . Hic itaque cùm tempus
aliquod exegilfet.. . . atque illud ftatuilfet, grave elfe in inobedientis peto,
« i. n. riculum incidere, è Ponto in patriam reyertitur die ipfo tii&u- • iuJ. metll Tkeologus folitudinem penerai , rursufque euPma fmehetteu. sR ee lPigoionftoo
mpatriam revocavit, metus, inquam, ne mobediendcc crimen incurverei,
o r. z. n. H . V. Cum autem plurimos offendiffet Gregorii fuga, qui jam apud Chriftianos
aliquid eile cceperat , in fui defenßonem hanc orätionem fcnpßt.
(a) Oilendit, verba funt jam laudati fcholiaßce, fe fr®ni tarn impatientem
eontumacemque fuiife , ut etiam offenlioni fuerit nonnullis , quibus ®-
dificationi quondam ipfe fuerat ; ob eofque illi apologià opus fuit , qua
inobedientiie timidiatifque caulks declararet. Itaque, ne fufpicione quidem
peccati hujufmodi laborare tutum ratus , feu fuga , feu reditu
vulneratos kac apologià lanare neceffarium habuit. Ex illis enim, alii levi- p vit* tatem & imprudentiam , alii contemtum ordinis ; nontiulli etiam, pe-
.Aif: rinde ac Auguftmo paulo poß , altioris gradiis cupiditatem objictebant , c k i v i i l . aut Jru jnpi c' ab1arvtur. VI. Quapropter longibrem hanc apologedcam oradonem fcripßt, in
tnUg. qua, ut ait Elias, illud oilendit, nec metum & ceffionem fuam, nec
rurlùm animi promptitudinem & reverConem reprehendendam elfe ; feu
i. o r. b .i. quod priori oradone propofuit, utrumque bonum elfe, & Deo lubducere
fe nonnumquam , & vocanti rurlùs interdum occurrere. Primam pattem
fpedant ea, quibus defcribit facerdotum ,ßve paßorum munera , virtutes ,
officia , diffcultates, pericula, Dei in eos minas, Prophetärum & Apoflo-
lorum oracula , exempla , qua. de ßuo ßolitudmis amore tradii, qua de
tempeflate qua fub Juliano tune temporis Eccleßa jadabatur : non quod
o r .u .n . 8 ,. feram illam , ignes, gladios, prsecipitia, voragines, ab exteris denique
». n.79.ad bellum ullatenus formidaret. Sed bellum htereticorum, chriftianorum
vitia, fecerdotum pugnas , epifeoporum dillidia, jure metuebat. Huic
”• s.- bello imparem fe fentiebat ac ultro fatebatur. Haec metu carnes conficie-
bant, mentem contrahebant, lingute vinculum injiciebant, & terga dare ■ai. id mersitiòd p aelrtßeruaamde pbaanrtt.em, qua reditus caufias breviter exponit, pertinent , in
civesamor,parentum cura, inobediendce dmor acpenculum , Iona, exem-
.plum ; quibus omnibus viélus, tandem , onusßubireße profitetur, haud
quidem epifcopatus, fedfiacerdodi, feu pafions.
(<*) E/«tpairet or/ r o n r o v chpttvfimv uoTe jytj tiv o lz Kif) etvroXoyi&c tS in n v c tu r p , JviABVWf t u ( ctiTictf crXnynyai jay qreixea QiKQ$oy,V[AÌVM eìs àvròv , <Ti’ V( T»f dm/Setaf tjìì di/Xiuf,
i op,
IN O R Ä T I O N EM SECUNDAM. p
V II. Etenim de Epifcopatu, ut reclè obfervat dodus Combefifius,
n u l l u s hic ex inllituto ell fermo, ad quem necdum alfe mtus Gregorius.
Addere liceat, nec affumendum fe tunc cogitabat. Quamvis Billius in ar-
aumento hujus orationis, ud & in fiummards ac nods paffim, affrmet, hic
expòni caulks cur epifcopatu repudiato in Pontum Gregorius fugerit ; &
ideo fugiffe quòd præter opinionem ad epifcopatum pollulabatur. In
eamdem opinionem indudus, forfitan ab interprete , videtur Augufiinus ,
qui poflquam iterum verba Gregorii ex Apologetico deficripfit, fubjungit : ?■?“■
hæc dicebat beatus Gregorius, non inter principia emendationis fute, fed
jam epifcopus. Quin & ipfe Petavius, contra Salmafium, addudis ex apo- i t i
Iafetico teilimonds, conatur oftendere epifcopatum à Gregorio vocatum ,«»<. 'siimaf.
o J . f | r et • c J lib . III . C. IX. ibidem principatum , magiltratum, prærecturam , imperium, &c. adeoque n.u.&u.
curationem folam, fimplexque munus non effe. Errat vir dodus, dum pu-
tat Gregorium de epifcopatu verba facere ; at nihilominus firmum flat ejus
argumentum adversùs Salmafium , imo firmius evadit. Etenim f t facerdo-
tium generadm a Gregorio didum efi principatus , magiflratus , præfec-
tura, &c. quanto magis id de epifcopatu dicipotefi ac debet ?
Alii plures in eumdem ficopulum impegerunt, ut crederent cum Billio ,
in Gregorii apologetico de epifcopatu ex infiituto fermonem effe, quorum
errorem fie breviter refellimus. Gregorius initio & in fine orationis profitetur
fe fufcipere quod fugerat; igitur necefe efi ut epifcopatum tunc fufceperit,
f i , epifcopatu repudiato, ut vult Billius, in Pontum fugerit. Deinde hinc
etiam fiequitur, quod non minus abfiurdum efi-, Gregorium , priufquam
Saflmorum epifcopus crearetur, Naflanfl epifcopum fuiffe confecratum ;
vel denique concedendum efi hanc didam non effe orätionem , nec impltta
quæ in ea narrantur, nifi pofìquam Saflmorum epifcopatu repudiato ,
Nafianqeni epifcopi munia loco patris obeunda fiufcepit. Quæ quàm fini
ab fur da & ab hifioriæ ventate aliena nemo non intelligit.
Vi l i . Alia via aggreditur Gabrielius , ut flatuat de. epifcopatu fermo- sm. ;«
nem effe : Quoniam, inquit, facerdotium commune eft facerdotis ac pref- j
byteri munus, eftque fundamentum epilcopalis confecrationis. .
congruenter faélum eft, ut lìmul in eadem oratione declararetur, quæ,
quantaque lit ikeerdotii profeffio, & qualem oporteat elfe epifcopum.
Infinuatprætereà Gabrielius, confuevifle veteres,eofdem epifeopos, & pref-
byteros. vocare. Verùm etfi viro dodo concederemus , quod ex. qualibet
communione eruditi ficriptores fatentur, ab mino communem (a) & pro-
milcuam , ( b) lynonymam , ( c) indiftindlam ( d) initio ( e) ac primis
Ecclefiæ temporibus, yèn ( tjApoflolorum diebus, vel etiam (s) primo &
fecundo ineunte ßeculo , communem epifcopi & presbyteri appellationem
fuijje; (h) poft primum attamen feculum, fatentibus ipfis Salmafio &
Biondello , diftingui coeperunt, (*) fecundoque inclinato & ad finem
Vergente fæculo, ne Dallæo quidem negante, vel ( k) fecundo exeunte,
( a ) P e t a v iu s A p p e n d , d e E c c l e f . H ie r a r . 1. n . ( e ) I b id . c . t . n . ì .
c . i . n . z . - ( / ) B e v e r . ib id . l . i i . c . - i x . n . i i & 4 «
( b ) B lo n d e l . A p o i . p . 5 1 . ( g ) Ib id . n . 4 .
( c ) B e v e r . C o d . C a n . E c c l . p r im , v in d . 1. 11 . ( A ) P e t a v . ib id . 1. 1 1 . c . 1 1 . n . 3 .
,c. n i . n . 3 . ( ■ i ) B e v e r . 1. 1 1 . c . 1 1 . n . 3 .
( d ) P e t a v , ib id . c . v i . n . 31 ( k ) I b id . c , i x . n . 4 .
Tom. I. C
r. n . ». i .