
edam pforsùs arcebantur , ipsifque vocis i
ex alto duntaxat audiend« poteftas fiebat,
nimirùm iis , qui belluinis erant moribus,
divinifque myfteriis indigni. ^ >A
in A lle g o - X I I . Nos tamen media quadam via
riis media inter eos , qui crailìore omninò ingenio
S u d a eft!a funt, & e o s , qui nimio contemplationis
& Anagogia ftudio ducuntur, incedentes,
ut nec prorsùs inertes ac torpidi maneamus,
nec rursùs curiofìores fimus, quam par f it ,
atque à propofito argumento excidamus &
evagemur ; ( alterum enim Judaicum quo-
dammodò & abjedum, alterum ineptum B
& fomniorum conjedore dì'gnum e f t , ac
utrumque parem reprehenfionem mere-
‘ tur ; ) ad hunc modum de his rebus > prò
virium noftrarum modulo , non nimis
Hom o D e i abiu rd è nec ridiculè difleremus. Ita enim
p “ » « “ exiftimamus.: quandoquidem nos per pec-
catus. catum ab initio lapfi., atque voluptaris
illecebrà ufque ad Idolorum cultum ac ne-
farios cruores furrepti fueramus, per vif-
cera mifericordia: Dei Patris n o ftri, qui
hominis, tanti manus fu« opificii, jac-
turam facere non fuftinuit, revocari ac in ^
priftinum lìatum reftitui oportebat. Quo-
nam igitur pado illum reformari, quidve
fieri ? Negligi quidem acriorem medici-
n am, utpotè ad perfuadendum minus
idoneam , & qu« , ob diuturniorem
animi tumorem , excaecare p oflìt, leni
autem ac benigno medicamine procu-
Pianta in - rarj ? ut erigeretur. Neque enim plan-
cUè^erigitur. tam incurvam, fubitam infiexionem, ma-
nùfque erigentis violentiam ferre ; fic enim
potiùs fore , ut lcedatur atque infringatur,
quàm ut erigatur ; nec equum praferocem,
ac jam «tate aliquantò provediorem, frani
tyrannidem perferre, nifi blanda quadam
L e x , adju- & adulabunaà manu permulceatur. Prop-
menci causà , tereà nobis, adjumenti causa, L e x datur,
d a™ nlbUS velut maceria qu«dam, inter Deum atque
Idola interjeda, ab his quidem nos abdu-
cens, ad illum autem revocans. A c pau-
lulum quiddam primo indulget, ut majus
accipiat. Sacrificia ad tempus concedit ,
ut Deum in nobis inferat ; ac pofteà, cùm
commodum fuerit , ipfa quoque facrificia
de medio tollat, mira fapientià per tacitas
fubtradiones animos noftros fenfim im-
( a ) Ayav $t*p>rriKM & c. Combefiiìus hunc locum ex
B uda so ile reddit : Q u i yaldè fpirituales f u n t , provec-
tique an im i, altijjimos e x Scripturis fenfus eliciunt.
(è ) Hyift&x 8cc. D ifficili* &* obfeura , inquit Ni-
cetas , hujus loci videtur effe fen ten tia , quia longis tìy -
perbatis concifa ejl hac periodus. Hunc autem fenfum ha-
bet. Exiftimamus, inquit, quoniam ufque ad ldololatriam
prolapji fueramus, atque excitari nos erigique oportebat,
idcircò nobis veterem legem datam e ffe, cùm alia multa
p ra cep ta, quae nos db Idolorum cultu abducebant, com-
pleSlentem, tum ea ed am , qua ad facrifìciorum rationem
pertinebant 8cc. Billii vero interpretatione omnia
diflurbantur. Sic enim vertit : Quandoquidem enim
nos , db initio per peciatum lapfos , atque d voluptate
ufque' ad Idolorum cultum ac nefarios cruores , furreptos
ù" circumferiptos, propter vifeera mifericordice D e i Patris
ttqftri , tanti mantis fu te o p ijicii, hoc e f t , hominis, jacdortXiiXafjtvoi
, x a ) fiovtig dxovtiv r i?C avco&ev
¿ pm t ii avyxcoppvfMvoi, oo-oi StiqieóJ'eie rò v
Tf>G7rov j xaV d-eiatv dva.%101.
1 €. Ofjtcaq «Té fJtiGì\v tiutÌG
r w T g Travrri Tretxyripcov rttv Sfavoictv 3 da)
ra v a a.yctv &ia>priTiì(.éov re xa/ dvìiy/Uìvav 3
W { ¿ v t ì iravrgAaff xcà dxivtirói
fxtveùfxiv 3 fxriTi rsre^iepyóre^ot roS deovrog
a/uiv , xct) Tciiv fsr^oxtifxtveov ex7na)Toi x a l
aÀAorotoi * t 0 ¡u,tv yap I ovoaìxov Tratg
x a ) t c c t t s / v o v , T0 eh òveif>oxpiTutov , x a )
ò/uoiatg àf/.<pónqei xctTiyvaafxtvet * ovroo <arg^)
t o u t c o v , xa.ro. r o m/xìv i<pixrov3
xa) ou Àia.v iXT07rov 3 ovS'e roìg 7roXAoìq
xa.rayiXa.arov. vyovjae^a yàp , gVg/cTjj b
maovrag rtfxdg ¿ x rtjg ajuapriag r o dar
"àfXtig s x a ) £/& rtig tlJ'ovtig xXamvrag /ae
ttS'aXoXarffi'taq , x a ) rav aSia[xa>v aìfxa-
reov 3 t<hi araXiv dvaxXti&Uvai{ 3 x a )
r o 'dfXatov Ì7rava%d-tivai , Sjg. arGrXafyyà
J ìxiovg ©soci IlaT^oc v/xav , ovx àvaa^o/uivou
^n/xicù^rivai roaovrov epyov rtig oixeiag %ei()òg
ròv avS-patTTOV. arStg ovv dva7rXaa&t\vat, xa)
ri yeviad-ai ; rò fxiv acpodpov ring c ìar^iag c
dTToS'oxtfxaa&iivai , eag ovre 7rCiaov, , xa)
’ZO&a<zirXìi%ai dvva.fj.tvov , $0 rtìv ex roS
X p o v o u Àivaiaaiv , róò dt ti/J.tpa xat Q/Xav-
&()carro) rtig StpaTTiiag oixovo/uti&tirai <zs^g
t7ravóp&ù)aiv. /aridi ydp ^ dv jrìop&ov' Xo%ov d
ovtyxe7v d&qóav e fztraxXtaiv xa) @iav e.
^ Xtiqog d7revd-uvovàt\g ' Sdrlov fxiv r dv
7rXnyiivai - , jj òp-9'a3-tÌvai • * flirt 'Ì7resrov f
Stpfièv xa) vafftpixixa ^aA/vocf rv^avvida,
dWa. rivog xoXaxtiaq xa) aroTT'Trvafiaroùv.
Sjg. rovro didorai vcfiog ifiìv tig fiotiStiav ,
oìóv ri $Jg.rtixi<HJt-a' > fiiaov ®gotf xa)
tìdeóxm 3 rav fiiv dTriyav ifiag, ts^yg <w
ròv itravayav. xa) avyxape7 ri ftixpov arr
'X^xyg » '/,vet T® fxti^ov X a € y . a v y x a p t7 r a g
3-v a ia g r e a g , S '// i f x a r a a r t ia v . © eo v • t a r a - g
r a 3 tjvixa x a i^ o g , x a r a X v a n x a ) r a g
turam facere non Jiiftinentis , revocari, atque in vete-
rem Jlatum reftitui oportebat , hanc in eo inftaurando rationem
initam effe exiftimamus, ut, acriore atque afperiore
medieind improdati, ( ut qua non modò fidem fàólura, f e d ,
propter contrablum temporis diuturnitate tumorem, fortafsi
edam morbum exulceratura èftet, ) leni ac facili medicamenti
genere ipjìus rejipifcentia procuraretur : neque emm
. . . .
( c ) ixrpuut. Coisl. i* ad d it, n u s , interim.
( d ) a». D e e ft in Or. 1.
(e ) Mìtukxio-d. S ic Reg. p h . o£to C o lb . Par. 8tc.
Infiexionem in alteram partem. Id Ed. vero , fcirutAtirii,
accitum.
( / ) Muri <We». S i c Reg . p h. tre s C o lb . 8cc. In Par.
ed. filtri iira-».
( g ) 1»' ipcuTtarhirti. Comb. Ut Deum conftituat, ut
Dei fenfum Religionemque ftatuat.
S u o i a q 3 Qo<p_£g v& r aX X .a r la v • v /a d g r a ìg - .l
a x a r a ft ix p o v , z v f t a ip e a t a i t x a ) f i t y a y c ù v ta r).
r o E v a y y e X i o v ; tidti y e y v ju v a a /u tv o v g z&e?g
iy a r t ' iS t ia v .
. ' i y . O i r a f i t v ovv x a ) Sfa. r a v r a , g/cr?A-
& tv 0 y ^ a 7 r ì o g y o f i o g , a v v a y a v r\fid.g e}g
X f t i a r o v 3 x a ) o ù r o g r a v ■S'vaiav ,0 X o y o g ,
^ b dg ò tfiòg Xoyog. ¿g dv dt rò rtig Qotpiag.
fia&og fin dyvotig , x a ) _ ròv jrXovrov rav
dvt^ixviaerrav avrov xpijuarav } pvdt ravrag
iravrtXag dvitqovg dfftyxtv ovdt aovvreXt7g.'3 ]
ovdi fJtxpft 4 /AoJ* esr^o’iovcrag rdv aifiarog*.
c CÉ?AAa ro fitya x a ) aSvroy hptiov, riv \ovrag
t'iTTa 3 òrrov t7f) rii <st^>rti tyvaa , raig
voju.ixa.7g &vaiaig tyxarafj.sfj.ixrai , x a ) ov
fxixpoS fjtpovg rtig oixpv.fjtvng 3 ovdt ^ir^òg-
¿Xiyov 3 aA A a Travròq roS xóafiov xa)
** ¿ f a i a v i f y v x a d - a p a io v . S fa r o v r o X a f iS d v s r a i
r s r q o b a r o v j x t v , Sfg. r t ìv d x a x i a v , x a ) r o
t v d v f i a r t ig ^ > ^ a ; a $ y v f j v a o t a g . r o i o v r o v
y d / t r ò V7rt(> v y .a v e tp d y io v , ■ t v d v f j a d tp- I
e S a p o i a g , x a ) ¿V , e x a ) x aX o v fitv o v . r tX t io v
d t 3 o v Sfg. r t ìv S ’t o T t i r a y o v o v , iig o v d tv
^ ^ r t X t a r t p o v , a’A Aa x a ) Sfg. rtìv ‘Zér^óo’Xti^j.iv
r t tv x%!<*& s7o a v 3 - t o r t i r i , x a ) y tv o /Jtv tiv òatrtp
i r o S x p 7a a v , x a ) & a h p a X t y t i v , ò fio& to v .
^ a p p tv d [ t s à g V'tèrip r o v A d d . f i G r ^ o a a y ó -
* y t v o v 3 1 fiaX X o v d ty r o v o r e p p o S r ò o’r t p p ó -
r t p o v 3 r o v <gs%cptov T r t o o v r o g v<sro rtìv
à f i a p r i a v , x a ) o r i ¡ u c tX ia r a f i t id t v ■3’tiXv ,
^ / J t id t a v a v d p o v c v t a v r a c p ip o v ' aA A a ^ x a )
t x p a y t v ¡ ìle i d s o f i a v 7r a p 3 -tv ix a v r t x a )
f j t i r / t ix a v t x a r a 7roXXtiv t^ o v a ' ia v , x a ) r t x & t v
a p a t v cjx r t ig T l^ o tp t ir id o g , à g H o d i a g
t v a y y tX ' i ^ t r a i . à t i a v o i o v d t , à g iix io v
d ix a io o v v t ig , « c a h 7& ìv òp fic o /Jtv o v , tj r e d
* * o p a f i t v a <&t(>iypa7r } ò v :,s,' x a ) t)g s a v r ò v
m m t 7r i o r p t < p o v r a • o r trp a v o v r t X ^ ° " ^ o r t i r o g
tvX o y o v fJ tv o v 3 x a ) T r a v r a y o ^ t v 7<rov t a v i z f
x a ) ò fio io v * o v piovov dt , dxxd x a ) d g
0 n n (^ a o y o v o v v r ò v r d v ° ' d q t r d v x v xX ov , riTr'iag
i ' / r ifjiy v v fjt v a v x a ) x ip v a f i t v à v dX X tiX a tg ,
( a ) JQuiptc-ta-i. Coisl. 1. addit, >&/ bq>lrtrt. Subirac-
tion.es & immunltiones.
( £ ) Of i \fàs xlyos. H a c defunt in Or. 1.
( c ) a »m t\ fciyu 8cc. Vide Dominum Arnaud in
hanc Orationem , de perpetua Eccleiì® fide circa
Euchariftiam , T om . 11. lib . 6. cap. io.pag. ^75.
( d ) A li. Or. r. H i t i .
( e ) K«/. Or. 1. a d d it, i t i , femper.
( / ) reXtuTtpot. Reg. brn. riAf/iVepov.
( g ) Xpitm . S ic Regg. bm. ph. Coisl. 2. & c . Men-
dosè in Par. ed. %p7fav.
(A) i ì t ìivlp. S ic Regg. bm. ph. aliiquè plures. Sic
etiam legit Billius. Pravè in Ed. ¡¡<nrtp.
( i ) MS» « J ì rS. Regg. bm. ph. & c . (lixirbt tS.
mutans,* atque ad Evangelium traducens ,
jam ad .obediendum exercitatos & afliie-
fa£tos., - t
X I I I . Sic igitur atque his de caufisy Lexfcripta,
L e x fcripta introduca efl , ad Chriftum & Yaria huius
nos deducens ^ atque h«c , ut mea fert 5 | Ä facrifi"
fententia, facrifìciorum eft ratio. Ut autem
fapienti« Dei profunditatem, atque im-
perveftigabilium ipfius judiciorum divitias
intelligas, ne ea'quidem myfterii prorsùs
expertia & inutilia, & in nudo ac Amplici
fanguine. defixa reliquit : verùm magna
i l la , & , quantùm ad primam naturam ,
imma£labilis, ut ita loquar, vidima , lega-
libus facrificiis immixta eft ; illa, inquam ,
non exigu«. cujufdam partis orbis terra-
rum nec ad exiguum tempus, fed tótiùs
mundi nunquam intermoritura expiatio.
Proindè agnus quidem accipitur , propter Qualls
innocentiam veterifque nuditatis indumen- a8nus> le«a!is>
tum. Talis enim eft vidima illa pro nobis fi|u°Ea.Chnftl
c«fa, quae incorruptionis indumentum , Ut E*°d. Xli. 2.
reverà e ft, appèllatur. Perfeäus autem , $ e{ g£ s.,
non modo propter divinitatem, qua nihil
perfedius j.fed etiam propter humanitatem
divinitate undam , idémque effedam ,
quòd id à quo unda e ft, atque, ut audader
loquar, ó/tóStov, id eft, fimuL Deum. Mafculus Mafculus.
àutem , ut qui pro Adamo potiifimùm of-
feratur, verùm ilio firmo firmior , cùm
ille primus in peccatum lapfus fit ; atque
imprimis quòd nihil muliebre, nihil molle
atque efteminatum geftet; verùm & virgi-
neis & maternis vinculis pro poteftate ac
vi eruperit , & mafculus , ut annunciar Wkvni* 3-
> Ifaias , ex Prophetiffa natus fit. Anni- Anuiculus.
culus porrò, ut fol juftitiae, vel è coelo
progrediens, v e l, quantùm ad partem earn,
quae oeulis cernitur , circumfcriptus ac
definitus , & ad feipium rediens : atque
item ut benignitatis corona benediàa 3 p/*LXIY-
omnique ex .parte fibi fimilis & «qualis :
ac pratereà ut virtutum , quae amicitiaè
ordinifque lege leniter placidéque inter
fe conjunguntur & commifcentur, orbem
progignens. Immaculatus infuper & in- immacuiatus;
corruptus, ut quinsevos, & vitia, & for-
des à peccato manantes , curet. Quamvis
enim peccata noftra fufceperìt 3 & morbos ifii. m i . 4 .
portaverit , ipfe tàmen nihil eorum, qua:
( k ) Ktcì ixpxytt ßlct. V i eruperit, id e li, vi natures
illatd , illasd matris virginitate. Bill, violeqter eruperit. .
( I ) opafcsva. Sic R e g g . c. d. ph. tres Colb. Coisl. 2.
Jef. Sic ,etiam legit Billius. In Ed. ¿p/uaffttx , d- progrediente
deferiptus. .
(m ) XvttrìfhpoiTx &c. In nonnullis Codd. ivurìfhpai,
triitpaioi . . . («Aoyifttfof -.. tres . . . oftoias SCC.
(n) ZaoytvS). Vitali fietu progignens. Quinque Regg.
^aoyanSf.
( 0 ) AperZv. Coisl. i. ¿pS», anni temporum. qua; inter
fe leniter commifcentur. Neque enim fubita ab uno
contrariò ad alterum fit mutatio; nec, ut obfervat
Nicetas, qui hunc etiam locum de virtutibus exponit,
Ratini ab sitate ad hyemem tranfimus.