
ÍKanls învide-
bac Julianus.
Empedoclis
atque aliorum
quorumdam
llultitia.
Inanem
gloriam ref-
puunt C h r ií-
tiani.
A lii bonum
propter ipíum
bonum complect
untur.
A lii ípe
mercedis ac
prxmii.
A lii poena-
rum metu.
tis invidébat. A c proinde id molitur, ut
•ipfe quidem & vim afferat, & interim a fierre
non videatur nos contrà & fupplicia
:perferamus, & eo interim honore, qui pro
Chrifti nomine patientibus haberi fo le t,
careamus. O íingularem hominis ftultitiam!
Primùm fi cujus causa pericula à nobis adi-
rentur Jatere exiftimabat, fa&urúmque fe
putabat , ut artibus filis callidiífimiíqüe
conílliis veritatem obtegeret, ac non potiùs,
qup plura adverfus honores illos com-
minifceretur, hoc eos majores clarioréfque
redderet.
L IX . Deinde , fi gloria? cupiditate , ac
non veritatis iludió & amore, nos .pericula
adire exiftimabat ; ha?c fané apud illos lu-
dant Empedocles, & Arifta?i, & Empedo-
timi quidam, ac Trophonii, atque hujufmodi
miíerorum hominum chorus. Exqu i-
bus i lle , cúm per Sicula foramina divini-
tatem, ut libi opinione fingebat, compa-
raffet, féque ad meliorem fedem tranfmi-
fiffet, cariflimo calceo ignis a?ftu e je& o ,
proditus eft : atque ita non Deus poft hominem
oftenfus e ft, verùm homo inanis
gloria? ftudiofus, philofophiaeque poft mortem
expers, ac ne communi quidem fenfu
proditus. Hi autem , cùm eodem morbo
gloria?que amore affe£ti, in penitiffimos
quofdam terra? receffus fefe abdidiffent, de-
prehensa poftea fraude, non plus honoris ex
hujufmodi furtivo feceffu adepti flint, quàm
contumelia ob compertam fraudem.
L X . A t Chriftianis jucundius eftpietatis
causa p ati, etiamfi nemo id refciturus fit ,
quàm aliis, cum impietate florere, atque
in gloria verfari. Hominibus quippe piacere
, parum admodum curamus : id unum
. expetentes, ut honorem à Deo confequa-
mur : imo fublimiùs edam aflurgimus : ( de
iis loquor, qui veré Philofophi, veróque
D e i amore prediti funt : ) quippe qui bono
conjungi propter ipfum bonum exoptamus,
non autem propter honores in altero avo
recónditos. Secundus enim hic honefto-
rum & laudabilium virorum gradus eft ,
pretio ac mercede aliquid facere ; quemad-
modum in tertia claffe collocandi funt, qui
poena metu à fcelere & maleficio deterren-
tur. A c noftra quidem res ad hunc modum
fe habent ; idque promptum & proclive eft
pluribus argumentis demonftrare, fi cui ita
còllibuerit.
L X I . Hic vero perinde ac fi Chriftianos
(4) Kai fin Tifthr Ì%ut. C om b e f . ile reddit : nec, velut
qui pro Chriflo pateremur, honorem haberemus.
( b ) Tiai^frairat. Bill, velut animi causi fa.da.nt.
V - & c . Empedocles inanis glori® Audio,
u t ubi divinitatis opinionem , quali in c®lum raptus ,
c o llig e re t , in ardentem /Etnam fe precipitem dedit.
Sic enim Horat. arte poet.
Deus immortalis haberi
D ù m cupit Empedocles , ardentem frigidus M t n a m
lnfilit & c . 6
Troph on iu s ,Emped otim u s 8c Arift®us Thebani v a t
e s , in fubterraneos quofdam fpecus fe ab dide runt,
A ¿fa rovro yyxo-vdrai avrò g ysv za) ßia^s^ai
za) yy dozsìv * yydg ds za) 7rdaxiiV>a yy
nyyv sx^iv eòg ù<srsp Xpiçov yraffxovlag' ¿y Tfiç
suy&siag • rsrçyrov ysv si Xav&avsiv svôyiaiv
v^srsp rivoç oi zivdvvoi 3 za) ffvyzaXv^siv rìjv
dXy&siav roig Qo<piaya<riv 3 dxx’ ovx offeo zara
nfflriyeövsyrsvost 3 roaúr<p ysiÇxç avràg yroiÿ-.
a s tv zuì Áayt&rporspag.
B A A svrspbv d s 3 si do%yg syriS-vy'ia ztv-
dvvsvsiv y y d ç 3 a A A a y y f y ç dXy&s'iaç 3 v<®l~
X aß sv • l a v r a y s v 7raiÇsrcoffav yrap coesivoiç b
c E y y r s d o zX s 7ç 3 x ) A .p iç a 7o i 3 ~Eyyrsdóriyoí c
t iv s ç 3 Hçq LpoQcovioi 3 qcy roiovreov 'd v ç v x d v
lo y o g ' eov ¿ y s v r o 7ç X i z s  i z o 7ç zparypaiy
sa v ro v &scoffaç3 coç cosro3 i(af sig r y v zps'iflova
Xy%iv d a¿j>’ y y eov d v a y r sy \ a ç 3 red Q i?Qdrco d
aavdaXeo za r s y y v u & y r o v vrvpoç czCpaa-
•d^vr i • hçp ov 0 s o g e s d s ix & y y s r avSpoovrov, e f
C ttXX av&pco7roç z svodo çog 3 HOf d¿piÁoffo<pog
y s r a Savctiov 3 xçy ovd s r a zo iv a a vvsroç * 01
d s d d v r o i ç r if fiv sa v jo u ç s y z p v ^ a v r s ç 3 v t to ryç
a v r y g voaov ¡/aj 8 ¿piÁau r íag 3 s i r iX s y x & s v r s ç 3 g
ov y a À À o v cm r y ç zXovryg s n y y d -y a a v 3 y ok
t » y y A a 0ê7i/ zaQvêpiffQyaav.
Xpiç-iavo7g d s h yd/ov v<z¡rsp suas Gs'iaç r o h
v ra ffxn v s z à v 7rav}aç Äav&aveoeriv 3 y «AAo/ç
r o svdo%s7v y s r a r y ç d a sC s ia ç * r o v y s v yàp
D av&pco7roig "¿gsffzsiv3ß p a x u g y y ìv o-A ¿ y o g ’ ry ç
d s ©goef n y y ç , y 7r d f fa sepsaig' yaXXov
d s HOj 1u&rsp la v r y v 3 o í y s dXy&cog <piXÓcro(poi i
HP tpiXoSsoi 3 r y v eærç)g zaÀ ov oizsieoatv fc
a yav r co v r iç d ì a v r ò r o zaXo v 3 ov là g 'J m z s i -
y s v a ç iv r s d S s v n y c t g ' d s v r sp a y d p a v r y rà%ig
¿7raivs<ffî3 r o y i& o d n ^ tæ çÿ r ls tv i/aj d i 1
e tv r id o ff iv coff<Grs(> r p ir y 3 red d>oêoo zoXctascog
(pevysiv r y v y o x& y p in v . r a y s v ovv y y s r sp a
r o ia v r a Hçtj ovreog s x o v r a • qcy pádiov r o v r o t z
E 7TÀsiôvcov ¿7Tids7%ai r o 7ç ßovXoysvoig.
% a . O d s eog y s y a X y g n y y g ‘&ro'g?pyffsiv
ut in c s lum rapti exillimarentur , ac dii haberentur;
v erüm illic fame extindli funt.
( d l A f m 3,. A nobis, l iv e , dmortalibus.
\ e j Eitix*». Reg. 1. 8c Mont. ,in ora y j . ihpie. cp-
paruit.
f f ) Mtr eetiftnro». Cum hominem exuijfet.
( g ) QiAuvtIus. Ceeco fui amore.
( h ) H<SW. Nonnulh codd. <%«». proprium.
( 1) Twej TuoTtfi. Aid. 8c H erv. 'uxif txotiis.
( k ) T« x«Ao'v. Bono , non ut v ertit Billius , fummo
hono.
( / ) n§*r7«». Sic Codices communius. Ed. rc^ie-trw.
y sX Xco v
iXXcùv Xpiçictvovç3 zpivovffi yaç oî vroXXo) rà A i^figni quodam honore fpolîâturus effet
aXX eov r d t ç id ' t o i ç v r a & s f f i 3 r o v r o d i e o z s i
v x y a X h e o v r y v s u d o z ' t y y u i v h o j o v d s y s y a -
b a X o4 c Z 6>ç» T 0 ^ç à ' i e ô z r e t i ç aoy o ' i c o ç p ' Jm -
y p d e p s r a i r y v d a s G s i a v ' o u J ) Î 3 s i y y ß a a i Ä i z e o ^
r v p a v v i z é o ç y * 7r a v r a 7r a f f i S j g .v o s 7 r a i
c y y d v 3 c Iv n y s y a X o i v r p s T r s ç a v r o f r o d a s £ y -
! d y a d ß i c i £ s & c i i À a o v o i z o v y s v y ç 3 (è e r v p a v v y a a i
f d ô y y e i v r i v r e o v d o y y à r e o v u G r s p a v s ç y z o ç ' d a -
Ao fs rp s7 r c o ç d s À i a v é d y s v v é o ç z a z o u p y s ? r y v
( plerique enim homines alios affe£tibus fuis
metiuntur, ) ante alia gloriam noftram no-
minifque celebritatem infedatur. Nec verò
llrenuo ac generofo animo, ut aliis perfe-
cutoribus morís erat,impietatem edi£to pro-^
fitetur ; nec, fi non imperatoriè , tyrannicè
faltem omnino de nobis confilium init : ut
infigne atque honorificum ipfius fcelüs f it ,
orbis populo vim intuliffe , doélrinámque
omnibus do£trinis fuperiorem tyrannide op*-
preifiiTe : verùm turpiter admodum & ignanon
publico
ediitOj led tur-
piter & ignave
Chriftianos
perièquicur.
ùiav3x) lag <iékÀrùg XoUayoùgSvrXozdg^ B pictatem vexat,^ animique fraudes &
verfutias perfecutioni, quam adverfiis nos
excitabat, induxit. Quocirca cùm poten-
tia in perfuafionem 6c coa&ionem divifa
fit, ita fe comparavit, ut quod inhumanius
erat, hoc eft, vim & tyrannidem, populari
turba? civitatibùfque permitteret, ut qua-
rum vefana audacia propter temerarios ani-
morum motus precipitéfque ad omnia impetus
effrenatior effe videretur : idque haud
publico edi£to, verùm ex eo quòd impetum
audaciàmque minimè reprimebat , velùt
propofita quädam lege non fcripta , id fe
velie promulgans.
L X I I . Quod autem lenius atque huma-
nius erat, magifque Imperatorem decebat,
id fibi videlicet affumit, nempè iuadendi
atque illiciendi partes. Nec tarnen id quidem
ufquequaque retinuit. Non enim natura
ferebat, ut vel pardus diftinòtas ma-
cularum notas, v e l yEthiops atrum cólo-
rem , vel ignis ardorem, v e l Diabolus qui
homicida eft ab initio, hominis odium, vel
ifte improbitatem, quà adverfum nos im
pellebatur, abjiceret. Verùm quemadmo
dmXÒag red za$ r yycov dicoyycdtpspeov svrsiffy-
h y a y s • roiya p o v v sig d vo l a v r a diypyysvov hT OS
zp a r s iv 3 r ò vrs\&siv y j j r o ß ta Q s & a i3 0 y s v yv
i dvravifpcovrorspov 3 d yy o ig 1sQÌyzs qcy vroXsai
le t o r y g rvpavvidoç 3 eov n y j yaX X o v ^ aXy7rloç y
Xffôvoia ryv dX o yia v 3 ho¡ ry v drdk/.ffxs<z¡rlov
1 S7f) yrdevra epopdv ' z a ) r o v r o ou 'G f& çd y y cd li
dyyoff'i(j)3 ndc/l.s y y d va zo7r ls i v la ç op y a ç àypee^
m <pov m 'Z&e9-S-g/ç voyov r o ß o v X s& a i. ■
(
O d s yyspcorspov z a ) ßaa iX izeor sp o v 3
sig sav ro v d y& sv (pspsi 3 r o r y ç t t s i& o v ç ' où y y v .
sig r o yravrsXsg r o v r o y s d isa coa djo • ovds y à p
n n s ì x i $v<riv3y 7 ra p d aX iv '&m â s& a i r o z et ja ç iz lq V 3
I 0 y A i& io T r a r o y sX a v 3 y Tfüp r o za'isiv 3 y ° ro v
yrovypov ry v yiffav&peo7riav dyrapxftg uv&peo-
yrozrovov r v y x& v o v la 3 y s z s 7vov ry v yrovypiav 3
dtp' y g z a i f y y eov copyyasv ’ dXX’ âfffsrsp ròv
X ay euX sov la X oy oç yravrcnov y'tvsdrai padicog 3
V a n a p e i -
fccucoris ca l-
li ditas.
Juiianus
Chamæleonti
& Proteo fì-
niilis.
Jer. n i . i j ;
Joan. V111.44;
p z d i y r a a a g y s v p d v a X a y C a v s iv ^ p o a ç s y rXyv D dum Chamæleonem aiunt in quidvis facilè
y i d g r y ç X s v z o r y lo ç3 r o v y à p Y ip e o r s a y r a p iy y i
r o v r o v y u S o v r o v A .iy v y r lio v Qoepiçyv 3 o ù reo
z a z s iy o ç y r a v r a yv i y i v s r o X p i ç mia v o7g 3
yrXyv y y s p o r y ìo g 3 z a ) yv X ta v dyrdv&pcoy rov
■ a v T td r o (piXavôpeoyrov 3 ^ t o y r iS a v ò v ß ia i o v 3
z a ï a y r oX o y ta r y ç d y p i o r y lo g 3 y X ^ w r y g *
mutati, atque omnes íubinde colores, can-
dore uno excepto , íuícipere , fabuloíum
enim illum Proteum ^Egyptium Sophiftam
pretereo, fie etiam ille Chriftianis, preter
clementiam , in quidvis fe vertebat, ac
perquám crudelis erat ipfius lenitas , &
violenta perfuafio , atque per hujufmodi
Crudelis
Juliani lcni-
( 0) Ofulas. In Montac. yg. ifcolot.
( b ) Assty^dpnu.1. Edi6lo profitetur. Addidimus edi6lo3
quod quidem g re ca videntur poftulàre.
( c ) 1,' Reg. bm. i»* ?.
( d ) Quinque R e g g . tres C o lb . fiiia-etrtai.
( e ) T«fame-ut. Sic omnes , q u o sv id im u s , codices.
- Ila. To^cmiutrtti.,
(J ) AeXtirftvas. Servili admodùm atque ignavo animo.
( g ) tìxokÌ ì . Sic R e g. 1. 8c Coisl. 2. Qu® led io vi*
v r r c.*.te“ s p r *% e n d a , tum ob fequens , tum
ob umilia Gregorii lo ca in aliis orationibus, maximé
« Ì':> fsreton ck r5» A«ytc-ftZy f^a<pèts ì(fj •srhox.as,
ncaySf ¿'ittrttTctfttr , ubi *Aokus Billius retìè nexus in ter-
pretatur. Nam latinè nihil ex ®quo refpondet. L o -
cum, de quo a g itu r , reélius in Elia , quàm in ora-
tione reddit Billius. G r e c a iìc reddi poifint : Fraude
. M&httd rem agit contra pietatem ; &■ qua in ratiocina-
tiombus intricata ac implicita effe pojjunt, aut duplici
Jenfu argutia, eàs perfecutioni quam adverfum nos excita-
( l f uPeJ lnduxit. Par. ed. kU-kÌ s.
• j \ ÌÌbSÌ visiona , quà quis alium fuperat.
in duobusfita f u , fuafione O vi.
Tom. ÉÉ
. C i) E<pì*t. R e g .b . 8cPalT. àtpZxe.
( k ) amxIóc. Sic plerique codices. lnexpugnabilisl
effranata, v e l inculpabilis , fe ti minus culpabilis, ut
apud Thucididem1, àx^yrlIngot, minus culpabiles : àxifar- 7ut apud Suidam ¿Ketntyyútus. Sic Combeftlìus, cui
Billius hic non p la ce t, locum hunc reddit : quarum
vefana audacia minus nocens; feu magis à culpa immu-
his , quòd ratione careat &* caco ímpetu abripiatur. Hàc
arte , Juiianus à fe perfecutionis invidiam removere
fatagebat; nullo adverfus Chriftianos propofitq editto,
fed f®vientis in eos populi furorem non cohibendo ,
atque adeò quali lege non fcripta probando.
( l ) Heocày/xuTi. Addunt tres Regg. Paff. Sav. Comb..
x«T«gú«7, id praßat; qu® v o x neceffaria nobis n o n videtur.
Legant tarnen qui v elint.
(m) n foitis tifiov to ßxXte-Qut. Veluti legem, agendi pro
libidine ac volúntate licentiam denuntians.
( n ) E?#. Duo codices %«. F o r te , ait Heinfius
( 0 ) Tor oroyrj^or R e g . bm. t u » iroviifZy.
( p ) AyctXafißimy. S e p tem Regg. Or. 1. tres C o lb ,
irúrcts fctru¡QílXtiy A lii duo C olb. pttTttXufiß«>utt
D d