MO N I TU M
IN O R A T I O N E M T E R T 1AM.
i D E hac Oratione Leuvenklaius in epiflola nuncupatoria ,feuprotendo
ut vocat, in Gregorii opera, hcec habet : Ratione temporis , ft quidem Eli*
Cretenii & Nicetas Serronio credimus , efle prima debebat oratio, non
ea, qua fugam in Pontum prolixè purgat ; fed altera cujus infcriptio
notat habitam fuifle ad illos, qui ipium initio acciverant, nec, poftquam
( 1 ) fenioris munus ei commiflum fuiflet, venerant.
II. Licèi ea fit Leuvenklaii mens , nihil tarnen neceffe efl oriinem , quem
inmonitis i°. & 2°. ßatuimus, immutare. Longè enimaliam effe Nicetce
mentem , in monito priori vidimus. Quod Eliam fpeäat, f atemur, favet
Leuvenklaio. In eamtkm edam fentemiam ipfe concedit Billius ultimis
argumenti verbis in Apologeticum magnum. Sed quem ifte citat teftem ,
nullus efl. ; nec enim hujufmodi quidquam apud Gregorium Presbyterum re-
perias. Eliam forflan dicere cum Leuvenklaio voluit Billius. Veriim , quid
ex Elia contra Gregorium confici pofjit? Nimirum Gregorius , ut in tu fonilo
noflro primo legere efl, orationem, quam primam pofluimus, fauftum
principium appellai, StS'm, exhibetque tandem Na^ian^ena plebi ièr-
mones, quorum defiderio tantoperè flagrabant. Quin & in hac ipfla oratione
tertia , priorem à fe jam anted diclam aperte Jignificat. ( b)Ecquid
cauls eft, inquit, cur, quod accipere cupiebatis, id jam acceptum ne-
gligitis ? Sermones nimirum, dequibus , in oratione prima iifdem omnino
yerbis. Moxque : ( c) Nec ut novum negotium aggredientibus manum
porrexiftis. ( d ) Hoc eft, inquit Bafllius paraphrafi explicando , Jive dignitatis
ac magifterii, five minifterii noftri initia cum poneremus.
III. Clarius adhuc circa medium, jam pronumiatam à fe oradonem his
verbis declarat Gregorius .• (e) Nihilque propiùs fadtum eft, quàm ut
ièrmonem, quem loco muneris nuptialis offerre conftitueram apud me
continerem. QuiJic loquitur, teflatur Je non continuiffle , fed orationem
habuiffe , quam parùm abfuit quin contineret. His adde qua carmine de
vita fua, verf. 345. ad 3 60. cecinit Gregorius, ordinadone, fleu tyrannide, ut vocat, adeò percitum & perturbatum animo fle fuifle, ut velut alili Ipi-
culo incitatus, mox fine mora parentes, propinquos , lodales, patriam
deièruerit ; de Jermone habendo, de feftivitate , de nuptiis celebrandis,
quemadmodum Me ille loquitur, nihil procitl dubio cogitans.
IV. Quid quod in ipflo Pafchate & diäam efle oradonem, & eos, qui hk
objurgantur, non occurrifle, manu exarad codices pafjim, utmodo videbi-
mus, affirmant- expreffiufqueJcholium vetus ad oram Regii codicis, 2308.
( a ) Senioris. Id eft, P r e sb y te r i.V o x Senior is (d.) T u t *571», dpyfiv t%ovrof rtfe mo<f]atr/ac , »
uficata apud recentio res Hajreticos. XtimpyUe.
(b ) Ha? 0 XetCuv mwÖmt* , mp/tpponrrtxdCovTit j ( e ) Ket) [xmpòv //Sfr ayt%ov rov Xoyov oy fapoyopn- (?) Oinfl tSf ap%oy,ivtis iyttpa.yuyfira.Tt. rat S’nvouutv t uyei.ua.
confirmat ? ( “ ) Orationem hanc dixit, poftquam Preibyter fadtus eft.
Adbuc enim monachum indutus, Nazianzi primum , cujus Epifcopus
turn Pater erat, manuum impoiitione (Presbyter j confecratur. lile vero in
Arianzi pago , undè & ortus erat, iolitariè degebat. Rogatus autem
à Nazianzenis clericis, ut Pafchatis die feftum unà fecum ageret ; adfuic
ille quidem, illi vero defuerunc. Undè prater estera difcimus, nec-
dum ullo presbyteri officio funBum Gregorium , nedum ante Pafchatis
diem, quo primam orationem habuit, publicè docuerit : deindè Sermonem hunc ipflum, ex pafchalibus diebus uno aliquo die, b td max*, paulo pofl
alterum, eodem anno , habitum effe. Qui quidem, fi prior foret , diclus
neceffariò fuiffiet, vel in Natali Domini , quo die Nicetas ordinatum
Gregorium cenfet, & quidem meritò ; vel certè ante luminum feflum ,
quo juxta eumdem Nicetám , receffit Gregorius , Pafchatis die rediturus.
Neque turn abeffe potuiffient, qui eum ad Jdcerdodi gradum tyrannicè promoverant.
V. Duo Scholiafla, unus in codice Colb. 2 695, & alter cujus frag-
mentum exhibet Lambecius ad codicem 97, affirmant Gregorium in Natali
Domini Diaconum duntaxat ordinatum, in luminum feflo fugiffie ; ac non
nifi Pafchatis die, quo certo cerdùs habita efl orado prima in Pafcha &
tarditatem, Sacerdotem confecratum. Quafi vera firn, oradonem de Pafchate
& tarditate, non modo nulla alia anteceffit, fed. nec potuit antecedere.
\l.Singularis efl docliffimi viri de hac oratione tenia conjeSura. Putem, mquit Combefifius, hanc primam à Gregorio habicam orationem , ubi
primum rediiflèt, quam iècuta He oratio quadragefima prima ( id efl, orado
nunc prima, j utraque in Pafcha, paulò latius acceptà eà voce , non pro uno
Dominica? relurrediionis die. Ueràm hac conjeclura net cum iis qua jam diña
flint, nec cum oradone in Pafcha Se. tarditatem,^aam ipflo die Pafcha diSam
legend patet, conciliari potefl. Singula quippe oratiònis verba prafentem
tpfum RefurreBionis diem, heftemamque Dominica paflìonis celebritatem
fapiunt. Praterea vir doBus his movetur verbis Gregorii, veteri & novo paf-
tori ; ac fi nejcire profitetur, an hac in Presbyterum fimplicem quadrent,
an m Epifcopum, qui jam communibus curis cum Patre eccleflam Nafan-
lenam regeret. Levior hac dificultas, quàm ut virum perinde doBum moran
aebuerit. Quippe qui cìim Ecclefiaflics andquitatis effiet peridflimus,
opprime norat nomen Paftoris , imo Prtefulis , Prtelati, Prtefidis, An- ñuitis nomina, non ita , iis maximè temporibus, Epifcopo fuifle propria ,
ut fecundi ordinis Sacerdodbus non convenirent. Ipfe Combefifius, in fuis
ad Apolegedcum magnum nous, Billium reprehendit frequenter,quòd ea Epif-
copis fingularlter tribuat, qua à Gregorio tam Sacerdodbus quàm Epifcopis
adferibuntur. Nec vero tantùm in hac oratione tenia, iis utitur verbis Grego-
nus, qua Combejifio fcrupulum injiciunt ; fed & in oradone prima, n. 6
®7> & in orat. 11. n. ir 6. & 117, eadem à Gregorio de fe ipfo diBa
repertas. Has autem oradones ante ejus epifeopatum fcriptas nemo efl qui
„ ^ a ) ^ Tet T o vp ta -fiv T tp o i X é y t/ rò v X o y o v . tm v ìu m yj& v tpiXoirotpuv u ie tt cv > i$u n M y o p ié v y A p ic tv ffi,
ÍT / yecP' t o ' /xovetJ'tK oy m p t(á tfiX ¡if¿¿vo í , x^p O T O - dtp ^ u p /x u r o ' Tri tftè »fjttpa. t b n d t r x * ite tp itc d -
V ¡ Tp ‘ ™ ü ü ir p tT ^ ¿ T tp o í TrpuTov c v Xta-etv clvtov 0/ xX ap/K oi N a f/e tv { a o v v to p r d tr a / a ìiT O ii »
» M? K&j iir in o T r o i 0 w « T « p M y y c t n v » ò J \ } d j è /jfy j 7r e tp ty tv tT 0 3 }o r <f)) d m X tlip Q iira y ,