
tjuîbus & ter-
tlus addituc.
Heb. XII. i 6.
D e u s , non
invitis , fed
volcntibus bénéficie.
AH. X V I. 3.
lbtd. XXI. z 6.
Gal. V. 1 1.
Patér , F ilius
& Spiritus
íanftus per
gradus p r e dicati.
mulacrörum cultu ad Legem , altera à ,
L eg e ad Evangelium. A c tertium etiam
terra motum Scriptura nobis\ annunciai ,
nempè migrationem ab hac vita ad alteram
iilam motüs omnis & jaÖationis expertem.
Idem porrò duobus Teftamentis accidit.
Quid illud ? Non fubitò , nec ad primam
aggreflionis impulfionem commutata funt.
Quamobrem ? ( Id enim feire opera: pretium
eft. ) Ut ne vi pertraheremur, fed periua-
iione adduceremur. Quod enim volunta-
rium non e ft , ne diuturnum quidem eft ;
quemadmodùm nec fluenta , aut ftirpes ,
quse per vim retinentur. Quod autem vo-
luntarium eft , tum diuturnius e f t , tum
certius. Atque alterum ejus e f t , qui vim
intulit : alterum noftrum. Alterum divinai
benignitatis : alterum tyrannies poteftatis.
Quocirca Detis minimè faciendum libi
duxit , ut invitos beneficiis afficeret , fed
ut de volentibus benè mereretur. A c pro-
indè prsdagogi cujufdam & medici more
patrios ritus , partim iubftrahit, partim
conceffit , nonnihil videlicet eorum vo-
luptati indulgens, quemadmodùm medici
segrotantibus, ut medicamentum, fuavio-
ribus rebus arte temperatami & edulcatum,
admittant. Neque enim facile eft ab iis ,
qus longo uiii & diuturno tempore in ho-
nore ac pretio fuerunt, ad alia tranfilire.
Ergo prima L e x fublatis idolis facrificiaper-
mifit. Secunda liibmotis iacrificiis, circum-
cifionem minimè prohibuit. A c pofteà, ut
femel fubtrahi fibi aliquid squo animo
tulerunt homines, rebus etiam fibi concef-
fis, hoc eft, illi facrificiis,hi circumcifione,
abftinuerunt, atque, ut ex Ethnicis Ju d s i,
ita ex Judsis Chriftiani fa&i funt, per mu-
tationes quali furtim ad Evangelium perd
u r i. Hujus rei tibi fidem faciat Paulus ,
qui ex eo quòd circumcidebat ac purifica-
batur , eò tandem progreffus e ft, ut dice-
ret : Ego autem ¿ Fratres, f i circumcifionem
prcedico quid adhuc perfecutionem patior ?
Illud difpenfationis erat j hoc perfe&ionis.
X X V I . Huic exemplo divinitatis doc-
trina comparari poteft , nifi quod contrario
modo res procedit. Ulic enim ex fubtrac-
tione mutatio fiebat : hic autem ex accef-
llone atque incremento ad perfe&ionem
ventum eft. Sic enim fe res habet : Vetus
Teftamentum Patrem apertè. prsdicabat,
Filium obfcuriùs. Novum autem nobis F i-
lium perlpicuè oftendit, & Spiritus divi-
nitatem fubobfcurè quodammodò indica-
vit. Nunc vero Spiritus ipfe nobifeum ver-
(a ) nf&ypant, sic tres Regg. quatuor CoIb..duo
Coisl. & c . ln Ed. y f ^ T « .
( b ) Tftm me-ftn. Primus terrae motus fu it in monte
S in a , cum L e x Moyfi data e ft : Exod. x i x ? i 8 . &•
gegas Secundus, cìim , Chrifto .morien te , L e x gratix
celu t '.Matth, z z v u , ¡ 1 , Tertius denique Sc poftremus
S f a t o T o v a t a r q a y p . e t T o ç <srggj£ofrr w . 1? jUgy a
a m o Td v t i d ' a X a v i t r ) t o v vo¡u o v , « S é
t o v v o ju o v > srç$ ç r o E v a y y e X i o v . z a ) ^ t ^ Í t o v b
g í i g / a o v t v a y y t X i ^ o / A t S a , T t iv ¿ V T t v S e v eV l
T a ¿Mt7a t [A t r a G T a G i v , t u /A t iz tT i ziv.ovu.ivee,
c f e t i d i Q a , h i v ò y . i v a . r a v T o v «Ts e t i ¿ 'v o c
& n z a i T T tT f o v S aG iv . T i t o v t o ; o v z d S ^ ô a ç
[A tT tz iv t\ S t\ G a v , o v d t o / a o S r i <Grçfirt\ z ¡ v «ap*
tÜ ç i y x a p t i G t a ç . r ' iv o ç ^ t v t z a ; gìJVi> a i j
a v a y z o u o v ’ ' iv a [ahi ß i a a S d /A t v , d X X a 7r t iG -
S a /A t v . t 0 [Atv y e t f ) d z o v G io v .y o v o t / a o v i/x o v '
a c r e s r i p a ß i a z e tT í% iT c e ,¡ tS > v p ív /u c tT c< )v , ^
T c o v Q v t c o v . t o < h i z o v f f i o v y fA O v t/z eoT eço v rg
z e t ì cta<pctÀe<7T i ( )0V. z a . ) t o p e v t o v ß t u a a -
p iV O V , TO cTg tìfAiTì^OV • IL) TO [AÍV i 7T l i lZ i i a ç
©goo, to cf\,t T v ç a v v i z t i ç t% o v < rtu ç . o v z o v v
a i T o S ' iìv u z o v T a ç t v 7T0i t7v 9 aAA* t z o v T a ç
t v t p y t T t i v . S f a t o v t o 7r a i a a y c â y t z û ) Ç Tg z a )
l a T ç i z a ç 9 to /Atv v < p a ip t7 t o > v T ru T ç it a v . ,
TO cT'ê <TVy%G)pt7 9 fAlZpOV T l Tù>V « J'oj'IjV
I c v d 'iS ' o v ç ’ ux jT srtp o i i a T ç o ) t o 7ç ¿ p p e o ç o î/ o ' iv ,
\v a » ( p a p /A U z t t a fs r a ^ a < S t p (3-v S f a T«ç T&yvtiç
¿ p a p /A a r l o /A t v n To7ç % f>H G T oT i(> o iç . o v y à (>
p c i a T t i t c ù v z v t & e i z a ) e T a y . a z p a X ifiv a » e
T t T i / a t i /A t v a v ti /A i T a & iG i ç . À t y a S't t 1 ; «
•ïï-ççpTy T c t t i S ' a X a t s r t ^ i z o ^ e t a e t i y T a ç & v < 7 ia ç
G W t y a p n iG t v * « S ' t V T t ç a T a ç S v a t a ç
Aooo’a 9 T t jv f& r t ç iT o p n v o v z ¿ z a À v a e v * t i r a
à ç à .7r u % t â ' t ^ a v T o T tiv v /p a ip t e r iv , z a ) t o
■ G v y x a p tiS -tv a v v i l a p t i e r a v 0 / [Atv T a ç d - u a t e t ç ,
i o i eSt T t iv <&y.TO[AV\v ‘ z a ) y t y o v a a i v , ¿ v t ) ¡Atv
i& v a v , J a < S à 7o t ' d v r ) <Se t o v t c o v , X ç /G T / a t 10)t
T e t ï ç z a r a [A t p o ç [A t T a& tG tG i z X a T r t v T t ç gV)
to E v a y y e À / o v . G M & t T a Gt t o v t o U a u À o ç ,
cm t o v ‘ < n r tç iT t [A v t iy z a ) a y v ' iÇ tG & a i < à ^ $ tA- ^
& a v gV) to X t y t i v * i y a é ' t , ¿ <StX<po) t t i
<wÈato/ui\v z t ip v G G a y t i î t i S ' i a z o fA a i ; z /z t7vo
Ti[Ç oizOVOJAïaç y TOVTO TiJÇ TtXtlOTtlTOÇ.
z ç-. l o v T a t o T tiç & t o À o y i a ç t / z a ^ t /v
t% a y TrÀriv 0G0V cm t a v ¿v ov ticú v . cM tî p tv
y a ç cm T a v v(S¡>aiptGtav v [A traS -tG iç *
c v T a v & a ¡Sí Sfa T a v 'Zcr&G&yizav jf T tX t/àG iç .
t%ti y a ç o v T a ç ’ CMtipvGGt Q a v t p a ç rt y r aX a ia
t o v riaTgçaj tov Yiov .¿¡AvS'poTtpov. .e’<pave-
p aG tv i} z a tv tì t o v T i à v , v ta r t J' ti^ t toS
U v tV /A aT O Ç T tiv d -íO T tlTU . ¿JU7T0Á lT íV t T a i VUV
t o T Y v t v fA a y Ç a < p t d ] t ç a v î\[aîv 7 r a p t% o v Ttiv
in fin em u n d i futurus e fl, de quo Apoll. Hebr.xn. i 6.
( c ) Mi¡SI. Duo Regg. flirt.
( d ) EttKtt. Tres Regg. quatuor C o lb . & Or. %*
( e ) t». Deeft in tribus Regg. 8c Or. 1.
i f ) HifiTifiHir. Comb. n iavTOO
t a v T o S tS tiÁ aG iv . o v y a g ijv á a e p a X í t ; , [A t iv r a
r t í í t o S I laT ^ oV S - t o T t iT o q o /A oX o y t t& t iG t is ,
T o Y lio v ¿MeStlÁCúS ZtlpVTÌtG&at • [Atld'í Tiíg
t o $ T/ocf '5 r a ( > a S ' e x& íÍG ii( , t o T l v t v / t a t o
. a y i o v y 7v e Í 7 r a t i z e ú T oÁ /A t i^ o r t q oV y
í7 T i< p o p T Í^ tG S - a t • [Ati z a d - ú ' s r e p T (> o < p tí, t h
a vtsrep S'v v a jA iv , a fi a ( > t iS ív T íG , z a ) t iX i a z a
b ¿ p a T t Q a & ^ o T t ^ a v t n ^ fGrppG&aXÓvTtt; Ttiv
o y / v y z a ) t } $ t o z a T a S'u v a/Aiv z /v J ' i/v t v G aG iv *
r a 7q & t z a T a / a ì q o q <Z tro oG& tiz aig , z a ) 3
t Ì7r t A aQ cft , ¿ v a € a G tG i , z a ) cm <S¿%ti$
g/? ¿ 'o% av ‘ZcTQOoef'ojG z a ) eu rp o z oG raC íq , t o T tjg
c T (>ia<SoG 0 CM À a /A ^ ti t o 7g X a / j.fa ^ T t p o i ^ .
Sfa T a v T t iv 9 o i / u a i 9 T t iv a / T / a v 3 z a ) T o 7g
[A u S t iT a ie ; z a T a [A tp p g ¿7ricSt¡/Aí7 3 T»t T a v
S ' t y o fA t v a v S 'v v a tA íi G ¡r a p a [A tT p o v [A iv o v 3 c v
T 0V E v a y y e X / o u , [A t T a t o y r á S - o g ,
[ a í t u Ttiv a v o o o v , t a g S 'v v a /A ttg í 7t i t íX o v v ,
¿MtpvGa/Atvov y ¿ v y X a G G a i g y r v p iv a ig e p a / v ó -
t d ¡ a ív o v . z a ) d v t i r ó I t tG o S z a r ¿ X iy o v e ¿«tpa/i/g-
f T a i y a g ' t 7T iG T tiG t ig x a ) a u T o g c v T v y x á - 1
v a v t 7TIfA tX iG T tyO V ‘ i p a T t I G a y <p)tia) , TOV
J l a T t ^ a y z a ) a X X o v G a r a y a zX ttT o v m í f A ^ t i
v fÁ iv , t o T í v t v fA a T v g d X t t& t í a g " ’i v a j a i j
e ev T Í& e o g t / v a i <Só%ti T i g , z a ) á g a V o aX X t tg
T iv o g i% o v G Í a g T r o i t Ì G ^ a i t o v g X o y o v g . u t a s
GrifA^ftl [Atv y CV dV 7 sf ¿vÓ/AaTÍ [AOV. TO
tpartiGa Trapi'tgy to 7rt[A-\ti TtTttptiztv’ tiT a ,
Grt/A^a , to oiztìov d^ia/Aa • UTa , ¡¡%ti, ¡j
toS JJvtvfAaTog iígovoia.
z O ^a g ¿paTiGfAQvg za T a ¡Atoog rfiiv
iXXa/A7rovTag , za ) t á%iv Sto X o yia g , w
za) ttfAag Tttpt7v dfAtivov , [At\Tt dd-^óag cm -
g ¿paivovTag , [AttTt tig TtXog zpvTrìovTag. S r ó
[Atv ydfi aTtxvov y TO <Sí d&íov • za) to /aív
Tovg dXXoT^iovg 7rXt¡%ai <Svvá/Atvov s t o J[t
h dXXoTQiaGai to vg zptTtpovg. h o «Tg íca g (aív
t\X&ív titPti tig)v t 7r) vovv za ) Tav aXXav ,
1 d [ i 1 t tig t fA a v T o v s f a v o i a g v T ir o X a fA ^ á v a
z apT T ov y • a& G & t iG a T o i g tip t i/A tv o ig . tjv t ¡ v a
Q toTÌttgi y z a ) t i v r o X X d v c v t7 r i /A 7 rX a v T o
[ ¿ e tS iifA a T a v y a [Ati . d u v a G & a i T o r t @ a G T a x ~
S t iv a i T o ì g [A a S t iT a i g ¿X t y t r o , <Si ' ¿ g e m o v
P a g a j T Í a g , z a ) Sfa to v to 7r a p t z a X v 7r l t T o .
<£ 7r a X i v y T r a v T a e P i J ' a x d ’t iG tG & a i v/zdg v < srá
k to o Tlvtv/Aarog cvd'ti/AtiGavTog. ^ T ovrav iv
f k l Hoefch. fiapvvü-írTlf.
\b) np«<r€*A«mf. Or. 1. KtaScíkénTtf. In quibufdam ,
• . / ^ Reg. Cypr. a-atpSr ¡¡exú/tum». Comb. , v e l , ÍK\¿fc^ui. S-plendidioribus lu cís fu c e r a t
o s c o ru fea ret.
Colb^ W M ReS' C)rE>r' C ois l-
Tom. I,
L { \ tu r > f t f é q u e .n o b is . a p e r t íü s I d e c la r a t .
Ñ e q u e e n im t u t u m e p t , P a t r i s d i v in i t a t e
n o n d i im e o n i e f s S , , F i l iu m a p e i t é i p K e d i -
c a r i : n e c , F i l i i d iv in i t a t e n o n d um a d m ¡ f s ¿
S p i r i t u m f a n S u m . , v e l u t g r a v io r em q u a n -
d a m , f i i t a l o q u i fe s e l i j fa r c in am n o b is '
i n g e r í : n e a l i o q u i v e l u t c ib i s u l t r a v i r e s
g r a v a t i ,: a c S o l i s r a d ii s l i e b e t e s o c u l o s a d -
j i c i e n t e s , i i s q u o q u e , q u ib u s p r s e d i t i e r a -
m u s , v ir ib u s : p e r io l i t a r em u r : q u in t a c i t is
p o t iú s .a c c e f l io n ib u s , & , u t D a v i d l o q u i t
u r , a f ie n f io n ib u s , a t q u e è e la r i t a t e in Pf. i x x x m '
d a p t a t e m p r o g t e f f io n ib u s & in c r em e n t i s , *•
T r i n i t á t i s lu m e n fp le n d id io r ib u s i l l u c e r e t .
O b b a n c c a u f a m , u t o p in o r ,■ a d d i f e ip u lo s
q u o q u e i ì g i l l a t im f e c o n f e r t , a d e x c ip i e n -
t iu m v i d e l i c e t c a p a n o m o d u lù m q u e fe l è
im p c r t i c n s ; n im i r ù m in E v a n g e l i i p r i n c i p
i o V i n a t a p e r f id e n » . , p o l i C h r i f t i p a l l i o - u c n r
n e m m f u f f la t u s , p o l i a f e e n fu m in k m W x i . « .
h n m i s a p p a r e n s , Q u in e t i a m a b ip fo J e fu A a . « .
p a u ia t im d e c la r a tu r , u t ip f e q u o q u e
c o m p e r i e s , l ì a r i im um d i l ì g e n t i i i s a d v e t -
t e r i s . R o g a b o e t i im P a t r em , i n q u i t , & l o a .m v . i t .
a lium P a r a c le tum m i t t e t v o b i s , S p ir itum
v e r i ta t i s . Q u a : q u id em v e r b a e ò d i x i t n e
a d v e r fa r iu s q u i fp i am D e i e i f e , a u t q u a l i
d e a l ia q u a d am , p o t e l l a t é f e rm o n em fa c e r e
v id e r e t u r . P o i t e a , m i t t e t q u id e m , c a r e - ìtìd .x iv .
r i im in n om in e m e o . H ì c , o m i f s à v o c e ,
r o g a b o , , v o c e m , m i t t e t , r e t in u i t . M a x - ,
m itta rn : u t p r ö p r iam a u a o r i t a t e m o f t e n - »a. m 7.
d a t . .T u m d e n iq u e , v e n i e t ; q u o v e r b o M i . m ».
S p i r i t u s p o t e f t a s in d i c a tu r .
) X X V I I . V i d e s i i lu m in a t io n e s p a u ia t im T e o lo g i*
n o b i s a f iù l g e h t e s , T h e o io g i s e q u e o r d in em , !ra a a "J*
q u em n o b i s q u o q u e t e n e r e p r a i f t i t e r i t , u t .n° ‘
n e c r e p e n t i : a t q u e c o n f e r ì in i o m n ia in l u -
c e m e f f e r a m u s ,. n e c in f in em u f q u e o c «
c u i t em u s . I l iu d e n im in c ó n fu l t u m a t q u e
a b a r t e a l ie n u m f u e r i t , h o c im p iu m : i i lu d
a l i e n o s o f f e n d e r e a c v u ln e r a r e q u e a t ,. h o c
n o f t r o s à n o b i s a b a i i e n a r e . E n im v e r ò id
q u o d q u ib u fd am q u o q u e a l i i s fo r t a f s è in
m e n t em : v e n i t , e g o t am e n a n im i a t t i fe e -
t u m e f f e e x i f t im o , fu p e r io r ib u s a d ju n -
g am . H a b e b a t q u a d a m S a l v a t o r , q u a à S p ir i* fini
D i f c i p u l i s , l i c c t a ì io q u i m u l t ip i i c i d o c i r in a
im p l e r e n t u r , t u n c t am e n p o r ta r ip o f i e n e -
g a b a t , o b e a s f o r t a l s è , q u a s a t t u l i , c a u l k s , apertiusedoc-
a t q u e id c i r c ò e a ip f is o c c u l t a b à t . A c r u r - XVI
sù s d i c e b a t f o r e , u t a b a d v e n i e n t e S p ir i tu joan.xiv*.l l ‘.
om n ia ed o c e r e n tu r . E r g o u n um e x e o r u m
n u m e r o e lf e c e n f e o , ip fam S p i r i t u s fa n £ t i
( e ) EKtpaltiTcei. Sav. Ifitpatvtrea. '
( f ) Einrbia-tts. Comb. itrttrì>iiry.
„ (.%) T« pt» v*t ¿értx>ov, to h «S^o». Hìec defunt in
Lo is l. i.
W SM ® «aS’ì» ì!Sn Tint. Tres Regg. 8c
- Ié 1 , ,Tas m i ^ ««»’ «aSi».
( *) Ty ìfotcuTg. In nonnullis , ' rSt iftìs.
( k ) Tirar. Reg. bm. r«r«».