
Primum
rcrum genus,
quæ non funt,
& dicuntur.
P f . LXXV.Óf.
Dan. ix . 14-
Jfai. V . i * .
Gen. x i. f.
Jfai. XXXVII.
16 .
j 7o S. G R E G O R I I T H E O L O G I
X X I I . Rerum ergo alix non funt, fed A x€. *Tcov arestyyaTcov, t o , yev ovx eon
A e y e r a i d é ’ r d d ì o v r a 3 o v A e y e r a t • r d d ì
o u r e e t r n v 3 o v r e A e y e x a t • T a d e a y t p a }
x a ) e o n y x a ) A e y e r a t . t o v t c o v ¿ 7r a n e 7g y ¡
Taç ¿ 7 r o d i' i% e ig j <n r a p a a y e j v e x o t y o ç . v rsrv o l
t íi y p a j p y © e o g 3 x a i y p y y o p e i , xa) ¿ p y iÇ tT c tfy
x c à ß a d i ^ e t , x c à 3 p o v o v e y e i T a Xg§ouéfy¿ •
x a ' i t o i y n o n y e y o v e v t y o r a S - y g ; w o T g d e
o c c y a © e o v d x y x o a g 3 t o v t o o v x b v ¿ v e TrAaV -
3 y . c o v o y a o a y e v y a p 3 cog y y i v e t y i x r o v , ¿ x
© e o v . T o y t v y p e y t7v
a v TÒV d tp ' y y cov , xa) o f o v a y e A e t v 3 d i àç
B U nos' quoque, dum dormimus, » h i t »Mn u M a g . H * « ' M ìpm - a
Secundum
rerum genus
quæ,cùm fint
minime dicun-
Ifai. X L i. 4.
Ib. XLiir. ic
d i c u n t u r : a l i x c ù m f i n t , m in im è d i c u n t u r :
a l i x n e c f u n t , n e c d i c u n t u r 1 a l i x d e n i q u e
& fu n t & d i c u n t u r . H o r u m p r o b a t io n e s a
m e e x p o f c i s ? Im p i g e r e x h i b e b o . D o rm it in
S c r i p t u r a D e u s , ôc v ig i la i , & ir a fc itu r , &
v ro fic ifc itu r , & p r o t h r o n o Chem bin os
h a b e t . Q u id a u d io ? F u i t n e u n q u am i l l e
a f f e & i o m b u s o b n o x iu s ? Q u a n d o D e u r n
e f f e c o r p u s a u d i f t i ? E r g o h o c , c u m n o n l i t ,
e f f i â u m e f t . E x n o f t r is e n im r e b u s e a ,
q u x D e i f u n t , u t p o t u im u s , n o m in a y i -
m u s . C ù m f e o r f im q u id em a n o b i s q u i e f c i t , g rà v tjyevépeov t à to v
a c v e l u t n o f t r î c u r a m , o b e a s , q u a s ip f e
p e r f p e a a s h a b e t , c a u f a s , a b j i c i t , dormire
d i c i t u r . N a m n o s q u o q u e , d u m d o rm im u s ,
o m n i a g e n d i f a c u l t a t e c a r em u s . I d e m , c ù m pov vurvouv toioütov 3 àvevepyyxov Te xai
r e p e n t in a m u t a t io n e b e n e f i c i i s n o s a f f i c i t , daa^txTov. to de ¿3-pòco g tv oroieìv ¿a
v ig ila r e d i c i t u r . S o m n i e n im d e p u l f i o e f t ytra&oXyç , ypyyopelv. v7rvov ydp A v o iç ,
v i g i l i a B q u em a d m o d u m a v e r la t io m s v i i i t a - g , «, , ^ » / 1
t i o . J a m c ù m in a l iq u em a n im a d v e r t i t , Ü M y i
ira/ci e u m f in x im u s . S i c e n im n o s i r a a d r o dè xoAaçeiv , ¿pyiçetr3ai 7rt7roiyxaytv •
p u n i e n d u m in c i t am u r . Q u ò d a u t em n u n c ovreo ydp yyiv e% ôpyyç y xoAaotç. ro
h i c , n u n c i l l i c o p e r a t u r , incedere d i c i - dè vvv y tv Tri de 3 vvv de xy de btepyeiv,
t u r . A b a l i o e n im a d a l iu d t r a n f i tu s , p r o - o e Ì S S I ¡63^-
~ '1 n X S 1 v • r c l’ Ml- ¿r M ^ &adkreiv. y yap aor a A A ov fBr&Ç aA A 0
f e f t i o e f t . Q u ò d v e r o m fa n ò h s î l l i s & c oe - r WÊËÊÊÊ v 1 c » / *
l e f t ib u s m e n t ib u s c o n q u i e f c a t , a c v e l u t yeraCatrig , fiadioyog. to «Tg avaoraveo^at c
l ib e n t e r im m o r e t u r , fed e r e a t q u e in t h r o n o t dig dy'iaig d v v a y e o i, xa) oTov èy<piAo%cope7v,
e f f e n u n c u p a v im u s ; q u o d ip fu m q u o q u e %a3éÇetr3ai xa) 3poviÇetr3at , xa) tovto
n o f t r u m e f t . D e u s e n im n u l l a in r e p e r - . , ^ ^ roJi ¿ ¡ol(
rn d è u t m S a n à i s , a c q u i e f c i t . J a m l e v i t a - M H a , ' ! i m i , s S g .
t e m e ju s m o t u f q u e c ì l e r i t a t e m , v o l a t u m « ^ t , ^ , j
a p p e l l a i S c r ip t u r a ; v i f i t a t i o n e m , v u l t u m , fariyoiv ’ Tyv de è7rioxo7ryv 3 ■ar&oeo7rov’ to
l a r g i t i o n e m e t iam & a c c e p t io n e m ,m a n u m ; didóvai dè xcà e ra ^ p oU o 3 a i, ^ « 7 ça • xa) e
a t q u e , u t in fu m m a d i c am , a l i a q u x d a m ¿ xA y r)g ÒAcog tcov tov ©eov dvvdyem «
D e i v i s & f a c u l t a s , a l iu d q u id p iam r e r u m , H H H - H H | B H
1 . j . ovepyetcov 3 aA A o t i tcov (coyanxcov yyiv
c o r p o r e a r u m n o b i s d e p m x i t . 5 ^ D ¿veçcoypacpyoev.
X X I I I . R u r s ù m u n d e n a m t u a r c e s x y . XlaAtv ov 7ró3ev to dyevvyTov AaÇav
’ i l l a s t u a s , In g en itum a u t A n c ir ch um , ( h o c g^g/ç , ^y to dvapxov, T a ç odg ¿xpooroAeig, i
■ e f t p r in c ip i i e x p e r s , ) a c c e p i f t i , a u t n o s , ^
e a a m Im m orta lis v o c e m ? H x c n o m in a t im ( A K , ,
& e x p r e f s è o f t e n d e , e a v e l r e j i c i e m u s , ovoyaor) , a 3 tT y o oy e v 3 tornò y ov yt- g
q u i a in S c r i p t u r a n o n e x f t a n t , v e l e x p u n - y p a r la i , y dfg.ypas\oytv. xa) re$imag
g em i i s . A t q u e i t a t u i fm e t ip f e p r in c ip i i s tcov ocov v<aro3éoeeov, xa3aipe3evTcov 001
o p p r e f fu s in t e r ib i s , e v e r f i s n im i r ù m t i b i r S f , ¿ r w > xx) n S T ? s mTa.
v o c a b u l i s ì l l i s , p e r f u g n q u e m oe m b u s , m w v * » h
q u ib u s c o n f id e b a s . N o n n e p e r fp i c u u m e f t , ^ M ? ^
h x c d e ii s l i im p t a e f f e , e x q u ib u s c o l l i - tcov T a v ra ovvayovTcov -, xàv y y ruvra
g u n t u r , t am e t f i m in im è d i c a n t u r ? Q u i b u s x éy y ra i ; nvcov tovtcov ; ìyco eìy i <ar&>rog,
t a n d e m ? E g o fum p r im u s , & ego p o f i E ^ ^ r x S r x ^ ^ ¡ ¿ cZ ^
to n v aA A o ç ©goç , x a ) y e r eye ovx eorai.
ùAov ydp t o eoTiv , lyò v ’ ovre ypyytvov 3
largitionem. red è repiæfentat.
( / ) h ré. S ic p le r iq u e C o d d & B a f. D e e f t i in Ea.
(g j h ¿dtniviftt, , i ytyp«w7<tf. Sic in Ed. P it’
160p. & fic legendum putamus, licèt plures Editi ,
cum Elia , verbis illis prasponant particulam , **»
T o tum hoc membrum e x Elia refert Billius, *%
addit : Qua lebtio mihi non admodàm probatur. Etenim
nullo modo quadrat copulativa , *«/, cum his quapracedunt*
& ■atfirìoM'/Uv quondam redolent ha dua disjun&iva. Bul'i
conje£turæ fa v e t Reg. bm. optimæ n o t * , in quo defunt
hæc v e rb a : i&j 3 ¿S-truVep««, ixuììi i ytyfnrrioi-
(h) E<p' 5 Re g. bm. èip' c.
,. hcec. E t , Ante me non eft alius Deu*3 &
pojl me non erit. Totum enim illpd e jl,
meum eft ; nec principium habens , nec
( a ) Te ykf iftitifn & c . Talis ejl enim fotìutus nojler ,
iners ac operationis expers.
( b ) Te Je m ftlv 8cc. Quòd autem nunc htc, nunc
illic operatìir Sic. N o n benè B illiu s , nunc hoc modo ,
nunc alio. Ne c enim de modo agitur ; fed de incejfu.
Incejfus v ero ejl ab uno ad aliud tranjìtus.
( C ) AneerctuicSw,. Reg. bm . & Or. I . àtttTTttólTUI.
(d ) %1ata.Teu.Letai. Or. I . ileatu^eaLtrai.
( e ) nporit&ui. Comb. 8c Sav. tTfottS-at. Erogare ,
tribuefe, largiti , 8c quali projicere ; v o x ritè adjunóla
v o c i ¿'iS'état, ejilfque v im augens, quod Gregorio familiare
eft. Sic matius D e i , id e f t , munijìcentia ,
obre oravooytvov. T a v r a AaQeov , t o y e v , y y
ilvai t 1 farpo a vro v , y y d e <arpeoQvrepav
a/Tiav e x e/v » avapxov tarpooyyoptuoag , xa)
dyevvyTov ‘ t o d e , y y o ry o e o 3 a i to v e lva i,
d 3 a va ro v xa) dvcoAeS-pov. a i y e v dii <sr&>Taf
(ïu ç v y ia i, t oietvrai 3 x a ) ovrcog ¡x o va a i. T iva
de 0VT6 tOTiv , ouTg A ty e r a i ; yrovypov to v
3e7ov, y acpa7pa Terpdycovog, t o yrapeA3ov
a ovetrryxev, ov <rvv3eTov 0 a avS'pcoyrog. n v a
ya p tig TocrovTov iyy rA y ^ ia g t t o t I dcpixoytvov
eyvcog, coore t i to io v to v , y c vvoyaai t o A - B
y y a a i 3 y d7ro<pyva<r3ai ; AeivreTai de?%ai
r iv a x a ) e a T i, j y A e y tT a r © g o ç , av3pa>7rog,
b A y y e À o g , xpiaig , b y a rra io x y g , oi to io v to i
cvAA oyicryo) , x a ) ty g 7r'i<rrea)g d va rp o 7ry, t y
to v yu<TTyp'tov xtvcacrig.
x d . L o a c t v r y g • o v v ovcryg S fa Q o p a g o v to7ç
o v o y a a t x a ) T o ig f ^ y y y a a i , yrcog o v r co crv
A id v d o v A e v e ig y zd y p a y y c t n , xà) y iv y y e r d
twç I o v d a ï x y ç Qo tp ia g , x c à <rvAAa€a7g d x o -
A o v 3 e7g , dtpt ) ç x d f t a ç ÿ y y a r a ; e i d è trov (
r u d)ç y r ev x e A e y o v T o g , y T a d ) ç gV?a , Ta
d e x a a v v y y o v , y r t o s a p e g x c à d e x c t o x t c o v
c K e y o y e v m ’ y o x x S 3 c Ç â o v Ao y i x o v , 3 v y ro v ,
\ 1/
r, ^ . WSÊÊ , t o v a v * jp c ù 7 r o v , a p c t a v tro t A y p e /v o / o y / t r 3 y v ,
x a ) 7 r c a ç 3 Ta era Agréai/ j o v y d p t S A iiy o v T o g
y t tA A o v 01 A o y o t , y t o v A t y e t v t r v v a v a y x a -
Ç o v t o ç . cotrcurep o v v ¿ v r a v 3 a o v x a y T a A e -
y o y e v a y a A A o v I c x o t t o u v , y T a v o o v y e v a ’
d Q v t c o ç d ¿ d e , t i n a A A o T co v y y A e y o y t v m ,
c y y y Q a r p u ç o x x y g y p a t p y ç e v o o v y e v o v ]
f e v p t t r x o v , * t t p v y o v à v T y v o x t p m y t r i v , Q o C o v -
y e v o ç <re t o v t r v x o t p a v x y v T c o v o v o y d r e o v . o v r e o
y e v o v v < r r y t r o y e3 a <z&çsç r o v g ¿% y y i a e ' t a ç
e v y v c o y o v a ç . tro i y a p o v d è t o v t o e x t e r n
A e y e t v . 0 y a p x a ç t o v T i o î ! z ê r ç o tr y y o p 'ta g ,
ovtcoç o v a p y e t ç o v t r a ç x c à x o t r a v r a ç 'Aèv ou -
y e v o g 3 o v d l ' à v x a v x a ç y d é < r d - y ç d y A o v o x t ,
xa) gi 7toAAù) Q a t p e t r x e p a ç x c à y rA t io u g t y ' i -
v c o trx eg . y d y J [ è x a ) x y v a i n a v d yA c o tr eo
x y ç y r a t r y ç è n x p v - \ e c o ç , xai <srgp Q p tp a iç ê a v ]
v y iV y ß p a% y n t o v A o y o v d v a y a y c o v .
x e. A w o ytyo vatrt y e ra 3 etreig ß im Itt! -
<pave7g o x to v yravrog aicovog , c t î xa)
dvo S fa S y x a t x a A o v v x a i, xcà trettryo) yyg , 1
( a ) A vfyanof Deeft in Or. 1.
(b ) MaraiÎTtis. Reg. Cypr. ùvTaieiS’anç , retributio.
Vult Gregorius vanitatem v erè effe & d ic i, easratio-
cinationes,quibus Hæretici Spiritus fanéti divinitatem
impugnabant.
CO Z5ey. Sic C ois l. i . & z . Par. 8cc. In Ed. &>.
(d) oöfit’/ u . O r.i.iJ- ti t f r , .
( e ) Ne»pii»e». Sic quatuor C o lb . Sic etiam Bill.
, finem habiturum. His à Scriptura accep-
t is, lilud quidem, quòd ante eum nihil
fit , nec antiquiorem ullam ipfe caufam
habeat ^ Anarchum & Ingenitum appel-
lafti : quòd autem nunquam effe defiturus
f it , Immortale, atque interitus expers. A c Tem um re-
duo prima rerum genera ad hunc modum runi genrus »
fe habent. Quxnam autem , nec funt , 2 ^ 0 ^ '
nec dicuntur ? Improbus Deus, quadrata
iphxra , prxteritum tempus prxfens e f t ,
homo compofitus non eft. Ecquem enim
unquam eò ftuporis progreffum cogno-
v ifti, ut aliquid ta le , vel cogitare, vel
pronunciare aufiis fit ? Reliquum eft ut Quartum re-
oftendam quæ fintea , quæ & funt, & J 'ï" s ’
dicuntur. Deus , homo, Angelus, judi- sid icu aiu r . ’
cium, vanitas , qua inijufmodt argumenta
conficiuntur, fideique fubverfio , & myf-
terii evacuado.
X X IV , Cùm ergo in nominibus & r e - Reliais rebus
tantum diferimen reperiatur quid i- fyi,ab*
caufc e f t , cur litter« tantoperè fervias ,
Judaicxque fapientix teipfum adjungas ,
reli£tifque rebus fy liabas conie£leris f Quòd
; fi te bis quinqué, aut bis feptem dicente,
decem aut quatuordecim ex verbis tuis
colligerem ; aut ex eo 3 quòd animai
ratione prxditum & mortale diceres, hominem
effe concluderem, an tibi nu-
gari viderer ? E t quo pafto id fieri poffet,
cum tua dicam ? Ñeque enim verba ma-
gis funt ejus qui loquitur , quàm illius
qui loquendi necelfitatem affert. Quem-
admodùm igitur h ìc , non ea magis qux dicuntur
, quàm qux intelliguntur, refpice-
rem j eodem modo n e c , fi quid aliud eo-
) rum , qux vel nullo modo, vel certè non
fatis apertè dicuntur, ex Scriptura tarnen
intelligi colligique reperirem , adeò te
vocabulorum iycophantam pertimeicerem,
ut ab enunciatione ipfa refiigerem. Atque
ad hunc modum adverfus eos ftabimus ,-qui
dimidia ex parte re£tè fentiunt. T ib i enim,
qui Filio quoque bellum indicis , ne hoc
quidem dicere liceat. Nam qui tot tamque
perfpicuas ipfius appellationes abnegas, ne
his quidem proculdubiò movereris , etiam
fi multò plures apertioréfque cognofceres.
Sed jam altiùs aliquantò fermonem repe-
1 tens, vobis, tametfi fapientibus & eruditis,
omnis xnigmatici fermonis caufam expli-
cabo.
X X V . D u x ex omni xvo illuftres vita- Vetus ac
rum mutationes extiterunt , qux etiam n°vum teßa-
duo Teftamenta, atque, ob rei celebrità- ^lütiTuora-
tem , terree motus appellantur : altera à fi- rx mocus ,
& L e u v e n V . In Ed. vcgftlrat.
• H U M *y T*y & c . Non defugerem idipfum
efferre, re vocabulorum Jycophantam pertimefcens. Id
e f t , non abftinerem Spiritum fan c tum Deum apertè
prædicare, e tiam fi alioqui non ita fo r ta is è dilucidé
in Scripturis Spiritus fanâus dicatur Deus , ut Pater
6c F iliu s ; quandoquidem id pluribus Scripturæ lo c is
c o llig i poilit.