
Sacrificare, prælium exercitatus ? Quis Samuel, jpro A
i. Reg.vu. populo orans & facrificans , eumque, qui
Orare.
E zcc h . XIV.
vittoriani adipifci poterat, in regem un-
Lamentari. gens ? Quis Hieremias hæc pro dignitate
ihr.i.&feq. deplorabit, lamentationes pro Iiraële fitte-
ris mandans ?
Clamare. L X X X IX . Quis clamabit, Parce3 D o laci.
n. i7. mine 3 populo tuo y & ne des hoereditatem
tuani in opprobrium 3 ut dominentur eis na-
tiones ? Quis Noë pro nobis o rab it, &
J o b , & D an ie l, illi , inquam , qui fimul
orant ac numeranmr : ut bellum nobis g
paulùm conquiefcat, ut ad nofipfos redea-
mus, ut alii alios tandem agnofcamus, ut
pro uno Ifraële, non ampliùs Judas & Ifraël
fimus,non ampliùs Roboam & Hieroboam,
non ampliùs Hierufalem & Samaria , quæ
viciifim propter peccata hoftibus traduntur,
ac viciilìm deplorantur ?
> X C . Etenim ego huic bello imparem me
_ effe fateor : ac propterea terga d e a i, obte-
ètóque præ pudore vultu me in fugam converti
; & folitarius federe 3 quia amaritudine
impletus fum ; aç filere qüæfivi, tempus C
malum ejfe cognofcens : quoniam calcitra-
runt dilecli 4 quoniam jì li i defertores facli
fumus 3 nos 3 inquam vinea illa pulchris
palmitibus prcedita 3 vinca vera 3 tota fruc-
tifera 3 tota fpeciofa 3 & fupernis imbribus
pulchrè exoriens : quoniam in ignominiam
mihi converfum ejl diadema decoris 3 figna-
culum glorice mece 3 gloriationis corona.
Quòd fi quis ad hæc audax & fortis e ft,
hune ego præfidentiæ ac fortitudinis nomine
beatum effe cenieo.
imparem le
putat Gregorius
, & JfuiWich.
il. 3.
Deut. XXX II.
n?:
J tr . III. 14..
ÖJe. X. 1.
J tr . n . 21.
J tr . x i . 16 .
TJ. LXIV. IO.
Gen. XXV II.
3 9.
Oft. IV. 7.
Sap. v . 17.
1. Cor. ix . i .
j . Thejf. n . 19.
D
X C I . Nondum de interno b e llo , atque
in nobifipíis & in affe£tibus fito , verba
fació , quo no£te ac d ie , partim occulté
, pardm aperté ab humilitatis corpore divexa-
mur; & ab ea quíe nos per fenfus, atque
alia hujus vitas oble&amenta, furfum deor-
fumque verfat , ja&atione, atque á luto
pf. lxvmi" 3! fie c is , cui infixi fumus, & á peccati lege
Rom. va. 23. fpiritüs legi repugnante, regiámque in nobis
imaginen!, & quicquid divinae de-
fiuxionis nobis infperfum e f t , corrumpere
F.f. XXXIX. 3
pZVOÇ SuVCt/MV ÙÇ TTQXzpov y Z ZCti TOtJÇ SaXTU-
X s ç e)ç 'Bra.çaTa.Ç’ tv yu p v a^ op ev o ç ‘3T /iç'2 lapoviiAy
3cet) ^ farç$çeuxopevoç t o u X a o S z a ) c 'Stçp&uopg- ,o
voç y z a ) %ptoov e/ç f ia ç ix é a t o v v iza v Svvapevov j
t / ç 3 -pyvyçet r a u r a <z&çpç ¿%/av le p e p ia ç 3 ôpjf-
vouç y p a fym uare^ t o u la p a yX J
<©•0. T iç fioy a é r a i yQilçcti K u p /ê r a X a S cra, {j
<& p y S a ç Tyv xXypovop/ctv an e/ç oveiSoç 3 t S
z a r a p Ç a t ea ù $ p èd v y ; t /ç y p m tarpoaeù- e
çgrai Niwe, z a ) I cod3 z a ) A a v iy X 3 01 auveuxo-.
p ev oi z a ) a u v a p i& p ou p ev o i, 'iva zoT râ çy pixpov
y p iv 0 çroX epoç 3 /va y s v c o p e & a ypêov a uT cov flv f
aXXyXouç Trore yvap/çcûpev 3 '/va p y z z T i eopev
dvo ivoç t o u 8l<rpayX I o u S aç ( t la p a yX 3 p y z z T t g
P oC oa p z a ) ltpoQoap.y p y z t T i I s poucraKyp za)
j£ a p a ( te ia 3 a / ^ c v p ip e / Sjp r d ç a p a p T ta ç tara- ],
pa S/S op eva i 3 z a ) èv p ep ei 3 -pyvoùpevaj ;
7 . E yco p e v y a ç à& e v e ç ip o ç eîva/ t o Î j 7roXÎ-
p o u t o u t o u opoXoycùy z a ) Sjg, t o u t o eSanux. 1 r a i
v d n a , k z a X u ^ a ç r o <&Ç9 goù7t o v c v rpoTr« 3 3^ .
x a r a p o v a ç xaS-it&yvai , or/ yr/zp'/aq h/iTrXy-
d-yVyiÇyTyaa z a ) aio)7r y a a i 3 1 auvieov o t i o za i- 1
poç 7rovypoç èf/v y o t i ¿TriXctxTKjav o î yyayry-
p ev o i y o t i y ey o va p ev u/o) ¿tpeçyzoTiÇy y a p y re -
X oç y iu zX y p a T o ù a a 3 y a p jn X o q y ¿X y& ivy 3
T ra ça xap7ro<popoç 3 oopaia T ra ça 3 z a X a ç T a lç
ç -a y o ç i r a l ç aveo&iv m à v a T iX X o u ça . ' o t i m
n iç-pa<py e/ç à r ip 'ta v èp o ) t o S j ftS y p a ° r o c f n(j
zaXXouÇy t o à ç r o ç ty p a y iç p a T y ç è p y ç So%yç 3
0 T y ç z a u x y ir ea ç çeipavoç ' ei S i T / ç T a & ç r a u T a
ToXpypo ç z a ) y ev v alo ç , p a z a p io ç o u t o ç e p d l t o S
<9 apçou ç z a ) r y ç yevvaioTyToç.
h a . Ka/ outtoù Xeyoù t o v P evSov z a ) ov yplv p
aÔTolç y t o v iv T o lç ç r u & e ç i çroX ip o v 9 ov TroXz-
p o u p e & a v u z t o ç z a ) yp ep aç ùtsro t o u t ï \ç t o -
Treivaçeeoç Q c o p a T o ç , T a p è v zpù£Syv 3 T a Ss
(pavepaç ’ (è T yç àva> û z a r e o zu p a iv o u çy ç y p d ç
<c ç-po€ouçyÇySfo t e q a/Srÿçetùç z cà Toov aXXav <1
Tipçrvodv t S f i t x i t h t u 'ZërÉç/poçaç, t S Te TryXS r
T y ç /Xuoç, à e p 7 T i7 r y y p e& a 3 t S vop ir'T y ç
a p a p T ia ç dm ç p a T eu o p ev t s tbS vôpq> t S t tv îv -
(a) Kut ray. Sic codices. Malè in Par. ? tk j.
( b ) n torev%éfitroç. Regg. bm. x . Jef. C o lb . h . m. E d.
B af. & C. •Kfotuy'ifttvoi.
( c ) nppêuôfii}oç. Comb, le g it : vfoSuftiftoatt 8c v ertit
eique ( populo 'jftudens.
(d ) Bona-irtei. C o n jic it Gab. addendum i«ía. Quis
Joel clamabit ?
(e ) aùtS*. N o n n u lli , «ûtîî.
í v i»' *»íía#í .‘ Regg. a. t . x . PalT. ad marg. Ed. Baf.
W ¿»«'As?.
( g ) 3<rf»\x. Addit editio Par. >&j, quod expimximus
n o vem Regg. aliorumque MA’, autoritate. Porro quis
lit horum verborum lenftrs, ex aliis Gregorii locis
difeimus. Orat. v t. num. 7. Örat. x x x i i . num. 4.
(.h) E> fit fifi. Comb, per vices. 'G ab. féparatim. Nonne
r e à iu s , partim. V u lt e n im , ni fa llo r , Gregorius non
omnes, fed a liquos , 8c eorum partem tradendam,
deplorandamque, aut fané traditam; quippe qui num.
83. dixit : nonnullos tantum ita affeâlos ejfe.
■ t i ) T« tir». A b e f t , t* à pluribiis. •
( k ) Kaxvÿàs. Operiens confufione faciem meam. Pf.
L x v i i i . 8.
( I j 2b««». Deeft in Reg. a. In aliis plerifque.circum-
fleâitur.
Im ) AvartiAuirct. Pullulans y germinans. O liv . Efflo-
refeens.
( n.) Ita MIT. omnes. In ed. ùrt<rrpû<pn.
( ° ) Tâ ¡¿¿»m. Ita plerique cod ice s , exceptis duo-
bus Regiis & uno C olb . Par. ed. tS if*S K0.xb.ne.
( p ) E »J“«». Regg. u. x . Or. 1. PaiT tiJoiii.
(q ) Ai<riii<rtae. Regg. 1. 1. 8c Comb. «¡rtiinw.
m ( r ) Tira irep/pepSf. In C ois l. r , 8c in uno Regio le-
gltur : £ rîsr kutu irtfitpafZs,
u«n i , è Sfa<p9-i/ipei<’ *iTixeifwrr°i riivßxiriÄb A conante. Vix porrò quifquam, hèC nifi diu
H i WÊÊKÊÊÊÊÊÊSÊÊÊBKmm pldlofofhüfâpfum b ztivcv yp/v domuerit, atquf
; yp/v
n p!P^ . /. -c v animæ nobilitatem & claritatem ab eo auod
l u v humile gft & cu;n tenebris eonjun£^ “
y pazpa tpiXoçoQ/a, Tra/Saycùyyçaçft. ¿Troppyy-
: vùç za f a pizpòv c to Tyç yuxvç eùyeveç 1$ qco-
I loziSeç tS TaçretvoS <t Ta azóre 1 auveÇeuype-
vüy y ©«» TuX/àv ÎXtù)y y /£ aptyco raura, pe-
xlryv on paX/ça 7TOiou/jfyjoç àveo ßXeTre/v ryç
: xctlaçTrcôçyçe ûXyçtTnzparyçeie. çrpiv Q lauryv
vTTípaxCv Óay SuvapiçéàvaxaQàpai izavcoç ryv fupra alios ad Deum appropinquarit, ani
paulatim abruperit, vel Deum propitium
na£tus f i t , aut etiam ambo hæc habuerit,
atque ad oculos furfum erigèndos quam ma*
ximè fefe exercuerit, deprimentem mate-
riam fuperare queat. Priùs autem quàm earn
pro virili fua quiipiam fuperarit, mentem-
que, quantum fat fit, repurgarit, longéque
t/Vsp Ts T8'ç B ^ "J 'p eñ um ^ fu fd p e re ac
t »7 nrpôç ®eóv iíyuryh 3 y 4 VX^V ¿tyoaraa'/av
[ f f Sé%at&aiy y peaire/av ®eS é avS-pcoTrcoVyTSro
I y a fi iaeoç 0 ieçeuç 3 az aç(QaXeç e/vai yivcoazco.
h ê K a ) o&ev e/ç tou to U'&yX&W t o Seoçÿ-
|g iva S p y p e tou Seov ro ç SeiXoreoov um oX a p -
l h ßav yre y à X X a x ) ç fp ô S ^ a ^ ¿Traivyre r y ç 1 toupie
py&e'/aç * àzoécd p e v a ù r o u k- JSÆaçeooç 3 yv'/za
mediatorem inter Deum & homines agere
( hoc enim fortaffe Sacerdos eft ) minimè
tutum effe cenieo.
V i x cum
D e i gracia lu—
perare quis
poifit.
Animarum
curam fufei-
pere tutum
non eft, priuf-
quam mens
perfe&e fit
purgata.
X C 1 I. Unde autem in hunc metum in-
duftus fum ? ne me timidiorem, quàm par
fit , exiftimetis, fed confilium potius meum
& prudentiam magnopere probetis. Audio
quidem ex ipfo Mo fe, quo tempore Deus
Q u â cau-
tione & relig
ione a dD eú
accèdere
oporteat.
ixçypâr/fyv aÙTsSô ©«oç, on TrXetóvm e)ç t o ip f i oracula edebat, quòd cùm plures ad
OPOÇ 'stgpaxezXypévcáv 3 eov e/ç yv xj Aaçcôv auv montem acciti fuiffent, inter quos Aaron
f to * W Ì to7ç / & i t ì i h p & i .. iC Á ix U o p . c ftiam «««•) duob ÿ. Sacradod-
I Ta ^ tsrpea&UTepcov ryç yepouaiaç, oì pev Xoi-
TTo) <srqpaxuvyaai Troppad’ev ìx eX e u f fy a a v , ey -
y '/ ça i Se M a>çyç p ov oç 3 où çuvavadyvai s ì s
tn X a a ç d ç m où (nravroùv ovtoç ©g« yeveoJai rrrXy-
ç/ov y çrXyv e/ t /ç z a r a wicoaea ©got/ x M^ a a i
So%av Su v ap evoç ’ e n tarpo toutoov cv a ç x n
r y ç v o p o& ea ia ç y m ç p e v aXXouç a a X m íy e q 3
z a ) àçpaTràl y r£ ßpov ra) 3 yvod)Oç, za/ oXov
Í xaTTV/Cfipevov r o opoç5 x} à çreiX a ) Q p izco S e iç ,
bus, comitatus, & feptuaginta feniores fe-
natûs , cæteri quidem omnes è longinquo
adorare juífi funt, Mofes autem folus ap-
propinquavit, plebs vero fimul non afeen-
dit : tanquam videlicet non omnium effet
ad Deum appropinquare, fed eorum dun-
taxat, qui Dei gloriam, Mofis inflar, capere
poffent. Atque etiam ante hæc, cùm
Exod. XXIV.
Ib . f . 9.
primum L e x ferretur , alios quidem buccina
», & fulgura, & tonitrua , & caligo ac
mons totus fumo circunfùiùs, & horrendæ ■
minæ, etiam f i befiia montem tetigerit 3 la-
KSW m TS y>? ç A/AoêoAK&Kirs™, j ) picübus opprimetur, atque alii hujufinodi
r x a ) aX X a r o ia ù r a S e / p a r a I ç y z a r a 3 nçv p e
n y a yv a ùrolçy n povyç a zo ù a a i r y ç t o u © s» Q a -
vîiçy eô p a X a à y v iça p ev o iç " M .coçyç Se jî, avei-
ç iy Xy T y ç veQeXyç eiacox®pí'/ 3 v o p o& e r e ÎT a i 3
z a ) S e d é r a i ç rX à z a ç ’ r o l ç p e v ttoXXoIç r à ç T o o
yp a p p a ToÇy r o l ç Se t/<srgç r a ç çroXXovç r à ç t o o
TTVèUpaTOÇ.
tjy. A zouco Se NaSàd za) A diouS[y o n %e-
p vef> 7TV(>) S-upiaaavreç povov 3 0 %évq> àvyXcó-
Syçav xoXatfrevreç S I àv' yaedyçav 3 to v aùrores
inferiori loco fiftebant, abundéque
amplum ipfis erat vel folam Dei vocem au-
dire, idque cùm apprimè feipfos purificaf-
fent : Mofis autem & afeenait 3 & nubem
ingreditur3&t leges ac tabulas accipitj vulgo
quidem, litteræ ; iis autem, qui fupra vulgus
affurgunt, fpiritûs.
X C I I I . Audio item de Nadab & Abiud,
quòd cùm folùm alieno igne thura adole-
v iffen t, alieno quoque igne abfumpti fue-
rint, per id nimirum, quo impium facinus
Es od. x i i
16.
Hebr. xi:
18.
Ex od. XIX
12.
Heb. x ii.
" Tabula: 1
g i s , littera
ípiricus.
Exod. XXI
Nadab 8c
Abiud.
Lev. X. i¿
(a ) Eeri^apivroe. Reg. y. in Ora : htiiofiStros.
■ ( b) Tí? tútte. Sic omnes pené códices. Ita etiam
ed. Baf. 8c Comb. Deeft víV in Par. ed.
( c ) T« í -vl/urgSi. Ita Regii 8c C o lb . co d ic e s , paucif-
fimis exceptis, Or. 1. J e f Sic T illem . Iegendum con jic
i t , 8c Comb. reddit : anima nobilem partem ac lucidam
paulatim tre.. Abeft fo à Par. ed.
’(.d ) T» <ntirei. In quibufdam deeft r2. In a liis , tS ,
legitur.
( e ) rx'ne. Terrenum 8c craffum corpus eft. Jiivat h îc
obfçrvare, ab initio hujus numeri, ad hæ c u fq u e ,
omnia Auguftinum , e x Ruffini interpretatiorie, in -
texere lib. contra Julian, cap. 3. n. 7 . p. 5308c 531.
Iterumque Iib> 1. Op. Imp. n. 6p. p. 9 1 1 . ac tertio , 1. 6. n . 14.P. 1310. ubi Gregorium bis à fe laudatum
commémorât Auguftinus.
( / ) Aé|*9-i«<. Quatuor Regg. C o lb . m , Cpisl. 1.
Comb. ùi»ii%«Tt*t.
C g ) m« fit tS. Reg. hu. fivrt ri.
( f i ) Eîr«(»îVe. Jef. C o lb .m . inttinm.
( i ) Tipofmtdue. Or. 1. 8c duo Regg. erfotufiUe. In
C o is l. 1. aliifque nonnullis, fequitur : Qfk<ru í&¡ erfbe
bftZe, indicare vobis debeo. Àgno fcit Ruffinus, recipit
Comb. refpuit Gabrielius.
( k ) Matrtae. MÎT. Mauvie, 8c Muûa-tae.
( I) iïpe<rÎBT6|>«v «f ytpxríue. l x x . Senes de fertioribus.
O liv . è Senatu.
( 7/1 ) Où m*»T«v '¿trae. Reg. a. è eeuirm àlm ’.'»r«» Qti.
Reg. 1. erírrue 0T0» rt 0 i5. Reg. t. pariter prima manu, 8c
in margine «T.» n . Secunda v ërô manu «i«» re. Reg. z.
0»T«y @tS.
( n ) Minie. Tres C o lb . fióme.
( 0 ) h黫-, R e g. a . |É»«?.