ïènior, morbo
jacens, è lec-
tulo furgir.
350 S. G R E G O R I I T H E O L O G I
cends D eus ? M ihi ad eorum, quæ fequun- A jüst to<T xii/tirov ©ios ; ifla
tu r , narrationem progredienti, cohorref-
cere fiibit ; ac vos etiam cohorrefcatis
v e lin i, non autem fidem Orationi detra-
hatis ; neque enim fas e f t , cùm öc nos, &
de ilio , verba faciamus. Myfterii tempus
aderat, & veneranda ftatio, atque o rdo,
ad ea qua; celebrabantur, quietem & fi-
lentium tenens, cùm ille ab eo , qui mor-
tuos ad vitam revocat, & à noète facro-
fanèla excitatur. Primo paululùm fe mo-
v e t , deindè firmiùs ::mox exigyà admo- ,, ,
dum & obfcura voce famulum quendam g riva c ^zpa^rzvTtìv t% ovóyarog 3 yixpà
rWT«i
yo i rolg t%yg en & c iò v T i t o S a S t y y f a c t ^ .
¿PqÍtIoitz cftg xa) vyz7g oì ¿xovovtzç |
à enfaiyTZ S i " ov y à ç o.oiov , b y y ò v za) qfe) fc
¿xzívov Siyyovyzvov. er a f a o to cf yvo rtifa v I
HOjÇog, xa) y ozCaoyioç çaaig xa) Ta%iç3 Toyç
TzXovyzvoig i<pyev%a£ovca' ò eft e ToS
ÇooeroiovvTog tovç vtxpovç, x} Tyç izpaç vuzfa
Sfav'içaTai. yixpov v&roxivz7Tui qsr^Tov, j¿Ta
çzhpoTzpov ' tir a xaXzoaç to v
Manibus
ad orationem
compofiùs ,
pro populo
deprecarur.
ex iis ,■ qui ei aififtebant, nominatim acci
turn præftô effe , ac veftem porrigere, ma-
nùmque fubjicere jubet. Qui cùm non fine
ftupore adeffet, promptéque obfequeretur,
ipfe manu tanquam baculo du élu s , Moy-
fem ilium in monte orantem imitatur ,
fraèlifque ac debilitatis manibus ad orationem
xai àyvSpcf. tm Qovx3 erapzivai t í x a ) ¿ f a ílv
z â y r a , (t x f a a ùnrtyziv ¿xsÁzvev û og 7rapí¡r
y z f zxerÀyÇzog, ty verypztzi <&€9&vyog3 za) í
og og ßaxTypta tm %zipayoyia Xçyaayevoç,
yi(j.zÏTai tov zeri tov ôpovç e M oücrz a , zai e
Tag erapziyzvaç %z7paç ziç tv%yv cxyyarioag compofitis, alacri animo cum populo,
,
cvvtzXzÎ nrpo&ùyoç y <z&£ptzXz7 tov Xaov Ta f
.yuçypia, pyyaoi yzv oXiyoïç xai bcotg t&zvtv,
rem miram : nneiacrario m w u d u u , axue ■,\Sfavoia ~ o Sz3ô ' ç zyo) *Soxz7 n>3 Xiav l TzXzoTarr \ n'
altari ftcfificus, fecerdos à myfteriis procul C “ Tot'
vel pro populo myfteria p eragit, paucis
quidem, & quibus poterai-, verbis, mente
autem, ut mihi videtur, perquàm integra ;
rem miram ! fine facrario infacrario, fine
Paulatim
fanitarem re
cuperau
Sacra per-
agic die novæ
W . Reg. XX. 9- &fiq-
Jfai. XXXVIII.
remotus. Atque hæc quòque illi à Spiritu
fanâo aderant, ipfi quidem cognita, præ-
fentibus -autem haudquaquàm perfpeèla.
Pofteà, cùm gratiarum aâionis verba, ita
ut confuetudo fert, protuliffet, ac populum
benedixiffet, in leèhilum rursùs fe conji-
cit. Cùmque paululùm quiddam cibi admi-
fiffet , ac fomni particeps faètus fuiffet,
fpiritum revocat ; auèlâque paulatim fani-
tate , cùm novus ille fefti dies, ( ita eum
appellamus , quòd poft refurreétionem D o -
avzv Sua iarnp'iov S v T y ç 3 îzpzvç eroppo tw
T iX o vy zv o v * x a i Tox/Ta erapyv au f a toÎ
u y io v T lv zu y a T o ç -3 a v f a y z v y iv o c x o y z x a ,
to7ç erapovci S z o v x op o y zva . z ÎT a Z ier z iermi
T a T yç evxapiç-iaç p u y a r a o v to ç , o ç avvyd'zç,
x a ) to v Xaov x a T zvX o y y a a ç3 eraXiv Ttjç xX'ing
y iv zT a i 3 r p o<pyç t z y ixpo v t i (srooazyzvoç,ê b
vervov y z r a X a C o v 3 a va xaX z ÎT a i to ervzu/j.a‘
qçtf T a ï ç x a r a y ixp o v <zo&£ryxaig Tyç 1 vyziaçi
minicam primum eum habeamus, ) jamD avvav^ziaygfy xaivy erapyv yyzpa ryg zopri,^
ad e ffe t, in templum fe confert, accum ™ —— ............................................a.
omni Ecclefiæ agmine falutis Encænia célébrât
, atque in grati animi fignificationem
facrificium offert. Quæ quidem res
miraculo ilio , quod in Ezechia editum eft,
meo quidem judicio, nequáquam inferior
haberi debet ; quem, cùm in morbum in-
cidjffet* & preces adhibuiffet, Deus vitæ
incremento donavit ; idque indicavit per
retroaétam graduum umbram, prout pe-
tierat, qui falutem accepit, Regem fci-
lic et gratiâ fimul ôc figno honorans , atque
n v o v t o ç o v o y a Ç o y z v (Grççpryv x v p ia x y v 3 y ze a
T tiv ¿ v a ç a c r iy o v T a v T y v z x o v r e g ' x a ) t o itpoi
x a T a X a & à v o v v e r a v t) tû T T tjç H xxX tia'iaç
e rX tip c ó y a T i z í x a i v í ^ z i T tjv Q o r y p ia v 3 x a i 3 un
T a % a p tç y p ia . ^ f a y o í t i t o v t o t o ep yo v r o í 11
to v E Ç z x /a v m d -a u y a T o g o v x a r iy o T z p o r o
ov à S r z v y o a v T a x a i S z y & z v T a 3 e o ^ ^ y x y ÇaM
o ® z o ç z S o ç a c z v 3 x a ) t o v t o z y v o p io z en
e x i a t o v n à v a C a Q y o v ze ra v a % S -zie y 3 x a r a W a
a v T U t u Q o & z v to ç a ’iT y o iv 3 ¿ y o u t z t y X a Pirl}
( a ) AtwifiêiTos. Coisl. i . ZttiftttTts.
( b ) Hftir. C o is l. I. vftii.
( c ) 0c^«srivr«r. Reg. a. Coisl. r. Atftnemm»
(d ) Kai %s às. In nonnullis , ^ ô às.
e ) Maürta. R e g.bm. 8c Or. i . Marta.
f ) npeTtXiï r i a*5 See. Pro populo myfteria peragit.
Billius : ante populum myfteria peragit. N o n refilé ;
v o x enim trptrtMh hîc idem fonat ac irpaiiXto-tai r i
a«», orare pro populo, quod apud eundem Gregorium
reperitur. Cæterùm in Monito probavimus Gre go rium
feniorem non verè Sacra peregifle.
( g ) Evtivui ra rifç tiXctptrliui piiftara. Billius : CUm
Euckariftite verba effatus effet. Verùm in notis obfervat,
per Euchariftice verba, v el ea in tellig i poffe, quibus
confecratio perficitur-, v el e a,quibus fub Miflæ finem
à Sa cerdote, ob facrofanfilum epulum , De o gratiæ
agebantur. Hæc pofterior expoiitio ip f i , ob e a , quæ
de populi benedifilione m o x fubjun git Gregorius*
magis arridct.
(A ) npto-tfttios. In nonnu llis , irpoTiifttrot.
( i ) Tyslot. Reg. bm. uynlas.
( k ) H xanii trapit & c . Novus folemnitatis dies aderat,
quern Jic appellamus , quid poft RefurreSlionis Dominicum
diem, primum Dominicum kune diem habeamus. Ofilavus
Pafch® dies , quem inAlbis vocamus, apud Gr®cos,
Dominica nova appellabatur. Hanc Dominicam inn-
gn i Oratione celebravit Gregorius. Vid e Or. xliv-
( / ) k al f a t i tS to . Deeft t i in Reg. bm. & tribus
C o lb . C o is l. i . h a b e t : *<*/ rel n tS t» .
(m) QuifntTos ¿x. uTtftoTipai. Sic Reg. bm. Or. i.Jei*
8tc. Sic ipfe leg it Billius , etfi ¿* in Editis defit.
(h) AiaGaiftat \%tt\<uXZilri}. Reg. bm. fSaZpw. Coisl. I>
esres)<aS'»XZ eiVj).
f a f a oyyzia tov fiaciXza Ttyov , xa) r ? A.
iGj&iïÿxy T tjç yyzpaç Tyv yyzpòv e&ey&yxyv
jrtoTOvyzvoç.
A. To eft’ ay>To rtiv yyTzpra ryv
iuijv cuvyvzx&y &avya, ov yixpdv votzqov ’
afciov Sz yySz tovto <zÒQcf,Spayz7v ' TauTtiv
rz pS T« zitcot a Tiyyaoyzv, zles-zp t iva ove cm
a riyîjç S&>ictN , oxziva tz x aPiovyè&a a Tyv
zoivoviav tov SiyyÿyaToç. àerìzTai xaxz'ivyç
b appoçéa .Ttjç eràvra b xapTzpixyç 3 é yzvva'iaç,
fa àvôoov tov àeravTa ^çoVov. eroXXov Sz I
ovrov XverovvTov, 7va yy yaxpov Xto tzivo
c c Xoyov i y ¿Tçocpia to (8apurarov yv , 1er)
cuyvàc yyzpaç tovto xivSvvzvovoyxai yySev
faoxoven toS xaxoS ¿papyaxov. eroç ovv
y faa Tavryv ®zoç ; ov yavva fipzjjaç 3 oç
ro eraXai fa leçayX 3 y erzTpav py%aç 3 7va
qrnyâotf^Xaa SfaovTi, y xopa^iv zçiaoaç, oç
I toV HAÎav C0tê7vov, y YlpoQyTy yzTapoio
zopzoaç, oç tov AaviyX <Grç9Tzpov cv Xaxxa
AipafJovTa. r'iva Sz Tooerov ; zSo%zv zyz tov C
! d auTif <p'iXtotov , e&çyzTiyaro yyov aAAoç
l oùJ]f'4 v ovzipo , àS’çooç zerioTavTa vvxtoç ,
[ ¡izra xavov, xa) aprov to v X aynr^oT arov ,
¿7rtv%ayzvov t z avTo7ç , xai e(pçayieavTa 3
j àonrzp cp'iXov y y iv , 3-pzyai t z xa) p o o a i, xa)
[ aumyayziv Tyv Svvayiv ' tù y Ttjç vvxtoç o^ iç
[ épyov yv aXySziaç " z% zxz'ivov yap zavTtjç
K y'ivzTdf Ttjç X<$tiS°r zça'ç zXeriSûç' f a tovto
j e J?Aov cvapyz7 eQavzpo yvopioyaTi. zerziSy
I yaf> Ttjç yyzpaç zeriXaCovoyç, ziezX&ov totzJ
I -siepç avTyv op&pioç, <srççpTOV yzv ¿haiSporzpav
i il vtçyÊrzv zSzaoayyv' zerzna , eroç y vuç,
I 0T8 Szoito, T a cvvy&y S y r a v r a zervv&avoyyv *
K f au fit eQpz^aç, cpyoiv3ô tzxvov , ^ y a X a zTo'iyoç
I 'it tyiXav&poeroç, ze rzn a zpo ra ç to 3eroç zxoi-
! p i-, XÎav xa X oç t z yaXyvoç . û à y a x a rz-
! vzuov ai &zçaerzuT(>iai *Grçyç tu t o y y à vT n et-
I veiv, aAA’ ¿Toiyoç Szx^Sraf Tyv'&roxpieiv 3 y y
I a3vpioc xara€xy& ziy , yvyvo^z'io yç Ttjç àXy-
I 3e/aç. ev z ti n rp o fa o o to v xoivov àycpoTzpoiç. ]
I S A a. YIXzovtI y o i to S 7rap3 -gv/xov ^gAa^o?
r aero Ttjç AXz%avSpt'ov , ter) Tyv EAAa S a *
f îwAgov efjz eravrzXoç t%o Ttjç o q a ç , o v to
t« ero&uerziS;ovTOç3 ter) vyoç A iyiva ia ç • tu to
F T'ftÇ y z xai y a X io T a ezrpouTçzfav o ç oixz'iôiç
(a ) T*» itananai. Coisl. I. rp aotimlu..
(v) Kapripiais. Sic Reg. bm. tres C o lb . C o is l. i.
Ur- i. & c . In Ed. Kuprtpives.
r , vO .A«yo», lj ¿rpaipia. Sic Or. i . In Ed. Ao'y« -, »
-
i K b i Ai^«s. Sic Regg. a. bm. Coisl. i . Or. i . Baf. 8cc.
,n td-. ¿¿Keif.
( e ) <I>«vip5. Coisl. i . & Baf. ad d un t, ymcrica.
\J J MttXa tTotftaç CptJiaiOpatras. . . . Ai«» ««ASi Tt xa)
L per diei augmentum , dierum a'ugmentum
confirmans.
X X X . Idem autem miraculum in matre
aliquantò pòft contigit, quod etiam ipfum
commemorare operæ pretium eft ; ut &
earn honore , fi qua alia, dignam, ut par
eft, honoremus, & ab ilio per narrationis
focietatem gratiam ineamus. Hanc quoque
morbus invadit, fortem ac generofam
alioqui feminam, quæ per omne vitæ temj
pus commodâ valetudine fuerat. In multis
autem doloribus , ne fermonem longiùs
producam, nihil perindè grave erat, atque
inedia, quâ multos jam dies periculosè la-
borabat, neque hujus mali remedium ul-
lum inveniebat. Quonam igitur modo Deus
earn alit ? Non Manna pluens, ut olim
Ifraëli , aut petram frangens, ut fitienti
populo aquam fùnderet, aut per corvos
pafeens , ut ilium Heliam, aut per Pro-
phetam in fublime raptum fatians , ut
Danielem antea, cùm fame inlacu preme-
retur. Quonam igitur modo ? Vifum eft
j ip fi, me, quem cariffimum habebat, (neque
enim quemquam alium noftrûm, ne in
fomnis quidem, mihi præferebat, ) noètu
repentè fupervenientem, cum caniftro ,
panibùfque in primis candidis pro meo
more benedictis, atque cruce confìgnatis,
earn aluiffe , & confortaffe, ac fie vires
collegiffe. E t certè noèlurna illa vifio ve-
ritatis opus erat. Ab eo enim tempore ad
fe rediit, fpémque meliorem concepit. Id
autem aperto & perfpicuo argumento ma-
nifeftum eft. Nam cùm poftridiè manè
ad earn ingreffus, primùm hilariorem earn,
quàm anteà, confpexiffem ; deindè hæc
confùeta : Ut fe noètu habuiffet, ecquà re
opus haberet, quæfiviffem ; Tu me 3 ref-
pondit illa , o F ili , promptè admodùm ac
benignò aluißi _, & p o fieà rogas , ecquid
valeam ? Perquàm egregiè & quieta mente.
Simùlque capitis nutu mihi ancillæ figni-
ficabant , ne contradicerem , fed ftatim
refponfum hoc acciperem , n e , patefaââ
veritate, meerore confternaretur. Unum
adhuc ambobus commune adjungam.
X X X I . Cùm Alexandria- per mare Par-
thenicum in Græciam navigarem ; (naviga-
bam autem in Æginæa navi intempeftivo
prorsùs tempore , ut mihi fic fùadebat cu-
piditas ; nam id me vel maximè impelle-
bat, quòd in nautas mihi familiares inciy
«Ai)»5i. Ut refilé incedat Oratio, fic legendum putamus,
lic è i Codd. & Ed. habeant : paia iToittas lù yaXtiiàs. . . .
Ai«» x«A«r rt i&j: cpixaitpàfras. B illiu s , omiilo hoc pofte-
riori membro, primum ad matrem referens, fic v e r tit:
promptè admodùm &* tranquillo vultu. Elias pro cpi^uiépátrvs
habet ifttpis, quod ad fìlium refert. Verùm liæ c ultima
v erba refiliùs videntur matris refponfum,quæ interrogata
, quomodo fe habeat, refponde t, optimi.
( g ) Hapitiixà». Or. I. trapiinoi.
Nonna ma*
ter item è
morbo recrea-
Exod.xvi.17»
III. Reg.XVII.
6.
D a n .x IV .33.
Nofilurna
Nonnæ vifio.
Gregorius
gravi tempef-
tace jafilatus.