h o c , u t D e t f s e f f e t ? Q u o m o d ò , in q u i s ,F i l i u s A r i a l «u w m ì a l • » 1 t o v t o t Î ç
m i n n i l f t r f ï i b o i l d f i • S M M M H n-drurt. 11 ¿'.nrntr a ï L . H i
Filii gene-
ratio incom-
prehenfibilis.
g e n i t u s e f t ? V e r ù m , t u q u o q u e r e f p o n d e
q u o m o d ò c r e a t u s eft ? S i q u id e m , u t ip f e a f -
fe r is jC r e a tu s e f t . N a m id q u o q u e e a d em d i f -
f i c u l t a t e la b o r a t . D i c e s f o r t a f s è , v o l u n t a t e
& f e rm o n e . A t n o n d ù m r em t o t am e x p e d i s .
Quomodò enim operis vim voluntas & fermo
habuerint? H oc explicandum adhuctibi
fupereft. Neque enim homo ita fabricatur.
V I I L Quomodò ergo , inquies, ge nitus
eft ? Haud magna effet hæc generatio
, fi à te percipi p offe t, quippè qui
r t iç ‘¿ m y a ç . r a y a à v e m o i ç , or/ ß o v A t i a u a
x a ) A o y a t . a A A o v y r a Ae y t i ç to 7t à v . 7ro>ç
j à ç e ^ y o v d v v a / x iv e c r y e v « ß o v A t ia ig xa) ¿
Ao^oç ; b n i A i m e r a i A e y e i v . o ù y u ç o v t c o ç j,
à v d -p a ) 7T0Ç.
V. T l a t ç o S v y i f y i v n r a i \ o v x a v «v
y ¿ A t i n y é v v t i f f i ç , e i <ro) x a r e A x fxOE a v e r o , oç
o v d à t tiv i d i a v Ì 7r'ierìn y e v v t iffiv > « f x i x p ô v n
ne tuam quidem noris, aut certè exiguam g ,
quàndam partem percepifti, quantümque rewT lÇ
te dicere pudeat. E t pofteà earn plenè tibi
cognitam effe cenfes ? Magnus tibi labor
priùs fubeundus eft, quàm ut rationes eas
invenias, quibüs conftìtutus, formatus, ac
manifeftatus fueris , quibus etiam anima
cüm corpore, mens cum anima, ratio cum
mente quali vinculis quibufdam aftringatur :
tum quomodò corpus moveàtur, & augea-
tur , atque alimentum ipfi aifimiletur : ad
hæc quæ fit iènfuum ratio, quæ mëmoriæ ,
q u æ r e m in i f c e n t iæ , r e r û m q u e c æ t e r a r u p , e x / v
q u ib u s c o n f t a s : a c p ræ t e r e à q u æ c o n j u n c - C AtiAatv Aa/xbavov<riv • cov > a ç
t im u t r iu f q u e p a r t is f i n t , q u æ d i v i f a & l e - — * « ¿ « « n «.«.i»™.»- aï
p a r a t a , q u æ rü r s ù s à f e in v i c e m a c c ip i a n t .
Quæ enim temporis progreffu perfe&ionem
fuam confequuntur,eorum certè rationes ip-
fæfimul cum generatione extiterunt. Dicas,
velim,quæ fint hæ rationes ; fed ne tum quidem
de D e i generatione pertraèla. N e c
enim id periculo vacat. Si enim tuam cog-
nofcis, non protinùs fequitur, D e i quoque
gènerationem tibi cognitam & exploratam
Hominis ge- effe. Si autem tua tibi ignota e ft, quo tan
marnò ^em m0^° D e i generatio tibi nota erit ? J ) croi xare'iAtirsriai ,
quanto Q u a n t k e n jm difficilius eft D e i naturam , yevvtirai, tapa trot
OVTCùV
f
magis Dei ge- _
neratio. quàm hominis, indagare, tanto quoque difficilius
percipi poteft fuperna illa & divina
generatio, quàm tua. Quòd f i , quia earn
cognitione affequi nequis, idcircò ne ge nitum
quidem effe contendis, tempus jam
tibi fuerit, multa, quæ tu minimè percepifti,
atque ante omnia Deum quoque ipfum, è
rerum natura delere atque obliterare. N eque
enim, quid tandem fit , explicare pote
s , quamíibet audax fis, atque in fuperva- ____
caneis rebus ftrenuus,& magnanimus. Tuas £ h @ f
illas fluxiones, & divifiones , & fe&iones 60
x a r e ÎA t i < p a ç , x a ) o f f o v a it r y v v r i Ai.
y e i v • i f r e i r a o i e i r o T r a v y i v a t f f x e i v ; ^oAAtt
a v x â / x o i ç f r p o r e p o v y ti e v ç o i ç A o y o v ç ov/x-
y r r i^ e a t ç y fx o p fic ù ff e a t ç » ¿ p a v e ç a t f f e a t ç , 4 ÜA$?
■zspoç ffô ù fx a à i f f f x o v y v o o G Jp o ç 4 vX nv y Ao-
y o v «srçoç v o ü v , x iv t j f f i v , a v % y f f i v , rçoipHg
iZ o /x o ' ia x r iv y a ’i ff& t iffiv y /xvttfxtiv , a v a /x v t i o iv 5
r a A A a a>v f f v v i f f l t j x a ç • x a ) r i v a /xtv
t o ù ffu v a f/.< p o r é ( > o v 4 vX VÇ * à i Q a t f x a r o ç , riv et
d e r a [ x e / i e p i f f f x é v a , r i v a d e a T r a p <xAVffTiOOV
y J|
t « A e ia x ffi ç y r o v r c ù v o ì A ó y o t f x e r a t«ç
y e v v i f f e e ù ç ' e m è r i v e ç ’ x a ) f x t i à e t o t i
c (kiA o ffo< p t\ ffi\ ç ©soy y e v v t iffiv ’ o v y a ç c
â f f< p a A Î ç . e i fx t v y a p > r i i v fftjv y t v a t f f x e i g ,
otî 7 r à v r a ç x a ) r t j v t o v Q e o v ’ e i c f[ e fxn$*.
T t jv fftiv y 7T6ÙÇ TVV TOU © 601/ j ^ 0<S(ù
y à f i ®goç à\i& y i m o v d v f f r e x f x a p T o r e p p g , ¿
T O ffo v T ü t x a ) t t iç fft iç y e v v t i f f e a ç , aA n a r -
' ¡ o r è p a il à v a > y e v v t i f f i ç • fi d e o t i /¿n
Sfefi t o v t o e o v d e y e - 1
f r o A A a S f e y o a Q e i v r a v
fx t¡ x a r e ÎA t i< p a ç , x a ) ■atg?
y e x 7 r a v r a > v r ò v ©eòv a v r o v ' S o ù y à ç
o r í 7 t o t I ¿ ffT i v e i f r e i v e y e i ç 9 x a ) e t Aictv
r o A f x n p o ç g T , x à i r à « f e t r i a [ x e y a A o ^ v y o g .
x a r à & a A e t r ou r à ç pe'ucreiç , x a ) r a g
S f a i p è f f e i ç y x a ) r à ç r o / x a ç , x a ) r o a ç
< t fex Q e ô / x a r o ç S f a v o e t f f& a i twç ¿ ffc ù f x a r o u
à ) v f f e e o ç * x e t l r a y a a v a% io v r i
y e v v ï i f f i c o ç . 7r a > ç ^g^gi'vwTa; 7 raÂiv h
priùs abjice, ac de incorporea illa natura,
quali de corporea, difputare define ; atque
ita fortalsè dignum aliquid generatione divina
concipere animo queas. Quomodò
genitus eft ? Idem enim indignabundus reyà(>
to aùrò ^B’éy^o/xai dvffXe^aivav '
©goti yevvtiffiç ffiatyrvi ri/xacrB-co. /xeya Q>i
to fxaàelvy on yeylvvnrat. to de 7raç ; ùde
AíyeAoig y.M ori ye ffoi à/voelv1 ffufXa>ptt<wf¿iV- 1
( a.) o n . Deeft in O r . i . aliifque pluribus.
(A ) Eri. Sic tres Regg. quinqué C o lb . O r . i . &
Comb. In .Ed. V» n .
( C ) QiXorotpiiryf. Reg. bm. <piXorafiirUf. Or. I . <ptfog
afiirtK.
( d ) Autritx.fictpT¿Tt(os. Quantò enim difficilius e/l Deum per quafdam conjeturas, quàm hominem compre/tendere 8tC.
( e ) Oifò yiytwrM, Ncmpc , Filius•
í f ) Tiárrui. Reg. a. 8c quinqué C o lb . ív ínm .
( g ) où yáf. Plures C o ad . ¿ í i yip.
( n ) ©iS- Comb. *ipì @tS.
( i ) Zvyzapiírapcty. Duo Regg. Or. T. & Comb, roy*
%apiíiropttr. L o cus ifte in Or. i . aliifque pluribus Lv
legitur : ¿¿*i Ayyfatie ¡mt7r , jtb »ti y* r»i *»n* W
%up>¡iraf»i».
O R A T I O V IG E S IMA - .NON A. ^
ß o v A e t m r a p a f f r i i f f o ú to ttoùç ; à ç o l d e v o A Pet° . D e i generatio filentii honore decorey
iv v n f f a ç IïaT w p , x a ) o y e v v t j ^ Ç T i o ç . r o .
d e v ft r e p r a v r a y v étp ei x p u t á j e r a i , t nv fftiv
j f a i p iù y o v à fxÇ,A v a> 7 r\av .
6. O v r a ovv yeyévvtixev s « o vx ovTa. rcSv
hupti/xarcov * <¡fex e/xe x a ) oe t au r a , oi t o fxev
r i nfxev-y ' ¿ff<Grep iw T»t ¿ff& úi ro o ACqotàfx 3
o K e v i y T o .d e yeyovafxev ‘ ¿offre gç ovtcov 3
tur. Abundè magnum tibi eftfcire, eum
genitum effe. Quo autem modo genitus fit ,
ne ipfis quidem Ang elis, nedùm tibi intel-
ligere concefferim. Vis declarem quomodò?
Ut feit P ater, qui genuit, & Filius qui genitus
eft. Quod fupra hæc e ft, nube obte-
gitur, animique tui hebetudinem fugit.
IX . Sed argutari pergunt. Exiftentem,vel Sexta ob--
non exiftentem genuitPater.O futiles nugas! ,e£tio*
Hæc enim mihi ac tibi conveniunt, qui partim
eramus, ut Levi ille3 in lumbis Abrahoe , Hebr. vu.
partim procreati fumus : ac proindè partim ex 9' &
r p o T r o v r i v a r o n f x n e p p v y x à l o v x o v r a t v • B entibus,partim ex non entibus fumus : contrà
quàm in primigena illa materia accidit, quæ
haud dubiè ex non ente procreata eft ,
utcunqueeamnonnulli æternam effeconfin-
gant. A t hîc generatio cum effentia ipfa conàraMTtcdç
TYiv ' à q y e y o v o v vA tiv v e a r o f fr a f fc u i
\ o v x o v r a t v y T iv e ç. b a y ev v t ir o v
c à v a 7 r A a r ia f f iv . ¿ V T a v & a d e o v v à p o fx o v c t t d
iïv a i r o y e y e v v t i f fS a i y x à l a i r " à fX n ç ' coffTe
d tov à n f f e t ç to àfxQÏxpn/xvov tovto ip a t r tì/ x a ,
r i y a o tov ¿ tt 'à ç ’X f l ç ■arpgo’bwTgçoi» s iv
cM ii &a*[xev r o e ïv a i ttoti tov T i o v 3 h r o
fxt! e iv a i ‘y à/xtp o rep a tç y a o to , a y r "àçXnç t
A v S ’t i f f e r a t ’ e i ¡u ti Q o i x a ) o T l a r n p , 7 ta A iv
epatratvTatv n/xatv:
currit, atque à principio extitit. Ubi ergo
anceps illud tuum, atque utrinque præceps
argumentum pones ? Quid enim e o , quod
à principio era t, antiquius effe poteft, ut
illic tempus collocemus , vel quo erat F ilius
, v e l quo non erat ? Utroque enim
modo illud, à principio, diffolvetur ôcever-
g’£ ovratv y « g£ ovx ovratv , C teturi nifi fortè tibi quoque Pater,percuncxivàvvevffiiev
w d ) ç eivai , o fxèv ‘Zff&àìv , o
de à v y h r a v r o v red T/o> T ra à iïv , g ç o v x
ovratv eivai , £ 0 r a c a ratv epatTti/uaratv
c 7r d iy v ia 3 x a ) r à ç c a e 4 a/x/xatv oixodo/xaç 3
eu fxttdè a v o a iç ‘i f f r a v r a i . eyat /xèv ovv
oùdnepo v r ovratv deX o jx a i3 x à l r tiv epatrnffiv
<ptiju) t o a r o 7Tov eX e iv , o vy) r o arropov rtiv
ï ¿ 7ravTtlffiv. * ei ¿patverai à v a y xà io v
eivai r o erepov aAti&eveiv e fr l yravroçy x a r a
tantibus rursùs nobis, ex entibufne, an ex
non entibus f i t , bis elfe periclitetur, alter
nimirùm præexiftens, alter exiftens ; aut
certè propter ludicras tuas interrogationes ,
atque ex arena conftruâas domos, quæ ne
levibus quidem ventis refiftere poffunt ,
idem e i , quod F ilio , accidat, hoc e ft, ex
non ente fit. Ego quidem neutrum horum Gregorii
admitto , quæftionémque hanc tuam abfur- refp°n.Il°;
ditatis multùm,difficultatis nihil habere aio.
Quòd fi tu juxta tuas dialefticas fententias
t \ \ „ . 'i \ ^ / 1 Ki* tx m omni argumento alterutram disjun£tio- a c f f a c S f y A e x r i x a c v < B r o A n ^ e ic 3 o e t a i ix o v \ j ° ß ^ T num veram eile oportere exiitimas, parvam
quandam interrogatiunculam a me accipe.
Tempus eftne in tempore, annon ? Si in
tempore , quo tandem ? Quidque fupra
r) fxixpov epatTti/xa. o X (tovoç cat X ppvc¡¡, í;
ovx ¿v X (tova Y ei fxev ovv ív %(¡ovet, t ivi
tovto) ; xà l t i «¡rapa tovtov ovti xàl
ttcùç (&eoieX ovTi ; ei de oùx b/ X ppvq>,, tiç
V (ffrepirin Qxp'ia X çovov eiffayeiv aX ppvov ;
tov die y vvv iya t 4 eúdo/xai y «foç to ereppv ,
¿Ati&eveff&ai fxovov, n 4 euàeff&ai ' ov
yap á/x<porepa datffo/xev. aAA’ ovx b/deX erai.
t! yào ^evdofxevoç à Att&euffei , b ¿AtiSevatv
\iv ffir a i • yràffa dváyxti. r i ovv à a u fxa a rò v,
hoc exilíente ? A c quomodò hoc continente
? S i autem non in tempore, quæ hæc
eximia fapientia , tempus temporis expers
inducere ? A g e , hujus fermonis, Nunç ego
mentior, da alterum, aut duntaxat verum
elfe , aut falfum ; non enim utrumque da-
bimus. Atqui nullo modô hoc fieri poteft.
V e l enim mentiens verum dicet, vel men-
tietur verum dicens. Ita prorsùs neceffe eft.
àtffinrgp cvravS-a ffv/xCaivei r à cvavria , E Quid igitur mirum , fi quemadmodùm hîc
o v r a t ç b x e ï f f e à fx < p o r e p a 4 e v à e a & a i y x à l o v r a t
Q o i to Qo<pòv v A i& io v à v a t y a v b a e r a i ; gV
gTj fx o i A v ffo v r a t v a i v i y / x a r a t v • c r e a u T c f d e
yevvonfxevcù T r a p t iç ; 7r a p n d e vtiv ÿ « oucPg-
rip to v j e i fx e v y a ç x a ) y r a pjrç, x à l 7r a p e i ,
contraria concurrunt,ita etiam illic utraque
pars à vero aberret, atque ita feiturn illud
ôc.eruditum tuum argumentum ftultum atque
ineptum appareat ? A c velini mihi hoc
etiam ænigma folvas. Aderáfne tibi cùm gi-
gnereris ? Adefne etiam nunc tibi ? An neu-
( a ) Timt . Plato in T imæo , & Ariftoteles hîc
defîgnantur.
\0 ) AyivH)T«,. Or. I. ¿yívijrov.
( c ) T » tim i t» ytytwrfreti. Reg. a* T« um r» yt- V*»'»') <r9-<ii.,
( d ) ©««-ili. O r . i . àia-ut.
( e ) +««14®v. Comb. -tyiptpiH.
( f ) Eì h <r«i &c. S i tibi necejfarium effe yidetur alterum.
ubique verum 8cc.
( g ) H i^iiurâ-tu. Deeft ü in du obus Regg.