'Joan, xvir.ij. cognofcere 3 atque à f i mutuò comofici A *ea&cti v tt1 dxXnXav a ftetprv^oftivoi^ } *
i.cor.xin.n. Scriptura teftatur; aut Us etiam noftrum 3 ^ royg dne7Sev iXX*ft<p&naouevo,r
qui pofteà divinitùs illuminabuntur i *
Trinitas in . X V I I . Fac fis prius quiddam eorum j
qu^ commoravimus , aut certè talis : ac
tate adoranda. turn tantùm cognofces, quantum haec mutuò
à feipfis cognofcuntur. Nunc vero
doce , ut hoc duntaxat fciamus, nempè
Trinitatem in unitate, 6c unitatem in T r i-
nitate adorandam , cujus & divifio, &
varepov ;
i £ . T e v o v n r d v e ip n / te v a v ' tt& r e (> o v , b
ti r o i o v r o g 3 xa) r o r e y v a a r i r o c o v r o v , c ocr<rj; c
v t t ' ¿ X X n X a v ^ y i v d a x e a & c t i . vvv «Tg d id a a x e d
T o f fo u r o v e id ev e ti p o v o v 3 f to v e td e t c v T f u « ^
qey T ^ i a d e t c v f t o v a d i tt^ o a x v v o vp tevn v i
tte tq e td o% o v t y o w a v , xa) twv Sfa'ipiGiv I
conjun&io , plane admirabilis fit. N e pai- ^ T ^v 'A aaiv. juw to 7ra.d-u
fiones metuas, dum generadonem confite- B ’mclv s x ' ' « ' MW
ris. Deus enim ab omni paliione liber elt - vjtj ei yeyévvnxev. iyco 0 “ r o v r o v iyyvtiTÙg
o n S 'eixd g , àA A ’ ovx à v ^ a y r ix a g . oùSì
yeto to elveti etvrcd uvS-quttivov. e ¿poCndim e
J [i xqovov it} XTlaiv. ov yetg ©go? > si yeyovs,
/¿n S e a avvnyopdv Sfaxevng 3 ©go«» avsAws,
òftódovXov 7roiav to ¿juo&eov , o xett as T«f
etiamfi. genuit. Hoc tibi ipondeo, eum
divino , non autem humano modo genuif-
fe : nec mirum , cùm etiam ipfius effe mi-
nimè humanum fit. Veruni illud demùm
metue, ne tempus illi tribuas, eümque crea-
tum contendas. Non enim p rofe tò Deus
e r i t , fi creatus fuerit, ac ne Dei patrocinimi!
incafsùm fufcipiens, Deum tollas ,
confervum tuum eum faciens, qui fimul
Deus eft, & qui te quoque ex fervitute in li-
, ■ H n H E * n IS s t, r ' ° uv wy a’V nvaryicnv vryi bertatem vindicat, fi modo vere 6c fincere 5 ~
dominium confitearis. Proceflionem ne > *i ^obetXXetv
timeas ; nec enim Deo neceffe eft non
producere , aut limili ratione producere,
utpotè qui in omnibus dives eft ; veriun
alienationem metue, ac comminationem
earn , qua; eos manet, non qui Spiritum
fan£him Deum effe profitentur, fed qui eum
contumeliis afficiunt.
nec^duo^D’i * X V I I I . C a v e , ne unius Imperium malè
fe^unusDeus co las , divinitatem contrahens , aut cir-
agnofcendus. cumcidens ; nec tritheiae crimen tibi pu-
dorem mov eat, quandiù alius quoque eäcf'oi
»Ag/a? ¿Àev&epo7, ^ av yvticr'/ac ojupXoyijf £
¿'eat&rore'tctv. [¿w Qo€y&n$ rtiv <arf>ooS'ov •
6 ou yet£ ¿vctyxtiv e%ei ©go? , ti ¡uii (sr^c- g
■(JO&tAAg/t' o fio ia$ 3 O 'v ra n a ,
TrXoutrioG ‘ ty oGtid'tin ef[e rtiv dX X oT ^ ia a iv ,
r(ctj Ttjv zet/Aevtiv ¿ 7r e iX tiv , ov t o 7? SeoXo-
y o v a iv s a A A a t o 7? ßXctätyrifAOvai t o Ylvevy.0,
t o ctyiov.
iti. M«Vg rtiv fuovetpyietv xax»? ri/xtiat\Ci
avvctipav v fsre^ixo7r]av &e o r tir a.' fx n re to t«?
^ T(>iS-eiet$ eyxX ti/ttet a ia y y v S '^ o > ^? &v H*l ^1
* • • • i i ^ - / \ i\ À N ’ ■ B81
dem ratione in ditheite periculo verfatur. j ) aA A o ? xivJvvevti rtiv ¿id-eictv. « yct(> avve.Avaac,
A u f A n im o u m 1 11/^ r fim A n A n iA A n m n iln ö p ■ ra —........A u t enim cum ilio crimen obje£tum dilues : / _______ B InH I
aut cum ilio hcErebis : aut ille quidem fimul
cum rationibus fuis divinitatis naufragium
faciet, tibi vero incolumis divinitas per-
manebit. A c fi ratio ipfa imbecillita te la-
borarit, fatius eft in rationibus laborare ,
dum Spiritum ducem fequamur, quàm im-
piis dogmatibus facilè affentiri, dum otio
noftro & defidiie confulimus. Inftantias &
oppofitiones, novamque pietatem, & je -
junam ac minutam fapientiam contemne,
ti avvti7ràptiaug , n o fxev wctvaytia e f/.eret rav
XoyiafjLcov t(ctj S e oT tir c t - , Qo) d e yretpe/zein
&eorti£. i(etj g/ o A o y o ? tia&evtiae , xpeiaaov
k xetfxéìv bv T o7? A oyia/xolq /xeret Tw? od'tiy'ms k
Tocf TivevfÀetroG , ti (arpoye'ipaq etaeGtioai
r tiv petal dvnv dieóxovTct. S f a t t i ve [xoi retg
c v a le ta e i fi x a ) T«t? à v r i& é a e ii; 3 ^ KSH riìV viaJ>
evaeCeietv , x a ) r tjv juixpoXoyov Qxp'ictv > xa)
$fg.7r}ve 7rXéov , il r e t r a v etyviav vtifxctrct,
& quidem magis, quàm aranearum telas , ^ v ^
q ux mulcas quidem retinent, a veipis au- E (¿vj&s x p e t r o w r e i , a<pn% ^ e pnyvvy. ,
tem perrumpuntur, ne dicam à d igitis, aut cvTra x é y a d a x r vX o ig 3 ovde ctXXa r iv i reev
, ( a ) Muprvpofttveis. R e g. bm. ' futfrvftsftims.
( b ) ’Elpqfiivap. Reg. bm. irpettpvfcira».
( c ) Oo-ov. Sic tres Regg. C ois l. 3. Par. Combef. In
Ed.iVaj».
(d ) r nae-Kto-d-tti. T r e s Regg. Par. Combef. ynvTKiTMt
Paff. yiiaa-zoyrat.
k ( p<,€>,'!)qT, Ji, s ic duo Regg. PalT. Combef. Deeft
Sic plerique C od d . In Editis men- I (f) p 1 d o s e uyytitri,
i s ) Oi yap ¿vuymn & c . Billius : Nec enim Deo vel
. producere, vel non producere neceffe eft , utpoti in omnibus
diviti.' Sic etiam Nicetas. Veriim non v id en-
tu r Gre go rii mentem aflecuti. Htec enim di£ta funt
de Spiritus faniti procei&one , q u * tunc a pluribus
impugnabatur. Undè Gregorius ait : Ne timeas
proceflionem ; nec enim Deo neceffe eft, non producere ,
aut limili modo producere, quali unicurn in Deo ellet
producendi g en u s , fc ilice t per gen erationem, ita ut
Spiritùs fànótus 3 cìim ex Deo fit , deberet quoque
effe genitus , ficut F iliu s ; quod quidem e ll contra
Deitatis divitias.
• (A) Tp&itas. Pair. Tpiaf-ct. Hx c Macedoniorum ca
v i l la t io , q u iF ilium quidem Deum d iceb ant, non vero
Spiritum fan&um.
( i ) Kai aXt>»f. O r . I . tyij aXtUt *
(A ) Kaf*t7>. C ois l. 1. & Paff. tifimi. Malè in Ed*
hi. Sic tres Regg. Or. 1. Paff* Deeft xyi
^etovre^cov
‘ (I) Ka) 1
in Ed.
^ctpvre^av QaiA.arav . ev d id a a x e ¿poCeJa&ttj A
uovovy r o Xueiv t »V 7rig~iv cv r o le Qoipiafxetaiv.
0j Savbv yrjti&iivcti Xoyeo > ov yct(> vretvrav 0
XoyoS’ deivov d e gtifxia&Uvcti S e o r t ir e t , wretvrav
yap n iXTrig- Tctvrcf, ¡xev oyv x a ) xetret aectv-
a tov d)iXoao<ptiaei( ot</l> o t i a t t^ ^ v fx o r e p o v
b rg x a ) r e Xe d r epov ’ b ey y v ctre ti /uoi r e t act
rpadyettret 5 x a ) To aov a d fte t v t te p evaeGetetg
rjrtTTOVtixog' »« ) bfaeig cfte av/Lt<ptXoao<ptiaoy,ev
C c offti dvvctfxiq. , .
d 1 0. ^ S o . de oretv bxdtifJLViatig rtiv xaAwv B
e cadtif/ietv i [M/AVttao fxoi r iig T pictdog e cv
cvMvedg xctroixovatig s e lt t e p oXag or x a ^ o -
f rfoitirotg * o ix e l ©go? s x a ) r o d ytixpod r o v r o v
&g£00? s o v x cat f t ix p d v faev r d v tw? evaeCeictg
(TGripyctrav, vrXtiv e n yizp ts r e x a ) 7revix^od3
g yjq x e tr oXiyov avvctyofxevov. S iyevtiShiftev
ya(> d g avvetyovreg ttetXct/xtiv cv d/urirq> 3 e)
d ei t o tocT n^otpwTOt/ g/^g7i> cv x c tipa 3 xet)
cog ¿7ri<pvXXidct cv r o v y t i r a , o v x vttctpxov rog
h ftorpyog. bpcig rtiv avXXoytjv ^ oan ‘ x a ) S fa (
i t o v t o a tto v d ct^ e rrrXovaiarepctv l 7roie7v ij/uiv
rtiv otXa 3 x a ) rnv Xnvov 7rXnpe&p&v. dinynaaf
fa j rtiv nfxerepetv xXtjaiv 3 xct) r tiv a an a ro v
' e7ridnptictv, nv o v x a a r e avvrpytpgtv 3 aA A ’
d a r e avyxetxo7rct&e7v 3 TreTroni/xe&ct’ 7vct r d v
deivdv fxereta xov reg 3 xctl tw? do%ng p e r e ta -
k yeo/uev. r o v r o v a oi ro v Xetov ex *i$ avXXt\7r-
toqcc r etig evx&ig 3 r o v r o v avvexdnftov 3 r o
crrevov ’¿^¡3 -fta 7ro'if/.viov 3- x a ) ov arevov evae-
be'ia, ’ ov arXiov etidovfteti riuv a r e v a a iv 3 h rnv
erepav T rXctrvrnret. r c td e X ey e i to Yh eV ftc t
t o ctyiov • fte r c t r o v r s , x a ) yrvp S fa b t ia n , x a )
-9w§a? x o ift'ia e ig , x a ) nftep a aeig dvvetaretg.
■ovrag cxd n / te 7v 3 o u r a o‘Tg/AAgo‘-9-a / J x a ) t t& g
ti¡tag e7rctvnxeiv vrctXiv 3 r/rXovaiag 7rXovatog 3
devreqog aretyctv'irtig 3 x a ) f t e & n ftd v ctaav
rov ¿7rivixiov 3 vvv r e x a ) vare^ov cv X ^ i a r a
* Iw o S rod K v ^ 'ia n/tdv 3 eo n db%et eig ro vg
( a ) npoSvfiirtpii Tt. Sic tres Regg. 8c Paff. In Ed.
*P°Sv/MTtpoi TI•
m. In quibufdam iffvZ r i fi»i.
( C)-;0»-^. Paff. as i.
(a ) Sv 4V ituv 8cc. Maximum hie compellat Gregorius
, atque eum r o g a t, ut , ciim A le x a n d r iam ,
confelfionis gloria decoratus, reverfiis fuerit , illic
fibi fuoque gregi faveat apud Alexandrinum Antifti-
Jem j cujus magna erat.in Conftantinopolitana Eccie-
na auftoritas. Sed fua Gregorium fpes fe fe llit, ut mo x
videbimus.
alio quopiam graviori corpore. Hoc unum
nos timere d o ce , nimirum ne in argutiis
& captionibus fidem folvamus. Sermone
vi£lüm effe minimö grave atque acerbum
e ft , non enim omnium eft fernio : at vero
grave & acerbum eft Deitatis ja£turam fe-
ciffe , omnium enim eft fpes. Verüm hxc
ipfe per t e , fat fc io , promptiüs & perfec-
tiüs philofophaberis; id mihi vulnera tua
iponaent, corpülque iftud, quod pro pie-
tate permultos labores exantlavit; nofque
etiam unä tecum pro virili noftra philofo-
phabimur.
X I X . A t tu , cum egregiam peregrina- Maximi au-
tionem obieris, Trinitatis, in tabernaculis xlrgU™e^°
habitantis, f i tarnen Deus omnino in ma- tat ^Jregorius.
nufaäis habitat, memor e fto , meflifque
hujus exiguie, non ex parvis quidem pie-
tatis feminibus , parvae tarnen adhuc &
exilis, 6c quae paulatim colligatur. Faäi Mich. vn. 1:
enim fumus ficut qui Jiipulam in mefie col-
ligunt, ut cum Propheta opportun^ lo -
quar, 6* racemulos in vindemia 3 cum nulli
fin t botri. Vides quanta fit h.xc collec-
tio : ac proinde in eam curam incumbe,
«ut ärea nobis copiofior fia t , torcularque
plenius. Narra, tum vocationem noftram ,
tum incredibilem noftram peregrinationem,
quam, non ut luxüs 6c deliciarum, fed ut
aerumnarum focii effemus , inivimus ; ut
periculorum 6c acerbitatumparticipes fa£ti,
in gloria; quoque pärtem aliquanaö venia-
mus. Hane plebem' habes votis faventem.,
hanc peregrinationis comitem; hunc, in-
quam, gregem, numero quidem anguftum,
at pietate nequaquäm anguftum : cujus ipfe
anguftiam magis, quam aliorum amplitu-
dinem 6c latitudinem, revereor. Haec dicit
^ Spiritus fan£lus : cum, hoc , öc ignem per- pf. ixv. 12.
tranfibis 3 öc ferarum rabiem confopies, 6c Luc. x. 19.
proceres mites ac manliietos reddes. Itä
e x c ed e ,tita,naviga, atque ad nos rursüm
redi, eximie dives, fecundö laureatus, ac
nobifeum triuiViphale carmen cantaturus,
6c nunc, 6c in pofterum in Chrifto Jelii
Domino noftro, cui gloria in fiecula. Amen.
etidvetg • A f tn v .
fe) Ev c-Kif.an Karate in¡s. Hic fignificare videtur \
Gregorius , Ecclefias adhuc eile in Hareticorum po-
teftate.
( / ) OixeT. Paff. aaniKU.
Cg) EytvifShifpiv. Päff. Xyaofi&u.
( h ) Oth. Reg. hu. 'Im; cum interrogationis n o ta :
vides quanta fit ? . _'
•; ( i ) itoie?» ifiit.' Sic tres Regg. Or. i. Pall. Deett
ifiiv in Ed.
( h ) t 5to* toi. Reg. a. tStoi « v . ' .
( l ) Aiaias. Duo Regg. addunt, aiaim, faculorum.