xxxij F R A É F A Ì I O .
pcenà mulclati, nimirum In aquis fiúentes, miferandas illas epulns <5C jejunas,
ad quas è Cappadoáa , non tanquam ad Lotophagorum paupertatem ,'fed velati
adAlcinoi menfam, nos novi & cerumnofi naufragi vocad fumus. Memini enim
panes illos ¿C jufcula, fie enim nominabantur, femperque meminero, dentibus
circa fragmenta collabefcentibus, ac poftea ereclis, velutque è cano retiaclis; qua
fublimius tu amplificabis, propriis calamitatibus videlicet orationis magnitu-
dinem tibi fuppeditantibus. Quibus nifi illa, magna, &pauperum vére fludiofa,
mater ruadnos quam celerrime liberaflfet, nobifque terripeftate jaclatis velut
portas extitiffet ; jampridem apud vivos effe defiiffemus , fidei Pontica nomine
non majorem laudem confequentes, quam miferadonem moventes.
Hsc licet joco Gregorius, feria tamen defcribit. Quantá enim vira aufte-
ritate, cùm ipfe, tum ceteri monachi eandem folitudinem incolentes vixerint,
ex his, quae de libi fùbjeòtis monachis ad Hellenium feribit, iacis apparet :
Carm. al- 47. Ipfi enim, inquìt, partim in antris fòlitariifque , SCad terram flratis rudibufque
Cubilibus deleclantur; a domibus abhorrent, cognatamquc calefiisfapientia quie>
tem amplectuntur : partim ferreis compedibus fefe excruciant, ut vitium und
cum corpore confidant. A lii rurfitm ferarum ritu parvis anguflifque domibus
inclufi,ne mortalis quidem cujufpiam vultum afpiciunt, ac fapè edam totos
viginti dies, toddemque noeles, a cibo abftinent , dimidiaque exparte Chrifti
jejunium imitantur ; utque nonnihil ipfe gloriofi pradicem , quídam illorum
met gregis ovis erat, fune parvo quodam Oppido egreffus. Sunt infupet qui garru1
lam linguam quafi vinculis quibufdam aftringunt, labiaque filehdo comprimane,
fummaque illiMend laudis facrificium fola mente offerunt. Eft edam qui annos,
íntegros in templo flans , puras ädDeum manas expanderit, nei, quod vix
cuiquam fidem fachirum eft ', vel tandllum obdormierit, fed vivi lapidis inflar
Chrifto deftxus fletetti , ac velut obriguerit. Huic porrò exigui cibi reliquias
vicinus corvus imperdebat, panemquè integrum , f i duo forte eflfent, afferebat.
Quin edam quo tempore Chriflus faludferoilio flipplicio petfuncluS mortale re-
liquit, inventus eft quidam, qui hinc ad divinum montem afeenderet, ibique &
fermane , & mente, & membns immotus flans , vends nivibufque jaclaretur ; néc ,
quanquam alioqui plures viripii eum circumftarent,SCab eodem obnixe contende-
rent, ut aliquam fu i corporis rationem haberei, precibus tamen ullis moveretur;
fed Chriftum regem fordflimè confettis, ut dici folei, manibus redneret.
Caim. ai. 4. Alibi de Ponticis monachis haic habet Gregorius : Pleriquè fub ferreis vinculis
ingemifeunt, alii rurfus pro cibo ciñeres habeht, funt quibus potus lacrymis
Temperatur; alii hybernis nivibus impend , quadraginta dies , toddemque noeles,
velut arbores qutzdam perftant, corde nempe e terra migrantes, Deumque folum
in mente habentes. , . . Quid denique cos commemorerà , qui oculos cldudunt,
SC aures Velut peffulo quodam obdiint , ne aculeus quifpiam mortis furdm irre-
put ? At hcec medicamento carni hofli meo propino. Haec Gregorius, qui luec
Esnn. ai. 54. etiam alibi fùfiùs : Camem meam cetads flore lafeivientem SC cefluantem multis
accrebris laboribus attrivi, ventris fadetatem vicinamque rabiem fuftuli, oculos
temperando adjumento palpebris infixi, iram abrupt, membra devinxi , rifluiti
deploravi ; omnia Chriflo cefferunt, priora omnia conciderunt. Terra mihileclus
fu it, afperrima veftis membra contexit ; pervi f ila etiam SC lacrymarum imbres
adhibui : interdiu labori humeros fubjunxi i hymnis tota nocle concinendis corpus
inflar ftatute defixi ; nullam omninò humanamvoluptatem nec in animum quì-
dem SC cogttaxionem admittens. Atque hoc quondam mihi vito inftitutum eràt.
Sic mediam viam iniit Gregorius inter Eremitarum & Migadum vivendi
rationem, coenobiticam amplexus ex utraque temperatam a Baiilio. Is primus
omnium Coenobitas inOriente inftituit,legefque condidit,quas etiam exemplo
doCuit unà cum Gregorio, qui Baiilio in condendis Ccenobitarum regulis
atque
P R Æ F A T I O . xxxiij
atque etiam fervandis focius fuit, ut confiât. Itaque ambo jure àc meritò Coe-
nobitarum Patriarch» habendi funt, qui leges monachis condidere , monaf
teria extruxere & vitam monachi exercuere, ut Benediòbrs in Occidente;' v*
Præter privätas cujufquè exercitatiónes, quas ex Rufino defcribit Baronius, R«f. us. «
erant communia utrique exercitia ; a quibus cùm aliquando abftra<5his |'0u.B“Xa
fùiifec Gregorius, hæc ingemifcens fcripfit : Quis mihi dabit ut priflinomm |'388*
dierum afldciionem , in quibus tecum jucundifftmè vixi, vel menfem unum ferre i“Ii' ^ 9‘
liceat? quoniam res trifles , quce fponte ferumur, coaclis deliciis podores ha
bentur. Quis dabit mihi pfalmodias illas, SC vigilias, SC adprecandwn receffus,
vitamque illam quafi fpiritualem SC incorpoream ? Quis fratrum , qui a te in
pietate inftituuntur SC in fublime eriguhtur, unanimitatem dabit SC concordiam?
Quis virtuds certamen SC acumen, quod prafcriptis modisSCcanonibus flabiiieba-
mus ? Quis divinorum oraculorum exercidum,inque illis cum fpiritûs moderamine
inventam lucem ? aut, ut minora ac leviora dicam, quis dabit quottdianas illas
SCmanuarias operas ? Quis lignorum findendorum, cómportandorum, ac com-
ponendorum laborem & lapidicinas ? Quis confidones & irrigadones plantarum ?
Quis plotanum illam auream, Xercis platano pmftamiorem fin qua non rex mollis
SC enervatus , fed monachus ajfliclus SC débilitants ? quam ego piantavi,
Apollo rigavit, hoc eft excellemia tua, Deus autem in honorem noftri provexit.
Quo tempore Gregorius in folitudine verfabatur , & monachi vitam cum
Bafilio exercebat, crebris iuorüm literis cùm Bafilius Cæfaream revocaretur,
reipondit : Nunc quoniam per gratiam Dei voti noftri pro viribus compotes facti ^ Ap'ni B^i;
fm u s , organum benediclum puteumque profurtdum adepti, Gregoriufn, os illud
dico Chrifti; parumper nobis, obfecro ,parumper hanc morulam indulgete, quam
non ad hoc pedmus , ut urbium feclemur delicias, fed ut fruàmur Sanctorum
conviclu. Gregorium quoque pietas erga parentes folitudlnem relinquere &
Nazianzum reverti compulit; nec tamen intereà quod Voverat, id eft, monachi
vitam, in paterna domo agere ceifavit : Adeò ut, inquit, philofophiam Or. >. p,
quoque ipfam, qua neç poffefflo ulla, nec nomea ullum mihi carius eft, contemp-.
ferim; vel, ut veriks loquar, hoc prinùlm fiuduerim, ut ne philofophands Jpeciem
prceberem. Quod externum eft in vita monachi, vel, ut ipfius verbis utar,phi-
Lofophands fpeciem, amore parentum deipexit, siç itfi <piXo<ro<picif uVspiJVÂ «iîtïs ;
fed intus verè monachi vitam agebat : ut enim ait ipfe Gregorius : Morum
eft, non corporum, vita monaftica :
TfiC7rcriy yai>i%at Tnv juovtiv -, a otayAxm. ^ ^ 5
Obièrvare juvat Gregorium à fclitudine abduihim mètu he benediuionem o r . i. p. j?.
paxernam amttteret : a» rvtyy.ct . . .. xarabvQijvai Av tòxoyiav : quo poftea metu de-
pulfo, nempe pofl; fanòlorum mortem parentum & abdicacam fedem Confi*
tantinopolitanam, totam philofophiam, qua nec poffefflo ulla, necnomen ullum
ipfi carius erat, id eft, iplàm philofophands fpeciem Se nomen amplexus eft ;
& tam exteriùs quàm interiùs, ruri, ut feribit Hieronymus , vitam monachi
exercuit.
Priufquam hinc difeedamus, St Gregorii locum, qui objicitur ex carmine
primo,relinquamus ; voces quædam explanandæ lùnt, ut vitilitigatoribus oc-
curratur, Aìfym , ¿Qjyk » injugatùs , ccelebs, vulgo redditur : verùm apüd
Gregorium , qui hanc yoCem huic voci opponit, accipi debet de
Eremita, Anachoreta, vel quolibet Monacho , qui omnino lolùs eft j nec
ullum habet ibeium. Ideò Bollandiftæ interpretantur Solitarios : Leuvenklaius
ad marg. yy. ¡pupturn. Aliter interpretari vocem hanc non finunt, quæ pr»*
cedunt & quæ fequuntur in Gregorio. Vereor, ne docius Sirmundus in vita
fenòli Theodori Studila;, num. v. p. 7. minus reótè verterit hæc verba : rS
Tom. I. ........... i