stad buiten de muren gesloten en afgebroken werd. De plaats
en de namen van enkele sti’aten en pleinen zijn nog bekend,
overigens zijn het tuinen, lanen, velden en landwegen, die de
uitgestrekte, halvemaanvormige mimte binnen den omtrek der
hier en daar nog herkenbare wallen innemen. Evenmin als van
de O. L. V. K e r k , is er iets meer van bet eertijds aanzienlijke
h o f van Ra v e s t e i n of van de voormalige kloosters over. Ver-
dwenen is ook de bürgt, eertijds het middelpunt der stad, de
zetel van haar magtige Heeren, waaromheen zieh de huizen van
het opkomende „Ro de n b ü r g ” legerden. Niet ver van de St.
Ba vo wijst men de piek waar hij stond, totdat — vermoedelijk
in 1715 — de laatste overblijfsels werden weggeruimd. Veel is
er dus verloren gegaan en de tegenwoordige stad is maar een
gedeelte van de oude, een der oudsten van Viaanderen, die reeds
omstreeks 464, toen zij door de Franken verbrand werd, een
belangrijke handelsplaats moet zijn geweest; die, iets later als
de v i l l a R o d a n e n s i s , de hoofdplaats eener gouw van dien
naam was; die, door de Noren verwoest en geplunderd, zieh
eerlang luisterrijk herstelde en door de Vlaamsche graven met
velerlei voorregten begiftigd werd, die, herhaaldelijk in bloedige
twisten met de Gentenaars gewikkeld, ijverig deel nam in de
beroeringen en oorlogen van Viaanderen; die, door brand en
watersnood bezocht, beurtelings door Watergeuzen en Spanjaarden
geteisterd, in 1604 door prins Maurits voor goed voor de Staten
gewonnen, nog slechts een armelijk overschot was van wat zij
vroeger was geweest. Ook later bleef zij niet voor beproevingen
gespaard, maar thans schijnen er beter dagen voor haar gekomen.
Eenige herinneringen aan haar lang en roemruchtig verleden
vinden wij op het nieuwe, nette, wel wat poppige modern-gothische
raadhuis. Het oudste stuk in het belangrijke archief is van het
jaar 1 2 0 1 , — een eerwaardige ouderdom! Graaf B o u d e wij n
verleent daarin burgerregt aan vreemdelingen, die zieh te Roden-
burch vestigen. Talrijke kaarten, plattegronden en afbeeldingen
geven een voorstelling van haar’ vroegeren toestand. Gildepenningen
spreken van haar’ handel en haar nijverheid, zegels en zegel-
Stempels van haar oude regeerders. Van haar kloekmoedige ver-
dediging in 1672 — een glansrijk lichtpunt in donkere dagen
verhaalt de degen van Be ek man, van zijn rouwwapen in de
Tholensche kerk afkomstig en een uitvoerig handschrift over het
gedenkwaardige beleg. Van nieuweren tijd is het portret van haar
hoog vereerden burgemeester in de fraaije raadzaal met haar sier-
lijke lichtkroon, en de zilveren médaillé, die den dank der inwoners
van Maldeghem voor in 1854 broederlijk verleende hulp vertolkt.
Ook het inwendige van de St. Bavo bewaart nog de gedach-
tenis aan dagen van grootheid en bloei. Zijn haar grondslagen
reeds in de 10äe eeuw gelegd, uit dien tijd zal wel niet veel meer
over zijn. Maar de hooge ledige „voorkerk” , in de 14d* eeuw
vernieuwd, heeft nog veel merkwaardigs in haar’ Byzantijnschen
stijl, in de bovengalerijen en de zerken van een aantal geeste-
lijke zusters. Het lange, smalle koor, dat hoofdzakelijk in de
1 7 ae eeuw Werd hersteld, is minder belangrijk. ’t Is tegenwoor-
dig „de preekkerk” , uitstekend onderhouden, maar, naar men
verhaalt, onbepreekbaar.
Nu nog een bezoek aan het rijke en in zijn soort alleraan-
genaamste gasthuis. ’t Gelijkt wel een buitenplaats en zelfs stal
en koetshuis ontbreekt er niet, al huisvest dat koetshuis de fraaije
lijkwagens, waarvan ook de ingezetenen der stad profiteeren kun-
nen. ’t Ziet er alles zoo uitlokkend uit, dat men haast voor zijn
genoegen in Aardenburg ziek zou zijn en begraven zou worden.
Het gasthuis bestond reeds in 1294 en werd voortdurend rijke-
lijk begiftigd.
Sedert 1615 genoten de uitgeweken Vlaamsche Doopsgezmden
er, wat men destijds vrijheid van godsdienstoefening noemde. Er
is nog een gemeente, wier tegenwoordig kerkgebouw uit 1793
dagteekent. De R. Catholieke kerk is in 1850 gebouwd en heeft
een fraai hoogaltaar. De Waalsche gemeente bestaat niet meer,
maar haar voormalig kerkgebouw is nog genoegzaam te herkennen.