t i t b Ë S C H R Y V Ì N G È v a li
wapende mannen voor den dag tc bren-
gen. Hy maakre in oude tyden ook
vier dorpen , en nu zö v6el Gampons
uyr.
Die van des Radja ’s Campon plagten
xfrcl ecr een myl van den uycerften hoek
Way Hoeki 3 na het Noord-Oolten wat
in ’t gebergte, op de plaäts, Amanila,
te vvooncn , ahvaar toen ook het nu
Uitgfcftorven dorpje Eri* aan de binnen-
zycie was. Ook h ad den zy aan de Zuid-
2}de nbg het kleen dorpje Hatihari, dat
\vat beooilen lag, en nu oök al uytge-
ftorven is. Zy hebben al voor de Por-
tügeefche tyden geoorloogt met die
Van Hative 3 die veel onder hen gelee-
den hebben.
Aan den hoek Way Hoeki, of ey-
gentlyk wat meer na buiten,op de plaats
Nama Latoe, woonde Latoe Hälat, dat
is , .cle Koning van ’t Weiten , die’t
hoofd van' de twee Gampons is. ^ Het
derde Campon is Pari SeyJale, een dörp-
je , dat ontrent Hative, beweiten over
de rivicr den Olifant, legt, en de vierde
was Papala, die by Latoehaiat op Way
Hoeki by de Portügeeiche baey woön-
dc.
Nii legt Het dorp Noeflanivel by een
aan ’t Calteel Viftoria, in ’t Zuid-Zuid
Weiten,en aan,of in de Stad Ambon ,
zynde als een van des zelfs vooriteden,
hoewel nög pas binnen dewalkörnende.
En nu zooaanig verdeeld j dat de eer-
,lle, en derde Campon onder den Rad ja,
en de tweede cn vierde onder- Latoe
HaJat, als.twee byzondre hoofden, die
Öök ider een byzondre Coracora voeren,
itaan J dog deze Koning gebied ook
over Het dorp Hatoe, gelyk wy op zyn
plaats al gezegt hebben.
Die van NoeiTanivel rekenen zig van
’t Koninkryk Toeban , opJava,a£kom-
vanJava-ftig, en dierhalven ook eenigftris bloed-
verWanten Van de Hitoeefen te. zyn.
Zy waren van ouds Oelilima ’s , en
eertyds wel Heidenen, dog naderhand
zyn zy Chriftcnen geworden, zo onder
de Portugceien, als onder ons.'
En hün Den oudfte, die deze Köningen van
S S I l l f geflagt weten op te teilen , was
* Latoe Aykma y diens zoon geweeit is
Sinapafi, die ten tyde van den Portu-
geefchen Zee-voogd, Don Andrea Für-
tado de Mendofa geleeft, gelyk hy hem
in ’t jaar \6oi. ook iewöogen heeft,
Om van Kaytetto, op de kuftvan Hi-
toe, weer na ’t Cafteel tekomen, en
lieh en eenige van de zynen, te laten
doopen, latende hem , cn zyn tweede
zoon Thomas de Soyfa, na den onder
Zeevoogd, en zynen oudften zoon,
Andrea, na zieh zelven noemen, gelyk
öok zyn dogter na de' Gemalinne
Hurt af-
komlt
Amboina, Gajpar de Melo Gimara genaamt
wierd.
De oudite der Köningen, die zy gekeilt
hebben, was dan Thomas de Soyfa 3
die in -1 jaar idoz leefde, en Lccatom-
pejßy zynen Gezant, lia de ecrite Hollanders
zond.
Zyn zoon-Andrea is ontrent in ’t jaar
1617. hem, tviens döod nergens net blykt^
alzoo men de aanteekeningen in ’t eeril
¿00 net niet waarnam,gevolgt, en in’t
jaar 1642. overleden.
In zyn plaats quam zyri broeder,?&j-
mas dt Sdyfa, een man, die zig zeer
trouwloos gedrageii heeft, gelyk wy elders
zullen zien. Deze is vervangen
door Jan de Soyfa | dien ik zeer wel ge-
kent, en in ’t jaar iöpi. zeer oud geworden
zynde, begraven heb. Zyn zoon ,•
Antom de Soyfa, volgdc hem in dat zel-
ve jaar, en iturf den 28 September, in
’t jaar 1699,
In des zelfs plaats is in ’t zelve jaar
gekomen zyn zoon Henrik de Soyfa, die
den 27 Auguftus in ’t jaar 1708. overleden,
en door zyn zoon M. de Soyfa,
nög maar een kind zynde, opgevolgt ^
den 31 May in ’t jaar 170p. gelyk hy
op’ die dag oak door den Kapitein , Fil-
caal, en Secrctaris,voorgeftelt is.
Dit dorp plagt wel eer een Coracorä
van zeven Gnadjo ’s tefchcppen, in welke
tyd die van Oerimeflen, enKikng, hen
hielpen* Daar na hadden zy ’er een van
v y f, waar op de Landvoogd Zig plag,
te plaatzen. Onder den Heer Philip Lu-
caffeny zyn zy iittwee Coracora ’s, vari
drie Gnadjo’s ider, verdeelt, op de eene
ichepte de Radja," en Pati Seylale, op
de andre Latoe Halat, en Rijfacotta.
Ook zyn toen Hatoe, cn Amahoefoe
by die van Noeflanivel gevoegt, gelyk
het nög is, dog Seylalt.heeft zyn_by-
zonderen Pati. Deze twee dorpen Noef-
fänivel 1 en Seylale, zyn fterk | p zie-Sey]aIe
len, 108. weerbare mannen, en 42 Da-enLa-’
ti ’s. Latoe-Halat, met RifTacotta , lc- toehaht
vert f2o zielen, I2ö weerbare mannen,
en 7 f Dati’s u.it.
Die van het dorp Amahoefoe, wel eer Aimj
Landwaard in wel een myl van ’t Ca-hodb&
fteel na ’tZuid-Willen, en daar na orr-
trent de rivier Wapia gelegen, daar
hare grenzen tot aan de rivier Way-
Inner, daar ’t begin van Noeflanivel’s
gebied is,löopen,zyn nu ontrentNoef-
mnivel mede aan.’t Cafteel in ’tZuiden
geplaatil, fterk zynde 128 zielen, 4p
tVeerbare mannen, en 26 Dati’s3 dog
fcheppen met Latoe Hakt.
De naafte in rang der Orangkaja’s, Halo*
aan t Kafteel leggende,- is die van Ha-
long, dat een Pari, en welkers dorp
naaft aan Soya j-en dicht aan deRoodenvan
den Portagecfchen landvoogd van berg- gelegen is 3 daar het eertyds wel
ander-
A M B o I N A.
Hative ; . Onder Halöng ftaat pole Hative Ki-
Kitsjü. tsjil, éen kleen dorpje', eertyds een halve
_ myl van ’t Kafteel na ’t Nöord-Ooften,
^ ter plaatze, daar de Heer Engelsland is,
^ een zeer Vermakelyk oord, daai* veele
.Hare
ìikomd.
, De Laten,
aüderhalf myl van ’t Cafteel nà het ■
Noord-Ooften lagj dog ’t legt nu be-
neden in het Noord-Ooll} fterk zynde
364. zielen, 10p weerbare mannen,' en
32 Dati’s.
en Ichööne herte-beeften vallen, alzoo
men ’er fchoone vlaktens pp de heuVels,
heeft} dog nu wöonen de ingezetenen
meeft in Halong. Het werd Hative
KitsjiT, of kleen Hative, genaamt, om
dat groot Hative ook wel eer hier lag.
dat wegens fiekten van daar na ’t Wellen,
mele
onder
Halöng.
by die van Tawirr, daar het nu
nog legtj vérhuiSde'} blyVende ' toen
maar eenige weinige dael wöönert.
' Zy geven voör mede van de reeds ge-
melde Javaänen äfkömftig te zyn, van
welke Moriane, hun Orangkaja, Zegtj
geiproten te zyn, zy zyn fterk 103 zielen,
36 weerbare mannen, en 18 Dali
V.. Zy fcheppen met Halöng eenej
Coracora, en Halong zelfs heeit tweö
Soa’s.
Onder Halong is ook ondergeftoken
hetgehiigt; deLatéri,- tuflehen dePas
van Baguala, en Hative KitSjil, leggende:
Deze Halohgeré , en al hun
buüren| zyn zeer Nagel- en Sagoe-ryk.
Zy waren van ouds magtig ter zee ^ vöer-
den gedurig oorlog, met die vati Hâtive,
Söya, Erna, Kilang, en andrej dög
zy waren meefters van den inham , en
bleven oneenig met de andren tôt zÿ;
onder de Portugeefen, àk Chriftênen
vereenigt wierden. Ook plagten Hä-
long, en Baguala ten tyde der Portii-
gelen ondei ’t Cafteel by een te leggen j
dat zy ten tyde vän den Heer Houtman}
feerften Amoonfchen Landvoogd, ne-
Venshdie van Way, en Soeli, mede de-
den.
iiative ,^ Na die van Halöng volgt rhet ^foöt
dorp Hativë ,• dat ten Zuid-Wellen ’t
Calteel Victoria by Tawiri pas een muf-
'■ öuet fchoot ’er af legt.1 Dit is het öud-
fte Chriftendorp in Amboina, hetwöörd
Hative betekent in ’t Amböineefch, ver-
ftandig, zy zyn van Hoewamohel geiproten
ÿ en plagten aan de over zydë,
Beoofteri de Laha, by de rivier Wapia
te wpönen,’ grenzende dicht aan die
Van Hoekoenafo, ö f de driehuizen, by
’t riviertje Wäöme,' ein te landeWaard
tègen Senalo.
Zy hadden den roem van öök magtig
ter zee te zyn', en zv waren ’t , die de
Portugeefen eerft in aen inham,' daarnü
’t Cafteel is, bragteü.
Dit dorp is nu onder een Orangkaja,!
(ytrt1 êer wierden zy HhoekomS', of
Rivieren
aan de
over-
ayde.
Richters, genaamt) en levert uit, met die
van Tavyiri, 5*32 zielen, 134 weerbare
mannèn ^ èn yo Dari’s. Hun land aan
de ovérzyde is völ rivierkens, waar van
de vóornaàmfte zyii Waylaba , de gröot-
fte, en nàaft dan dè bä^y van de Laha j
daar na Tawari, een rievierken van oud
Tawiri, eri daàr ria de grööte en kleene
Waypik j die vari den berg Tihoe af-
ftroomt, älwaar de belle Bätoe Poän of •
Terra Sigillata (zyndè eèn zagte fteen 3 p0^
die de Amborife fwangere vröuwengeer- Terra’
ne eten)' veel valtj ook heeft taén op Sigillata;
dit zelve land vän Hative de riviererihier*
WayLäa, Sefoeroe, en de gröoee rivier
Way Ila , ontrerit Hoekorialol
Tawiri4 nü een deel vari Hative 3 u, . „
ftòrid wfel eer op zig zélven , leggende Win'
mede aan de overzyde, dog wat nädet
aan de Laha> maar nu by die vanHative
be wellen de rivier den Olifanti öntrent
Het Cafteel.
Zy hebben haar eigeri Orangkaja.
dög ibheppeii met die vän HatiVe een
Coracorä i eri zyn zarrien Oelifivä’s!
Die van Hoekonälo plagteri oök-onder
die van Tawiri te llaan j dog hebben
nu een eigen Orangkaja, die ook
onder Tawiri, zoo hy niet bevryd wasj
om dat hy ’t beftellen der brieven be-
zorgt, zou moeteri fcheppen.
Eindelyk Zòo is ’er äan ’t Calteel in , J -ri
’t Noord-Ooften,tufleheri d6 ftad AM- p0n M^
BON, en die vari Sóya bériedén, on-redhey-
trent de rivièr Way tomo, riog èen ge-ka»
hngt, gemeenelyk ’t Campon Märed- JjS-
Heykä genaäpit, beftaände uit vreemdé- ichäp. ^
lingen , met de Pörtugeeferi èerli uit
de Molüccos Hief gekomen’ , nen vän
Hen gebi-uikt, om zig met defé liederi
tegen de Amboineeferi te verfterken.
OVerdeze is deGnatö-höedi of voor-
Zeiler väri de Cöracöra vloot-, hoofd,eri
zy zyn ^27 zielen, ly8 weerbare marinen,
en 84 Dati ’S fterk j fphèppènde
Öök een Cöracörä öp zig zelven;
Nog heeft men Oerimeflèn^ dät eer- oeri.
tyds eèn Qeli was , uit de Vyf dörpeii meffen
Pati, Käppä, Sèri , Simä, eri ÄwaKa|òf metxyné
Awahang, beftaande, dög zy zyn of°“^ " -
onder OerimeiTen: (dat bezüiden Noefla- or"
nivel nu aän ’t Cafteel legt) Öndergefte- man_-
ken | of uftgeftorveri. Oerimeflen is on- fchap der
der zyn Orangkaja fterk 116 Z ie len42 Chrille-
weerbare mannen, 61127 Dati’s, zynde ?en ?P
äl by de komft der Portugeefen alhier mor^y
verftröyd. Awa'han plägt tuiTchen den eenge-
hoek vari Seri (of Hatiari) eri Kiläng , trokkon,
aan fti-and te leggen. Cappa' lag op ’t
gebergte. Sima ontrerit itraiidöp de
rrig vän een afgaanden berg . tuflehen de
twee vorige. Sèri lag aan ftränd by de
hoek van Seri. Hätiäri plagt aan ftfänd,
ontrent de hoek vandie naäm, Sèyläle pas
Voorby Way Hoeki,- daar nu de wagt