B E S.C H R Y
vaj^orn p^gnjes volk ,, die tot zcker-
btìii zuiks mogten zìcn , dog hy Latog-
pìoeà antwopr^la geed’Spéc^y-^obmei>
zyn pTftrì^tte ftaàn | en dat derhal-
0^££ÌSm H pnpodig was , cn
¡¡¡l & g^Jij^ic zulks aan-dé E. Compc.
^ys gemaak.t,.zèifs maaJf 'zoudea
^9ycb;kpmeri .., oióidije. ppi tekappen, ’e
2Ìp% ì^^toept/loe^z^tipjiice verlangen
te gegjóet ' te zU^p lzien: . De Corpi.'
Inyef$ f Yeyderspmipét zyri gevolgtpt
Ons volk naogerimarchércri, onder
werd yöptvve^äiel omdezelvctebezigtigen,■
doordie gpen hy-Ldtoepoldea wei .uytdrukkelv 1
™no£ Agende, zo zy.zulfa wilden
jocdaar ipjyffi} ny qe zelve (al fchopp Conipaginbdet.
^ìwenidiel om dezelvcte bezigtigen, ’t
«
nics velk, of niet) alle zpude doen een
voor ptii den heiz breeken ,zondcr ie-
ffinß van dien « fparen, weshalvenhy
dup Qorp^. ried mjiaf. .aanftonds weder
A?flP.d|4,^mdSite,trpfe!ien, ofdreigde,
dad hy. met alles re doetr «unbrengen aan-
beginnen zoude., waar op de
T^Pn./ynlcnde affcheid. van hem nc-
ipen, en Een -dien eintle hem de hand
. lJy 'Lafoepeloea geweigerd had
fern p orP:. de hand te .geeven, maar
Jini een bps. pinang had doen behandi-
gen> om dezelve aan ’t hoofd der Cor-
tbfreij tefchenken , waaröp h y £ Ä -
¡üjoea zig fiaar gm ander volk had be-
geven, en hy Corpj. verder beneden-
waafds w^s gemärcheerd. -
P.pBWbt '&fc retour van den voorfz.
porp1. quamen by ons aan boord de O-
sa,ggkeja;Sr5/^»i<«i van Bonoa , en Äat
kiajfan van.Nunialipns berigtende ’t
geene volgr: ■ ™ Wß ,
Ontrent de Orangkaja Titameten, dat
ny äldten de E. CompA de hier boven
vep geriteerde Negeryen , Loemäela,
cp Hatoenoeroe met geweld tot hun
pligt wilden dwingen, de Alfoereefen
van Maloan (die aityd goede vrienden
van de E. Comp«, waren geweeft) daar
toe welde bequaamfte zouden zyn, en
door de fterkte van haar manfehap, be.
ftaande in ontrent yoo. ftrydbare Jtop-
pen, fuffilänt zouden zyn, om die van
Loemäela en Hatoenoeroe , maar' on-
trnnt, 300 diergelyke koppen uytmaa-
kende, volkomentlyk onder te brengen,
oofc .dat Radja Lwra,'die met zyn on-
derhporige in ooriog teegen die van
Loemäeia en Hatoenoeroe lag, daar toe
bok een bequaam hulpmlddelzoude zyn,
. ep dal by aldien de E. Cdmpf. de zelve
Alfoereefen daar toe laft gaf , hy Tita-
tncten vaft ftelde , dat zy het zelve met
vreugde zouden aanneemen , om haar
gefwbörc vyapden, de Oelifiwa's, alle
inogelyke fchade en afbreuk te doen. 1 Ten tweeden rapporteerde de Orang-
kayja Kalaajßn van Nuniali, op afvra-
,¥ I N G E v a n
ig e , waar ’t van daan quam , datider
-Negery twee Radja ’s had, daar ander»
elke Negery maar een Radja bad, te
weeten Loem’äcla een Radja, genaamd
Latein Eya, en Hatoenoeroe, Latoehc-
mtafoeli , dog , dat.elk der voorfz. 2
Negeryen nog een tweede ftem had, als
Eoemäela, Lfttoebalea , en Hatoenoc-
roe , Latoeloemaerang , en dat deeze
tweede ftemmen 00k de naam van Radja
voerden i ’t geen hy verder? zeide
even eens, te zyn, als op Amboina de.
Radja en Eau yan de Negery Soya,dog
dat de tweede-ftemmen van de Radja?
met afhankelyk waren, maar yderinzyn
00a een abibluit gezag voerde.
Vcrders verklaard hy , dat hy (hoe-
alcya in^vrientfehap ipet de zpjve
yolkcrpo. geleefd y en. uyt djen jhpofdq
een zeer gemeene öinmegang dpr mede
gehad heeft) yan kints gebeente af tot
nutpe^npytgehoord heeft, dat inyporfz,
Negeryen eenigp Speceryboomen yan
Nagelen 9 of ;Npoten x wieiien, verders
gevraagd zynde s of hy ookgehoord , o f
eenige kerinis had, van de ontraoeting,
die Titameten 9 nu ruim een jaargeleedeh,
met de Volkeren dier twee Negeryen gehad
had ,aritwoorde den Radja yan Hatoenoeroe
j genaamd Latoe Loematapoeli9
gehoord te hebben, dat hy tttameten
qualyk hadde bejegend , om dat de ze£
haar Jieden quam, om N^el-bo-
meh ,te exftirperen, en, doordiendezcl-
ye daar niet vielen, hy ook niet begeer-
de, dat hy Titameten in hare Negeryen
quam , alzo daar niets te yerrigten had,
dat hy ook gehoord had, dat de Radja
van Hatoenoeroe , LatoeloernatapocYi,
zoude geftoryen, en zyn ZoonLatoe-
poloea in zyn plaats gekomen zyn , dog
qat hy egter daar van met geen zeeker-
heid konde ipreeken.
Verders om-gehoord zyndp , o f de
Volkeren van Loemäela en Hatoenoeroe
nu k or telin g s w e d e r eenige Moprderyea
en. Strooperyen aa? haar nabuurige Volkeren
hadden gepleegd , had de Orangkaja
van Hatoewe ons ondertuflehen
bengt gedaan, dat, nu ontrent x maan-
den geleedcn , een van zyn onderhoori-
gc door die Alfoereeien was omgebragt
geworden , kön n en de anders geen ge-
pleegde hoftilityten van dia natie ont,
waren.
Hier nu alles verrigt hebbende, ’c
geen ons mogelyk was , wierden ontrent
half zes op de gewoone Zeyn-
fchoot de dreggen weder geligt, en
Ichepten voorts den geheclen nagt
door, tot
Woensdag den 28. Oftober, wanneer
ontrent half elven af en aan de Negerye
Sakman aan boord quam de tot Saway
g«-
I A M B ' O I N A. -2oj
gepofteerde Corp1.:, Jürgen Springveld^ zig hooger op retireerde. Aan land gc-
;Zo ook de Radja van Saway, Orangkaja
Saleman, en de Orangkaja van Roe-
maholat , die met haar nu eerft nieuw
in- %ce gebragte Corcor ons quamen
phtmoeten,. wanneer den Radja vanSa-
?way afgevraagd: wierd, waarom met zyn
.Corcpr pict; eer by de Vloot was geko-
jqien, gelyk die van l»iirabatta ^, .en Ha-
.toewe, gedaan hadden, die daar op ten
gntwoorde diende, dat die van Beft, die
met hem een Corcor moeilen. bemannen,
nu 4 dagen geleden haar Negerye
verlaten hadden,. en bofehwaards in- ge-
ylugt waren j ZQnder dat zy, opnader af-
vragen, ons., eenige dpcpipile redenen van
dat weg-vlugten wiften te geven , gelyk
de Corp1. Springveld, daar, op onder-
yraagt werdende , ook zeide niet de
minlte :recdenen van dat wegylugten te
können geeven, die daar op wel ernfte-
lyk werd vermaan'd , dat deze Negerye,
¡evlugt weefende & „ , ..daar toe nootfakefyke
redenen moeften wefen, en dat hy !
treeden zyndc ,vonden wy Compagnies
vlag aan een ftok gebonden , ip een op
gehaalde praeuw ltaan ,, zynde aan dje
vlaggeftok tot een fchenkagie gebenden
een klyn geyten bokje. met een bös
pinang, en een jonge Clappus. Verders
zagen wy längs den weg verfcheidp
groene takken op gezet , en zelfs van
Gabbe Gabbe , gelyk als boogen ge-
maakt , met groente omvlogten, om ’er
onder door te gaan. In de Negerye gekomen
wefende , vonden wy al weder
geen Inwoonders aldaar , dog de huifen
nog vervuld met haar lieder lmallen
huisraad, waar door wy vait ftelden, dat •
dezelve dorplieden niet ver van,daar
zig onthielden , cn buiten allen twyffel,
zig ’s nagts in hare Negerye begaven.
Deze geleegentheid aldus doorzien zynde
, begaven wy ons weder te rüg., en
zonden niet lang daar naa zes Inlanders
van Bonoa derwaards , om met dezelve
in woonders van Bell te fprecken ,en die
tot afkomen te noodigen , en haar aan
te zeggen , dat, zoo naar eenige onbe-
hoorlykheden waren, aan^edaan , waar
door zy, bevreeft zynde, gevlugt waren
(gelyk wy reeds half ver ltaan hadden
gelchied te zyn). zy maar zouden afkomen
^v^irp1. daar zynde- gefteld , om op alles
■Sgoede agt te geven , die reedenen hem
r gfvolgelyk niet:,onbekend konden .zyn,
en hy derhalven wel voor ¿zig moeft
zien, van door’t verfwygen yan dingen 9
die de E.Compagnie nootiakelyk moeit
weeten., zig niet in ongeval quam te
, om haar klagten te inftitueeren,
llorten, dog op ‘alle deeze vertponin-
gen ble.ef hy Corpi. egter met groote
proteftatien by zyn yporige.,,Negative
perfifteeren , werdende daar op vervol-
gens aan voorfz. Inlandfe hoofden, en
hem Corp1., een ioopje in’ trond"ge-
Tchonken , en qüaTtienyooits des naar
middags ontrent' 2'uürenyoor Cömpag-
nies :Pagger tot'Saway ten j anlcer j al-
waar. wy aan land gekomen zyndp^, njet
5 Ghargies door de' militairen , alhicr
gepoileerd, wierden geialueerd, en door1
den Corp1. verwelkomd , waar naa wy
oi^„hiQlien ^ Qompagnies. Bagger bega-
ven, en aldaar ook door d’Inlindfe groo-
ten deefcs diflfriÄs verwelkorrfd wierden.
Kort naar onz,e aankomft alhier lieten j ftaat weefende adn den CorpE'op te
wy den Marinjo 'der; alhier ömhergele-, brengen de boeten , die hy continueel
gene. Negeryen in de zelve rondom be- | van haar vorderde, genoodzaakt hadden
kend maken .,^dat _.op morgen, ogtent (geweeft , met de vlugt, zig zelven
alhier vergadering zoüdegehouden wor-1 van die fwaare mishandelingen tc ont-
den ,. en dat dernalyen-die geene , die | trekken , en dat zulks niet als vlugten
eenige queren onder mdkandeten'had-¡.moeit aangemerkt worden, maar dat zy
den'v'ter behöörlykEr t-yd y'en: plaatfe, ilieden maar geweeken waren ter tyd en
zouden verfchynen , om haar belangen j wyle U Wel Ed. Hoog. Aghtb., of des
als daain.te brengen. zelft afgevaardigden, aldaar zouden aan-
onder toefegging, dat haar niet quaads
zoude ontmoeten , maar met haar naar
billikheid zoude gehandeld werden.
Teegens den avond de zelve inlanders Klagten
weder te rüg keerende, rapporteerden van
ons, dat zy, een uur gaans van de Nege-
rye af, de zelve Bellers gevonden, met ßeffj0-
haar .gelprooken , en onzc lalt aan haar ver den
belcend gemaakt hadden , die daar op C°jpo-
hadden geantwoord, dat zy niet gevlugt "en
waren uyt eenige quaadwilligheid tee- over’
gens de E. Compagnie, maar dat zy, niet Imam
langer könnende torfchen de onverdrä- ra^a*
gelyke la(teil ,. die haar- door den Corp1.
en Iman Sarajfa wierden opgelegt, nog
bm haar over groote armoeae langer in
Waar na wy ondergeiz. fFillem ¿« gekomen zyn , om haare regtvaardige
Rieu , en Carolus Schuler us , ons met
Comp*. Orembaey na de Negerye Befi
vervoegden ,;otn naa de gelleldheid van
de zelve Negerye te verneemen, alwaar
aangekomen zynde, digt aan Itrand
zagen ee’n mansperfoon met een wit
Badjoe,;die op onze aankoinlt van.ltrand
klagten te inltitueren j weshalven ?y
ook zeiden bereid te zy.nr-,7 en aannamen
tegens ’s anderen daags ’s' morgens aan
de Baleeuw van Saway te verfchynen,
om voor de Hongi-Vergadering hare
klagten te inftitueeren.
3 Naar -welk, ontfangen berigt wy aan
C c i “ land