A M B O N AS O
Laala
door de
1 9 6
« £ taapenyölgde. De Heer de Flaming raad-
de dien Vorft tot de komft van de ver*;
dföHmagt by den Heer ©sí voor Aflahoedi
to blyven, terwyl hy met zyfieh
x : :?äanflag op Laak . Zóu voortéaan , alzööj
"r die geen vorder uitftel lyden Kon.
Den iö September quatnhy voor Laala,
liet de i fchepen vlak vobr ’s vyatids
onzebe-' ^eftíng, eá de Goracorá’s ter zyden de
icgwd. zelve- iiien anker komen:
Mén vond goed den vyand , die voor
gaf na geen verdrag te izullen luifterefly
en zieh liever dood .te willen yegten,
eerft door een beleg wat gedwee te malten.
Men omcingelde dan *r zelve in
een körten tyd , waar op zy eenige uit-
> vallen van binnen deden ; ook quam ’er
cenig volk tot ontzet, van Aflahoedi, dat
al vry ftoüt. op onze werken aanviel, dög
’t wierd van de onzp zoo deftig begroet,
dat dé liift verging om weer te körnen.
Na een beleg van vyf daecn, heeft
men. het beftonnd op den 20 September
met drie Compagnien van ryo man;
maar zy voiiden ’er ook wákker tegen-
i En ver- ftand, Vooral van de Macaflaaren. Crayn
overi Boeta Tocwa , met de zynen zeer verwoed
vegtende,. riCp de önzen toe, dat
zy geen genade begeerden, en geen wonder,
alzoo zy gezien hadden, dat zeke-
ré troep Ambomeeien,met eenwitvaan-
del by den Lieutenant Keller gekomen,
en voor eerft aangenomen, door laft van
den Veldheer dood geilagen was, en dat,
om hen te leeren , dat men met de ZOO
dikwils te vergeefs van oris aangeboden
genade: niét ipotten , nog ziGhiaoeelden
moeft | dat -wy altya, als *t hen irF% hööfif
fphoot, die te verzoeken, klaar irioeften
ftaan om diete. geven.
Zy liepen tot over de middelen toe in
zee, tuflehen en tegen de trompen van
onze musquetten en tuflehen. onze cha-
loepen zeer verwoed in, even als imand,
die. door de fpitsroeden loopt , doch het
was hier om het leVen te doen, gelyk
’er ook maar do dien dans ontfprongen,
om hunne makkers tyding-te brengen,
dat Laala tuflehen 9 c n n uuren fei be-
ftormd, dog eindelyk met groot verlies
van hen door de óñzen veroverd was.
Men vond ’er 3 yzere ftukken, 4 metale
bafleh, 20 musquetten, én-zeer weinig
kogels eh Kruit. '
De vyand had 700 dooden bekomen,
onder welke de: vUile Simatäu^ OrangKaja
van Anin, nevens andre Höofden,
was; Ook wierden ’er wel 400 door de
onze gevangen, alle welke de Heer de
Flaming aan de genen, die zb genomen
hadden , fchonk , dat ons volk grooten
moed gafj behalven dat ’er de Ämböi-
neefen-nogveele, buiten ons weten , öp
de Coracora’s geborgen hadden.
H AE
Dit was een heetlyke overwinning, al* 1654
200.wy hier wernig wölk verloren, en
in geen voorval zoo veöl vyandfeö verflögen,
of zoo vcel gevatigfenen bekomen
hebben.v r ' .
- Na deze verovering quam Koning
Mandarsjab y nevens den Koning van Gi-
lolo, en Prins Calamatta binnen Laala,
en zagen met verwondering, hoegcluk-
kig en dapper dieplaatsdooronzeh-Veld-
heer veroverd was, en wat moeite h y '
met zyne muitcrs.te dempen, hier had,
daar- hy 200 weinig hulp aart toebragt,
flytende zynen tyd met zammelen, alzoo
zyn meeft© volk nög agter, en in
de Xoela’s was: Na dat de Heer deVla~
m'mg nu de pas van Tanoeno wel had
doen iluiten, :cn bezetten , verttok- hy
den 24 September na *t Kafteel, latende
het leger onder den Prefident Gw,: met
laft, om van daar met het leger niet te
fcheiden, voor dat alle de Zagoe-boo*;
men (dat wel een mäand tyd vereifchte)
Zouden verdorven zyn..
De- Koning van- Gilolo, Prins ■'Gild- De He«
matta, en de Gapitein Radja i«^8/#fe,yiaming,
met zyn Compagnie van do
liedenvanBbnoa, Loehoe, en Mampa,ß0|t0&
zouden van hier ihet een fluit na Böfeton
vertrekken, gelyk Koning MtiHdaryak
zieh met het jaeht Amemuiden ook daar
heen begaf, wibn dc ZceVoogd de Fla-
\ming met ’t ichip hfct Zas van Gent, eri
andre vaartuigen, den 2p September ge*
volgt is.
Hy liet het gez^ hier aan den Heer Dejgecr
Gw,, gcvende hem den titel vah Prefident, cosüs
,en quam den 8 Odlobcr op Boeton, ^l^gezag-
waar ook eenige dagen daar aan de Ma*^^er.
lukfe Köningen met hunne -fchepen ver*tJ f ge^"
fchenen.
- Men eifchte van den Koning van Boe- Eifch aaa
ton vooraf allen, die aan het vergietenden’Ko-
van -t Nederlandich bloed fchuldrg wa-g^S7*11
ren , niet tegenftaande h-y met een dög4g°|a^
ter van een aer genen, die ’er.mededecl
aan had, getrouwd'was. Ook dreigde
hem Koning Mandärsjah, ingevalle hy
zulx niet aanftonds deed, dat hy Kdm
van de kroon berooveny en die aan-een
ander geven 20U. ‘ . . -v- ao
i Dit was geen kleerte klem op zynen
ftaatt j maar hier viel niet te dealen, der-
halven zoo beloofde hy daar toe /zyn ui-
terfte beft te zullen doen, -aangezien zy
hier eh daar verftroid, en nu nog bülten
zyn magt waren.:
Tien. Boegile jonken , in de -Rievier
van -Boeton door de onzen gevondeii,
zeiden van hare overheden gezonden ne
zyn, om te zien, of de Koning van Boe^
ton met ons cn met de Molukfe Komre»'
gen in verbintenis was, met vooin$>
men, om Zieh mede-dnder ons te bege-
ven , alzoo zy ’t tfots en geweldd^jg
regee-
P A A - regeren van ded Koning' vah Macaflar
al ladg moede waren. Niet tdgehftäan-
dh dit gezantfehap den Heer de Flätning
ißßx verdagt voor quam , vond hy egte*
goed hen vry geleidö te geven , om te
2ieh, wat daar verder af komen mögt;
daar by voegend§| dat, Zoo zy dit op-
regt meinden y zy aan ons, cp aan- den
a^sjl p .. Koning van Tcrrtate, opregte vrienden
O B Vinden zouden, dog dat dit binnen-twee
maandch gefchieden moeft.
¡EÖf nieü- JHy liet de Mölhkfe Koningertop Boc-
vreKo- töh, om.dat land verder irr ruft te bren-
gqn, en veftrök cfaar op na Macaffiö’,
. ä ‘ om te vernemen, of daar een nietiwe
: VÜobt aangelegd wierd, dog kbn daar
vah geen regt befcheid krygen, öm dat
meil na de dood1 van Crayn Pdt'iftgaloan
bÖzig was hen nieü^en Koning te ma-
ken.
Vlamings Hy vertrök dan van daar na Batavia-,
Jcomft opdaat 'hy den 6 N°vcmber Ä . i?6y4 aan-,
Batavia, gtiäni, met fabpe' van- daar ¿eni'g oritzet
vatf volk te züuen bekönihif
In die tuflehen-tyd Had de Comman»
deur Koos de Reeac van Macaflär bezet
fehouden , doch alzoo nien daar nahöor-
e, dat die Vloot öp Bima verveerdigd
Wierd, vertrok hy ten cerftenderwäards,
om te belettcn , dat zy Van daar na Ambon
, of Banda uitloöpcn mögt.
'tKaffied Na 4c Heer Ffamingü tm^m-
Viftöfiä' boiüa was het een van de voortiaanifte
Ver- Kaffe^ Victbri^,: volP
niciiwd.' voofgaOndc bhftiiit, eh nh dkt meh
alle de boüw-ffioffcn' daar toe eerft beihrd
had, ten dieelen afgebroken', eh ver- iöeiivw%fcf4: * J^rnegoh möfeengän-
fche rye wooningfin längs de Zuid-we-
ft&f gaardyn, drc dle oqgenbük dreigde
in- te ftorten. . . .**“'; a-
Mch wierp -die darr Cerft onder de
voet, holde de zeepunt uit, ohi in de zd^cieh meüwe kruit-kelder te maken,
en vah daar een hegte muur längs de
vöornöemde guardyn te trekkeq, entuf-
fchen beiden deze muuren met aarde op
te virilen, daar van een Wäi, ' 26 Vöhten
¿ itftc maken', en eläers nög, zoo •üvyd
iöi Ypfcift uit xe fpringen, d'at men daar
een andre muur van gebakken ftebn kon
öpixstien', waar op ineif een meuwe rey^
wöoningcn van ttvee verdiepingen boir-'
wen zouj ’t geen zoö aan alle drie
de zyden omioopen, en dan ’t nieuw
hhis van den Heer Landyöogd aah;de
zee-.öf Noord-weftzyde ftaan zotii : ^
De beide zeepufiten Zouden ook mer-
kelyk uitgezetj/eh aan de zee*kant'een
hegte breede barm gemaakt , cn vofeens
zekere kaart, of beftek, alles vöjtoid
Werden, hoewel ’er naderhand nqg ee-
nige verandering, tert deele op beter
bekomene begrippen van (’t werk, ten
dede ook door verwiflcling väö regee-
K ! • N .
ring, op geVallen is. lijji
De Älfoercefen vah Tanocno haddch
de Zyde van Madjira gckoZen, deze zien1*
de,- dat het fluiten van de pas van Ta-
liöeno j en ’t bezetten van de Rivier vah
Cawa, hen belette den zelven ,ofdeMa-
cafläaren, te können hclpen ,quamenvan
zclfs tot ons over, waar door ons leget
aldaar by die pas groote toevocr van lc-
vensmiddelen kreeg.
De Heer de Fläming hield zieh op Ba- ÖeHcci
tavia niet lang öp. Hy bleef ?er pas iy de.vlai
dageneh vertrok den 21 November kc'Jid
i df4 met 4 fchepen , t ealjöot, 4 cha«- hcr-
loepen en Tinggangs, oog met weinigwaardt
földaaten^ weer van Batavia, bekleedeh-
de de vorige weerdigheden, waar mede
hy hogmaals van haat EdelHedeh vercerd
^raSiH
y zond vah Jitpara eeh jaeht voor uit
na Macaflar, öm te vei-hemen-, hoc' de
zaalcen daar ftoffden. Van1 <}ä£t vettfok
hy met de Vloot na Bima , daar Bygectl
fehepen nog V loot, •eh oök deBimähee-
zen ongenegen vond, om tegen ons te
oorlogen, hoewel zy egter met den Koning
van Macaflar in verbond wilden
blyven.
Hier van däan verzeilende, quapi hy
den i‘7 Deccmber op Boeton, by den
Commandeur Roos.
Men had^ volgens ordre, twee veftin-
gen aan de mond van de Rivier van Boe-
ton gelegd ^cn' de eehe ToltÖpMocloct,
dät is, houd den bek, cn dfe andre Dja-
ögan Kata , dat is, kikt nietjgenaamdf.
Hy bevond daar, dat Koning Man- Koning
darsjah, op ’t verzoek der Boetonders, Äali afgc;
Koning Aalt afgezet, den Hhoekom in.zyn zcti
plaats^ils Koning hadden aangeftcld,enon-
zen vriend Laßnoeroe ^ Svel eergezantvan
Kohing Aalt (dien de Boetonders daar na,
na' hem viui alle zyne cieraaden beroofd
te hebben , nog elendig kriften) op val-
fehe berigten aan Mandarsjah gedaan,
geworgd.
Dte Heer de Fläming nam dit alles wel Enver*
hbog öp , en bleef daar over eenigen tydmoor^*
zeer moejelyk op den Koning ; dog dit
had het al weg, en daar was geen verandering
in te brengen , behalven dat öok
de yerbittering der Boetonders tegen Koning
Aalt zdo groot was, dat de Heer
dp Fläming niet al zyn gezag niet belet-
ten kon, dat hy jammerlyk vermoord
wierd.
; Het eenige, dat hy doen kon, was, den
Koning van Ternate zyne onvoorzigtig-
heid in dezen te toonen, hem voor het
toekomende beter leflen te geven, 4it
voor dezen tyd door de vingcrön tezien,
en den nieuw'en Köning door een nicu-
wen eed, öp zekcre artikelen, aan Koning
Mandarsjahn de ’E.Maatfchappy, 1
te verbinden.
B b j Meri