78, B E S C t f f c . Y V I N G E
Soemict van Somi-it, vof Soemiet j dog- de niin-
belehre- fte van de drie in vermögen. Hy onthout
vc%äsi:: P ß ontrent de rjvier Ajer Talla , er
Zyttde kinder- ;
Jojnodkekre-h
Jroipcn.
'Andre
Alfoereefen
fcomt bcweften de bogt van Elipapoe-
teh aan ftrand uit.
Aan deze rivier legt 00k de koning
Van TorriilehÖe 5 en aan de Ooft-zyde
der bogt nog de koningen van Warna,
Lian en meer andere aorpen 5 dog die
ftaan onder den koning van Sahoelau.
, ,,.*t Is een algemeine ziekte-onder deze
volkereli i dat nu en dan de. kinder-
pokken krygen, die dan al fterk onder
hen woedfcn,' eri hen dikwils dwingen,
om zulk een: plaats- (die zy vöor onge-
lukkig. houden ) te verlateri j om welke
reden meh 00k zöö’ net niet bepalenkan,
Vaar deze of gene van die Radja’s nu
leggen , ?alzöo zy om die, eh andre re-
denen, ' zeer licht van plaats veränderen,
Ook zyö deze Radja’s alle drie Oeli«
fiva ’s , en dbödyyahden van de Mooren,
die Oelilima ’s zyn, om welke te too
nen zy ipek eeten 3 gelyk zy ons var
hunne trouw, en genegenheid f en van
hunne I Ve&’itterinig tegen de‘Mooren1,
en Ternataanen, veel doorilekende preu-
ven van dezen äart gegeveET hebben.j
Men heeft na de Ooftkänt van Ceram
nog veel andre Alfoereefen, als die van
Wafoä, MariHöenoe'j agter SepaenTä-
JÜJgJjk milauj ook agter Haja^en deLandftreek
’ Solan Biüäuwer$ maar daar zyn ’er ook
nog v e e la ls agter Cottarpewä en el-
dcrs^ die fiog mcft bekent' zyn ^ gelyk
00k die op' oe N oord-kuft van- Ceram
achter de bogt van Hatoewe zig ont-
hpuden, een yolk zoo wild, datzyooit
metiemant-tot eenig gefjprek hebben
willen körnen, wooncöde meeft op liege
Waringinren andere bomen, hoeda-
hig zy by geflagten, ieder op zulk een
boom, wooncn, om dat de een zelf den
__ andreQ_pnder hen niet vertroud, flaande;
m a lk a n d re n h ie t alleen d o o d , rhäar d e ]
&— e e n d e n a n d re n 00k Wel o p e e te n d e .
Ook heeft men Radja Latea hier on-
trent, en agter in diebogt ’er meer andre;
. Onder den koning van Sahoelau ftaan,
Dorpen volgens het nette opgeven oofc deZe dor-
onder pen: Warmöela of Waramala,zyn Hopft-
den Ko- o f Hofplaats, Catalane (dat wat Noörd-
SaK aftiyker legt) Sawalette,"Liflaloewa,- T a bu,
biäli, Löela-Äle, Waymattaöf Aumat-
ta, twee mylen van EHpapoeteh wat na
het Noord-Oöfteh, Roemäh Ela,. Ha-
toerioekoe, achter Oe wen ^niet verrevan
■ ide laatftgenoemde dorpeny hoewel die
jeigentlyk maar bondgenoten van hem
zyn, en Kole. Ook ftaan onder hem de
koningen van Kohati, Pokoele'j- Rifa-
‘roewa, Tiatoe', Tiwi-Äri, Rifaroewa-
heroe, Kapaja, Kapaja-api-oloh, Roe- 2 mah Ahil,Roemah Sokate, en meer andre.;
jDoiyen Onder den koning van Sifeocloc,
V a n
ftaan deze dorpen, Nuniàli ,* Hatoewa-onder
hoel, ontrent de rivier Sapalewa,, bo-denKo.
ven op ’t gebergte, Hatoepoeteh, Ta rifs V3“
nawa , dat na.’t .ftrand legt, Labialere
dat wat meer na’t Ooften legt, Hoe-
long 5 Payfoekoe, ontrent de rivier
Coas gelegen^, en degrens-paal vanLis-
fepeloe in ’t Ooften, KaiHaydaar ontrent
aan die zelve rivier, ; dog wat rlandwaart
in , Noekohay , eertyts een Gampon
van Maloan ,• onder Radja Somiet beho-
rende, Erielai, Latoepeloe y Loema Eloe,
of Loéma Eli, Loema Batal, -Koroloe-
we , of Sifeoeloe , deTiòf-plaats des
konings y Okkoet, o£ Maflaleoe, Sala-
wane , Oleiberi (onder Ràdjà
kleen Oeleloeli (onderTerinoeroe) Mac-
canobal-, Wanoeela, en Hatoe # .wel-*
ke drie laatfte Mäckahala gcnaamt werden
y ftaande onder een byzonderen koning
, Hoekoe/,; Sapon Sojaftbe 3 ' dat
dopr de Oelilima 's tal voor1 lange tyd gè-
dwongen is na ßoelong en Loemahelo,
daar zy hdch woonen-, te vlagten. ■
t 1 Ook ftaat onder hem (immers zòo hy
voorgeeft) het ganfch gefpanfchap vari
TanPeno; ' m ■
Onder Radja Somiet (of Sohomi-it) porDe. I
ftaan deze dorpen j Sotnietr (daarhy, zieh ¿nder |
onthoud) Carioe,. Maiala, Seroewolo, deriKo^ I
Niwel Tetoe , Watoewi , leggende I
alle twee dagreizen:van Ajef Talla’ä fi- emict,|
vier , Silienäroe,- Amacoewa, Noefla-
tehöe’y én Tomaleloe y dat twee mylen vari
ftiand äf legt. • . . j •; :
Iri öüde tyde plagten ’erdrie Kapiteins Welctt I
Zyn9diè,even als dciè drie komngén, d r i e■
volftrekt over al de Alfoereefen heerfch-=fÀteÌDS 1 - ' • - v , v n hier, f
Dé esrfte Kapiteln op ¿e Weft-honk
wSs Mäb&ejt, de voomaamilc van allen.
Deß woonde op LilTeali, aan d’Ajer
Tallaj eh gebood òver de ganfehe land-
ftreek'Tallalalc,dat ia,binnen de Talla,
kn längs de .zeekant, ftrekt zig-zyn ge-
bied J |van Càybdba töt Elipapoieteh.
Mani j en der Alfberédèn Haffia uit;
van welke landftreek , Talchata ge-
naamt, Caybobo ’t-hooft was;.' en in
die fyä ftetat ‘Radja Somiet maar ? als een
fènieen koning-, nei'ens de andere on-
erhem. - 1.
Dife Mahereß vergadefde al de Al-
fbereefen van die ftreek, ;als' men oorio-
gerimoeft, op de groote Para», of Sanili,
aan de Ajer Talla. ;.3v*
Detweede Kapitein was Mmoemetni
(dar i? de fiuarte Vogel) die Zig op Ha-
toewaèl ónthielt, niet verrevan de groote
rivier Sapalewa, aen Geramj Noord-
kant. Van deie vergadering was de koning
Vani Nuniali h'et h ooften de land-
ftreck , onder defen Kapitein flaande,
ftrektè zig van den höek van Tänoeno
tot aan Rocmala, en Hat oenocroe, en landewaart
Dorpen
onder
ìr : A M B
dewaart in tot aan Hoeway/Mak-kahala,
en belefoeli j eri onder defen Kapitein
was Radja Siféóeloe (die nu een van de'
magtigfte is) ook maar een kleen ko-
ninkje, zonder eenig. geloof, dat is nog
Héidens, nog Moprfch , gelyk hy oòì?
riog is.
De derde Kapitein was Taepafauw,
die in ’t dorp Spie woonde. Het hoóft'
Van zyne vergadering was Jaenoeloè,cn
zyn gebied ftrekte van ’t Oeli vari La'à- 1S tot-aan-de rivier-Goli Goli, verga-
derende zyne Alfoereeièn aan de rlviér
Eri, die benoorden het dorp Goli Goli
uitkomt.
leder van deie Kapitfcinen wifty wat
dorpen tot-' zyne Landftreke, en vergài
déring behoord^ij ' • -
' ■ ‘ ■Makoerèjffiy die by Ajer Talla vergà-
derde , had onder -zich _ deiè dor.p.én'i;
Kapitein Rifleari, ofLiileali, Caybobo,. Kayrà-
^-’oe' toe, Watoewi.j^Si^naroe-, Maiala:, Sò-r
miet, Seroewòlo, Amakowa y. Nòeller
lehoe, Tòmilehoe (wei nahft, aan ttrand,
dog nog wel twee my.lenJande>3&àart, in
leggende) Mani, Afta, Kalioe of Kari-
h oc, Elipapoeteh,: Latoe, Hoewalòy,
Roemaicay, TiHoelale ,r Kamarien p Sé-r
• roewsawàny Painoefl&y en Hatoefoa.
O nd«^ '. Ondp.r5 MnnoBmten ;, die aaa den
Manoe- ftroom Sapalewa zig onthielt, ftonden
meten; defe dofpen, Nuniali y Hatoewaly. (een
kleen dorp j e aan A jet Talla) NaccaEla,
Hatoepoeteh, grootr. Oelefòeri ( waar
o ver pen Radja' hderfehc) kleeri Oeleioer
ri, Labiali, Tanawa-, Hoelo'ng, Kas-
fia,- Eri’ela, Noekohayy;Siremal'a,Maloan,
Paffinaroe , Hatoenoeroe ,. ;Roe-
mah Eia, Macpahale. ' ( dat uit drie' dorpen.
beftaat) Hoéko (datiuit tw.ee dor-
pen beftaat ) _ behalven nog eenige and re
kleene dorpen. ' _ :
En onder4 ^ nc^er Kapitein : Tbepafau, die zig in
Toepa- <t gebied van TanaenOQphidt, ftonden
lauw. deze. dorpen r Tanoenp y (onder Jauoéloe
als. hobft)' Sole :(een .kleene Negry aan
de rivier Eri ,< dewerblyf-plaats, van. dezeri
Kapitein) Poppeloewe, Pinoe So-
moenin , Lackamay., Laflalehoe , Ke-
ling, Pianape, Wayikmoe, en alle de
land-dorpen onder La'àla ftaande tot
Hoelong en Tàbinolo, op kleen Ceram
toe. ‘ . i
0ok ; leggen ’er van Caybobo na ’t
Noord-Ooften nog eenige dorpeny àls
Hoekoe, en meer andre , die onder geen
van déze drie Kapiteins ftonden, eri die
Radja Sehoelau volgen y hoèwel Radja
Sìfeoeloe de zelve als onder hembehòren-
de, opgegeven heeft, gelyk hy ook
Rifleari zegt onder hem te hooren y en
nog ,andre dorpen , die eertyts onder
Kapitein Macoerejji. ftonden.
Onder de Oelilima’s heeft men de koningen
van . Watamanoc , Latea, Soc-,
O I , .Ni A. 79
ijEla, Horale , Koeloetaie , Makehoe-
noc, Siri, Hafqepa-Eti, Roemah. Pe-
’loe, Nakane.-, en Roemah Weaa. ~
ln de oudtte tyden der E. Maatfchap-
b y , plagten wy van defe Alfoereefen
niet te weten ,. dög onder de Heeren
Philip Lucafä, en Artus -Gyjjfels -is Radja
ISahoelau) en Radja Sometr. tot onsaf-
•gekoipen 9 die ons toen- goeden dienft
deeden, en daar tegen weer-groote wel-
daden genooten, die ook gedicnt-heb-:
ben, om hea groot aenzien onder alle
¡de Alfoereefche koningen,, en zulken
!krak aap ’t gezag van deze kapiteins te
gevön ('die ¿jr by de“ minfteyoorvallcri.
met de magt van den Laridvoogt;, hun-;
ne vriend, dreigden) dat zy zeaert meer
en meer hun magt verloren, en met
fmerte- gezien hebben, dat defe. drieko'
ningen ^oömagtig geworden zyn, als
zy hedendaägs_ beyonden worden.
Niet weinig heeft daar toe geholpen,
dat Radja Sahoelau, ten bewyze, dat
hy onze bontgenoot was , een zilver
wapen van de E. Maatfchappy, Radja
Somiet een Rotang meteenzilvereknop,
en Radja Sifeoeloe een Ebbenhouten.ftoel
kreeg.
Wanneer nu deie koningen op zekere:
tyt geich.il over den rang kregen, zoo
bragten zy , om te weten, wie .de op-
perfte was, ieder zynbewys van wegen
de E. Maatfchappy voor qeu dagj dog
de twee, ziende dat Radja SahoeJau het
zegel der E. Ma&t£chapj)y of immers
zulk eeh wäpeh Voerde, tzoo gaven zy
hem aanftonts den rang oordeelende
dat hy als groot Zegel-be^vaarder der E.
Maatfchappy, de eerfte van hun allen
was, en dat hy, die dit wapen bezat,
boven die gene, die maar den ftoelenrotang
hadden-, behoorde aangemerkt, en
ge-cerbied te werden.
Schoon nu deze drie.. koningen zoo
hoög in magt,; boyen die drie kapiteins
geftegen 7.yn,'gfebruiken zy dezelveeg-
ter nog als hunne kapiteäns, om die drie
groote vergaderingen, ieder aan zyn rivier,.
te beieggen.
Om myne nieusgierigheit ontrent het
leggen, en ftrekken van de dorpen de-
zer Alfoereefche koningen, in opzicht van
de ftrand-dorpen, te voldoen, heeft my
zeker ervaren: Gerammer , dezelve zoo
als zy nu leggen, in dit Tafereel, met
de ftrand-dorpen der Zuid-zyde aan de
eene, en de Alfoereefche dorpen aan de
andre kant, zoo .als die Van Sole beginnen,
aangewefen.
Alfoereefe dorpen aan de Zuidzyde.
De ftrand-dorpen.
Popoloewc of Pop- Sellor of het meir,alpcloy^
zo ’er geen dorp is.
Lakamay
Onder
wat
Land- .
voógden.
inen;
de Alfoe-
.re'efen
eerßbb- ®
■gonte
kennen.
Waar
door
hunne
keeornfitn ogpe-n
gekomen
zyn.
Merkte-
kenen
van Radia
Sahoelau,
Radja
Somiet*
alsonfe
bontge-
noten,
als ook
vanRadja
Sifeoeloe.
Wie van
hen de
voonang
heeft.
Alfoere-
fche dor-
penaan