$Éf B E S-X Ä f T I K G
hun**1 l6??*5 “ UH J | I , , w uS® I? 61-1 ’r» . ho—e v■ ewev»l aD»owggtWe,ri as fzr»y'
P?gto»w'“ »peöj en-bok hoc veele der zelve
brko)|f rceds huwbaar zyn.
km* caX. *e®Sen buyten °P ecn beilcdcn-
ataak van bun huys, dar pas boven de
itoep is , zoo veei aarde roode langwer*
pig-ronde portcir , als zy Dogters heb»
Ben ,■van welke zy die der huwbare
mec de opening na buyten, en die der'
npg niet huwbare met de opening na
en"60 I Ca h0t a2terfte Töor > leg
Hub gt- Indien een V r o u w z ie t , da t z y z e l f
draails g e en k .n d ’ren k r y g t ,la a t z y w e le e n v a n
>vtn,on-reanar ” ' y en, ’ door haar inan b e fw a ilg e -
vrugt- r- ? P ®aiü' i c h o o t , o f (na de w y -
baarzyn.Ie de r o u d en , w a a r van Wy G e n . ?o:
< l l Van^ lezefi) baäitm, en
neemt dat kind voor’t hare aäö j hoeda-
nxg iirmyn tyd de vröuw van den ChihSbe
^ 60 öeer jM^Sf gedaart
Ä Antr hcfhebbersvanTabakj
ern™gee-n , ,S f t ' ? ndrie d zaya rk,ot0neu cgne mkrKyngeelny,k ioSö*
vaailyfce Jen die uyc een lange koperc pyt>, cn
Vedto rf°e“ mwr een trek oftwee
vechtem. daar af, en eeten ’er dan eenPinango«;
¿ y können zo uureö iahg by mallfSdef
en keuvelen , dat ook iömtyds over“
beufelingen wel eens öp eenig göidhil
uytdraeidj waarover Äy dan tfen ßliMfe-
Keiyj gefchreeuw können nfäkeö, zön.
der dat er ictmeer opvölgd 3 dögindien
net verdergaat, zod artig, däezyhöüdge-
.mera werden , zynzy nietgewoon öiet
mefien , degens, Kriflen, piftöoletf, öfiet
diergelyfc, te vegteft, maar zy brengetr
malkander, die maar eerftkan, gemeeae-
jyfc een of twee {lagen of ftoöten endet
de kotte ribben, met een volle vuyft zo
werk töe, dat hy, die denflagofftoot ge
kregen heeft, ten eerften bloetf ibüwtI
«1 zo hy dat niet en befterft, ten min-
ften zeer lang, daar aän quynen gäät j
waar over zy dikwils in handen van den
riicaal geräken, en fware boete moeteü-
geven, of,na bevinding van faken.noe
ftrenger geftraft werden.
Onder de Rcgeering van den Heer
■LandVoögd Padbrugge böod hem zekere
Chineelche Weduwe voor ’t leven van
haaren foon, die fig op diergelyken vry- - ? , ldiS gemaafct kad, 2o veel goud 5 als hy fwaar woeg 5 dog zy wietd
afgeweefen, en haar Soon onthalft.
SN °hm Ik hebbe > * * zf ^ jonge
m't jaar °Stcr^ ’ tegen dat zy beginnen groot
vöotde te werden, opfluyten, die daar na niet
ionge ^ mögen op de ftraat komen} dog daar
tersom ’,s ” ne “ ’c jaar> Wanneer zy alle,
buyten s ky Uchte maan (dog onder het
ftitiogtn gdeyde van ycel oude en befadiede
komm yrouwcn) uytgaan, en zig naar buyten
na de thuynen van haare ouders, en
Xk A N
v r ien d en , b e g e v e n , « a daar w a t rad ys ,
een hoen-, o f w e l een ander v-rugvie
om w e l ftaans w i l uyt te 'ro o v e ir , f^ e!
rende d u s b ie r en' d a a r , dien n a g t , 'als'
n e g ie r e en u y tg eb rok en e ' f a l v e ? ' ^
den w e g , en dan f tio e te a 'z y w e e r y0f r
• * y m m hofc- ®e«sa. M M 'n o em en
2y Malam Ba rampa s, da t ik, d t f fR b o f -
I™ K-dedaa tile d b g van-haar
n ieuw e Jaar o i op d e n a g t , zo als de
v o l l e m a a ab d g tn t. •
Behalven ■defeis.'ertnogeeb. ändert,
dag, dienftay byaa de» zelven naam ge^ feS0*'
d“n \1 °o AAuguu^fti korht; Maar diedas is-^elw
v a n een g e b e e t andere u y tw e r k in g , al s £ ' * -
.^ndeeen epöffering jaariyks-^h'lekei^^no"'
riSjften* ft de Zielen dfflr1 afgeftorte-
Ä did
Han- Koepang Orang Glap,
g eW d e r d u y flt te i-
ot onbekendfe- JLiedfeii tie Töven
die j . ' “ I M B i C1*>eeren,
den e ^ „ ^ eraÖ ’ ' no8 ' niMWen h ad-
» m i f T ’ en wel nytdrafckelyk
gemaiktyomHuaneziefeb da fiumdeod.
S l rate! : ii dat geld, eens ’s jaare
h«rf « ontbaalcn ;• makende een
hooßi-femiBe van 4000 of yooo gultf
welke een van de hoofden dezer Natie
ddodig heeft, of niet , te -
gin cen fwaren mtreft moet aannemen ,
“ ^aa^ d* d p dien'dag.een pmchtig
W f Otfttji' buytfcri’tKatteel
5 ö f -W 0fiidtiMiv
n e iL -f ddd sjbort van eenTempylc-
°utfcn huys rot hun dfeiift
iT e S S een l" *0“ • *tet höo-
8® Stellagie, r i ftaken Iang, en vier
ftaaken breed , ¡der twee feppen: van
een gemaakt m waar op em groo-
te memgte van fpys gefchikt is , by
weme men- niet zonder ladder körnen
¿ & M 1707. den,z.
ä] V Z ; ' d?n 3°- Augufti, en difging
toc, V'oor af .wierd ’er zeer Serk
op eeh Gong, efi Tifli , geklbpt, om
ir iv 'w r f r vefgaderen; Waar na- aller-
twce CHineefen , met
zeer tätige rokken met lange witte zy-
van hokjens biaauwe zy-
°7 S# lcaP? ’s » gemaakt, en mit
feldfäflie fwarte bonetten op hun hoofd,
die 1k geloove twee Prieftcn geweeft tc
Toen wiehd ’et ten tWeedemaaf op
Gong eti Tift geHöpt. Daar na qua-
men deze voor een- kleene verlakte, of
gevemiffie Tafel met alleriey fpyfe, eea
Joode of tmneTrek-pot, zesThee-kop-
Jens en fchoteltjens, een konfyt-bakie
met Confyt, met wat Wierook ’er ne-
vdhs, eil }ö i 40 ryskens ’er by , al ’t
wcl-
A M B O
wellte op die tafel ter zyden die grootei
ftellagie op een groötc mat^ftond , en
daar op eenige Alcatyven, o f T ap y teq,
op Welke zy ettelyke maalen Sombay-
den, 'buigende z ig eerft zeer diep met
hün Lighaamen 3 dog naderhand öok
knielende tot dtie-viermaalen to e , en
de hoofden iderj-eyze tot op degrond ,
het zy ter eere van hunne G od en , b f
Van de zielen dezer overledenen , ne-
derbui^ende.
- Daar rta riep een van hen eeqige
reifen verfcheide Perfoonen, tot zes in
getal (hoewel ’er maar v y f verfchee-
nen) by hun namen op.
Deze opgeroepene waren de voor-
flaamfte Perfoonen, zo als z y malkan-
deren -in rang volgden , als-, d eCapi-
teyn S tth io n g k o , L im K e k o -, Q u é S e k ö ,
cn iheer andere , wiérnaamen my nü
niet tc binnen ichieten. Sy waren alle
óp zyn beft gekleed, hebbende zeer wy-
de blauwe Damafte o f Zyde - Rokken
äan , en fwarte lange agter fpits toelo-
pende Mutfen o f Bonnetten op ’t
hoofd. In ’ t jaar 1708. waren ’er a g t,;
die z ig alle gelyk bogen. De ze deaeri
ider bylonder dézelve Ceremonien, e-i
ven als die Pricfters, voor deze’ tafel en
fpyfe f dog waren vry langer hier me-
de b efig, en dat w el op eenige k ö r te ,
en eveneens luydende woorden der Pne-
fte rs , waar van de een A i ^ zeer lang ,
en temende, gefegt hebbende op hun
fenielen, de andere by hün opftaan,
•even zo temende, l e n zeide. Wa at op
weder fterk op de T ifa en Gong gé-
klopt wierd j en kregen zy toen idér twee
ontftokeri ryskens reukwerk.
O o k fchonk een dezer Pricfters wat
Arak u^t die Tinne Trek -p ot in een
k o p je , dronk dat, fchonk ’er weer wat
i n , cn g a f het den Capiteyn der C h i-
neefen, die ’t w e l äan de mond b rä g t,
d o g dronk ’er niet a f , eh goot het op
de grond uyt.
N a dat z y nú zo veelé reyfen ookaän
den andren met bukken, opryfen, knie1-
len en weer opryfen, ’t een na ’t ander,
w e l een half uür äaneen voor dat eerfte
-Tafeltje bezig geweeft hadden 3 zö kniel-
de de Prlefter ter linkerhand, en las een
menigte van Chineefche naamen , wel
een half uur aaneen, o p , waarfchynelyk
die der verftorvene zielen , gedüurende
welk opleefen die v y f aanfienelyke
perfoonen, weer op den grond neder-
knielende, met hunne hoofden tegen de
aarde gebogen b’.even leggen 3 ' eri'fton
den na dit leien weer een weinig op.
Daar na wierd deMät voor eeri ander
diergelyk Tafe ltje met fpys , vlak voor
die groote ftellagie ftaande,- getrokken,
voor welke weder alle die voörnoeüade
Ceremonien gepleegd wierden.
I I . Dccl.
K o r t .’er op wierden veel fchoonc
vuurballen, vuurpylenj en diergelyke,
die als heldre maanen op de Zee vielen,
en daar nog lang brandden, nevens andre
fchoone Konftvieren aaneefteken , en
ook zefer veel verguld papicr, en eenige
groote papiere vogels, met manden vol
gelyk verbrand 3 dienende om alle die
zielen te gelyk ten hemcl te voeren.
D it nu gedaan zynd e, wierd eerft de
fpys van de kleene T a fe ls ,en naderhand
ook al de fpys op de hooge ftellagie,
zynde wel 76 4 80 fchotels, door de
Hollandfe Matfoofen , die ’er zoiider
ladder met ter haäft wiften op te ^lauteren
, in een oogenblik weggeröofd,
zonder dat ’er een Chinefes a f proefdp,,
onder andre ftond ’er op de kleene/afel
een groote Verkens-kop , waar in v y f
filvere ducatons, en een andre, waar in
’er drie waren.
Daar waren ook vier .groote, Chineefche
Papiere Länteerns op de vier hoe-
ken dezer ftellagie, om wel te können
zien , en hier en daar tuflehen beiden
ook lichten , en veel k'eerfen ee- '
plÄ tft. %
’t Wa s ’er yol Chineefen , Cltinee-
fehe w y v en , cn gemeene liedep' , , paaar
men zag ’er niet boven 8 o f 9 Europ
e e r s , d ie ’er met my tepaard na toe
gereden waren.
N a het zeggen der Chineefen, hadden
de zielen , welker naamen daar op ge-
rbepen w ä ren ,'d e kragt en *t raerg üyt
dit eeten. al Voor ä f ’er üyt- o f ingeio-
gen , en de Matroofen niet anders,
äls de b lo o te , fchors daar vari , lon-
der dat ’er eenige kragt in overgebleven
w a s , bekomen 3 dog z y hier over g e-
vraagd, zeiden, dat de Chineefen g ek
waren, zoo zy dat gelpofden , vermits
hen die fpys even zo kragtig enheerlyk,
als o y t te vboren, gefmaalct had.;
D e Chineefen zyn gewoon, zo op ons. Senden
äls op hün nfeüw"Jaar , veel gcicHenken Gefchen-
aan den Landvoogd , Opperkoppman, ken °P
voor al ook aan den Fiicaal, en andre
Holländers , te zeriden , die wel ju y ft Nieuwe
niet na behooren vergolden 3 maar'waäi'Jaaraan
tegen hen door eenigen weer zulke dien- f 16 Gr00’
ften gedaan werden, die dat zeer w e lten*
können'ophalen.
Hun Nieuw Jaar begind met het
eerfte quartier maans in Februari , en
duurt 8 dagen , o f een week , en is in
dien nagt van den agtften dag ;, ten i z
uuren, als wanrteer zy vervaarl.yk.op hunne
bekkens.. kloppen , en lin g e p , ten
eynde. De bereidfelen tot hun Speelen
op dien tyd beginnen z y ai vande£Jieu-
we Maan a f d o g het '(pccjeh z e lf begind
eerft mec het quartier Maans. V
Geduriende hun N icüw jaar loopen
de kinderen met veel peerden, tamboers,
L i Cora