3 6 A M B O
dii met I Tsjap van V Kafteel, en met
my# fiaaW) ende de warnen y of merken der
QrangKaja’s van de tugry, tòt teeken van
mf&én eed, onderteekend. Àmen.
Vari deze Atte zyn twee eènsluidendé
gemaakt, de eene voor den Gouverneur
v4o ’t Kafteel in Amboina| en de andre
voor de ne'gry Roemakay.
Gefclueven in *t Kafteel m Amboina op
dòn ¿2.6 Apri) '
p f j l p Ihamahoe, die Zieh, ge~
lyk wy gezieii hebben, zoo Wakker te-
gèn de Poitugeefen yerweert hadden |
Beben de zaalqsn noch zeer in ’t wild 3 ja
zclf Qntzsjgen zy .zjch niet op die van
Roeton, ffaande onder ’t Kafteel Vièto-
na, en ngaft aan Hoetoemoeri gelegen 4
te roóvèn jderhalven vond de Heer Hout±
man, aangezien' die van Ihamahoe zieh
noch aan ons niet verbonden, npg zieh
ònder onze gehoorzaamheid gefteld hadden,
Houtman
verplaattt
die van
Hoetoe-
moeriaan
’t Kafteel.
Enver-
trekt na
fes jaaren
regeerens,
met eeni-
geAm-
goed , che-van Hoetoemoeri 3 die
met ben t’zjunen dpdeq, en denbuit deel-
dpn,, yan hunne negry te lichten I en aan
ljet Kafteel te pkatfen, däar ?y 00k ee-
uige jaareri in de Chineeiche ftraat hun
verblyf zoo lang Houtman hier was, ge-
had hebben j Hoch, ria zyn vertrek, zyn
zy alleqskens weer na de oudeplaats ge-
keerd, om dat door zyn navolger zoo
naeuw bp hen niet gelet wierd.
Na dat nu deze Heer deze Land-
Voogdy fes jaären tot A. 1611 zeer loffe-
lyk waargenoinen had, zpo is hy door
een ander. vervangen 5 en ondcrttiflbhen
na ’t Vaderl^d yerprpkken , verfcheide
Amboined^he jongelìngén .met zig ner
N S C H E
mende, die na hun yrederkering totboineefca
fchoolmeefters gebruikt zyn. Onder de- na 1 Va-
ze is eenen Laurens fenoek van Noeflani- derIani
vel geweeft, die onder den Landyoogd
Huftaart nog geleeft heeft.
Eer ik van dezen Heer Houtman af- Aanmer-
fcheide, moet ik hier by voegen, dat jk if"2 ovcr
uit de eerfte reizen, van Zeeland na Ooft-
Indien ondemomen, eenen Frederjk Hout- r’
man ontmoet, die A. 1 f pp op eqn van
de z Ichepen van de Heer Moucheron de
Leeuw en de Leeuwin, als Capfteinuit-
gevaren , op Atsjien gekomen, en al-
daar gevangen genomen is. Hy quam
den 31 December 1600 van Pedtr by
Capitein Van Gaarden aan boord vlugten,
maakte zyn- vlucht aan den Koning van
Atsjien bekend, die hem, en, drie van
zyne medegevluchte makkerfc ; hunne
vryhdd met den mond gaf3 doch als hy
na buiten ging, wierd hy (niet zonder
laft van dien Koning) door den Sjahban-
dar van Pedir gebonden, en weer na dat
ryk op Sumatra, onder dezen zehrenKo-
hing itaande j gevoerd. Van Caardenvzx*
zogt wel om zyne vryheidj doch.inen
zey,dat hy om eenige koftelyke ringen,
criiTen, enz. die vermift wierden , ver-
voera Väs, bljrvende na- van Gaarden's
vertrek daar 1601 den zz Jan.- noch gevangen
zitten. Terwyl deze Houtman
öp Pedir, gevangen zatj heeft hy verfcheide
fraeje Aftronomifche aanmerkin-
gen gemaakt, en verfcheide bqvorens on-
. bekende fterren daar ontrent ontdekt% ’t
geeri jhy ppk naderband in druk uitseee-
ven heeft. *
V I E R D E H O O Ï D S T ü K,
. Caipar Janflbön A . 1611 tweede Landvoogd hier. Onder melken weinig voorviei.
De jonge. Vnnfzjçn door Matelief medegenmen, komen weer hier. Bafli Frangi’s dood 't
Sabadyn. zy» vervanger. Pie de Engelfchen van Loehoe na Cambello doet ver-
huizen. Die ^ m ^ Leffidiers, de contra&en niet nakomende^ daar toe gedwongen
•wierden door de Heer Reynft, tuaar op ¿Engelfchen Amboina w rto». Ridjahs;4 r-
keerd verhaal hier af. Bipkwerd A. iö.if der de Landvoogd. VeNre verrichüng vati
de Heer Reynft, D. Wiltens hier eerfte Predikant. Van den Broek hier. De Heer
' Read vervangt den overleden Heer Reynft ah Opperlandvoogd van Indien A . 161 f .
Bloks dapperbeid tegen'de Spaanfchen. Steld dert eerfte Landraad ;». Oproer hier uit
onder de Grooten ont ft aan, Blok gaat A. 1618 a fen ftie r fA . 161p. Coeri fùrdé
Ppperlandvoogd. r Van Speult vierde Landvoogd hier A. 1618. Des zelfs hoeda*
nigbeden. Hy herfteld de zaaken hier. Goude Zegel-ringen en Hoedbanden, door hem
uitgedeeld. D. Dankerts bjert Van Speult brengt die van Hoetoemoeri ondet zÿn ge-•
weld. Doet de ïiongi-tQçht... Belet die van Bonoa, Kelang en Affahoèdi, hun men-
fchen-rooven. H Contract met ben \ 608 gemaakt. Van Speults verdre verriebtihgen.
Coen’s komft 161p.hier. Van Speult^. i6ip volftrekt Landvoogd ent. En Raad
van Indien gerdaakt. Prys. op de nagelen A. i6zo gefteid. Houtmanf komft hier; Ver-
nieuwing; j vaft 't cpntraä: met die van Hitoe A. 1620. HidàjatV im ß bief. Dig
f ^ i yn v(r^ K D*s* elfs aard 5 en hoedanigheden. Van-Speult en hyi veroveren
Lmabatta. Frede met de Engelfen. Ambonfche Princen mede »« Holland gezonden.
Coen 1621 hier weder verfcheenen. Engelfchen hier weer geplaatft. Coen keert %.e-
genpralende uit Banda.'/ Moept hier alle de hoof den byeen. Verrichting van zyn Edelheid
in die wergadering. Coeril vertrek na Batavia. -Van Sperilts verdre verriehtingen op
R e -
■T* ...... : A r; A N . ' -%7
-Rehbeifioni. Gaatra&met die van Leilidi A. ifoj'. Ats 00k dat met die •ban Mai-
‘ ¿¿pa im.'aangegaan.^'&rpcnitier pyfde Opperlahdyoogd A . i6i j. Moejelykbedeh
tujfehen de Ehgellen en ons, bier voorgevallen* Aahmtrkingen daar othr :: Wat ledeh
Idbar over -na V Vaderland gezonden zyn, en 'eY over getelen hebben. ConxxaSt van de
fleer van Speult met die van Geram-Laoer* • Keffing, Goram^ Goeli Goelij Oe-
i rong , ¡¡p A . 1624. Hy plant xen calapptiS'bofeh agter Mardheykai Hidajat’s dpodj
¿fa« Leliato verving. . fUekenbuis A . i6z$ door van Speult gebouwd.j Eerfte Chinee“
, ;i^ bier.. Leliato’s Jkgt gedrag. £ Van Speult roeit de- nagelbojnren op kleen Ceram nit.
fffaat van deze Jngezetenen daar door tegen ons verwekt'. Van Speult geeft erf-brieveh
aan V Kafteel uit. Verfchil der erven nu, en fe v'oren. Zeker veld dan die vanSoyp.
en Noeflapivel by hem uitgegeveny dog door PaAbmgge-weer ingetrokken. Van SpeuIti
vertrek, en zyne gpfibenken aan deri ‘Inlander.
Cafpar
A dfen Hefer HoutmaHiiCdfpar 1
, Janffoon,
N!fanjfoon i(dien Ridjaliyftocfnnes
h.i6ir.
Prins in zyn 21 Alkitia
tweede
noemt) Landvoogd geworden.
Land- jDeze Heer was bövo-
hia. ^rens Oppetkoopman op het {chip Atn-
fterdam gewdeftj en door den Zeevoogd
Matelief-.y na dat hy van voor Malacca
"/ ontrent Queda gekomen was in November
1606 aan dien Koning alsgezant
gezonden, zonder dat ik hem in die
tuflehentyd ergenä ontmoet heb.
Onder l l l was de tweede in rang | en Zyfte
welke Gr regeering liam A. 1611 - aanvang. Die
weinig .Vier, en niet drie jaaren (gelyk Ridjali
ioorvid. in die zelve 21 Alkitia zegt) geduert
n i ^ i
’ In zyrieri tyd zyn weinig zaaken van
belang verhandelt, of^ zoo zy al voor-
gevkllen zyn, zoo is .’er. zulke Hfette' aaii-
teekening niet vari lgehcniden , ■<’ 6Ä dät
. inen toen in die eerfte tyderi zieh meeft
- inet den kopphandel bemoeide, erinoch
geen nette Secretary had.
Öejonge Onder dezen Heer quam Halaene, rie-
* vens a°dre Ainböineie PrincenJ door-
tSme- Heer Matelief mede. genomen, weder'
degeno- in Ämboina, dewelke ..door den eerften
men,ko- Oppciiandv.oogd van Indien j- den Heer
mente Pjetep_ Botb 3 by> zyne uittoeht Ä.; r6 ioj
Weer in Indien gebrä^: waren,
Italfi Ontrent deze tyd is 00k de Tema-
Franggis täanfehe Kimblaha,/Baß Franggi f over£
dood; en le^en ,en in zynj)laats Sabbddyn, dezooh
»»badyn vxn Djoemali.) een zbons Zoon van den
langer!" Groöt^i 'Roebopongi y-gevölgt.
. P it was een man, van een zeer vre-
deüevenden aard en imborft^die met on-
zen Landvoogd en alle de Nederlanders,*
in een goed verftand geleefd, en in alle
vöorvallen getoond heeft een man van
zyn wöord, en een zeer naaukeurigjbp-
volger van de eontraiben te zyn f niet
WiHende, dat irien de nagelen aan imand
anders,dan aan-onze Maatfchappy^leve-
ren zoUi
, Die de Öm dipnu te beter werkftellig te rna-
- kenj heeft hy 00k : de Engelfchen ,- die
S S o ? ^ot ^ tyd dp Loehoe gewoont hadden,
¿aCäm- geboden te vertfekkens/die daar op na
bello doet Cambello, daar inen hen aanhaalde, ver-
yerhui- huift. zyn , alzoo die van Leilidi enCambello
noch äl met die verkfeerde géda^-
ten beZfet wareu^ dat zy niet ónderTei^.
nate, eh als een vrye regeering, onder
niemand ftondén ^ zonder eens aan te
merken iwaar toe zy zieh By *t Contta^ ,, | \
Ai 160p. in Aiiguftüs tíiét denZéevóogd
Hoen en deqLapdvriOgd/fö^/^»^yer-
bonde hadden.'
De Heer Jafpär JanJfoonf .^eHótht Die n^
hen eerft ¿net vnendelykheid ae coritrac-
ten na te komerti én geen vféétrideiin- diers''«i¿
gen, wie ’t 00k zyn mogten, totñadeél contracr
van onze Natie, en koophmidel , aan te ten niet
houden, doch zy wilden Hier na in f| nakP“ ',
minften niet luifteren. mende.
Dit fchokté met Horten fen fto'oten in
die eerfte tyden .nog tal voort / Zonder
dat men dit yqoreerft, alzoo de magt
nog zeer verfpreid was 9> bCletten koh 3, . , .
doch A.; i6 if in Maart Veilcheen de’ Daártae
tweede Gppéfíáhdvoogd van Indleri^ ‘dé 8edWö.ö-v
Heer Gérard Reynft, mét cen vloot vaneen doot
elf fchepen, che hen wel ernítíg aanz^g- de Heer
gen deed, dat zy zieh voUeo’meri, in dit
ituk na de contnwSten zouden hebben te
iehikken, of dat hy ’er hen toe dwin-
gen zou. Zy wilden aan dien Heer geen .
meerder gehoOr ,' als aan den Anibqp- -'
iehen Landvoogd geven, Weshalven deze
twee Heeren, met de ganfehe magt -
van Amboinadaar heeri toogen,- eh hen
dwongen tot reden te komen. Zy de-, Waäro^
den derhalven de Engelfchen aan welké'^ceh^ geI"
zy niet nalieten hunne nagelen noch ¿Amboíñá
te veifeSopenj' ván daarVertrékkén. Piéíverlieteií.
zogteri toen wel op' Léflidi te néftelen¿
dog deze mede bang gewordenen. zieh
aan die van. Gainbello fpiegéíende^ óíit-
zeiden hen KCt land j Zoo d^t zy genood-
z-aakt waren Amboina te verlateq , en .... • ,v
mét hunne fehépen te vértrckken; Ridr Ridjäli’s
jdli verhaalt in, de laatft aangetogené
kitía , sflé'-oTCapiteSñ '<Htt0e9
dit zoo áls middelaar bewerkt ,• en die
[van Cambello zoo verre, ,doof hen de
pols eerft te taften, geb^h^/zbu heb-
ben, dat zy de Engelfchen aidaär wbo-
riingy en ’t komen op huime^maikt ,- uit
eigen belang ontzeidtn^/dög, w^ veN
rc van daar'/ hebben zy'dat niet eer ge-
daan, voor dat zy daar toé door geweld?
genood^ákt wierdén/ mhar dat is' waar,
E 5 dat