6o A M B Ö
Oeiifen en Affaloelo , konden fiu 30,
dog % tttöftaande Moeflon Wel 70
Bhäröffhägelen geven« Hier was efcn
M lp F6rtjen,eefl fergeaiit^en 2:4 fol-
dSaten. Oök lag ’er een adfiftent om
de nagelen te ontfangeh, waar toe heiii
van’t KafteeL een cafgafoen van 2000
gl. gezondfenwerd. De Inlanders wa-
renliier. ^ ■; ■ rpo
Eh ftond®ff mede onder’tKaftfeel.
Op ’t Eiland Oma warfen tot de Ter-
nataneiP in Aug. t6 iS övergelopen dfe
dorpen der Möoferr.
Hätte ahn . |
Gaylok. i fterk weerbare mannfen. ioö6
Cabauw. |
Buiten deze warfen ’er verfcheide Chri-
ften-dorpen.
Oma.
fiboro. fterk.
Karihoe.
Dfeze waren met de andre in oorlog,
Op ’t Eiland Haß t öfHonimoaj
Waren de Dorpen.
Qel&t.
Tvehntfa.
n m ,!: f t e r k ■ ü $
Itatwacka.
Sirifori,
Hier Was een Cbmpagnies hüis jecn
feigfeant, en 17 ioldaaten, zy kön-
den 4 Coracora’s opbrengen ; en
aan de Ooft-zyde waren nog weerbare
mannen; 600
In het dorp Ihamahpej waar öfi- fa -
der nog y Moorfche dorpen ftonden,
die den Tcrnataan meer^ dan
ons, genegen waren, en die tot de
Hongi 3 Coracora’s konden op-
brehgen, waren’er. 400
Öp Noeöalaoet had men 1 ‘itaway^
en de daar onderftaande dorpen.
Sü a -: |
Leynttoe. J fterk met de yferdre; - iyoo
säbobo. | 0
Deze zyn alle Chriftenen, könnende
4 Goracora’s opbrengen.
.. . 8$6o
Dog die vorige wederfpanriige 1000
Hier af-getrokken, blyven’er over. 7860
Op aHe die vooriz. plaatfen zòo van
*t Eiland Amboina, als op de-omleggen-
de Eilanden , wieflehen hu nog Weinig
nagelen, dog in de laatfte f 3 6 jaaren
had men fterk aangeplànt, en men leef-
de in hope van,--na 4 a y jaaren, een
Fchooaen oogft daar van te zullen inza-
m el en. g
Buiten deze had men Oök het Eiland
-Amblacuw, niet vefre van ’t Eiland Boero,
en omtrerit 12 mylen van ’t Kaf^eel
gelegen, op ’t welk- 00k Mooren woo-
N S (i H E
néri. Hier was een kleen Eortje 4 bezet
üifet een fergeant; en 18 foldaateh , en
vielen daar geene of zeer weinig nagelen }
döghet Was een bequaiiie plaats,om van
daat* inet klèèiìé vaàrtulgen op de vreem*
de händelaars \ ende Macaflaarfe, Ma*
leitiei en andere jonken tc kriiiflfen^ <Éé
gfewoöri waren zig ten händel na Maifi-
paj Loehoé, cn Cambello, te begevén.
Men häd hier oök een fttik geFchutl1
fen zyn töebehooteö. En weerbaäreman-
neö. .400
Die den öüzfen toej*édààn $ èli rédfc-
lyk gehoorzaam waren.
Op ’t Eiland Cerätn hàd ihfen de
dorpen
Camari'èn (daar üifet dan Zagoe vült) •*
fterk ¿00.
T èn déelé Heideùen, tCrideele Mob*
ich;
Roeniakay^ alle Moofren^ onze on-
derdanen 5 dog meeft Tema*
iaanFch gezint, fterk tòà
Latoe. Mooren j Temataadich “
Hteviahy. gezint, fterk |yb
Egter ons nog gehporzamende:
^fen ><&de Mooren,j t&i
deele Heidenfen, fterk
Den Ternataaneri meeF dan oiis,'
genegen 5 gevende niet dafl Zagoe.
Coaki alwaar ’t Fortje Harderwyk
plagt te lcggen ; doch deze men-
ichen vreesden zeer voor den Ter-
nataan. Dit dorp met eenige oin-
lèggende plaatFen was fterk 600
Meh had hier hog ¿enige bergboe-
ren, anders AlfoeyeeFen genaamd, ftaande
onder deze Köningen :
Rädja Saboelau, frcrk •
Radja Sorniet.
Latea.
En nôg ttieér andre Rasa’s; 9
ippo
Deze ftonden mede ondér ’t Kafted.ÿ
dog men moeftze, wanneer men hengc-
bruiken wilde, met Coracora’s van Ceram
haalen, alzoo zy op ’t gebergte
woonen, en gern vaartuigen hebben»
De Heer Landvoogd van Gor cm was
van voomemen , om eeni^ van haar Van
het doip de Goak op ’t. Eiland Öma te
doen zetten ^ om die' Wederipannige
Moorfche dorpen weer tot haar, pligt te
brengen, alzoo alle de mgezetenfen der
Ambonfche Eilanden doodelyk benaenwd
voor hen waren; dög- door andere rede*
nen, wierd deze Heer iJandvoogd bewogen
, dit vooreerft nog uit te ftellen.
Op Ceram waren nog deze dorpen als
Samilaui fterk wfeerbare mannen 320
Haja.
A.
Mbloeti.
% loo
aÿo
670
r: En nochmeer andere^ welker fterkte
inen niet wift , dog te Zamcn op diit Ea-
Jaijd wel yooo man uitmakendeA: -7 ■
Op. die kuft.van Ceram onthielden zig
de Temataanen polt op Liiciela, de Zel-
ye pla^s | dasft Hidajat van Gammafongi
jwas gekoinen^zynde Ön^fent po huisge-
zinhen j¡ die^ ziph vferfterkten op eenhoog-
te, die .niet vah. vören j doch van agüeren
, eenigfins genaakbaar, en daar de weg'
zoo breed was, dat ’er wel <5 perlöonen
jaevens mallcanderen kohden gaan, hoe-
wel by de onzen hog weinig bekend.
Ook hadden zy 2 a 3 ftukken yzer ge-
fchut daar op, waar mede zfch Kimelaba
Leliato tegen ons verdedigde; zy waren
fterk weerbare mahnen, öhtrent po
Die van Loehoe , Locki, en súi- 3rfe daar onderhooreode onderzaten,
yari. den Komnk van Témate, waren
fterk:,. \ zyoo
Hadden by ’F groot Moeflbn 400
Baharen nagelen gehad, en waren
redelyk van Zagoe voofzien.
Nog een dorp op Hoewamohels
Zuidhoek, fterk 200
Cambello en Leilidi, fterk 1000
Kelang, ond«r de i laatfte ftaande,
fterk . ..-.y: •' ” ■ 400
Catöhello enLellidijhaddaitevoorenby
een groot MoeÖbn wel 3 a 400 Bahaar
hapelen gehad; doch de Heer van Speuit
1iun boomen bedorven, geFchild en
ÖMehakt, weslialv-cn zy geen grooten
liift tot h,et plukken der nagelen hadden,,
ten wäre by de kornft der vreemdelinfSn,
f die dit jaar met 3 Javaanfche jon-
en ^zoor Cambello, cn met 2 MacaF-
^atFche voor Leflidi, geweeft. Waren,
om wölke reden de Heer van Gorcom ’er
’t fchip den Briel r^a toe eezonden had j
om ^twerkoopen 6ex nagfefcn aan de zel-
Ve “te bdetten;
De Hitoefefeh hnder Cäpiteih Hitoe
Waren ftespk , ^ ' 3'°°0
deze fcheen ohze vriend te wezen, dog
was in zyn hart geen hair beter, .als de
Ternsttaanen ; ©gier moeften wy hem nog
d vielen , om h«t nog wat drageftde te
hoaden : want -anders verkoft hy zyne
nagelen Zoo wel, als-de anchen; -aan de
yreemdfe hapdelaa« ; doch ziendedat‘
hiet jdeZe i Fchepen, ¿‘ compagnien Fol-
daarea g^omon^rar-en 200 had hy zieh
vry fchappelyker gedragen v <en geduren-
de ^t aanwezen vatl den Heer Zeyftvxn
den ip Maart tot den iy May wd.'Sö
Bahaaren nagelen gdeverd , met Iiope
dat hy tot oe 30© Öftiaaren tbedeveren
zon:
K E N. ¿1
Deze Gnpitein Hitoe iiond, als mfen Öeftw-
recht Fprcken zal, wel mede òpder deE.
Compagnie 3 doch hy had hèt van tyd|jitein a"
tot tyd zoo vérre gébragt, dat hy vati'de Hitoe ek
Hoikndew niet andersdan eén bondgfe- ons t ca
noot, wilde aàngezieri zyn, dat de
duldfen moeften j wetendé, dat hy onze noL8
vyand in zyn hart en cenböezem-vrierid
van de Temataanen^ was y vahj welken
Köning hy ^ zedert twee jaaren ondér-
ftand tegen öns verwagt hadden^ voor-
gevende, grootelyks verongelykt tezyh^
Zyne drangredenen tegen ans wiuen
deze vier : . .
1. Dat de Heer van Spknlt zoo veel
riagelboomeri in het diftriÄ Van dienKo-
ning bedörven hadt.
2. Daj: inen ’t Hollands geld Qpx tpt
betafinge der nagelen mVoeirfen Nyüde,
3 . Dat meq hunne' ftranden , by ’t ne-
raen van VerFfeheide Maéaftàarièhe v?»r-
tuigen, gevipleert had. : :it , . \
4. Dat de Heer van Spciilt vpor zyn
vertrek gezögt had alle de' feroverdé
Landen dei- E. Maatfchappy in alle on-
derdanigheid te brengen ; daàr de 7'er-
riätaanen öp de onderdanen van de kuft
Cemm zeer jaloere over waren, alzoo zy--
zeiden, dat die onder hen ftonden.
Welke gefchiflen, zoo zy 4o,or deh
Hfeer Opperlandvoogd van Indien niet
tydig beflift wierden , zoo kon’ het licht
gébeurèn ,dat den groote magt.van Cori* '
cöra’s , nü al ^äng van heh verwagt £ uit
Ternate hìe£ quam te verfchynen', dàt
Oös vedi möeite geven zoiide.
. lEgter konde men merken, dat men die.
TemataanFcHe Hongi uiet vefel zou te
vreezen hebben, als op Oerien én Lari-
ke, maar goede Reduiten waren, daàr
beide die plaaifen ider maar een flegt fort*
je Hadden.
Op L^rike Wits maar een hqöge Vierkante
pagar vàn pallìlfaden,' daar ruits-
gfewyze 1 torens op beide de höekeri
föhuins oyer malkandren lagen, met.
fteen fen aarde. zoodänig gevuld, dat de
pallifladtn , -men. zoo dicht: äan een
niet zetten hon3 boven als een borftwe-
ring ’er üitkeken, in ’t midden van welke
palliifitden ’1 frais van de Koopman
ftond, van höhte ftylen in de aarde, en
verder met "Gibba Gabba, opgfetröklcen J
cn met pannen gedekt,- dog met brand-
vry, en niet zeker tegen zoo een Terna-,
täanfche Hongi. Zy was verzien met
4 ftukken geichtit, i bas,yèn zyntoe-^
behooren, en had tot bezetting een fcr-
geant met 17 foìdaaten. .
Het Fortje vàn Oeridn J -door de Heer
van Gorcom _ begonnen, waS nog’ -flegter J
zynde meeft vierkant vàri aarde ppge-
riiaakt, meit 2 ronde törentjes, aan ieder
hoek ,,een , fchuins over malkanderen^
rondölh methoore'p^läFaden aröidewall‘
H f 0