Him
Huyfen,
Haysraad.
Macaflaaren wel heeft) heb ik onder de
Amboineefcn rioit gezien.
Wat nul de Huncn , eh Wooningen
der Amboineefen belangt , die zyn door
de bank zeer liecht.
Zommige Groote , c n vermoogende
onder hen, hebben Planke Huifen , die
goed zyn 5 : dog de meefte Huifen zyn van
Gabba Gabba (zyndé zekere takken van
den Sagoe-boom , die een zeer gladde
en blinkende Ichors hebben). gemaakt 3
dat , wanneer zy nieuw , en wel gemaakt
zyn, vry fraay ftaat,. en goede
Huifen geeft, dog als zy oud werden,
verliefen zy veel van hare fraeje gedaan-1
te, en werden metter tyd oolc zeer on-
dicht, alzo de pennen j en nagels, waar
mede zy vali gemaakt zyn , door’t verrotten
der Gabba Gabba, beginnen flap.te
werden, en los tegaan. Ook zynal hun-
ne Huifen maar van eene verdieping, en
in verfcheide beneden-vertrekken ver-
deelt.
Hun Huis-raad is ook zeer weinig
van beflag, beftaande in z a 5 oude houte
bankjens , öf wel in eenige matjens ,
op welke zy zitten, wetende zeer weinige
(dan die met ons verkeeren) van
floelcn. Zy maken die bankjes zelf
meeft, ook hebben zy een ander zoort
van groote breede banken van heele,
Bamboefen, dog die in ’t midden van de
zitting gcfpleten , doorlugtig gelegt,
3 à 4 voeten van de grond, 6 of8 voe-
ten lang, 3 à 4 voeten breed, en voor
hen van groote nuttigheid zyn, niet alleen,
om daar by dag optezitten, en te
eetea, maar oin ’ernagts ook op w fla-
1 pen,, alzo zy ’er, mec,dan een maitje-op':
fpreiden, en ’er maar een hoofd-kimen,
met Capoc, of maar met boomblaaden
gevuld, op legten: want bedden, ma-
traflen, dekens, of llaap-lakens,kennen
zy niet 5 maar zy gewennen om zig naakt
met een groot dek-kleed, als een fluyeiy
die zy maar om’t lyf ilaan, te dekkenj
hoedanigen gewoonte , van zig ’s nagts
maar een dek-kleed om ’t lyf te ilaan,
my ook toefehynt onder de Joodeö
plaats gehad te hebben, wanneer. jk de
plaats Marc. 14: y i,fa . nalees, pwaar
wy by ’t vangen van Jeftts iet qierge-
lyks aldus befchreven vinden : Ende een
zeker Jongeltng volgde hem , hebbende een
lywaat omgedaan over het naakte Qyf,]
en de J.ongelingen grepen hem. Ende hy9
het lywaat, verhütende, is naakt van
Hun verdre Huisraad nu beftaat in
wat potten en pannen, die zy zelf zeer
Hegt maken , verglafende die met Wat
harpuis; en,. die. de moeite zelf niet
willen doen, koopen of ruilen de zelve
van die van het dorp Ouw op Honi-
moa, die de belle potten maken.
Hun Tafel-laken,en Bord, zynmee-
ftentyd Piläng- of Galadi-bladen, die
groot en glad zyn, en die zy ieder reife
verfch nemen 3 hoewel zommige zig
wel van grove Chincefehe borden bedienen.
Onder de vermögende egter vind
men goede Porcclync.fchcrtels, borden,
cn vefel andere diögen die de tafef ycr
eifcht , bok w e l Tafels , en Stòelèn,
iinmers zo net., als Jtyde Holländers zelfj
dog zuike zyn ’er w ¿inig.
'•'Een van de belle ftukken Huis-raad
.is Jiin kopéf Pidang-bekken .(wahifU-,
v ver vint men,: ’er wèinjg, dan by eenigè
.Köningen , ' o fV orílén) 'zyride rond.ván
, gcdaanté, én wat diépj itaahde op een
KÍeene vbét v en ih Zyii middel-lyn, een
fioÜt^yoét.brefed',eh een halve voeijdiep,
zynde rondóm Jaan zyn bóveh-ráricfdbóri,
luchtig, erf dptírgehakt; In ’t middgn
derZelve, legt ¿en larigwérpigé platte,
bàs, pntrehteeri Ipan lang, boyen aan
een *fiánd: breed , eri ña benédehf wát
Ipitfef tbeloopéndé, zöo: het ^aldaar
maar twee dirimen of yingereri breed
M^ft."" In deeze. bus fteeícéh^
Siri-bladen9 dfeisytbt hét èèten derPi-
Aan wèérzyden van
-deZe bus ilàat eeh klèén rohd bakje', 'als
éè^Cofiykojjje;, Vaar ih zv huii. Pi-
fiäng oude en jonge byfondér, in ’t
. èene .geklobfd^' in ’t _apdre tòégèmaakt,
fewoon zyii te'léggen, Deze J^Qpjgns
èbberi ceri voetfé, van eén duim hw g ,
cri óok een dóorlugtig'randjé.
. Hier, toé behöoft oòl^ eén bak|eof
J«5tje', als een thèe^kopje yari‘ grpotdj
^aar in zy kalk dòòu , pm àie op .een
- Sin - blad , dat anders tè veèl zamen-
trèkt, te lliykeri > . en die zodanig àaar
: mède te maticen, dat zy bequaam zy,
‘ ohi te éèten’.
Hier toe ñemen zy meeíl wittè^ dog
. de welopgevòede , roode Siarh.Cc Kallc 3
dragende die opk wel in.éen Silverkáifc-
. dqosje (àls een kleèn hert vari gedaahtej
' by;zich.'
1 Ook behpprt hier toe een Tsjél^kátr
^^.^àaante yari een breede fc¿aar
eri voór ään, dáSr*c vali ’is 9 die van'epn
draak^hebbende. ^ Men dru^et dit agt'er
aari met de hand operi eri toe', en,‘zy
zyn gewoon hier méde de Pinang-
yrugt te kloPven ,' of dóor.’té íhydén,
cn die gefpouwé ftukken m ‘die twee
ItQpjens, ter zyden de voornpepide bus,,
F®'feggen, pf aié eeriffc iri een Siri-blad,
Waar op wat kalk géímeert is., te winden,
net vaft te_màken , en in ‘ zó een
kópje dan gelegt £ynde , degaande en ko.-
túende vriendén aárité bi'eden | eenzaak,
. die noit vergeten, of anders voor een gro-
tehoon en Prihoflykheid,gehoudeñ word
Jveel werk, dat zy veel liever honeeten,
rdän den Tabak , of.Bongkos, en Pir
nang , verlatcn zouden 5 dog hier van
breeder, onder .de. Hoffe van de Pinang-
boom enyrugt.
1 De Bqelemen zyn als , jonge ryskens^
i van de, graaten of jfteelen, binnen in de
m aPRUS, of - Saguweer-bladen.zittende,
gemaakp. , Zy .weten wel van yeegenj
maiar yanTchrobben, of fchuuren maa-
ken zy geeri gebruik.
Meh ziet ook in de Huifen geenKas-
j pF Cabinetten,. maar wel eeriige
Toetombo V bovecr een.,, yan die zoort,
die de Cefanjmers malcen , of wel van
een üechter zoort, waar in zy' ;de^
en gene goederen gewooiri ¡.zyn te
bergen, die zy. dagelyks nodig hebben:
want anders zyn zy gewopn j goederen
van veel waerde hier of daar onder de
aärde te begraven. Deze doofen zyn
langwerpig vierkant, twee pf drie voeten
lang,en een of een en eenquartvoet
breed j, en een, twee, ook wel drie voeten
hoog. Zy werden yan. zekere fte-
yi£& ;Nipar.bladeren gpmaakt ,, en wel
met witte gefleepen.. ftukkcu van zee-
horenkqns befet.; -
. ^Meniziet by hen ook een ig e potten
(ook wel pjorgolett;en0 zynde kannen
met lange rnuwe halfen, waar in ’t water
zeer ,koel word ) om . water in te ha-
len , öf om tot ’t bergen van Calappus-^
plie, dje zy tot het bradenj, en ook>töc _r.
de lampen , ¡gebruiken., te dienen.
Een kqpere lanip,rmet;ecm.of meer ipy-
P9nj p'een groot ftuk huisraads by hen,
alzo die ailc avond ontftoken, benalven
dat. ook wel een Damar,.of brandende
flambou vari hars in huis, pntrent;den
ingang geplaatft werd.
Zy gebruiken ook de Bamboefen veel
tot .water-.en kook-pptten , ook bergen .
zy in de zelve,. als ’t groote ;en dikke-
Bamboefen zyn, hun befte kleederen, *
om.die in den. rook ,. na dat; zy dicht
toegefiopt zyn, op te hangen, zoo. om
dat ze niet zouden verderven, alzpo de
ro°k .die tegeo. ’t gewormte bewaart,
als voprnamelyk, om dat zy een aange-
namen reuk. van dien rppk bekomen
zouden. Een. reuk, qfte geur, die ons
zeer ye'iyppien, zpu ,. maar, die; hen -zeer
lielFely k vporkpmt, en dien zy ook zeer
in hun drink-water beminnen,. waarom
Zy .ziüke, Bamboefen|vol.. drink-water
’t welk daarqii gciiieenelyk, ¿qo' als ^ y«!ty^.in'd«;r^ th a jS r o f 'd fe k ie .
rriand inkomt y. ,eü ,zit ,' word gedaan^ ne water^potten , waar uyt^ zy eeniee-
wanneer men de mannen de Pinarigz.ee lyk dnnkeri, eerft cer deepen berooken.
gemaakt aanbied; deg devreiiwerigeeft | Zy malten van B'ambecfcn eoit'fpeeten
men dit geheele bekken ten' eerfteri e-1 ein aan tq bradcu.
ver, om die izelf na. haar imaak te ma-! /.y gebrmkengeenMeffen.maardoen
ken. Van dit Pinafig-eeten ,, dat hco alles seer handlg met een Patan«- of
een aangenanieff adern,frilTen moiid., erij hakmes-.- Zy hebben geenandere Le-
fuiver iandvleefcIi geHp,' matten zy'zöo I pels ,’ dnn zikerc Sibott. "of -ot-lcpeis