a io A M B O N :s G H E
ZÓ57. ncq Koning, en den Heer Landvoogdals
zynè^Staahoudcr te erkennen* .in gena-
de aan.
Capitagli-Capitein Hoelong, voof 2, jaaren we-
Hoelong gens .zyne gpede dienften door.den Heer
afgezet. mct eenig gezag voorzien,
dog dit nu längs Cerams Noord-kuft
misbruikende, om van dezeen gene fchat-
ting te eiflchcn, wierd den 24 Oftober
aan ’t Kaftcel, nevens zyne aanklagcrs,
gebragt} alwaar veelc vuile ftukken ten
zynen lafte, als, dat hy ’t dorp Lacka-
iaii onder zieh getrokken, en zelf groot
gezag over den Koning VanSifeoeloe,
aicns' onderdaan hy was, gebruikt had,
gebleken zynde, zoo is hy by vonnis
van den Landraad afgezet, en hier aan
*t Kafteel gehouden.
Die van de Uliaftèrs hadden op ver-
fcheide Àlfbcreefe dolmen mede afperzin-
gen uit naam van den Landvoogd in ’t
werk gcfteld; doch om hen in ’t toc-
komende daar voor te bevryden, wicfd
hen een afdrukzei van Compagnies groot
zegel gegeven,; met'laft, van noitimand,
dan die dat vertoonden, te gcloovcn»
Vaa Men begon nu hoc längs hoemeerden
Out- oorlog op Ooil-Ceram te gemoettezien,
hoorn na alzoo de Ceram-Lauwers de OrangKa-
Goeli ja’s Sinoos, Oeivas, en Mattono, aan ons
zonden. n*ct wilden overleveren,en ook nict toe-
ftaan , aat er een vaftigheid op Goeli
Gocli gelegt wierd.
Dicrhalven vond men goed Herman
van Onthoorn met een kleene magt derwaards
te zenden, en hem te bclaften,
daar op die kl ip een vaftigheid , inweer-
wil vanhen, op te flaan,en daar toe.de hulp
van-dic vMiüefong, Erihama , TCieri,
en Quammer, (die den ÖDecemberver-
klaard hadden het met ons te houden) te
gebruiken. Hy verttok daar op dèh 12
dito met 14 Coracora’s, en 63 ibldàa-
ten, die met ’t Galjoot Ens na de bogt
van Haja liepen, daar zy de noodige pal-
liflàaden kapten, komende den 21 dito
voor Goeli Goeli.
Zy vonden dit dorp, uitgenomen 14
huisgezinnen, die zeiden by ons te willen
hlyven , ;verlaten} hoèwel die geblé-
vene lieden maar voor verklikkers en
fpions; diendfcn.
Ih korteù tyd wierd db vefting gè-
maakt, van 4 ftukken, nevens een be-
zetting van $0 foldaatcn voorzien, en
Ooft-einde genaamd. Zy hadden om
laag ook twee waterputten 'bezorgd , die
zy met een pagar opiringdeh.
Men gifte op. deze en gene gprugten
ook, dat Ocvias, en Manmo om ontzèt
na Macaflar getrokken waren, alzoo zy
tè dicr tyd niet op dit land vcrnomen.
wierden.
Om deze poft te beter te verzorgen,
zond men den i f Januari i6y8 Gapitein
Keller , onlangs. van Batavia gekörtferi,
na Goeli Goeli, om van Out boom te ver-
vangen.
Om dat nu haar Edelheden Van oor- LaftW
deel waren, dat de Hitoeefen n6ch:aFerEdc1'
heimelyk verftand met de Macaflaareö-hedcI1 »
en met de wedcrfpinnelingen hieMen|opSa‘
hadden zy by hun lchryven van ’t vo^dcrHi-
rig jaar al bevolen , om (zieh voor
nog over’t ontvolken van de kuft van
Hitoe niet könnende Verklären, vöor dat
zy nader ordre uit . het Vaderland had-
den)^ den Heer Landvoogd, en deze re-
geering , zoo hy noodig oordeclde',
voile magt te geven, om vooral Radja
Hitoe, OrangKaja Boelan, fntsjeh Tay,
en de vier Hoojfcien van de kuft Hitoe
mct alle hun geftagt, tot het minfte kind
toe, na Batavia t zenden, vcrZekerd
zynde,. dat dit den oproerigen Inlander
wel wat omzigtiger maken zou.
• 'Even zoo belaftten zy ook den 18 Fe-
bruari dezes jaars idy8 op de Hitoeefen
zeer naauw te letten, hunne huizttihu
en dan door een cofporaalfchäp te bewa-
ken, en zoo de grooten zieh ceäigzins
tegen de ordre van den' Heer Landvöogd
aankanteden, die kitteloorige gaften ten
eerfte maar na Batavia te doen verVoe-
ren.
Haar Edelheden wilden ^ook nergöh
atidefs, dan op Hitoej Leytimör,Oftia,
Honimoa , en Noeflalaoet, de nagelcn
aangchouden, en die boomen verder aK
ommc omgeveld hebben. Zy ordonneer-
den ook den Inländer in ’t töelKimehde,
geiyk: nu reeds gefchied was , wanneer
zy aan onze werken aibeidden,etil pond
ryft, en een ftuiver daags te given. Zy Alimede
wilden ook, dat men nierby *t makenpntrenc
van lont aanhouden zöü, en dat menan(ire
wel een ftuiver of twee op ’t bosje meer,
©m de lieden aan te moedigen , geven
mögt.
Ontrent dezen tyd had de Heer Land- Van Out*
vmoomgd ook , belaft de hoüGe H —o *®P
Goeli Godi in een fteetìe te vemnderenj verder
doch van Outhoorn, met 3 Coracòfa’s wèér
keerende, was met de zelve ontrent-^i-
wangeftrandi hóewel ’er maar iifeädaat,
en een Inlander,, verdrónken Was. Hy, ^
op Honimoa weer t’hùisgékomeh, wkrd
door den Koopman, Abraham Omhgroe-
ve verloft, alzoo hy Jais Gapiteinnä Bäß-
da vertrok, / ì:.- ■■ . f
-De Ooft-Cerammets, wel Offènde,
■ààt het hen gelden zou, zyn iti Jani^S § | ^
al na. Goram, twaaf ftiylen OoftdykerÌJS^
gelegèn, gevkgt, böewel diéwanrKèf-
fir^ nog op hun land blfcvèn j /doch de ^
Geramlauwcrs, mede 'derwaards gè vlugt,.
hebben 4 man van dé thdoep deKr^b ~ Ver- 1
doodgeilagen, en zig<nàGoram begevea^moorden
mogelyk uit Wfaàk,f'pm dat deZè ^ -
loep den zz JaftUaji een Macai^zèfefoiik
j - a - 0p
t À A
\&$t. opvMahalèka ààn de wal gejàagd, vefo-
verd", cn in de grond geboord hadden.
;^Even zoo hebben deze moordenaars^
ook ’Jacób Bornéè ^ Koopman, cn Fifeaal
' in Banda, van Nova Guinea daar àangè-
gierd, den 2j* JanUari, met. 7 \ieden
van zyn gezelfchap, na dat zy hen twee
dagen zccr wel gehandela hadden,
fchelmagtig op ’t ftrand van'Katàlòehi
vfermóord.
Gapitein Keller ^ 'giftende dat de Kef-
fingers , en die. van Goeli Goeli -, wel
haaft mede derwaards vluchten zouden,
heeft hun ftranden met ’tjacht Hitoe,
en 8 Coracora’s bezet $ doch wégens de
mcnigvuldigc krekcn aldaar kóriden.de
onzen niet beletten, dat diè van Goeli
Goeli ook na Goram de vlugt namen.
Verder liepen de zaaken dfcn onzen
zeet tègèn : want in Februari wierden
hen, met 8 Coracora’s op de wagt leggende,
door de Gorammers, die eene
lyn met de Keffingers tròkken, 4 Gora-
cora’s door bloohertigheid der Inländers
afliandig_gemàakt, behalven dat zy nog
32 man, aari lànd tìit riioeskoppén ge-
gaan, quyt raakten. •
De Hoofden dezer Còracora*$ deedde
Heer Landvoogd vòor ’t gcricht dag-
vaardeni dat hen vcrwees om in vrou-
wen-klecderen (de uiterfte fchande voor
efen Inlamder), door .de ftad gelcid te wer-
den^ een jaar lang in dé Reten te gaari,
en i'06 Ryxdaaldere tòt een boete tè geven;
hoewel zy van de keten noch vcr-
beden wictdcn:
•Vòor Goràm wierd de chaloep’, de
Spreèuw ^ door dé Goràreimers óverrom-
peld; waar door de onzen ^ geen uitkomft
ziende, den brand in ’t kruid ftaken, en
met 12 Gorammers in de lucht vlogeri.
Die van Goram hadden ook. twee Ma-
caflàarfe jonken met ryft binnen gekre-
gfen, én nun ftrand met drie vaftighedetì
bezet.
KeDer Capitein Keller wierd mede ziek, wes-
hierver- halven tot zynp hulp,- of tot zyncn vèr-
vangen. vanger, de Lieutenant Wouter Janszoon,
ter' tyd toe, dat Capitein van Outhoorn
uit Banda quàm, gezonden wierd.
v Mèt de inuiters op Boero hadden de
onzen beter geluk. De Hcer Landvoogd '
in Februari daar heen getrokken zyndeV;
overley met Sengadji Cirboafa, watbeftby
der hand te nemen ,om die vàn Boèro tot
Cowafa»s reden te brengen. Cavia fa nam aàn *t
bdoften werk met f 00 man te zullen onderne-
inrook nien zoo men hem vertrouwèn , eri
vervlo- maar een duitfch officier met 2 foldaten
Sen- tot getiiigen geven wilde. Men gaf hem
diernàlven zoo veel Manipeefen, Kèlan-
gers;, Bonoers en Amblauwers mede,
voegénde hem ook den fergeant Klaas
Snyders én i foldaatcn toe.
Deze qùamèn den 7 Maart in Cajeli’i
bocht, en gingen van daar Zuid-Waard
aan over land door veel moeraflen, tot daat1
Kimelaha Haß, en de zyneri^ boven aan
deRievier Woäbbo lagen, en zieh riict
de Temataanen, en Boeronceien in een
groot dorp nedergeflagen hadden; doch
de onzen ’er op indringende, nam de
vyand de vlucht, gevende het dorpl
daar niet veel in was, dan 1000 ledige
huizen j ten befte.
De zwetfer 'Cowaft quarii agter aanj
voorgevende, dat hy ’t volk van agteren
had moeten aanperfleri | dus liep alles
hier vruchteloos af, en zy keerden on-
verrichter zake na Manipa; daar meri
anders Haß zelf, nog dien eigen morgen
uit dat dorp gevlucht, gemakkelyk had
können krygen, als men het maar metemft
gezogt had.
Na dat Kimelaha Haß, en Tico, oitfv Hafiici
längs dus op de vlucht gedreven , endaar Tico,
door van hunnen voorraad ontZet Waren; ^doai oni
ljeten zy door voorlpraak van Ctmafa öin „
vrede verzoeken. -< H 2oeken.
Haß kreeg vergiffenis by een briefje
van den Heer Landvoogd ^ maakte in ’t
eerft noch wat uitftellen ; doch quam
eindelyk den z Oftober aan ’t Kafteel in
gezellchap van Sengädji Cowafa, den Sengadji
van Roemah Ite, OrangKaja 1 vtuayl
van Cajeli, den Pati van lk t , van Le-
liali, van Tagalifla , en van Ptölemata.
De Heer Landvoogd nämhein,ende
verdre Böeroneefen, op zekere Artike-1
len3 die hier volgen, in genade aan:
Artikelen ende vöorwaärden vari ontwerp
reconciliatie , Volgens welkd de van ver-
E. Heer Jaiob Hdfiaart \ Göu- zoenin.g>
vemeur en Direftcur over, de™^1’
Provintie vän Amboina, inna-Hafi.
mc van de Vereenigde Neder-
landfche Ooft-ßidifche Com-
| ^agnie , item als Stadhouder
Van zyn Koninklyke Maiefteit,
Kaitsßli Mandarsjah, Koning
Van Terriate , in genade we-
derom aangenomen hefeft1, nä
harc rcbellie,de Bodroncefchc
: OrangKaja’s , Kifaelaha Haß,
Romoboni, Sengadji Toeban,• O-
rangKaja van Lifliali, Papoe-
iva, OrangKaja van Hat, Oets-
man van Löepoe , Roepoe van
Ptolcmatta, Geer, ende Soi*
roes van Leliali, mitsgadert^de
Simaus, cn Pati’s van ’t gsiriicH
Eiland Boero. '
- Eerftclyk, 'itoö zweerd-, en verklaard
de Heer GbiiVemcur in qualiieii voorfz: M
V reguar'd vän alle gemelte OrängKaja’s te
ratißcerm ende gefland te ddih Zyn E: hrte
veti van pardön, voor heen ha V land van
D d 2 Boe