Houtmau.
38 B E S C H R Y V I N G E
planke wooning,om hunne goederen te
bergen gchad hebben, die onder deKo-
Waaromdc
veiling
Hardenninklyke
Stadhouders, B a f f i Frangi, S a -
badyn, en Daja, het daar nog gehouden
Enin heeft, maar onder den bamen Leliato
tyding^ip8etr.okkcn is 9 Y 33* °P tocnOorlog
trokken. met 4it volk ,en eindelyk weer een Vre-
de gevolgt is , die de onien naderhandt
bewoogen heeft , om dc voomoemde
veiling Hardenberg boven, en beneden
aan ftrand 00k een fterke logie te leg-
gen, om dit oproerig en trouloos volk,
te beteugelen , dat egter van seen lan-
berghier gen duur geweeft is, alzo zy die logie,
gdegtis. ccr noch recht voltoid was, in’t jaar
idyi.afgeloopen, ende onzen, gelyk
wy elders zien zullen , trouwloos en
jammerlyk vermoord hebben, heulende
zeer fchandelyk met de vyanden vanhun-
nen Koning, Mandarsjah, enmet zy-
nen trouweloozen Stadhouder, Madji-
r a y en zynen aanhang, waar toe zy, die
uit den aard boos, en door het bloejen
van den handel, ongemeen trots waren,
nog meer aanleiding kregcn, door zoo
vederley vreemdelingen,en vooral door
dc Macajfaareny die hen aanbooden, in
allen deele te willen onderftcunen, ge-
lyk zy dat 00k van tyd tot tyd, zo aan
nun, als aan de Hitoeeien, getoont
hebben, te meer, alzo zy, behalven de
fmaak, die zy in dc Nagelen vonden,
00k de party van den Prins Calamattay
’s Konings breeder, en andere weder-
ipannelingen, vry ilerk trokken.
En waar- van ouds her, egter heeft dit volk
omiy .geen goed oog op ons gehadt, voor al
ofldJan :ze^ert w y, by de komtt der Naflaufche
Vlopt, hunne Nagelboomen omgekapt,
en dus hunne winit en inkomen benomen
V A N
dat men hen maar geheel uitgeroeit had*
dan ibuw men ’er daar na zo veel fpel
niet mede gehadt hebben , alzo van een
ydele kas en beurs , niet anders dan be-
roydo zinnen , en wanhopige aanfla-
gen , te wagten zyn, gelyk dat de
tyd ons tot onfe fmert, by dit volk, ’t
feen allereerft ons bloed zeer moorda-
ig , al ten tyde van de Heer Jan van-
Gor com y vergieten dorft, niet dan al te
veel geleert heeft, wäarom oolc- na ’t
oordeel der wyftc mannen hier te lande,
in die ¿en de voigende tyd , de
oppergevölmagtigde en dappere Veld-
Heer Arnold de Fläming vry beter ge-
daan heeft, met niet alleen hunne boomen
', maar 00k dit boos, en met ons
onverfocnelyk volk, geheel en al uyt te
roejen.
Behalven dat zy een grootgezagoverg,^
die van Erang voerden, die by na ge- Noeha-
heel van hun afhingen, alzo zy de aan-ta, en
voerders en leveranciers van Nagelen »
waren, die daar als ter Markt quamen,Äre_
zo ftonden 00k nog de dorpkens Noe-ftaan
hatoe en Maffili, wcl eer in’t gebergte, hebben-
't laatfte ontrent een myl na ’t Noord- dc
Ooften, en ’t eerlle een halve myl Ooft
op gelegen, onder hun, van beide welke
dorpen MaJJil't, by de onze met de
naam Maflälyn bekent, de Möeder-M(n.
grond van alle de Ambonfe Nagel-boo- demoe-
men , en in Oorlogs-tyden 00k wei de der-
woonplaats der Cambelleien , geweeft 8rond
is, alzo dit geweft,en vooral’t g e b e rg - fjjT
te van Noehatoe, Zeer moejelyk te be-Nagelklimmen,
of te naderen was. boomen.
Van de Nagel-rykheid dezer dorpkens,
of van Cambello, zullen wy hier
, , - , — niet verder ipreken, alzo dat ter plaathebben,
dat egter, gelyk wy op zyn z e , daar wy van de Nagelen in ’t bv-
plaats zullen zien,niet zonder reden ge- zonder, als de goud-ader van Amboina,
lernet is. Dog men hadt beter gedaan, | handelen,gevoeglyker gefchieden zal.
VIERDE HOOFDS TUK.
D E Wenteltrap, eenfware berg, tujjchen Loehoe, en Cambello. Het Dorp
Leffidi. Way Lilla, heerlyk gewefi. Schoone Jacht op w/7i&Koebeeiten, &c.
Leffidi ’s drie Hoofd-Orangkaja’s. En Manfchap. Oud Leilidi. Wat benoorden
Cambello. Die van Cambello en Leffidi groote Nagel-iluykei-s , en Voorvegters.
Veiling, en Nagel-Comptoir in Leffidi opgeriebt. Leffidi, Cambello, en Loe-
hoe, drie Hoofd-dorpen op Hoewamohel. Way Pihoe. Konings Valey.- Ve-
lting Toetop ^loeloet. Dorp Erang, gefpanichap Henneoehoe. Erang ’s Man-
fchap. Noelaa, Tabinolo, en Hoelong, onder Erang. Seer Nagelryk. Manfchap
dezer drie dorpen. 7 Gehugt Alatoe, en Manfchap. 7 Gehugt Temi, dorp
Nibono , en Toeloeheli, onder Erang. Schoon gewefi op Erang. Leffidi gemeene
Markt-plaats dezer Dorpen. Ajer Mira. Het Nalfaufe Gat. Reden van die be~
naming. Poelcr Babi. De ftraat Sole. Hoe 7 op dit Verkcns-eiland gefielt is.
Waterplaats. Dorp Aflähoedi. Berg Kelilatoe. De Rivieren Solopa, en Waypore.
Houte Veiling, in 7 Jaar 1540. op de Strand Arigoenagelegt. In 7 Jaar löf i .
im die van AiTahoedi af%eloopen. Oud Aflähoedi. Berg Oele, en de Baey Haloe.
AiTahoe-
I a M ß Ö I M A; 39
y. - --/Äfehoedi deor de Heer de Viaoiing venmerl. Vier Soa’s j of Buurten. Waren
ig-oote Zeo-roovers. Een'Vttd Atnbügtj tooher'ffctyktoiet in]deze Jdedett. Door den
Heer van Speuic betengß. Fopf temgen tyd. Noefli Ela , in Noefla Nitoe.
Noeflä.Malawa, en ändere -eiläiiden. MoejelykhedÜn met die van Aflähoedi van
'tjanr iß f i . tot * Door ¡Är Heer de Vlaming ten eindegebraß. Die van As-
iähoedi of Manipa gtpVaafß. V Gebergte Tapi, Bdey Peifela. Dorf;Hennetcllo!
Bogt Hattaiioeli. Biflnen-meirj Tyioetnina. W^y Lapoj Pöelo Tikos. Loe-
hoe, '1 vmrmamfii dev drie Hooffltdorpen. ' Dorfen, daar onder. Dorf Noam
volk-ryk. Het dorf Serphsrn, zeer Ywr-en Nagci-ryk. Swarc Nagelboomen
02 "hier, reden •van dien. Alle boomen, tot den hock van Sihel uitgerooit. Onnoojele daad
vunidie van Serblauw. ’ t Dorf Noeldioe. Hennetoeban , en Manfchap. Hen-
nekelang, en Manfchap. - Het darf Laala, en Afbeelding. De Rivieren Walelaa
wW oaoek. Maiifchap Eäala. Houte vaftigheid w * ons. Macafläarfche
Veiling. Het Dorf Pawayl, en Manfchap. Hei Dorp Anin , «» Manfchap
Graoi» Nagelboo«. V Geborgte Calikc. Dorf Soeteia, en Manfchap. Dorf Loc-
k i, Rivier Tenian. Dbtfcn tot Ämnbehoorendei De Hoek Hoelong. Dorf van
dimtvaxA. Dorf Lncüela. Btrg^Saloeftrand HatamoeU. Dorf Rora daar
Hidajat zig in 't Jaar I «io. nederfitte. ■ Lilci'ela door de Heer van Diemen in V
jdetr 1^37. verwert. Dorf Saloekoe j r*Manfchap. Mdgtig Dorf Loehoe. Rivier
Way Oeiat. Hoofden en Buurten van Loehoe. Afkomfi defer Hootden. Rn viel
van den Kipati. Amala Ela’j buurt. Huwelyk, en Geflacht. Ferdere Takken-
Pati Nayla 's Rinderen. Gcflacht-lyft van het tweede Campon, Samaneri Fan bei
5.. . .derde-Campon,. Makatka. Mahhdoem, eerfli Planter vän 't Mohhammedaanfch
Geloove of Loehoe. Geflacht der vierde Campon. Het Dorf Kalike Deie vier
Hoofden Van Loehoe Beftierders van Hoewamohel. Hanne beftierine ouder
alt die van Hitoe. Moeite tujfchen den Kipati en Mahhdoem ’s Soonen. Die trieb
tegen den zelven ferk maken. Oude Setei der Koninklyke Stadhouders hier De
spek-berg, Begraalplaats der Kimclaha’s. Engel&he, en Hollanders ¿«r.. Houte
Logie der laatften. De Vellmg Overburg, hier gebouwt. 't Rivierken Beerau
Loehoe’s afteeköitog, met hare Vetting. Nagel-komptoir hier van ouds , onder
een aanfienclyk Op'perhoofd. IFie hier nu alt Hooftl legt. Die van Loehoe de
Bette, en die van Cambello de Trotfte defir Inlanders. Ferder Gedrag der Loe-
höeneefen ontrent ons. Fan ovelket ‘ verfeheide om -hunne trouw geleden hebben
Door de Heer de Vlaming viel beloont. fFaar de Loehoencefen vervaaren zvti
Fttyk Samenrottmg sp Hitoe , en Gevolgen. Oude Manfchap van Hoewamohel
Dorf Lieb, e* Manfchap. H«k Lauwa. Cöefcöe Baey. fergade,floats der
- Hongi. Rsvter Poeteh Leffi. Batoe Caloway. Oude Seltfaame gewoonte De
hoek Lauma. 't Dorf Way:Poctehil tear Völle- en Nägel-ryk. Manfchap. '
Moed of bunnen ouderi Adel. En bpi andere .Saaken. Foorviending van de Nacelen
Z l&EM&M. *•bobben Hoewamohel de Oadfle Nagel-plaats , in Amboina , en ook
der Hedenandcrs. Way Poeteh geeft aan die van Hitöe de Nagelen aUereerfl -
iieWen-. i ' i " , k'flchcn Cambello, en Loehoe, bg
I .. een fwaar gebergte , eo onder ’t
cenfwa- A feivd een barg* door de onien de
tuffchcn Wenteltrap, fcn'by den Inländer Helat,
Loehoe, genaamt, over welken hoogen berg, die
b U?01" VaI* <-"am^e^° anderhalf myl na de o-
e * yérzyde van Hoewamohel tot op Loe-
hoe gewoon waren over te lopen.
Het dorp I ,^u^'c^en Cambello en Liffidi, waren
Leffldi. 99h twee hóoge bergen , van welke de
kteenile’naail’er aan, en op ftrand ge-
. legen., de voornoemde C A lenberg , van
d’ onze,dog Awalahoe van den inlander
genaämt wert:,. en de andre,, de gi-oot-
lte zynde, dicht by Liffidi lag, en die
wy aánftonds tioemen zullen.
- - i ^^Anderhalf myl benoorden Cambello,
ontrent twee mylen en een halve van
.’t Nalläulche gat, en anderhalf myl be-
zuiden Erang., plagt het dorp Leffidi
te leggen, alwaar ’c laüd na ’tWeilen,
allenskens meeF üitpuilt, en wel drie
mylen breeder wort.
Het lag aan de rivier W«y Liflä, in .
een fchoone en aangenaame valley, aanLffi?
l V0et. iD.'t ^ Oor^en van een hoogen heedyk
berg , Maloca Tapame Hoehoeme ge-Seweft.
naamt, zo luftig en vermakelyk , dat al- f s,00Ifc
b , die dit gewell van Hoewamohel ,- in „MbOP'
zynen bloey,- ja zelfs na de verwoeftingKocbee-
van dat land,- befchout hebben, zig ge-flcn.&ci
nootzaakt vonden te bekennen, noit aan-
jokkelyker gewefl; ontmoet te hebben,'
behalven dat ook de jacht op wilde koe-
beeften en herten, die men op Camb-l-;
lo, LeffidiErang , en op Ajer Mira
heeft (waar na toe veel vrylieden , met
een pas-cedifl, van den Landvoogd, die
beeilen gaan fchieten) zeer veel ver-
maak , en een luftige oeflfening aan de
hefhebbers toebrengt.
-Het plagt in zyn öleeftenbloey,mag^
siger